1A gdy się król Dawid zstarzał, i zaszedł w lata, chodź go odziewano szatami, przecię się zagrzać nie mógł.
1大卫的晚年
2I rzekli mu słudzy jego: Niech poszukają królowi, panu naszemu młodej panienki, któraby stawała przed królem, i opatrowała go, a sypiając na łonie jego, żeby zagrzewała króla, pana naszego.
2所以他的臣仆对他说:“不如为我主我王寻找一个年轻的处女,使她侍候在王面前,照顾王,睡在王的怀中,好使我主我王得到暖和。”
3Szukali tedy panienki pięknej po wszystkich granicach Izraelskich, i znaleźli Abisag Sunamitkę, a przywiedli ją do króla.
3于是他们在以色列全境寻找一个美貌的少女,结果找着了一个书念的女子亚比煞,就把她带到王面前。
4A ta panienka była bardzo piękna, i opatrowała króla, i służyła mu; ale jej król nie uznał.
4这少女极其美丽。她照顾王,服事他,可是王没有与她发生过关系。
5Lecz Adonijasz, syn Haggity, wynosił się, mówiąc: Ja będę królował. I nasprawiał sobie wozów i jezdnych, i pięćdziesiąt mężów, którzy biegali przed nim.
5亚多尼雅的阴谋那时哈及的儿子亚多尼雅妄自尊大,说:“我必作王。”就为自己预备了战车、骑兵,又有五十人在他前面奔走。
6A nie gromił go nigdy ojciec jego, mówiąc: Przeczżeś to uczynił? A był i ten bardzo pięknej urody, którego była porodziła Haggita po Absalomie.
6他的父亲从来没有责难他说:“你为什么这样作呢?”他的容貌也很英俊,他是在押沙龙之后生的。
7A miał zmowę z Joabem, synem Sarwii, i z Abijatarem kapłanem, którzy pomagali za Adonijaszem.
7亚多尼雅与洗鲁雅的儿子约押和亚比亚他祭司商议以后,二人都答应支持他。
8Ale Sadok kapłan, i Banajas, syn Jojady, i Natan prorok, i Semej, i Rehy i rycerstwo Dawidowe, nie przestawali z Adonijaszem.
8但撒督祭司、耶何耶大的儿子比拿雅,拿单先知、示每、利以和大卫的勇士都不拥护亚多尼雅。
9Tedy nabił Adonijasz owiec, i wołów, i bydła tłustego u kamienia Zohelet, który był nad źródłem Rogiel, i wezwał wszystkich braci swych, synów królewskich, i wszystkich mężów z Juda, sług królewskich.
9有一天,亚多尼雅在隐.罗结旁边,琐希列的磐石那里,宰杀牛羊和肥畜,邀请他所有的兄弟,就是王的众子和所有作王的臣仆的犹大人,来参加筵席。
10Ale Natana proroka, i Banajasa, i innego rycerstwa, ani Salomona, brata swego, nie wezwał.
10只是没有邀请拿单先知、比拿雅、众勇士和他的兄弟所罗门。
11Tedy rzekł Natan do Betsaby, matki Salomonowej, mówiąc: A nie słyszałaś, iż króluje Adonijasz, syn Haggity, a Dawid, pan nasz, nie wie o tem?
11拿单向拔示巴献策拿单对所罗门的母亲拔示巴说:“哈及的儿子亚多尼雅作了王,而我们的主大卫还不知道,你难道没有听见吗?
12Przetoż teraz pójdź proszę, dam ci radę, a zachowasz zdrowie twoje i zdrowie syna twego Salomona.
12现在你来,我可以给你出一个主意,好救你的性命和你儿子所罗门的性命。
13Idź, a wnijdź do króla Dawida, i mów do niego: Izaliś ty królu, panie mój, nieprzysiągł służebnicy twojej, mówiąc: Salomon, syn twój, będzie królował po mnie, a on będzie siedział na stolicy mojej? Przeczże tedy króluje Adonijasz?
13你进去见大卫王,对他说:‘我主我王,你不是曾经向婢女起誓,说:“你的儿子所罗门必接续我作王,他要坐在我的王位上”吗?现在为什么亚多尼雅作了王呢?’
