¹I stało się potem, że on chodził po miastach i po miasteczkach każąc i opowiadając królestwo Boże, a oni dwunastu byli z nim,

¹跟從耶穌的婦女不久，耶穌周遊各城各村講道，宣揚　神的國的福音，和他在一起的有十二個門徒，

²I niektóre niewiasty, które był uzdrowił od duchów złych i od niemocy ich, jako Maryja, którą zwano Magdaleną, z której było siedm dyjabłów wyszło;

²還有幾個蒙了醫治、脫離污鬼與疾病的婦女，其中有稱為抹大拉的馬利亞，曾有七個鬼從她身上趕出來；

³I Joanna, żona Chuzego, urzędnika Herodowego, i Zuzanna, i inszych wiele, które mu służyły z majętności swoich.

³有希律的管家古撒的妻子約亞拿，又有蘇珊娜，和許多別的婦女，她們都用自己的財物供給耶穌和門徒。

⁴A gdy się schodził wielki lud, i z różnych miast garnęli się do niego, rzekł przez podobieóstwo;

⁴撒種的比喻（太13:2~9；可4:1~9）當時有許多人聚在一起，還有人從各城來到耶穌那裡，他就用比喻說：

⁵Wyszedł rozsiewca, aby rozsiewał nasienie swoje; a gdy on rozsiewał, tedy jedno padło podle drogi i podeptane jest, a ptaki niebieskie podziobały je.

⁵“有一個撒種的出去撒種，撒的時候，有的落在路旁，被人踐踏，或給空中的小鳥吃掉。

⁶A drugie padło na opokę, a gdy wzeszło, uschło, przeto iż nie miało wilgotności.

⁶有的落在石頭地上，一長出來就枯萎了，因為得不著滋潤。

⁷A drugie padło między ciernie; ale ciernie wespół z niem wzrosły, i zadusiły je.

⁷有的落在荊棘叢中，荊棘也一齊生長，把它擠住了。

⁸A drugie padło na ziemię dobrą, a gdy wzeszło, przyniosło pożytek stokrotny. To mówiąc wołał: Kto ma uszy ku słuchaniu, niechaj słucha!

⁸有的落在好土裡，就生長起來，結出百倍的果實。”他說了這些話，就大聲說：“有耳可聽的，就應當聽！”

⁹I pytali go uczniowie jego, mówiąc: Co by to było za podobieóstwo?

⁹用比喻的目的（太13:10~17；可4:10~12）門徒問他這比喻是甚麼意思。

¹⁰A on im rzekł: Wam dano wiedzieć tajemnicę królestwa Bożego; ale innym w podobieóstwach, aby widząc nie widzieli, a słysząc nie rozumieli.

¹⁰他說：“　神的國的奧祕，只給你們知道，對別人就用比喻，叫他們看卻看不見，聽卻聽不明白。

¹¹A to podobieóstwo takie jest: nasienie jest słowo Boże.

¹¹解釋撒種的比喻（太13:18~23；可4:13~20）“這比喻是說，種子是　神的道，

¹²A którzy podle drogi, ci są, którzy słuchają, zatem przychodzi dyjabeł, i wybiera słowo z serca ich, aby uwierzywszy, nie byli zbawieni.

¹²那落在路旁的，就是人聽了，魔鬼隨即來到，從他們心裡把道奪去，恐怕他們相信就得救了。

¹³A którzy na opoce, ci są, którzy gdy słuchają, z radością słowo przyjmują, ale ci korzenia nie mają, ci do czasu wierzą, a czasu pokusy odstępują.

¹³那落在石頭地上的，就是人聽了，歡歡喜喜地接受，但是沒有根，不過是暫時相信，一旦遭遇試煉，就倒退了。

¹⁴A które padło między ciernie, ci są, którzy słuchają słowa: ale odszedłszy, od pieczołowania i bogactw, i rozkoszy żywota bywają zaduszeni, i nie przynoszą pożytku.

¹⁴那落在荊棘裡的，就是人聽了，走開以後，被今世的憂慮、財富和宴樂擠住了，結不出成熟的子粒來。

¹⁵Ale które padło na ziemię dobrą, ci są, którzy w sercu uprzejmem i dobrem słyszane słowo zachowują, i owoc przynoszą w cierpliwości.

