1Huchiin hiaite vaihawmna a ma ua na ngak dingte ahi uh.
1¶ A ko nga whakariteritenga enei e whakatakotoria e koe ki to ratou aroaro.
2Hebru sikha na lei leh, kum guk na a sep ding: a kum sagihnaah bangmah louin nuamlenin a pawt khe ding.
2Ki te hoki koe i tetahi pononga Hiperu, e ono nga tau e mahi i a ia: a i te whitu ka haere noa atu, kaua he utu.
3Amah tuma honglut leh, amahtumin a pawt khe ding: ji a nei a hihleh, huchiin a jiin amah a jui khe ding.
3Ki te mea he takakau ia i tona haerenga mai, me haere atu ano he takakau: ki te mea he wahine tana, ko raua ko tana wahine e haere.
4A puin ji apiaka, tapate hiam tanute hiam a neihsak leh, ji leh a tate a pua ahi ding ua, amah tumin a pawt khe ding.
4Ki te mea na tona ariki te wahine i hoatu ki a ia, a ka whanau a raua tama, tamahine ranei; ma tona ariki te wahine ratou ko ana tamariki, ko ia anake e haere.
5Sikhain teltaka, Ka pu ka it, ka ji, leh ka tate ka it; nuamlenin ka pawt khe kei ding, a chileh:
5A ki te mea matanui te pononga, E aroha ana ahau ki toku ariki, ki taku wahine, ki aku tamariki; e kore ahau e haere noa atu:
6Huchiin a puin vaihawmte kiangah amah a pi dia; kongkhak chiangah hiam kongkhak khuam chiangah hiam a pi ding; huan a puin vuhnain a bil a vut pailet ding; huchiin aman a pu na a sem tawntung ding.
6Na, me kawe ia e tona ariki ki te Atua; me kawe hoki ia e ia ki te tatau, ki te pou ranei o te tatau: a ka pokaia tona taringa e tona ariki ki te oka; a ka oti iho ia hei kaimahi mana.
7Huan pasalin a tanu sikhanu dingin juak leh, sikhapate bangin a pai khe keiding.
7Ki te hokona atu hoki e tetahi tangata tana tamahine hei pononga, e kore e rite tona haerenga ki waho ki te haerenga o nga pononga tane.
8Amah khampa a pu a lungkimsak keileh, a tansak ding hi: a lakah kheltat takin a hihta chih theiin, melmak nam kianga juak dingin thuneihna a neikei.
8Ki te kino ia ki te titiro a tona ariki, i taumau nei i a ia mana, na, me whakahoki ia mo tetahi utu: e kore e ahei te hoko i a ia ki tetahi iwi ke; mona hoki i tinihanga ki a ia.
9Huan a tapa dinga a kham leh, tanute bawl dandanin amah a bawl ding hi.
9A ki te taumautia ia e ia ma tana tama, kia rite ki te tikanga ki nga tamahine tupu tana e mea ai ki a ia.
10Zi dang a neihsak leh; a annek, a puansilh, leh a kitenna man a sukniam louh ding.
10Ki te tango ia i tetahi atu wahine mana kaua e whakaititia e ia te kai ma tera, te kakahu mona, me ta raua moe tahi.
11Huan a tunga hiai thumte a hih keileh, sum leh pai louin amah nuamlenin, a pawt khe ding hi.
11A ki te kahore enei mea e toru e meatia e ia ki a ia, na, me haere noa atu ia, kaua he moni.
12A sihna dinga, mi vua peuhmah, sih sak ngeingei ding ahi.
12¶ Ki te patu tetahi i te tangata kia mate, me tino whakamate ano ia.
13Huchiin min buk kei henla, Pathianin amah a khut ah tankhe zota leh, huchi a hihin a taina ding mun ka honseh sak ding hi.
13A ki te kahore tetahi e whanga atu, a ka mea te Atua kia tupono ki tona ringa; na, maku e whakarite ki a koe te wahi e rere ai ia.