14A gdy ty jeszcze tam będziesz mówiła z królem, ja przyjdę za tobą, i dopełnię słów twoich.
14你还在那里与王说话的时候,我会随后进来,证实你的话。”
15A tak weszła Betsaba do króla na pokój; a król się już był bardzo zstarzał, a Abisag Sunamitka posługowała królowi.
15拔示巴见王陈诉于是拔示巴进到内室去见王。王很老了,书念的女子亚比煞正在服事王。
16Tedy nachyliwszy się Betsaba, pokłoniła się królowi, której rzekł król: Czego chcesz?
16拔示巴向王俯伏叩拜,王问:“你要什么?”
17A ona mu odpowiedziała: Panie mój, tyś przysiągł przez Pana, Boga twego, służebnicy twojej, że Salomon, syn twój, będzie królował po mnie, a on będzie siedział na stolicy mojej.
17她回答说:“我主啊,你曾经指着耶和华你的 神向婢女起誓,说:‘你的儿子所罗门必接续我作王,他要坐在我的王位上’,
18A oto, już Adonijasz króluje, a ty teraz, królu, panie mój, o tem nie wiesz.
18可是,现在亚多尼雅作了王了;而我主我王,你还不知道。
19Albowiem nabił wołów i bydła tłustego, i owiec bardzo wiele, i wezwał wszystkich synów królewskich, i Abijatara kapłana, i Joaba, hetmana wojska; ale Salomona, sługi twego, nie wezwał.
19他宰杀了许多公牛、肥畜和羊,邀请了王所有的儿子、亚比亚他祭司和军队的元帅约押,却没有邀请王的仆人所罗门。
20Lecz ty królu, panie mój, wiesz, iż się oczy wszystkiego Izraela oglądają na cię, abyś im oznajmił, kto będzie siedział na stolicy króla, pana mego, po tobie.
20我主我王啊,现在以色列众人的眼睛都看着你,等你告诉他们谁要坐在我主我王的王位上,接续你作王。
21Inaczej stanie się, gdy zaśnie król, pan mój, z ojcy swymi, że będziemy ja i Salomon, syn mój, jako grzesznicy.
21否则,到我主我王与列祖同睡之后,我和我的儿子所罗门就要被算为罪人了。”
22A oto, gdy ona jeszcze mówiła z królem, przyszedł Natan prorok.
22拔示巴还在与王说话的时候,拿单先知就进来了。
23I opowiedziano to królowi, mówiąc: Oto Natan, prorok; który wszedłszy do króla, pokłonił się królowi twarzą swą ku ziemi.
23有人告诉王说:“拿单先知来了。”拿单来到王面前,向王叩拜。
24Rzekł zatem Natan: Królu, panie mój, zażeś ty rzekł: Adonijasz będzie królował po mnie, a on usiędzie na stolicy mojej?
24拿单说:“我主我王啊,你曾说过:‘亚多尼雅要接续我作王,坐在我的王位上’吗?
25Albowiem dziś szedłszy nabił wołów i bydła tłustego, i owiec bardzo wiele, i wezwał wszystkich synów królewskich, i hetmanów wojsk, i Abijatara kapłana, a oto oni jedzą z nim i piją, i mówią: Niech żyje król Adonijasz!
25今天他下去宰杀了许多公牛、肥畜和羊,又请了王所有的儿子、众军长和亚比亚他祭司。他们正在亚多尼雅面前又吃又喝,说:‘亚多尼雅王万岁。’
26Ale mnie, sługi twego, i Sadoka kapłana, i Banajasa, syna Jojadowego, i Salomona, sługi twego, nie wezwał.
26只有我,就是你的仆人,撒督祭司、耶何耶大的儿子比拿雅和你的仆人所罗门,他都没有邀请。
27Izali od króla, pana mego, stała się ta rzecz? a nie oznajmiłeś słudze twemu, kto ma siedzieć na stolicy króla, pana mego, po nim?
27我主我王是不是作了这事,而你没有告诉你的众臣仆,谁要接续我主我王,坐你的王位呢?”
