1I stało się w drugi sabat, że szedł Jezus przez zboża; i rwali uczniowie jego kłosy, a rękami wycierając jedli.
1安息日的主（太12:1~8；可2:23~28）有一個安息日，耶穌從麥田經過，他的門徒摘了麥穗，用手搓著吃。
2Ale niektórzy z Faryzeuszów rzekli do nich: Przeczże czynicie to, czego się nie godzi czynić w sabat?
2有幾個法利賽人說：“你們為甚麼作安息日不可作的事呢？”
3A odpowiadając Jezus, rzekł do nich: Azaście tego nie czytali, co uczynił Dawid, gdy łaknął sam, i ci, którzy z nim byli?
3耶穌回答：“大衛和跟他在一起的人，在飢餓的時候所作的，你們沒有念過嗎？
4Jako wszedł do domu Bożego, a wziął chleby pokładne, i jadł, a dał i tym, którzy z nim byli; których się nie godziło jeść, tylko samym kapłanom?
4他不是進了 神的殿，吃了陳設餅，也給跟他在一起的人吃嗎？這餅除了祭司以外，別的人是不可以吃的。”
5I rzekł im: Syn człowieczy jestci Panem i sabatu.
5他又對他們說：“人子是安息日的主。”
6Stało się także i w inszy sabat, że Jezus wszedł do bóźnicy, i nauczał; i był tam człowiek, którego ręka prawa była uschła.
6治好手枯的人（太12:9~14；可3:1~6）另一個安息日，耶穌進入會堂教導人，在那裡有一個人，右手枯乾，
7I podstrzegli go nauczeni w Piśmie i Faryzeuszowie, jeźliby w sabat uzdrawiał, aby znaleźli, o coby naó skarżyli.
7經學家和法利賽人要看他會不會在安息日治病，好找把柄控告他。
8Ale on wiedział myśli ich, i rzekł człowiekowi, który miał rękę uschłą: Wstaó a staó pośrodku. A on wstawszy, stanął.
8耶穌知道他們的意念，就對那一隻手枯乾了的人說：“起來，站在當中！”那人就起來站著。
9Rzekł tedy do nich Jezus: Spytam was o jednę rzecz: Godzili się w sabaty dobrze czynić, czyli źle czynić? Człowieka zachować, czyli zatracić?
9耶穌對他們說：“我問你們：在安息日哪一樣是可以作的呢：作好事還是壞事？救命還是害命？”
10A spojrzawszy w koło po wszystkich, rzekł onemu człowiekowi: Wyciągnij rękę twoję! a on tak uczynił i przywrócona jest do zdrowia ręka jego, jako i druga.
10他環視周圍所有的人，就對那人說：“伸出你的手來！”他把手一伸，手就復原了。
11Ale oni napełnieni będąc szaleóstwem, rozmawiali miedzy sobą, coby uczynić mieli Jezusowi.
11他們卻大怒，彼此商議怎樣對付耶穌。
12I stało się w oneż dni, odszedł na górę, aby się modlił; i był tam przez noc na modlitwie Bożej.
12選立十二使徒（太10:2~4；可3:16~19。參徒1:13）在那些日子，有一次耶穌出去到山上禱告，整夜禱告 神。
13A gdy był dzieó, zwołał uczniów swych i wybrał z nich dwanaście, które też nazwał Apostołami:
13天亮以後，他把門徒叫來，從他們中間挑選了十二個人，稱他們為使徒，
14Szymona, którego też nazwał Piotrem, i Andrzeja brata jego, Jakóba, i Jana, Filipa, i Bartłomieja;
14就是西門（又給他起名叫彼得），和他弟弟安得烈，以及雅各、約翰、腓力、巴多羅邁、
15Mateusza, i Tomasza, Jakóba, syna Alfeuszowego, i Szymona, którego zowią Zelotes;
15馬太、多馬、亞勒腓的兒子雅各、稱為激進派的西門、
16Judasza, brata Jakóbowego, i Judasza Iszkarjotę, który potem był zdrajcą.
16雅各的兒子猶大，和出賣主的加略人猶大。
17A zstąpiwszy z nimi stanął na miejscu pola równego, i gormada uczniów jego, i wielkie mnóstwo ludu ze wszystkiej Judzkiej ziemi, i z Jeruzalemu, i z kraju pomorskiego, leżącego przy Tyrze i Sydonie, którzy byli przyszli, aby go słuchali, i byli uzdrowieni od chorób swoich;
17論福論禍（太5:1~12）耶穌和他們下了山，站在平地上，有一大群門徒同他在一起，又有一大批從猶太全地、耶路撒冷和推羅、西頓海邊來的人。
18I ci, którzy byli trapieni od duchów nieczystych, byli uzdrowieni.