¹⁵但那落在好土裡的，就是人用誠實良善的心來聽，把道持守住，忍耐著結出果實。

¹⁶A żaden zapaliwszy świecę, nie nakrywa jej naczyniem, ani jej kładzie pod łoże, ale ją stawia na świeczniku, aby ci, którzy wchodzą, widzieli światło.

¹⁶隱藏的事終必顯露（可4:21~25）“沒有人點燈用器皿蓋上，或放在床底下，而是放在燈臺上，叫進來的人都看得見光。

¹⁷Bo nie masz nic tajemnego, co by nie miało być objawiono; i nie masz nic skrytego, czego by się nie dowiedziano, i co by na jaw nie wyszło.

¹⁷因為沒有甚麼隱藏的事不被顯明，也沒有甚麼掩蓋的事不被人知道而暴露出來。

¹⁸Przetoż patrzcie, jako słuchacie: albowiem kto ma, temu będzie dane, a kto nie ma, i to, co mniema, że ma, będzie odjęte od niego.

¹⁸所以你們應當留心怎樣聽，因為凡是有的，還要給他；凡是沒有的，連他自以為有的，也要拿去。”

¹⁹Tedy przyszli do niego matka i bracia jego; ale do niego przystąpić nie mogli dla ludu.

¹⁹誰是耶穌的母親和弟兄（太12:46~50；可3:31~35）耶穌的母親和弟弟來到他那裡，因為人多，不能到他跟前。

²⁰I dano mu znać, mówiąc: Matka twoja i bracia twoi stoją przed domem, chcąc cię widzieć.

²⁰有人轉告耶穌：“你母親和弟弟站在外面要見你。”

²¹A on odpowiadając, rzekł do nich: Matka moja i bracia moi są ci, którzy słowa Bożego słuchają i czynią je.

²¹他回答他們：“聽了　神的道而遵行的人，才是我的母親，我的弟兄。”

²²I stało się dnia jednego, że on wstąpił w łódź i uczniowie jego, i rzekł do nich: Przeprawmy się na drugą stronę jeziora. I puścili się.

²²平靜風浪（太8:23~27；可4:35~41）有一天，耶穌和門徒上了船，他對他們說：“我們渡到海那邊去吧。”他們就開了船。

²³A gdy płynęli, usnął. I przypadła nawałność wiatru na jezioro, i łódź się zalewała, tak że byli w niebezpieczeóstwie.

²³船行的時候，他睡著了。海上忽然起了狂風，他們全身濕透，非常危險。

²⁴A przystąpiwszy, obudzili go, mówiąc: Mistrzu, mistrzu! giniemy. A on ocknąwszy się, zgromił wiatr i wały wodne, i uśmierzyły się, i stało się uciszenie.

²⁴門徒來叫醒耶穌，說：“主啊！主啊！我們沒命了！”他醒過來，斥責風浪，風浪就止息、平靜了。

²⁵Tedy im rzekł: Gdzież jest wiara wasza? A bojąc się, dziwowali się, mówiąc jedni do drugich: Któż wżdy jest ten, że i wiatrom rozkazuje i wodom, a są mu posłuszne?

²⁵耶穌對他們說：“你們的信心在哪裡？”他們又懼怕、又希奇，彼此說：“這到底是誰？他吩咐風浪，連風浪也聽從他。”

²⁶I przewieźli się do krainy Gadareóczyków, która jest przeciw Galilei.

²⁶治好鬼附的格拉森人（太8:28~34；可5:1~20）船到了格拉森人的地區，正在加利利對面，

²⁷A gdy wstąpił na ziemię, zabieżał mu mąż niektóry z onego miasta, co miał dyjabły od niemałego czasu, a nie obłóczył się w szaty, i nie mieszkał w domu, tylko w grobach.

²⁷耶穌一上岸，就有城裡一個被鬼附著的人，迎面而來。這人已經很久不穿衣服，不住在家裡，只住在墳墓裡。

²⁸Ten ujrzawszy Jezusa, zakrzyknął, i upadł przed nim, a głosem wielkim rzekł: Cóż ja mam z tobą, Jezusie, Synu Boga najwyższego? proszę cię, nie dręcz mię.

