¹Saiu Jesus dali, e foi para a sua terra, e os seus discípulos o seguiam.

¹Kaj li eliris de tie, kaj venis en sian patrujon; kaj liaj discxiploj lin sekvis.

²Ora, chegando o sábado, começou a ensinar na sinagoga; e muitos, ao ouví-lo, se maravilhavam, dizendo: Donde lhe vêm estas coisas? e que sabedoria é esta que lhe é dada? e como se fazem tais milagres por suas mãos?

²Kaj kiam venis la sabato, li komencis instrui en la sinagogo; kaj multaj, lin auxdante, miris, dirante:De kie tiu viro havas tion? kaj:Kia estas la sagxeco donita al li? kaj kiaj estas tiaj potencajxoj farataj per liaj manoj?

³Não é este o carpinteiro, filho de Maria, irmão de Tiago, de José, de Judas e de Simão? e não estão aqui entre nós suas irmãs? E escandalizavam-se dele.

³CXu cxi tiu ne estas la cxarpentisto, filo de Maria, kaj frato de Jakobo kaj Joses kaj Judas kaj Simon? kaj cxu liaj fratinoj ne estas cxi tie cxe ni? Kaj ili ofendigxis pro li.

⁴Então Jesus lhes dizia: Um profeta não fica sem honra senão na sua terra, entre os seus parentes, e na sua própria casa.

⁴Kaj Jesuo diris al ili:Profeto ne estas sen honoro, krom en sia patrujo kaj inter siaj parencoj kaj en sia domo.

⁵E não podia fazer ali nenhum milagre, a não ser curar alguns poucos enfermos, impondo-lhes as mãos.

⁵Kaj li povis tie fari nenian potencajxon, krom tio, ke li metis la manojn sur kelkajn senfortulojn kaj ilin resanigis.

⁶E admirou-se da incredulidade deles. Em seguida percorria as aldeias circunvizinhas, ensinando.

⁶Kaj li miris pro ilia nekredemo. Kaj li rondevizitis la vilagxojn, instruante.

⁷E chamou a si os doze, e começou a enviá-los a dois e dois, e dava-lhes poder sobre os espíritos imundos;

⁷Kaj li alvokis al si la dek du, kaj komencis forsendi ilin duope; kaj li donis al ili auxtoritaton super malpuraj spiritoj;

⁸ordenou-lhes que nada levassem para o caminho, senão apenas um bordão; nem pão, nem alforje, nem dinheiro no cinto;

⁸kaj li ordonis, ke ili portu nenion por la vojo krom nur bastono-nek panon, nek saketon, nek monon en sia zono;

⁹mas que fossem calçados de sandálias, e que não vestissem duas túnicas.

⁹sed ili iru piedvestitaj per sandaloj, kaj ne surmetu du tunikojn.

¹⁰Dizia-lhes mais: Onde quer que entrardes numa casa, ficai nela até sairdes daquele lugar.

¹⁰Kaj li diris al ili:Kie ajn vi eniros en domon, tie logxu, gxis vi foriros el tiu loko.

¹¹E se qualquer lugar não vos receber, nem os homens vos ouvirem, saindo dali, sacudi o pó que estiver debaixo dos vossos pés, em testemunho contra eles.

¹¹Kaj se ie ajn oni vin ne akceptos, nek vin auxskultos, tiam el tie forirante, deskuu la polvon, kiu estas sub viaj piedoj, por atesto al ili.

¹²Então saíram e pregaram que todos se arrependessem;

¹²Kaj foririnte, ili predikis, ke oni pentu.

¹³e expulsavam muitos demônios, e ungiam muitos enfermos com óleo, e os curavam.

¹³Kaj ili elpeladis multajn demonojn, kaj sxmiradis per oleo multajn malsanulojn kaj ilin sanigadis.

¹⁴E soube disso o rei Herodes (porque o nome de Jesus se tornara célebre), e disse: João, o Batista, ressuscitou dos mortos; e por isso estes poderes milagrosos operam nele.

¹⁴Kaj la regxo Herodo auxdis pri tio, cxar lia nomo jam konatigxis; kaj li diris:Johano, la Baptisto, levigxis el la mortintoj, kaj tial tiuj potencajxoj energias en li.

