1Fogem os ímpios, sem que ninguém os persiga; mas os justos são ousados como o leão.
1Eb li incßaß useb xnaßleb nequeßêlelic usta mâ ani yô chi âlinânc reheb. Abanan eb li tîqueb xchßôl incßaß nequeßxucuac. Cßojcßôqueb ban xchßôl. Chanchaneb li cakcoj.
2Por causa da transgressão duma terra são muitos os seus príncipes; mas por virtude de homens prudentes e entendidos, ela subsistirá por longo tempo.
2Nak li tenamit incßaß sa saß xchßôl cocß aj xsaß nequeßxjal li acuabej. Abanan nak cuan junak acuabej châbil xnaßleb, li tenamit cau rib ut xakxo saß xnaßaj.
3O homem pobre que oprime os pobres, é como chuva impetuosa, que não deixa trigo nenhum.
3Nak nachal li cacuil hab saß xbên li acuîmk, nasach ruheb li acuîmk. Joßcan ajcuiß li incßaß useb xnaßleb nak nequeßxrahobtesiheb li nebaß.
4Os que abandonam a lei louvam os ímpios; mas os que guardam a lei pelejam contra eles.
4Li nequeßxtzßektâna li chakßrab nequeßxqßue xlokßal li incßaß useb xnaßleb. Ut eb li nequeßxbânu li naxye li chakßrab, xicß nequeßril li cßaßru nequeßxbânu eb aßan.
5Os homens maus não entendem a justiça; mas os que buscam ao Senhor a entendem plenamente.
5Eb li incßaß useb xnaßleb incßaß nequeßxtau ru cßaßru li tîquilal. Abanan eb li nequeßxpâb li Kâcuaß nequeßxtau ru cßaßru li tîquilal.
6Melhor é o pobre que anda na sua integridade, do que o rico perverso nos seus caminhos.
6Kßaxal us li cuânc saß tîquilal, usta nebaßo, chiru nak cuânk kabiomal ut incßaß usak kanaßleb.
7O que guarda a lei é filho sábio; mas o companheiro dos comilões envergonha a seu pai.
7Li alalbej li naxbânu li naxye lix chakßrab li Dios, aßan naxnau cßoxlac. Abanan li ani nacuulac chiru cuânc saß xyânkeb li nequeßnumcuaßac nequeßnum-ucßac, aßan naxcßut xxutân lix yucuaß.
8O que aumenta a sua riqueza com juros e usura, ajunta-a para o que se compadece do pobre.
8Li ani yô chixtûbanquil lix biomal riqßuin xpatzßbal nabal ral li tumin, li biomal li naxchßutub aßan tâcanâk chokß reheb li nequeßiloc xtokßobâl ruheb li nebaß.
9O que desvia os seus ouvidos de ouvir a lei, até a sua oração é abominável.
9Li ani incßaß naraj rabinquil lix chakßrab li Dios, li Dios naxtzßektâna ajcuiß lix tij aßan nak tâtijok.
10O que faz com que os retos se desviem para um mau caminho, ele mesmo cairá na cova que abriu; mas os inocentes herdarão o bem.
10Li ani nequeßqßuehoc reheb li tîqueb xchßôl chi tßanecß, aßaneb ajcuiß teßtßanekß saß lix raßaleb. Abanan eb li tîqueb xchßôl, eb aßan teßxcßul lix kßajcâmunquileb.
11O homem rico é sábio aos seus próprios olhos; mas o pobre que tem entendimento o esquadrinha.
11Eb li biom nequeßxcßoxla nak cuanqueb xnaßleb. Abanan junak li nebaß naxnau cßoxlac naxqßue retal chanru lix naßlebeb.
12Quando os justos triunfam há grande, glória; mas quando os ímpios sobem, escondem-se os homens.
12Nak eb li tîqueb xchßôl nequeßxakabâc saß xcuanquil, chixjunileb nequeßsahoß saß xchßôleb. Abanan nak nequeßxakabâc saß xcuanquil li incßaß useb xnaßleb, li tenamit nequeßxmuk ribeb xbaneb xxiu.
13O que encobre as suas transgressões nunca prosperará; mas o que as confessa e deixa, alcançará misericórdia.
13Li ani naxmuk lix mâc, incßaß us tâêlk. Abanan li ani tixpatzß xcuybal xmâc ut tixcanab xbânunquil li mâusilal, tâuxtânâk ru.
14Feliz é o homem que teme ao Senhor continuamente; mas o que endurece o seu coração virá a cair no mal.
14Us xak reheb li ani nequeßxxucua ru li Kâcuaß. Abanan eb li cauheb xchßôl ut li incßaß nequeßxtau xyâlal, ra teßxcßul.
