1Vaihawmmi toh ne dinga na tut chiangin, na maa om amah hoih takin ngaihtuah in.
1¶ Ki te noho tahi korua ko te rangatira ki te kai, ata whakaaroa marietia tera i tou aroaro:
2Huan anhai mi na hih leh, na gawl ah temta koih ding na hi.
2Whakapakia he maripi ki tou korokoro, ki te mea he tangata kakai koe.
3A anlimte duh lo ken; an khemnaa dim ahi uh chih thei in.
3Kaua e hiahia ki ana mea reka: he kai tinihanga hoki era.
4Hausa dingin kigimsak ken; nangmah pilna akipan tawp in.
4¶ Kaua e taruke ki te mea taonga: kati tau mea ki tou matauranga.
5A om loupi tungah na mit na koih ding maw? Hauhsaknaten lah amaua dingin kha a kibawl ngal ua, vanlam juana leng muvanlai bangin.
5E anga mai ranei ou kanohi ki taua mea korekore nei? He pono hoki ka whai parirau te taonga, koia ano kei te ekara, rere ana whaka te rangi.
6Mi sumchit neih tanghou ne ken a anlimte leng duh sam ken.
6¶ Kaua e kainga te kai a te tangata kanohi kino, kei minamina hoki koe ki ana mea reka.
7Amah a kisim bangin, huchibang ahi: Ne inla dawn in, na kiangah a chi a; himahleh a lungtang nang kiangah a om kei hi.
7Ko tana hoki e mea ai i roto i a ia, pera tonu ia: E kai, e inu; koia tana kupu ki a koe; kahore ia ona ngakau ki a koe.
8Na an nek na lo khe dinga, na thu hoihte na mansuah ding.
8Ko te kongakonga i kainga e koe, ka ruakina e koe, ka maumauria ano hoki au kupu reka.
9Mi hai jakin thugen ken, na thute pilna lah muhsit ding ahi ngala.
9¶ Kaua e korero ki nga taringa o te kuware; ka whakahawea hoki ia ki te whakaaro nui o au kupu.
10Tanga gamgi suan ken; pa neilou louah lut ken:
10¶ Kei whakanekehia e koe te rohe tawhito; kei haere koe ki nga mara a te pani:
11Amaute tanpa lah a hat ngala; na siatna dingin amau thu gen sak ding hi.
11No te mea he kaha to ratou kaiwhakaora; ka tohea e ia ta ratou tohe ki a koe.
12Na lungtang hilhna lamah suk inla, na bilte theihna thute lamah.
12¶ Anga atu tou ngakau ki te ako, me ou taringa ki nga kupu o te matauranga.
13Naupang laka bawlhoihna it dah in: chiangin vo lechin leng, a si kei ding hi.
13Kaua e tohungia te whiu ki te tamaiti: ki te patua hoki ia e koe ki te rakau, e kore ia e mate.
14Chiangin amah na vo dinga, huan Seol akipan a kha na suakte sak ding.
14Tatatia ia e koe ki te rakau, a ka whakaorangia e koe tona wairua i te reinga.
15Ka tapa, na lungtang a pil leh, ka lungtang a kipak ding, keia mahmah:
15E taku tama, ki te whakaaro nui tou ngakau, ka koa hoki toku ngakau, ae ra, toku nei ano:
16Ahi, ka lungtangin nuam a sa ding a, na mukten thil dik a gen chiangun.
16Ae ra, ka hari oku whatumanawa, ina korero ou ngutu i nga mea tika.
17Na lungtangin mikhialte eng kei hen; himahleh ni tumin TOUPA kihtakna ah om in:
17¶ Kei hae tou ngakau ki te hunga hara; engari kia wehi koe ki a Ihowa, a pau noa te ra.
18Kipahman lah a om taktak ngala; huchiin na lametna satkhiak ahi kei ding.
18He pono hoki tera ano he whakautu; e kore ano hoki tau i tumanako ai e hatepea atu.
19Ja in, ka tapa pil in, huchiin lampi ah na lungtang pi in.
19¶ Whakarongo ra, e taku tama, kia whai whakaaro hoki koe, a whakatikaia tou ngakau i te ara.