28I odpowiedział król Dawid, mówiąc: Zawołajcie do mnie Betsaby; która przyszedłszy przed obliczność królewską, stanęła przed królem.
28王起誓应许立所罗门为王大卫回答说:“召拔示巴到我这里来。”于是拔示巴来到王面前,站在那里。
29Tedy przysiągł król, mówiąc: Jako żywy Pan, który wybawił duszę moję z każdego ucisku:
29王就起誓说:“我指着曾经救我的性命脱离一切患难的永活的耶和华起誓,
30Iż jakom ci przysiągł przez Pana, Boga Izraelskiego, mówiąc: Że Salomon, syn twój, królować będzie po mnie, a on usiędzie na stolicy mojej miasto mnie, tak dziś uczynię.
30我从前怎样指着耶和华以色列的 神向你起誓,说:‘你的儿子所罗门必接续我作王,要坐在我的王位上’,我今天也必照样行。”
31I nachyliwszy się Betsaba twarzą ku ziemi, ukłoniła się królowi, i rzekła: Niech żyje Dawid król, pan mój, na wieki!
31于是拔示巴面伏在地,向王叩拜,说:“愿我主大卫王万岁!”
32Zatem rzekł król Dawid: Zawołajcie do mnie Sadoka kapłana, i Natana proroka, i Banajasa, syna Jojadowego. I weszli do króla.
32所罗门在基训受膏为王大卫王又说:“召撒督祭司、拿单先知和耶何耶大的儿子比拿雅到我这里来。”他们都来到王面前。
33I rzekł im król: Weźmijcie z sobą sługi pana waszego, a wsadźcie Salomona, syna mego, na mulicę moję, i prowadźcie go do Gihonu.
33王就对他们说:“你们要带着你们主人的仆人,使我的儿子所罗门骑上我的骡子,送他下到基训去。
34A tam go pomaże Sadok kapłan, i Natan prorok za króla nad Izraelem; potem zatrąbicie w trąbę, a rzeczecie: Niech żyje król Salomon!
34在那里撒督祭司和拿单先知要膏立他作以色列的王。你们要吹角说:‘所罗门王万岁!’
35Potem pójdziecie za nim; a on przyszedłszy, siądzie na stolicy mojej, i będzie królował miasto mnie; bom mu ja rozkazał, aby był wodzem nad Izraelem i nad Judą.
35然后你们要跟随他上来;他要来坐在我的王位上;他要接续我作王。我已经立了他作以色列和犹大的统治者。”
36I odpowiedział Banajas, syn Jojada, królowi, mówiąc: Amen. Niech to stwierdzi Pan, Bóg króla, pana mego.
36耶何耶大的儿子比拿雅回答王说:“阿们!愿耶和华我主我王的 神也是这样说。
37Jako był Pan z królem, panem moim, tak niech będzie z Salomonem, a niechaj wywyższy stolicę jego nad stolicę Dawida króla, pana mego.
37耶和华怎样与我主我王同在,愿他也照样与所罗门同在,使他的王位,比我主大卫王的王位更伟大。”
38A tak szedł Sadok kapłan, i Natan prorok, i Banajas, syn Jojada, przytem Cheretczycy, i Feletczycy, i wsadzili Salomona na mulicę króla Dawida, a prowadzili go do Gihonu.
38于是撒督祭司、拿单先知和耶何耶大的儿子比拿雅,以及基利提人和比利提人都下去,使所罗门骑上大卫王的骡子,送他到基训去。
39Tedy wziął Sadok kapłan róg olejku z namiotu, i pomazał Salomona. Potem trąbili w trąbę, i zakrzyknął wszystek lud: Niech żyje król Salomon!
39撒督祭司从帐幕里拿出那盛膏油的角,膏立所罗门;然后有人吹角,众民就说:“所罗门王万岁!”
40I szedł wszystek lud za nim. Tenże lud grał na piszczałkach, weseląc się weselem wielkiem, tak iż drżała ziemia od głosu ich.
40众民都跟随他上去,吹着笛子,十分欢乐,以致大地也因他们的声音震裂。
41Co gdy usłyszał Adonijasz, i wszyscy wezwani, którzy byli z nim, (a już się też była dokoóczyła uczta,)słysząc też i Joab głos trąby, rzekł: Cóż to za krzyk miasta huczącego?
