¹Tedy przystąpili do Jezusa z Jeruzalemu nauczeni w Piśmie i Faryzeuszowie, mówiąc:

¹ENTONCES llegaron á Jesús ciertos escribas y Fariseos de Jerusalem, diciendo:

²Czemu uczniowie twoi przestępują ustawę starszych? albowiem nie umywają rąk swych, gdy mają jeść chleb.

²¿Por qué tus discípulos traspasan la tradición de los ancianos? porque no se lavan las manos cuando comen pan.

³A on odpowiadając, rzekł im: Czemuż i wy przestępujecie przykazanie Boże dla ustawy waszej?

³Y él respondiendo, les dijo: ¿Por qué también vosotros traspasáis el mandamiento de Dios por vuestra tradición?

⁴Albowiem Bóg przykazał, mówiąc: Czcij ojca twego i matkę; i kto by złorzeczył ojcu albo matce, śmiercią niechaj umrze.

⁴Porque Dios mandó, diciendo: Honra al padre y á la madre, y, El que maldijere al padre ó á la madre, muera de muerte.

⁵Ale wy powiadacie: Kto by rzekł ojcu albo matce: Dar, którykolwiek jest ode mnie, tobie pożyteczny będzie; a nie uczciłby ojca swego albo matki swojej, bez winy będzie.

⁵Mas vosotros decís: Cualquiera que dijere al padre ó á la madre: Es ya ofrenda mía á Dios todo aquello con que pudiera valerte;

⁶I wzruszyliście przykazania Boże dla ustawy waszej.

⁶No deberá honrar á su padre ó á su madre con socorro. Así habéis invalidado el mandamiento de Dios por vuestra tradición.

⁷Obłudnicy! dobrze o was prorokował Izajasz, mówiąc:

⁷Hipócritas, bien profetizó de vosotros Isaías, diciendo:

⁸Lud ten przybliża się do mnie usty swemi, i wargami czci mię; ale serce ich daleko jest ode mnie.

⁸Este pueblo de labios me honra; Mas su corazón lejos está de mí.

⁹Lecz próżno mię czczą, nauczając nauk, które są przykazania ludzkie.

⁹Mas en vano me honran, Enseñando doctrinas y mandamientos de hombres.

¹⁰A zawoławszy do siebie ludu, rzekł im: Słuchajcie, a rozumiejcie.

¹⁰Y llamando á sí las gentes, les dijo: Oid, y entended:

¹¹Nie to, co wchodzi w usta, pokala człowieka; ale co wychodzi z ust, to pokala człowieka.

¹¹No lo que entra en la boca contamina al hombre; mas lo que sale de la boca, esto contamina al hombre.

¹²Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, rzekli mu: Wiesz, iż Faryzeuszowie, usłyszawszy tę mowę, zgorszyli się?

¹²Entonces llegándose sus discípulos, le dijeron: ¿Sabes que los Fariseos oyendo esta palabra se ofendieron?

¹³A on odpowiadając rzekł: Wszelki szczep, którego nie szczepił Ojciec mój niebieski, wykorzeniony będzie.

¹³Mas respondiendo él, dijo: Toda planta que no plantó mi Padre celestial, será desarraigada.

¹⁴Zaniechajcie ich; ślepi są wodzowie ślepych, a ślepy jeźliby ślepego prowadził, obadwa w dół wpadną.

¹⁴Dejadlos: son ciegos guías de ciegos; y si el ciego guiare al ciego, ambos caerán en el hoyo.

¹⁵A odpowiadając Piotr, rzekł mu: Wyłóż nam to podobieóstwo.

¹⁵Y respondiendo Pedro, le dijo: Decláranos esta parábola.

¹⁶I rzekł Jezus: Jeszczeż i wy bezrozumni jesteście?

¹⁶Y Jesús dijo: ¿Aun también vosotros sois sin entendimiento?

¹⁷Jeszczeż nie rozumiecie, iż wszystko, co wchodzi w usta, w brzuch idzie, i do wychodu bywa wyrzucono?

¹⁷¿No entendéis aún, que todo lo que entra en la boca, va al vientre, y es echado en la letrina?

¹⁸Ale co z ust pochodzi, z serca wychodzi, a toć pokala człowieka.

¹⁸Mas lo que sale de la boca, del corazón sale; y esto contamina al hombre.

¹⁹Albowiem z serca wychodzą złe myśli, mężobójstwa, cudzołóstwa, wszeteczeóstwa, złodziejstwa, fałszywe świadectwa, bluźnierstwa.

¹⁹Porque del corazón salen los malos pensamientos, muertes, adulterios, fornicaciones, hurtos, falsos testimonios, blasfemias.

²⁰Toć jest, co pokala człowieka: ale jeść nieumytemi rękoma, toć nie pokala człowieka.

²⁰Estas cosas son las que contaminan al hombre: que comer con las manos por lavar no contamina al hombre.

²¹A wyszedłszy Jezus stamtąd, ustąpił w strony Tyru i Sydonu.

²¹Y saliendo Jesús de allí, se fué á las partes de Tiro y de Sidón.