²⁸他一見耶穌，就俯伏喊叫，大聲說：“至高　神的兒子耶穌，我跟你有甚麼關係呢？求你不要使我受苦。”

²⁹Albowiem rozkazał onemu duchowi nieczystemu, aby wyszedł z onego człowieka: bo od wielu czasów porywał go; a chociaż go wiązano łaócuchami i w pętach strzeżono, jednak on porwawszy okowy, bywał od dyjabła na pustynię pędzony.

²⁹因為耶穌已經吩咐這污靈從那人身上出來。原來這污靈屢次抓住那人；那人被鐵鍊和腳鍊捆鎖，而且有人看管，他竟掙斷鎖鍊，被鬼趕入曠野。

³⁰I pytał go Jezus, mówiąc: Co masz za imię? A on rzekł: Wojsko; albowiem wiele dyjabłów wstąpiło było weó.

³⁰耶穌問他：“你叫甚麼名字？”他說：“群。”因為進到那人裡面的鬼很多。

³¹Tedy go prosili, aby im nie rozkazywał stamtąd odejść w przepaść.

³¹他們求耶穌，不要趕他們進入無底坑。

³²A była tam trzoda wielka świó, która się pasła na górze, i prosili go, aby im dopuścił wstąpić w nie. I dopuścił im.

³²那裡有一大群豬正在山上吃東西。他們求耶穌准他們進入豬群。耶穌准許了，

³³A wyszedłszy dyjabli z onego człowieka, weszli w świnie; i porwała się ona trzoda pędem z przykra do jeziora, i utonęła.

³³鬼就從那人身上出來，進入豬群，豬群闖下山崖，掉在海裡淹死了。

³⁴A widząc pasterze, co się stało, uciekli; a poszedłszy, oznajmili to w mieście i we wsiach.

³⁴放豬的看見所發生的事就逃跑，到城裡和各鄉村把這事傳開。

³⁵I wyszli, aby oglądali to, co się stało; a przyszedłszy do Jezusa, znaleźli człowieka onego, z którego wyszli dyjabli, obleczonego, przy dobrem baczeniu, siedzącego u nóg Jezusowych, i bali się.

³⁵眾人就出來看發生了甚麼事。來到耶穌那裡，看見鬼已經離開的那人，穿著衣服，神志清醒，坐在耶穌腳前，他們就害怕。

³⁶Opowiedzieli im tedy ci, którzy widzieli, jako uzdrowiono tego, który był opętany.

³⁶當時看見的人，把被鬼附過的人怎樣得到醫治，說給他們聽。

³⁷I prosiło go wszystko mnóstwo onej okolicznej krainy Gadareóczyków, aby odszedł od nich; albowiem ich był wielki strach ogarnął. A on wstąpiwszy w łódź, wrócił się.

³⁷格拉森一帶的人，都要求耶穌離開他們，因為他們大大懼怕。他就上船回去了。

³⁸I prosił go on mąż, z którego wyszli dyjabli, aby był przy nim; ale go Jezus odprawił, mówiąc:

³⁸鬼已經離開的那人求耶穌，要跟他在一起；但耶穌打發他回去，說：

³⁹Wróć się do domu twego, a opowiadaj, jakoć wielkie rzeczy Bóg uczynił. I odszedł, po wszystkiem mieście opowiadając, jako mu wielkie rzeczy Jezus uczynił.

³⁹“你回家去，述說　神為你作了怎樣的事。”他就走遍全城，傳講耶穌為他作了怎樣的事。

⁴⁰I stało się, gdy się wrócił Jezus, że go przyjął lud; albowiem naó wszyscy oczekiwali.

⁴⁰治好血漏病的女人（太9:18~22；可5:21~34）耶穌回來的時候，眾人歡迎他，因為大家都在等著他。

⁴¹A oto przyszedł mąż imieniem Jairus, a ten był przełożonym bóżnicy; a przypadłszy do nóg Jezusowych, prosił go, aby wszedł w dom jego.

⁴¹那時，有一個人來了，名叫葉魯，他是一位會堂主管。他俯伏在耶穌腳前，求他往他家裡去，

⁴²Albowiem miał córkę jedyną około dwunastu lat, która już konała. (A gdy on szedł, cisnął go lud.)

