1Ao homem pertencem os planos do coração; mas a resposta da língua é do Senhor.
1¶ Ko nga whakatakataka a te ngakau na te tangata; engari ko te kupu whakahoki a te arero na Ihowa.
2Todos os caminhos do homem são limpos aos seus olhos; mas o Senhor pesa os espíritos.
2¶ Ko nga ara katoa o te tangata he ma ki ona ake kanohi; ko Ihowa ia ki te pauna i nga wairua.
3Entrega ao Senhor as tuas obras, e teus desígnios serão estabelecidos.
3¶ Utaina au mahi ki runga ki a Ihowa, a ka whakapumautia ou whakaaro.
4O Senhor fez tudo para um fim; sim, até o ímpio para o dia do mal.
4¶ He mea hanga na Ihowa nga mea katoa mo tona tutukitanga, mo tona: ae ra, ko te tangata kino hoki mo te ra o te kino.
5Todo homem arrogante é abominação ao Senhor; certamente não ficará impune.
5¶ He mea whakarihariha na Ihowa te hunga ngakau whakakake katoa; ahakoa pupuri te ringa ki te ringa, e kore ia e kore te whiua.
6Pela misericórdia e pela verdade expia-se a iniqüidade; e pelo temor do Senhor os homens se desviam do mal.
6¶ Ko te mahi tohu tangata me te pono hei pure mo te kino; ma te wehi hoki ki a Ihowa ka mawehe atu ai te tangata i te kino.
7Quando os caminhos do homem agradam ao Senhor, faz que até os seus inimigos tenham paz com ele.
7¶ Ki te pai a Ihowa ki nga ara o te tangata, ka meinga e ia ona hoariri nei ano kia mau te rongo ki a ia.
8Melhor é o pouco com justiça, do que grandes rendas com injustiça.
8¶ He pai ake te mea iti i runga i te tika, i nga hua maha ki te kahore he tika.
9O coração do homem propõe o seu caminho; mas o Senhor lhe dirige os passos.
9¶ Ko te ngakau o te tangata hei whakaaro i tona ara; ko Ihowa ia hei whakatika i tona hikoi.
10Nos lábios do rei acham-se oráculos; em juízo a sua boca não prevarica.
10¶ He kupu atua kei nga ngutu o te kingi; e kore tona mangai e poka ke ina whakawa.
11O peso e a balança justos são do Senhor; obra sua são todos os pesos da bolsa.
11¶ Ko te taimaha tika, ko te pauna tika, na Ihowa; he mahi nana nga kohatu katoa o te putea.
12Abominação é para os reis o praticarem a impiedade; porque com justiça se estabelece o trono.
12¶ He mea whakarihariha ki nga kingi te mahi i te kino; na te tika hoki i u ai te torona.
13Lábios justos são o prazer dos reis; e eles amam aquele que fala coisas retas.
13¶ He mea ahuareka ki nga kingi nga ngutu tika: e aroha ana hoki ratou ki te tangata e korero tika ana.
14O furor do rei é mensageiro da morte; mas o homem sábio o aplacará.
14¶ Ko te riri o te kingi ano he karere mo te mate: engari ka whakamarietia e te tangata whakaaro nui.
15Na luz do semblante do rei está a vida; e o seu favor é como a nuvem de chuva serôdia.
15He ora kei te marama o te mata o te kingi: a ko tana manako he rite ki te kapua o to muri ua.
16Quanto melhor é adquirir a sabedoria do que o ouro! e quanto mais excelente é escolher o entendimento do que a prata!
16¶ Ko te whiwhi ki te whakaaro nui, ano te pai! pai atu i te whiwhi ki te koura; ko te whiwhi hoki ki te matauranga te mea e hiahiatia nuitia atu i te hiriwa.
17A estrada dos retos desvia-se do mal; o que guarda o seu caminho preserva a sua vida.
17¶ Ko te huanui o te hunga tika he mawehe atu i te kino: ko te tangata e whai whakaaro ana ki tona ara, ka mau tona wairua.
18A soberba precede a destruição, e a altivez do espírito precede a queda.
18¶ Haere ai te whakakake i mua o te whakangaromanga, te wairua whakapehapeha i mua i te hinganga.
19Melhor é ser humilde de espírito com os mansos, do que repartir o despojo com os soberbos.
19¶ Ko te ngakau whakaiti i waenga i te hunga rawakore, pai atu i te uru ki te tuwahanga taonga a te hunga whakakake.
20O que atenta prudentemente para a palavra prosperará; e feliz é aquele que confia no Senhor.
20¶ Ko te tangata e tahuri ana ki te kupu, ka kite i te pai: a ko te tangata e whakawhirinaki ana ki a Ihowa, ka hari.
21O sábio de coração será chamado prudente; e a doçura dos lábios aumenta o saber.
21¶ Ka kiia te whakaaro nui he matau; ma te reka hoki o nga ngutu ka neke ai te mohio.
22O entendimento, para aquele que o possui, é uma fonte de vida, porém a estultícia é o castigo dos insensatos.
22¶ Ko te matauranga te puna o te ora mo te tangata i whiwhi ki tera; ko te ako ia mo te hunga wairangi ko to ratou wairangi ano.
23O coração do sábio instrui a sua boca, e aumenta o saber nos seus lábios.
23¶ Ma te ngakau o te tangata whakaaro nui e tohutohu tona mangai, e apiti hoki he kupu mohio ki ona ngutu.
24Palavras suaves são como favos de mel, doçura para a alma e saúde para o corpo.
24¶ Ko nga kupu matareka ano kei te honikoma, he reka ki te wairua, he rongoa ki nga wheua.
25Há um caminho que ao homem parece direito, mas o fim dele conduz � morte.
25¶ Tera he ara e tika ana ki te titiro a te tangata; ko tona mutunga ia ko nga ara ki te mate.
26O apetite do trabalhador trabalha por ele, porque a sua fome o incita a isso.
26¶ Ko te hiahia o te tangata e mahi ana, e mahi ana mona; no te mea e akiakina ana ia e tona mangai.
27O homem vil suscita o mal; e nos seus lábios há como que um fogo ardente.
27¶ E whakatakoto ana te tangata tikangakore i te kino, a kei ona ngutu ano he ahi e ka ana.
28O homem perverso espalha contendas; e o difamador separa amigos íntimos.
28Ko ta te tangata whanoke he titaritari i te raruraru; ko ta te tangata kawekawe korero he wehewehe i nga hoa tupu.
29O homem violento alicia o seu vizinho, e guia-o por um caminho que não é bom.
29¶ Whakawai ai te tangata nanakia i tona hoa, kawe ai i a ia ki te huarahi kahore i pai.
30Quando fecha os olhos fá-lo para maquinar perversidades; quando morde os lábios, efetua o mal.
30Ko te tangata e whakamoe ana i ona kanohi, e mea ana kia whakaaroa ai e ia nga mea whanoke; ko te tangata e kokopi ana i ona ngutu e whakatutuki ana i te kino.
31Coroa de honra são as cãs, a qual se obtém no caminho da justiça.
31¶ He karauna kororia te mahunga hina, e ka kitea i runga i te ara o te tika.
32Melhor é o longânimo do que o valente; e o que domina o seu espírito do que o que toma uma cidade.
32¶ Engari rawa te tangata manawanui i te tangata kaha, te tangata e pehia ana e ia tona wairua i te tangata i horo ai te pa.
33A sorte se lança no regaço; mas do Senhor procede toda a disposição dela.
33¶ E maka ana te rota ki roto ki te kokorutanga o te kakahu; kei a Ihowa ia te tikanga katoa.