15Como leão bramidor, e urso faminto, assim é o ímpio que domina sobre um povo pobre.
15Nak junak li acuabej incßaß us xnaßleb tâoc chi taklânc saß xbêneb li tenamit nebaß, aßan chanchan li cakcoj xban nak joskß. Malaj ut chanchan li oso li tâtzßocâk.
16O príncipe falto de entendimento é também opressor cruel; mas o que aborrece a avareza prolongará os seus dias.
16Junak li acuabej mâcßaß xnaßleb naxrahobtesi li tenamit. Abanan li acuabej li incßaß naxra ru biomal, aßan najtak rok lix yußam.
17O homem culpado do sangue de qualquer pessoa será fugitivo até a morte; ninguém o ajude.
17Li ani tâmâcobk riqßuin xcamsinquil li ras rîtzßin, aßan tixtoj rix lix mâc chalen toj saß lix camic. Ut mâ ani naru natenkßan re.
18O que anda retamente salvar-se-á; mas o perverso em seus caminhos cairá de repente.
18Li ani nacuan saß tîquilal tâcolekß. Ut li ani incßaß nacuan saß tîquilal tâsachekß ru.
19O que lavra a sua terra se fartará de pão; mas o que segue os ociosos se encherá de pobreza.
19Li ani naxtrabaji chi us lix chßochß tâcuânk xtzacaêmk chi nabal. Abanan li ani nacuulac chiru cuânc saß xyânkeb li incßaß nequeßtrabajic, aßan mâcßaß tâcuânk re.
20O homem fiel gozará de abundantes bênçãos; mas o que se apressa a enriquecer não ficará impune.
20Li ani nacuan saß tîquilal tâosobtesîk xban li Dios. Abanan li ani târaj ru xtaubal xbiomal incßaß tâcanâk chi incßaß tixtoj rix lix mâc.
21Fazer acepção de pessoas não é bom; mas até por um bocado de pão prevaricará o homem.
21Incßaß us nak takasicß ru ani takara. Abanan cuanqueb ajcuiß li nequeßxsicß ru ani nequeßxra yal xban xcßulbal xtumineb.
22Aquele que é cobiçoso corre atrás das riquezas; e não sabe que há de vir sobre ele a penúria.
22Li ani naxra li biomal naraj ru xtaubal lix biomal. Ut incßaß naxqßue retal nak nebaßil yô chi châlc saß xbên.
23O que repreende a um homem achará depois mais favor do que aquele que lisonjeia com a língua.
23Li ani naxkßus ras rîtzßin saß xyâlal tâqßuehekß xlokßal. Abanan li ani incßaß naxye li yâl incßaß tâqßuehekß xlokßal, usta chanchan châbil li âtin naxye.
24O que rouba a seu pai, ou a sua mãe, e diz: Isso não é transgressão; esse é companheiro do destruidor.
24Li ani narelkßa li cßaßru cuan re lix naß xyucuaß ut naxye nak moco mâc ta li naxbânu, aßan xcomoneb li nequeßsachoc.
25O cobiçoso levanta contendas; mas o que confia no senhor prosperará.
25Li ani naxrahi ru li cßaßak re ru yal re aßan xjunes, aßan nayoßoban plêt. Abanan li ani naxcßojob xchßôl riqßuin li Dios us tâêlk riqßuin li cßaßru naxbânu.
26O que confia no seu próprio coração é insensato; mas o que anda sabiamente será livre.
26Li ani naxcßojob xchßôl saß xbên li cßaßru naxbânu xjunes, aßan mâcßaß xnaßleb. Abanan li ani cuan xnaßleb tâcolekß.
27O que dá ao pobre não terá falta; mas o que esconde os seus olhos terá muitas maldições.
27Mâcßaß tâpaltok reheb li ani nequeßxtenkßa eb li nebaß. Abanan li ani incßaß nequeßxtokßoba ruheb li nebaß, tzßektânanbilakeb xbaneb chixjunileb.Nak eb li incßaß useb xnaßleb nequeßoc saß xcuanquil, eb li cristian nequeßxmuk ribeb xbaneb xxiu. Abanan nak nequeßsacheß ruheb li incßaß useb xnaßleb, us nequeßel riqßuin li cßaßru nequeßxbânu li tîqueb xchßôl.
28Quando os ímpios sobem, escondem-se os homens; mas quando eles perecem, multiplicam-se os justos.
28Nak eb li incßaß useb xnaßleb nequeßoc saß xcuanquil, eb li cristian nequeßxmuk ribeb xbaneb xxiu. Abanan nak nequeßsacheß ruheb li incßaß useb xnaßleb, us nequeßel riqßuin li cßaßru nequeßxbânu li tîqueb xchßôl.