⁴²因為他的獨生女，約十二歲，快要死了。耶穌去的時候，群眾擁擠著他。

⁴³A niewiasta, która płynienie krwi cierpiała od lat dwunastu, i wynałożyła była na lekarzy wszystko swoje pożywienie, a nie mogła być od nikogo uleczona,

⁴³有一個女人，患了十二年的血漏病，在醫生手裡花盡了全部養生的（有些抄本無“在醫生手裡花盡了全部養生的”一句），沒有一個能醫好她。

⁴⁴Przystąpiwszy z tyłu, dotknęła się podołka szaty jego, a zarazem się zastanowiło płynienie krwi jej.

⁴⁴她從後面擠來，一摸耶穌的衣裳繸子，血就立刻止住。

⁴⁵I rzekł Jezus: Któż jest, co się mnie dotknął? a gdy się wszyscy zapierali, rzekł Piotr, i ci, którzy z nim byli: Mistrzu! lud cię ciśnie i tłoczy, a ty mówisz: Kto się mnie dotknął?

⁴⁵耶穌說：“摸我的是誰？”眾人都不承認。彼得說：“主啊，眾人都擁擠著你。”

⁴⁶I rzekł Jezus: Dotknął się mnie ktoś, bom poznał, że moc ode mnie wyszła.

⁴⁶耶穌說：“必定有人摸我，因為我覺得有能力從我身上出去。”

⁴⁷A widząc ona niewiasta, że się nie utaiła, ze drżeniem przystąpiła i upadła przed nim, i dlaczego się go dotknęła, powiedziała mu przed wszystkim ludem, i jako zaraz uzdrowiona była.

⁴⁷那女人見不能隱瞞，就戰戰兢兢地過來，向他俯伏，把摸他的緣故，和怎樣立刻得到醫治，在眾人面前說出來。

⁴⁸A on jej rzekł: Ufaj, córko! wiara twoja ciebie uzdrowiła; idźże w pokoju.

⁴⁸耶穌對她說：“女兒，你的信使你痊愈了，平安地去吧！”

⁴⁹A gdy on to jeszcze mówił, przyszedł niektóry od przełożonego bóżnicy, powiadając mu: Iż umarła córka twoja, nie trudź Nauczyciela.

⁴⁹使女孩復活（太9:23~26；可5:35~43）耶穌還在說話的時候，有人從會堂主管家裡來，說：“你的女兒死了，不必再勞動老師了。”

⁵⁰Ale Jezus usłyszawszy to, odpowiedział mu, mówiąc: Nie bój się, tylko wierz, a będzie uzdrowiona.

⁵⁰耶穌聽見就對他說：“不要怕，只要信，她必得痊愈。”

⁵¹A wszedłszy w dom, nie dopuścił z sobą wnijść nikomu, tylko Piotrowi, i Jakóbowi, i Janowi, i ojcu i matce onej dzieweczki.

⁵¹到了那家，除了彼得、約翰、雅各和女孩的父母以外，他不准任何人同他進屋裡去。

⁵²A płakali wszyscy, i narzekali nad nią. Ale on rzekł: Nie płaczcież! Nie umarłać, ale śpi.

⁵²眾人都在痛哭哀號，他說：“不要哭！她不是死了，而是睡著了。”

⁵³I naśmiewali się z niego, wiedząc, iż była umarła.

⁵³他們明知女孩已經死了，就嘲笑他。

⁵⁴A on wygnawszy precz wszystkich, i ująwszy ją za rękę, zawołał, mówiąc: Dzieweczko, wstaó!

⁵⁴他進去拉著女孩的手，叫她說：“孩子，起來！”

⁵⁵I wrócił się duch jej; i wstała zaraz; i rozkazał, aby jej jeść dano.

⁵⁵她的靈魂回來了，她就立刻起來。耶穌吩咐給她東西吃。

⁵⁶I zdumieli się rodzice jej. A on im zakazał, aby nikomu nie powiadali tego, co się było stało.

⁵⁶她父母非常驚奇。耶穌囑咐他們不要把他所作的事告訴人。