¹⁵Mas outros diziam: É Elias. E ainda outros diziam: É profeta como um dos profetas.

¹⁵Sed aliaj diris:Tiu estas Elija. Kaj aliaj diris:Tiu estas profeto, kvazaux unu el la profetoj.

¹⁶Herodes, porém, ouvindo isso, dizia: É João, aquele a quem eu mandei degolar: ele ressuscitou.

¹⁶Sed, tion auxdinte, Herodo diris:Johano, kiun mi senkapigis, levigxis.

¹⁷Porquanto o próprio Herodes mandara prender a João, e encerrá-lo maniatado no cárcere, por causa de Herodias, mulher de seu irmão Filipe; porque ele se havia casado com ela.

¹⁷CXar Herodo mem jam sendis, kaj arestis Johanon, kaj ligis lin en malliberejo pro Herodias, kiu estis edzino de lia frato Filipo, cxar li estis edzigxinta kun sxi.

¹⁸Pois João dizia a Herodes: Não te é lícito ter a mulher de teu irmão.

¹⁸CXar Johano diris al Herodo:Ne decas, ke vi havu la edzinon de via frato.

¹⁹Por isso Herodias lhe guardava rancor e queria matá-lo, mas não podia;

¹⁹Kaj Herodias klopodis kontraux li, kaj deziris mortigi lin, kaj ne povis;

²⁰porque Herodes temia a João, sabendo que era varão justo e santo, e o guardava em segurança; e, ao ouvi-lo, ficava muito perplexo, contudo de boa mente o escutava.

²⁰cxar Herodo timis Johanon, sciante, ke li estas viro justa kaj sankta, kaj nepre gardis lin. Kaj auxskultante lin, li embarasigxis, kaj auxskultis lin volonte.

²¹Chegado, porém, um dia oportuno quando Herodes no seu aniversário natalício ofereceu um banquete aos grandes da sua corte, aos principais da Galiléia,

²¹Kaj kiam venis oportuna tago, kiam Herodo pro sia naskotago faris vespermangxon al siaj nobeloj kaj milestroj kaj cxefoj de Galileo,

²²entrou a filha da mesma Herodias e, dançando, agradou a Herodes e aos convivas. Então o rei disse � jovem: Pede-me o que quiseres, e eu to darei.

²²eniris la filino de Herodias mem kaj dancis, kaj sxi placxis al Herodo kaj al liaj kunmangxantoj; kaj la regxo diris al la knabino:Petu de mi, kion ajn vi volas, kaj mi tion donos al vi.

²³E jurou-lhe, dizendo: Tudo o que me pedires te darei, ainda que seja metade do meu reino.

²³Kaj li jxuris al sxi:Kion ajn vi petos de mi, mi tion donos al vi, gxis duono de mia regno.

²⁴Tendo ela saído, perguntou a sua mãe: Que pedirei? Ela respondeu: A cabeça de João, o Batista.

²⁴Kaj elirinte, sxi diris al sia patrino:Kion mi petu? Kaj tiu diris:La kapon de Johano, la Baptisto.

²⁵E tornando logo com pressa � presença do rei, pediu, dizendo: Quero que imediatamente me dês num prato a cabeça de João, o Batista.

²⁵Kaj sxi tuj eniris rapide al la regxo, kaj petis, dirante:Mi deziras, ke vi tuj donu al mi sur plado la kapon de Johano, la Baptisto.

²⁶Ora, entristeceu-se muito o rei; todavia, por causa dos seus juramentos e por causa dos que estavam � mesa, não lha quis negar.

²⁶Kaj la regxo farigxis tre malgxoja; tamen pro siaj jxuroj kaj pro la kunmangxantoj li ne volis rifuzi al sxi.

²⁷O rei, pois, enviou logo um soldado da sua guarda com ordem de trazer a cabeça de João. Então ele foi e o degolou no cárcere,

²⁷Kaj tuj la regxo elsendis soldaton el sia gardistaro, kaj ordonis alporti lian kapon; kaj elirinte, tiu senkapigis lin en la malliberejo,

²⁸e trouxe a cabeça num prato e a deu � jovem, e a jovem a deu � sua mãe.