18他們要聽他講道，也要他們的疾病得醫好。還有一些被污靈纏擾的也痊愈了。
19A wszystek lud szukał, jakoby się go dotknąć; albowiem moc wychodziła z niego, i uzdrawiała wszystkich.
19群眾都設法摸他，因為有能力從他身上出來，治好眾人。
20A on podniósłszy oczy swoje na uczniów, mówił: Błogosławieni jesteście wy, ubodzy! bo wasze jest królestwo Boże.
20耶穌抬頭看著門徒，說：“貧窮的人有福了，因為 神的國是你們的。
21Błogosławieni jesteście, którzy teraz łakniecie; bo będziecie nasyceni. Błogosławieni jesteście, którzy teraz płaczecie; bo się śmiać będziecie.
21飢餓的人有福了，因為你們要得飽足。哀哭的人有福了，因為你們將要喜樂。
22Błogosławieni będziecie, gdy was ludzie nienawidzieć będą, i gdy wyłączą, i będą was sromocić, i imię wasze wyrzucą jako złe, dla Syna człowieczego.
22世人為人子的緣故憎恨你們、排斥你們、辱罵你們，棄絕你們的名好像棄絕惡物，你們就有福了。
23Radujcie się dnia tego i weselcie się; albowiem oto zapłata wasza jest obfita w niebiesiech; boć tak właśnie prorokom czynili ojcowie ich.
23那時你們應該歡喜跳躍，因為你們在天上的賞賜是大的，他們的祖先對待先知也是這樣。
24Ale biada wam bogaczom! bo już macie pociechę waszę.
24“然而你們富有的人有禍了，因為你們已經得了你們的安慰。
25Biada wam, którzyście nasyceni! albowiem łaknąć będziecie. Biada wam, którzy się teraz śmiejecie! bo się smucić i płakać będziecie.
25你們飽足的人有禍了，因為你們將要飢餓。你們喜樂的人有禍了，因為你們將要痛哭。
26Biada wam, gdyby dobrze o was mówili wszyscy ludzie; bo tak czynili fałszywym prorokom ojcowie ich.
26人都說你們好的時候，你們就有禍了，因為你們的祖先對待假先知也是這樣。
27Ale wam powiadam, którzy słuchacie: Miłujcie nieprzyjacioły wasze, czyócie dobrze tym, którzy was mają w nienawiści.
27當愛仇敵（太5:39~42）“只是我告訴你們聽道的人：當愛你們的仇敵，善待恨你們的人。
28Błogosławcie tym, którzy was przeklinają; módlcie się za tymi, którzy wam złość wyrządzają.
28咒詛你們的，要為他們祝福，凌辱你們的，要為他們禱告。
29Temu, któryby cię uderzył w policzek, nastaw mu i drugiego: a temu, któryćby brał płaszcz, i sukni nie zabraniaj;
29有人打你一邊的臉，把另一邊也轉給他打；有人拿你的外衣，連內衣也讓他拿去。
30I każdemu, któryby cię prosił, daj, a temu, co twoje bierze, nie upominaj się.
30向你求的，就給他；有人拿去你的東西，不用再要回來。
31I cobyście chcieli, aby wam ludzie czynili, tak i wy im czyócie.
31你們願意人怎樣待你們，你們就應當怎樣待人。
32Albowiem jeźli miłujecie te, którzy was miłują, jakąż łaskę macie? albowiem toż i grzesznicy właśnie czynią.
32如果單愛那些愛你們的人，那有甚麼好處呢？罪人也愛那些愛他們的人。
33A jeźli dobrze czynicie tym, którzy wam dobrze czynią, jakąż łaskę macie? albowiem toż i grzesznicy właśnie czynią.
33如果只善待那些善待你們的人，那有甚麼好處呢？罪人也會這樣行。
34A jeźli pożyczacie tym, od których się spodziewacie odebrać, jakąż łaskę macie? albowiem i grzesznicy grzesznikom pożyczają, aby zasię tyle odebrali.
34如果借給人，又指望向人收回，那有甚麼好處呢？罪人也借給罪人，要如數收回。
35Owszem miłujcie nieprzyjacioły wasze, i czyócie im dobrze, i pożyczajcie, nic się stąd nie spodziewając, a będzie wielka zapłata wasza, i będziecie synami Najwyższego; albowiem on dobrotliwy jest przeciw niewdzięcznym i złym.