²²A oto niewiasta Chananejska z onych granic wyszedłszy, wołała, mówiąc do niego: Zmiłuj się nade mną Panie, synu Dawidowy! córka moja ciężko bywa od dyjabła dręczona.

²²Y he aquí una mujer Cananea, que había salido de aquellos términos, clamaba, diciéndole: Señor, Hijo de David, ten misericordia de mí; mi hija es malamente atormentada del demonio.

²³A on jej nie odpowiedział i słowa. Tedy przystąpiwszy uczniowie jego, prosili go, mówiąc: Odpraw ją, boć woła za nami.

²³Mas él no le respondió palabra. Entonces llegándose sus discípulos, le rogaron, diciendo: Despáchala, pues da voces tras nosotros.

²⁴A on odpowiadając rzekł: Nie jestem posłany, tylko do owiec, które zginęły z domu Izraelskiego.

²⁴Y él respondiendo, dijo: No soy enviado sino á las ovejas perdidas de la casa de Israel.

²⁵Lecz ona przystąpiwszy, pokłoniła mu się, mówiąc: Panie, ratuj mię!

²⁵Entonces ella vino, y le adoró, diciendo: Señor socórreme.

²⁶A on odpowiadając rzekł: Niedobra jest brać chleb dziecinny, a miotać szczeniętom.

²⁶Y respondiendo él, dijo: No es bien tomar el pan de los hijos, y echarlo á los perrillos.

²⁷A ona rzekła: Tak jest, Panie! a wszakże i szczenięta jedzą odrobiny, które padają z stołu panów ich.

²⁷Y ella dijo: Sí, Señor; mas los perrillos comen de las migajas que caen de la mesa de sus señores.

²⁸Tedy odpowiadając Jezus rzekł jej: O niewiasto! wielka jest wiara twoja; niechaj ci się stanie, jako chcesz. I uzdrowiona jest córka jej od onejże godziny.

²⁸Entonces respondiendo Jesús, dijo: Oh mujer, grande es tu fe; sea hecho contigo como quieres. Y fué sana su hija desde aquella hora.

²⁹A Jezus poszedłszy stamtąd, przyszedł nad morze Galilejskie, a wstąpiwszy na górę, siedział tam.

²⁹Y partido Jesús de allí, vino junto al mar de Galilea: y subiendo al monte, se sentó allí.

³⁰I przyszedł do niego wielki lud, mając z sobą chrome, ślepe, nieme, ułomne i inszych wiele, i kładli je u nóg Jezusowych, i uzdrawiał je,

³⁰Y llegaron á él muchas gentes, que tenían consigo cojos, ciegos, mudos, mancos, y otros muchos enfermos: y los echaron á los pies de Jesús, y los sanó:

³¹Tak iż się on lud dziwował, widząc, że niemi mówią, ułomni uzdrowieni są, chromi chodzą, a ślepi widzą; i wielbili Boga Izraelskiego.

³¹De manera que se maravillaban las gentes, viendo hablar los mudos, los mancos sanos, andar los cojos, y ver los ciegos: y glorificaron al Dios de Israel.

³²Lecz Jezus zwoławszy uczniów swoich, rzekł: Żal mi tego ludu; albowiem już trzy dni przy mnie trwają, a nie mają, co by jedli, a nie chcę ich rozpuścić głodnych, by snać nie pomdleli na drodze.

³²Y Jesús llamando á sus discípulos, dijo: Tengo lástima de la gente, que ya hace tres días que perseveran conmigo, y no tienen qué comer; y enviarlos ayunos no quiero, porque no desmayen en el camino.

³³Tedy mu rzekli uczniowie jego: Skądże byśmy wzięli tak wiele chleba na tej puszczy, abyśmy tak wielki lud nasycili?

³³Entonces sus discípulos le dicen: ¿Dónde tenemos nosotros tantos panes en el desierto, que hartemos á tan gran compañía?

³⁴I rzekł im Jezus: Wieleż macie chlebów? A oni rzekli: Siedm, i trochę rybek.

³⁴Y Jesús les dice: ¿Cuántos panes tenéis? Y ellos dijeron: Siete, y unos pocos pececillos.

³⁵Tedy rozkazał ludowi, aby siedli na ziemi.

³⁵Y mandó á las gentes que se recostasen sobre la tierra.

³⁶A wziąwszy one siedm chlebów i one ryby, uczyniwszy dzięki, łamał i dał uczniom swoim, a uczniowie ludowi.

³⁶Y tomando los siete panes y los peces, haciendo gracias, partió y dió á sus discípulos; y los discípulos á la gente.

³⁷I jedli wszyscy i nasyceni są, i zebrali, co zbyło ułomków, siedm koszów pełnych.

³⁷Y comieron todos, y se hartaron: y alzaron lo que sobró de los pedazos, siete espuertas llenas.

³⁸A było tych, którzy jedli, cztery tysiące mężów, oprócz niewiast i dziatek.

³⁸Y eran los que habían comido, cuatro mil hombres, sin las mujeres y los niños.

³⁹Tedy rozpuściwszy lud, wstąpił w łódź, i przyszedł na granice Magdalaóskie.

³⁹Entonces, despedidas las gentes, subió en el barco: y vino á los términos de Magdalá.