²⁸kaj alportis lian kapon sur plado, kaj donis gxin al la knabino; kaj la knabino donis gxin al sia patrino.

²⁹Quando os seus discípulos ouviram isso, vieram, tomaram o seu corpo e o puseram num sepulcro.

²⁹Kaj kiam liaj discxiploj auxdis, ili venis kaj forportis lian korpon, kaj metis gxin en tombon.

³⁰Reuniram-se os apóstolos com Jesus e contaram-lhe tudo o que tinham feito e ensinado.

³⁰Kaj la apostoloj kolektigxis al Jesuo, kaj rakontis al li cxion, kion ili faris kaj instruis.

³¹Ao que ele lhes disse: Vinde vós, � parte, para um lugar deserto, e descansai um pouco. Porque eram muitos os que vinham e iam, e não tinham tempo nem para comer.

³¹Kaj li diris al ili:Venu mem aparte en dezertan lokon, kaj iom ripozu. CXar estis multaj venantaj kaj irantaj, kaj ili ne havis oportunon ecx por mangxi.

³²Retiraram-se, pois, no barco para um lugar deserto, � parte.

³²Kaj ili foriris en la sxipeto al dezerta loko aparte.

³³Muitos, porém, os viram partir, e os reconheceram; e para lá correram a pé de todas as cidades, e ali chegaram primeiro do que eles.

³³Kaj oni vidis ilin forirantajn, kaj multaj rekonis ilin, kaj piede oni kuris tien el cxiuj urboj kaj antauxvenis ilin.

³⁴E Jesus, ao desembarcar, viu uma grande multidão e compadeceu-se deles, porque eram como ovelhas que não têm pastor; e começou a ensinar-lhes muitas coisas.

³⁴Kaj li elvenis, kaj vidis grandan homamason, kaj li kortusxigxis pri ili, cxar ili estis kiel sxafoj ne havantaj pasxtiston; kaj li komencis instrui al ili multon.

³⁵Estando a hora já muito adiantada, aproximaram-se dele seus discípulos e disseram: O lugar é deserto, e a hora já está muito adiantada;

³⁵Kaj kiam la horo jam estis malfrua, liaj discxiploj venis al li, kaj diris:La loko estas dezerta, kaj la horo estas jam malfrua;

³⁶despede-os, para que vão aos sítios e �s aldeias, em redor, e comprem para si o que comer.

³⁶forsendu ilin, por ke ili iru en la cxirkauxajn kampojn kaj vilagxojn kaj acxetu por si mangxajxon.

³⁷Ele, porém, lhes respondeu: Dai-lhes vós de comer. Então eles lhe perguntaram: Havemos de ir comprar duzentos denários de pão e dar-lhes de comer?

³⁷Sed li responde diris al ili:Vi donu al ili mangxi. Kaj ili diris al li:CXu ni iru kaj acxetu panojn por ducent denaroj, kaj donu al ili mangxi?

³⁸Ao que ele lhes disse: Quantos pães tendes? Ide ver. E, tendo-se informado, responderam: Cinco pães e dois peixes.

³⁸Kaj li diris al ili:Kiom da panoj vi havas? iru, por vidi. Kaj sciigxinte, ili diris:Kvin, kaj du fisxojn.

³⁹Então lhes ordenou que a todos fizessem reclinar-se, em grupos, sobre a relva verde.

³⁹Kaj li ordonis al ili, ke cxiuj sidigxu lauxgrupe sur la verda herbo.

⁴⁰E reclinaram-se em grupos de cem e de cinquenta.

⁴⁰Kaj ili sidigxis en aroj, centope kaj kvindekope.

⁴¹E tomando os cinco pães e os dois peixes, e erguendo os olhos ao céu, os abençoou; partiu os pães e os entregava a seus discípulos para lhos servirem; também repartiu os dois peixes por todos.

⁴¹Kaj li prenis la kvin panojn kaj la du fisxojn, kaj suprenrigardinte al la cxielo, li benis kaj dispecigis la panojn, kaj donis al la discxiploj, por meti antaux ilin; kaj li dividis la du fisxojn inter cxiuj.