14Ahihhangin zekhema amah hihlum dingin, mi a insakinkhang tungah maingal takin honggamta leh; a sihna dingin, amah ka maitam akipanin na la ding hi.
14Tena ko tenei i poka noa te tangata ki tona hoa, ki te kohuru tinihanga i a ia; me tango ia e koe i taku aata, kia mate ai ia.
15Huan kuapeuhmahin a pa hiam, a nu hiam vua leh, sihsak ngeingei ding ahi.
15Me tino whakamate ano hoki te tangata e patu ana i tona papa, i tona whaea ranei.
16Huan kuapeuhin mi guin, juak leh, a hihkeileh a khuta muh khiakin om leh, amah sihsak ngeingei ding ahi.
16Ko te tangata hoki e tahae ana i tetahi tangata, a hokona ana e ia, e kitea ana ranei ki tona ringa, me tino whakamate ano ia.
17Huan kuapeuhin a pa hiam, a nu hiam hamsiatlohta leh sihsak ngeingei ding ahi.
17Me tino whakamate ano hoki te tangata e kanga ana i tona papa, i tona whaea ranei.
18Huan mite kisual uhenla, khatin khat suangin deng hiam, a khuttum hiamin tum henla, si louin, lupna ngak ta leh;
18Ki te whawhai hoki etahi tangata ki a raua a ka akina tona hoa e tetahi ki te kohatu, ka motokia ranei, a kahore ia e mate, engari ka takoto i runga i te moenga;
19Thou nawnin, chiangkhun khunin kholak vak leh, a vawpa a hul dia; a hun sukbei man a pe dinga, amah a dam siang sak sipsip ding hi.
19Ki te ara ake ia, a ka haereere ki waho me te toko i tana tokotoko, katahi ka kore te hara o te tangata i patua ai ia; otiia me utu e ia tona whakamangeretanga ki te mahi, me mea hoki kia ata rongoatia kia ora ai.
20Min a sikhapa hiam, a sikhanu hiam chiangin vua henla, a khut lumin sileh: amah gawt ngeingei ding ahi.
20Ki te patu hoki te tangata i tana pononga tane, i tana pononga wahine ranei, ki te rakau, a ka mate i raro iho i tona ringa; me ata takitaki tona matenga.
21Ahihhang in nikhat hiam ni nih hiam apaisuak leh, gawt louh ding ahi: amah sum leh pai ahih jiakin
21Otiia ki te ora ia, kotahi, e rua ranei, nga ra, e kore e takitakina: no te mea ko tana moni ia.
22Mite kisualin, numei naunei hihnain, amaha kipanin a gah paihkhiain, a hihhangin siatnain jui kei leh: numeinu pasalin a tunga a chihbangbanga amah gawt ngeingei ding; vaihawmten a lep bang ua a liau ding ahi.
22¶ Ki te whawhai etahi tangata ki a ratou, a ka whara tetahi wahine e hapu ana, a ka materoto tana tamaiti, otiia kahore atu he he, me tango he utu i a ia, ara ta te tahu o te wahine e whakarite ai ki a ia; hei ta nga kaiwhakawa e mea ai tana e hom ai ai.
23Huan siatna mawngmawngin juita leh, huchiin hin tanga hin a piak ding ahi.
23Engari ki te mate, na, me homai e koe he mate hei utu mo te mate,
24Mit tanga mit, ha tanga ha, khut tanga khut, khe tanga khe,
24He kanohi mo te kanohi, he niho mo te niho, he ringa mo te ringa, he waewae mo te waewae,
25Hal tanga, hal, liam tanga liam, pawn tanga pawn.
25He wera mo te wera, he motu mo te motu, he karawarawa mo te karawarawa.
26Min a sikha mit hiam, a sikha nu mit hiam suk sakin, seta leh: a mit jiakin nuamlenin a khah ding ahi.
26Ki te patua e te tangata te kanohi o tana pononga tane, te kanohi ranei o tana pononga wahine, a ka matapotia; me tuku kia haere noa atu, hei utu mo tona kanohi.