41亚多尼雅和所有与他在一起的宾客刚刚吃完了饭,听到这声音;约押听到角声,就说:“城里为什么有这样喧嚷的声音呢?”
42A gdy on tego domawiał, oto Jonatan, syn Abijatara kapłana, przyszedł. Któremu rzekł Adonijasz: Wnijdź; boś ty mąż stateczny, a powiesz nam co dobrego.
42他还在说话的时候,亚比亚他祭司的儿子约拿单来了。亚多尼雅对他说:“进来吧!你是个忠义的人,一定带来了好消息。”
43Tedy odpowiedział Jonatan, i rzekł Adonijaszowi: Dawid król, pan nasz, postanowił zapewne Salomona królem.
43约拿单对亚多尼雅说:“不好了,我们的主大卫王已经立了所罗门为王了。
44Albowiem posłał z nim król Sadoka kapłana, i Natana proroka, i Banajasa, syna Jojadowego, do tego Cheretczyki i Feletczyki, którzy go wsadzili na mulicę królewską;
44王差派撒督祭司、拿单先知和耶何耶大的儿子比拿雅,以及基利提人和比利提人,与所罗门同去。他们使所罗门骑上王的骡子。
45I pomazali go Sadok kapłan, i Natan prorok za króla w Gihonie, i szli stamtąd weseląc się, tak, że zadrżało miasto; tenci jest krzyk, któryście słyszeli;
45撒督祭司和拿单先知已经在基训膏立他作王。众人都从那里欢欢喜喜上路;你们听见的声音,就是城里的喧闹声。
46I już usiadł Salomon na stolicy królestwa.
46不但所罗门已经坐在这王国的王位上,
47Nadto i słudzy królewscy przyszli, aby błogosławili Dawidowi królowi, panu naszemu, mówiąc: Niech sławniejsze uczyni Bóg imię Salomonowe nad imię twoje, a niech wywyższy stolicę jego nad stolicę twoję. I pokłonił się król na łożu swem.
47而且王的臣仆也来为我们的主大卫王祝福说:‘愿你的 神使所罗门的名声比你的更尊荣,使他的王位比你的更伟大。’王就在床上屈身下拜。
48Przytem tak rzekł król: Błogosławiony Pan, Bóg Izraelski, który dał dziś siedzącego na stolicy mojej, na co patrzą oczy moje.
48王又这样说:‘耶和华以色列的 神是应当称颂的,因为他今天赐了一人坐在我的王位上,也使我亲眼看见这事。’”
49Zlękli się tedy, i wstali wszyscy wezwani, którzy byli z Adonijaszem, i poszli każdy w drogę swą.
49亚多尼雅害怕求饶亚多尼雅所有的宾客都惧怕,大家起身,各自逃走了。
50Adonijasz także, bojąc się Salomona, wstał, i poszedł, a uchwycił się rogów ołtarza.
50亚多尼雅惧怕所罗门,就起来,去抓紧祭坛的角。
51I oznajmiono Salomonowi, mówiąc: Oto Adonijasz boi się króla Salomona, a oto uchwycił się rogów ołtarza, mówiąc: Niech mi dziś przysięże król Salomon, że nie zabije sługi swego mieczem.
51有人告诉所罗门说:“亚多尼雅惧怕所罗门王。他现在抓紧祭坛的角说:‘愿所罗门王今天向我起誓,决不会用刀杀死他的仆人。’”
52Tedy rzekł Salomon: Jeźli będzie mężem statecznym, nie spadnie i włos z niego na ziemię; ale jeźli się w nim znajdzie co złego, pewnie umrze.
52所罗门说:“他若是作一个忠义的人,他的头发连一根也不会掉在地上;但在他身上若是发现有什么恶行,他必定死。”
53A tak posłał król Salomon, i przywiedziono go od ołtarza; a gdy przyszedł, ukłonił się królowi Salomonowi, i rzekł mu Salomon: Idź do domu twego.
53于是所罗门派人去把亚多尼雅从祭坛上带下来。他来向所罗门叩拜;所罗门对他说:“回你的家去吧!”