⁴²E todos comeram e se fartaram.

⁴²Kaj cxiuj mangxis kaj satigxis.

⁴³Em seguida, recolheram doze cestos cheios dos pedaços de pão e de peixe.

⁴³Kaj oni kolektis da fragmentoj dek du korbojn, kaj ankaux el la fisxoj.

⁴⁴Ora, os que comeram os pães eram cinco mil homens.

⁴⁴Kaj tiuj, kiuj mangxis la panojn, estis kvin mil viroj.

⁴⁵Logo em seguida obrigou os seus discípulos a entrar no barco e passar adiante, para o outro lado, a Betsaida, enquanto ele despedia a multidão.

⁴⁵Kaj tuj li devigis siajn discxiplojn eniri en la sxipeton kaj iri antaux li al la alia bordo, al Betsaida, dum li forsendos la homamason.

⁴⁶E, tendo-a despedido, foi ao monte para orar.

⁴⁶Kaj adiauxinte ilin, li foriris sur la monton, por pregxi.

⁴⁷Chegada a tardinha, estava o barco no meio do mar, e ele sozinho em terra.

⁴⁷Kaj kiam vesperigxis, la sxipeto estis meze de la maro, kaj li sola sur la tero.

⁴⁸E, vendo-os fatigados a remar, porque o vento lhes era contrário, pela quarta vigília da noite, foi ter com eles, andando sobre o mar; e queria passar-lhes adiante;

⁴⁸Kaj vidante ilin laborantaj en malfacila remado, cxar la vento estis kontrauxa al ili, cxirkaux la kvara gardoparto de la nokto li venis al ili, irante sur la maro, kaj li volis preterpasi ilin;

⁴⁹eles, porém, ao vê-lo andando sobre o mar, pensaram que era um fantasma e gritaram;

⁴⁹sed ili, vidante lin iranta sur la maro, supozis, ke gxi estas fantomo, kaj ili ekkriis;

⁵⁰porque todos o viram e se assustaram; mas ele imediatamente falou com eles e disse-lhes: Tende ânimo; sou eu; não temais.

⁵⁰cxar cxiuj vidis lin kaj maltrankviligxis. Sed li tuj parolis kun ili, kaj diris al ili:Kuragxu; gxi estas mi; ne timu.

⁵¹E subiu para junto deles no barco, e o vento cessou; e ficaram, no seu íntimo, grandemente pasmados;

⁵¹Kaj li supreniris al ili en la sxipeton, kaj la vento cxesigxis; kaj ili sentis grandan miregon;

⁵²pois não tinham compreendido o milagre dos pães, antes o seu coração estava endurecido.

⁵²cxar ili ne komprenis pri la panoj, cxar ilia koro estis sensenta.

⁵³E, terminada a travessia, chegaram � terra em Genezaré, e ali atracaram.

⁵³Kaj transirinte, ili alvenis teren cxe Genesaret, kaj alligis la sxipeton.

⁵⁴Logo que desembarcaram, o povo reconheceu a Jesus;

⁵⁴Kaj kiam ili estis elsxipigxintaj, tuj oni rekonis lin,

⁵⁵e correndo eles por toda aquela região, começaram a levar nos leitos os que se achavam enfermos, para onde ouviam dizer que ele estava.

⁵⁵kaj kuris tra tiu tuta regiono, kaj komencis cxirkauxporti la malsanulojn sur iliaj litoj tien, kie ili auxdis, ke li estas.

⁵⁶Onde quer, pois, que entrava, fosse nas aldeias, nas cidades ou nos campos, apresentavam os enfermos nas praças, e rogavam-lhe que os deixasse tocar ao menos a orla do seu manto; e todos os que a tocavam ficavam curados.

⁵⁶Kaj kien ajn li eniris, en vilagxojn aux en urbojn aux sur la kamparon, ili demetis la malsanulojn sur la placoj, kaj petegis lin, ke ili tusxu nur la randon de lia vesto; kaj cxiuj, kiuj tusxis, resanigxis.