27Huan a sikhapa ha hiam, a sikhanu ha hiam sukhe taleh; a ha jiakin nuamlenin amah a khah ding ahi.
27A ki te patua e ia kia marere te niho o tana pononga tane, te niho ranei o tana pononga wahine; me tuku kia haere noa atu, hei utu mo tona niho.
28Bawngtalin pasal hiam numei hiam siin, si leh uh: huchiin bawngtal denlup ngeingei ding ahi, huan a sa nek louh hial ding: ahihhangin a bawngtal neipen a hul ding.
28Ki te werohia tetahi tangata, tetahi wahine ranei, e te kau, a ka mate; me tino aki te kau ki te kohatu, kaua ano hoki ona kikokiko e kainga; a ka tukua noatia atu te rangatira o te kau.
29Ahihhangin huai bawngtal a malamin a kia phut hat na hitaleh, a neipen kianga hilhsa hiin, amah khumta keileh, himahleh pasal hiam numei hiam na thatta leh; bawngtal den lup ding ahia, a neipen leng sihsak ding ahi.
29Otiia ki te mea he kau wero ia no mua, a kua whakaaturia ki tona rangatira, a kahore ia e tiaki i a ia, a ka mate i a ia tetahi tangata, tetahi wahine ranei; me aki te kau ki te kohatu, me whakamate ano hoki tona rangatira.
30A tungah dangka sum kikoih leh, huan a tunga kikoih peuhpeuh a hinna tatna man din a pe ding.
30Ki te whakaritea kia homai e ia he moni, me homai e ia hei utu mo tona ora te mea i whakaritea ki a ia.
31Tapa hiam, tanu hiam na nasita leh, hiai vaihawmna bangin a tunga hih ding ahi.
31Ki te mea he tama, he kotiro ranei i werohia e ia, kia rite ano ki tenei tikanga te meatanga ki a ia.
32Bawngtalin sikhapa hiam sikhanu hiam phu leh; a pu uh kiangah dangka sekel sawmthum a piak dinga, bawngtal a denlup ding uh ahi.
32Ki te wero te kau i tetahi pononga tane, i tetahi pononga wahine ranei; kia toru tekau nga hekere hiriwa e homai ki to raua ariki, me aki hoki te kau ki te kohatu.
33Pasalin kokhuk bawl henla, a hih keileh pasalin kokhuk tou henla, sin kei henla, huaiah bawngtal hiam sabengtung hiam ke leh,
33Ki te whakatuwhera hoki te tangata i tetahi poka, ki te keria ranei e te tangata tetahi poka, a e kore e hipokina e ia, a ka taka he kau, he kaihe ranei ki roto;
34Kokhuk neipenin a bawl hoiha, amau neipa kianga dangka sum a piak ding; huchiin a gan si amaha ahi ding.
34Me utu e te tangata nana te poka, me homai he moni e ia ki to raua ariki; a mana te mea mate.
35Mi khat bawngtalin midanga hihna henla, si leh; a bawngtal hinglai pen a juak ding ua, a sum a kihawm ding uh; huan a bawngtal sipen leng a kihawm ding uhi.Ahihkeileh a malamin huai bawngtal phut hat ahi chih a kitheiha a neiin a khum kei chih a kitheih leh; bawngtal tanga bawngtal a piak ngeingei ding; huchiin a gan si amah tuam a hih ding ahi.
35Ki te tukia te kau a tetahi tangata e te kau e tetahi, a ka mate; na, me hoko e raua te kau ora, ka wehe ai i ona tutu; me wehe ano hoki e raua te mea kua mate.
36Ahihkeileh a malamin huai bawngtal phut hat ahi chih a kitheiha a neiin a khum kei chih a kitheih leh; bawngtal tanga bawngtal a piak ngeingei ding; huchiin a gan si amah tuam a hih ding ahi.
36Otiia ki te mea i mohiotia he kau wero ia no mua, a kahore i tiakina e tona ariki, me utu e ia te kau ki te kau; a mana te mea mate.