35你們要愛仇敵，善待他們；借出去，不要指望償還；這樣你們的賞賜就大了，你們也必作至高者的兒子，因為 神自己也寬待忘恩的和惡人。
36Przetoż bądźcie miłosierni, jako i Ojciec wasz miłosierny jest.
36你們要仁慈像你們的父仁慈一樣。
37Nie sądźcie, a nie bądziecie sądzeni; nie potępiajcie, a nie będziecie potępieni, a będzie wam odpuszczono.
37不可判斷（太7:1~5）“你們不要判斷人，就必不受判斷；不要定人的罪，就必不被定罪；要饒恕人，就必蒙饒恕；
38Dawajcie, a będzie wam dano; miarę dobrą, natłoczoną, i potrzęsioną, i opływającą dadzą na łono wasze; albowiem tąż miarą, którą mierzycie, będzie wam zaś obmierzono.
38要給人，就必有給你們的；並且要用十足的升斗，連按帶搖，上尖下流地倒在你們懷裡；因為你們用甚麼升斗量給人，就必用甚麼升斗量給你們。”
39I powiedział im podobieóstwo: Izali może ślepy ślepego prowadzić? azaż nie obadwaj w dół wpadną?
39耶穌又用比喻對他們說：“瞎子怎能給瞎子領路呢？兩個人不都要掉在坑裡嗎？
40Nie jestci uczeó nad mistrza swego; lecz doskonały będzie każdy, będzieli jako mistrz jego.
40學生不能勝過老師，所有學成的，不過和老師一樣。
41A czemuż widzisz źdźbło w oku brata twego, a balki, która jest w oku twojem, nie baczysz?
41為甚麼看得見你弟兄眼中的木屑，卻想不到自己眼中的梁木呢？
42Albo jakoż możesz rzec bratu twemu: Bracie! dopuść, iż wyjmę źdźbło, które jest w oku twojem, a sam balki, która jest w oku twojem, nie widzisz? Obłudniku! wyjmij pierwej balkę z oka twego, a tedy przejrzysz, abyś wyjął źdźbło, które jest w oku brata twego.
42你不看見自己眼中的梁木，怎能對你弟兄說：‘弟兄，容我除去你眼中的木屑’呢？偽君子啊！先去掉自己眼中的梁木，才能看得清楚，好去掉弟兄眼中的木屑。
43Nie jest bowiem drzewo dobre, które przynosi owoc zły; ani jest drzewo złe, które przynosi owoc dobry;
43壞樹不能結好果子（太7:16~20，12:33~35）“因為好樹不能結壞果子，壞樹不能結好果子。
44Gdyż każde drzewo z owocu własnego poznane bywa; boć nie zbierają z ciernia figów, ani z głogu zbierają winnych gron.
44憑著果子就可以認出樹來。人不能從荊棘上採無花果，也不能從蒺藜裡摘葡萄。
45Człowiek dobry z dobrego skarbu serca swego wynosi rzeczy dobre, a zły człowiek ze złego skarbu serca swego wynosi rzeczy złe; albowiem z obfitości serca mówią usta jego.
45良善的人從心中所存的良善發出良善，邪惡的人從心中所存的邪惡發出邪惡；因為心中所充滿的，口裡就說出來。
46Przeczże mię tedy zowiecie Panie, Panie! a nie czynicie tego, co mówię?
46聽道要行道（太7:24~27）“你們為甚麼稱呼我‘主啊！主啊！’卻不遵行我的吩咐呢？
47Każdy, który przychodzi do mnie, a słucha słów moich, i czyni je, pokażę wam, komu jest podobnym.
47每一個到我跟前，聽我的話並且去行的，我要指示你們他像甚麼人。
48Podobny jest człowiekowi dom budującemu, który kopał i wykopał głęboko, a założył grunt na opoce; a gdy przyszła powódź, otrąciła się rzeka o on dom, ale nie mogła go poruszyć; bo był założony na opoce.
48他像一個人建造房屋，挖深了地，把根基建在磐石上。大水氾濫的時候，急流沖擊那房屋，不能使它動搖，因為它建造得好。
49Ale który słucha, a nie czyni, podobny jest człowiekowi, który zbudował dom swój na ziemi bez gruntu; o który się otrąciła rzeka, i zarazem upadł, a był upadek domu onego wielki.
49但那聽見而不遵行的，就像人在地上建屋，沒有根基，急流一沖，就立刻倒塌，毀壞得很厲害。”