20Uain haite lakah om ken; sa haite lakah:
20Kei uru ki te hunga kakai waina; ki te hunga pukukai kikokiko:
21Zukhamhat leh anhai genthei ding uh ahi ngal a: huan ihmuthainain puansia in mi tuam ding hi.
21No te mea ka tutuki tahi te tangata inu raua ko te tangata kakai ki te rawakore; he tawhetawhe hoki te kakahu a te momoe mo te tangata.
22Nang honsuang na pa thu ngaikhia inla, a upat chiangin na nu musit ken.
22Whakarongo ki tou papa nana koe; kaua hoki e whakahawea ki tou whaea ina ruruhi ia.
23Thutak lei inla, juak ken; ahi, pilna leh, hilhna leh theihsiamna.
23Hokona te pono, kaua hoki e whakawhitiwhitia; ae ra, te whakaaro nui, te ako hoki, me te matauranga.
24Mi diktat pa nakpi takin a kipak ding: huan kuapeuh ta pil suangiin amah akipan nuamsakna a nei ding.
24Nui atu hoki te koa o te papa o te tangata tika; a, ko te tangata e whanau he tama whakaaro nui mana, ka hari ia ki a ia.
25Na nu leh na pa kipaksak inla, nang honsuangnu nuamsasak in.
25Kia hari tou papa raua ko tou whaea, ina, kia koa te wahine i whanau ai koe.
26Ka tapa, na lungtang honpia inla, na mitte ka lampite ah kipak uhen.
26E taku tama, homai tou ngakau ki ahau, kia manako ano hoki ou kanohi ki aku ara.
27Kijuak lah guam thukpi ahi ngala; huan numei lamdang kokhuk kochik ahi.
27No te mea he rua hohonu te wahine kairau; he poka kuiti te wahine ke.
28Ahi, suamhatmi bangin a buka, huan mite lakah lepchiah a pungsak hi.
28Ae ra, ka whanga ia ano he kaipahua, a ka whakatokomahatia e ia nga tangata poka ke.
29Tunggikna kuana nei? Lungkhamna kuan a nei? Kinaknate kuan a nei? Phunna kuan a nei? Akipatna kuan liamnate a nei? mit sannakuan a nei?
29¶ Ko wai e aue? Ko wai e tangi? Ko wai e totohe? Ko wai e ngangautia? Ko wai e maru, he mea takekore? Ko wai e whero tonu ona kanohi?
30Uaina peng-opten; uain lehbulh zong dia kuanten.
30Ko te hunga e noho roa ana ki te waina; ko te hunga e haere ana ki te rapu i te waina whakaranu.
31A san lain uain en ken, nou sunga a jia a suah lain, nemtaka a pai suk lain.
31Kaua e titiro ki te waina i te mea e whero ana, ina puta tona kara i roto i te kapu, ina mania tona heke.
32Atawp chiangin gulpi bangin a keia, guldekpak bangin guin a zen hi.
32Tona tukunga iho ano he nakahi e ngau ana, koia ano kei te wero a te neke.
33Na miten thil lamdangte a mu ding lungtangin thil hoihloute a genkhe ding hi.
33E kite hoki ou kanohi i nga mea rereke, a ka puta he kupu rereke i tou ngakau.
34Ahi, tui laia lum bang na hi dinga, ahihkeileh long khuam dawna lum bang.A honsat ua, na ka sa kei; a honvua ua, bangmahin ka vei kei; chikchiangin ka halh dia? Zong nawn-nawn veng, na chiding.
34Ae ra, ka rite koe ki te tangata e takoto ana i waenga moana, ki te tangata ranei e takoto ana i te tihi o te rewa.
35A honsat ua, na ka sa kei; a honvua ua, bangmahin ka vei kei; chikchiangin ka halh dia? Zong nawn-nawn veng, na chiding.
35A ka mea koe, Patua ana ahau e ratou, a kihai ahau i mamae; tatatia ana ahau e ratou, a kihai ahau i mohio: a hea ahau ara ake ai? Ka rapua ano e ahau.