¹Tendo Jesus entrado em Jericó, ia atravessando a cidade.

¹ عیسی وارد اریحا شد و از میان شهر می‌گذشت.

²Havia ali um homem chamado Zaqueu, o qual era chefe de publicanos e era rico.

² مردی در‌ آنجا بود به نام زكی، كه سرپرست باجگیران و بسیار ثروتمند بود.

³Este procurava ver quem era Jesus, e não podia, por causa da multidão, porque era de pequena estatura.

³ او می‌‌خواست ببیند كه عیسی چه نوع شخصی است، امّا به علّت كوتاهی قامت و ازدحام مردم نمی‌توانست او را ببیند.

⁴E correndo adiante, subiu a um sicômoro a fim de vê-lo, porque havia de passar por ali.

⁴ پس جلو دوید و از درخت چناری بالا رفت تا او را ببیند، چون قرار بود عیسی از آن راه بگذرد.

⁵Quando Jesus chegou �quele lugar, olhou para cima e disse-lhe: Zaqueu, desce depressa; porque importa que eu fique hoje em tua casa.

⁵ وقتی عیسی به آن محل رسید به بالا نگاه كرد و فرمود: «ای زكی، زود باش پایین بیا، زیرا باید امروز در خانهٔ تو مهمان باشم.»

⁶Desceu, pois, a toda a pressa, e o recebeu com alegria.

⁶ او به سرعت پایین آمد و با خوشرویی عیسی را پذیرفت.

⁷Ao verem isso, todos murmuravam, dizendo: Entrou para ser hóspede de um homem pecador.

⁷ وقتی مردم این را دیدند زمزمهٔ نارضایی از آنها برخاست. آنها می‌گفتند: «او مهمان یک خطاكار شده است.»

⁸Zaqueu, porém, levantando-se, disse ao Senhor: Eis aqui, Senhor, dou aos pobres metade dos meus bens; e se em alguma coisa tenho defraudado alguém, eu lho restituo quadruplicado.

⁸ زكی ایستاد و به عیسی خداوند گفت: «ای آقا، اكنون نصف دارایی خود را به فقرا می‌بخشم و مال هر کسی را كه به ناحق گرفته باشم چهار برابر به او بر می‌گردانم.»

⁹Disse-lhe Jesus: Hoje veio a salvação a esta casa, porquanto também este é filho de Abraão.

⁹ عیسی به او فرمود: «امروز رستگاری به این خانه روی آورده است، چون این مرد هم فرزند ابراهیم است.

¹⁰Porque o Filho do homem veio buscar e salvar o que se havia perdido.

¹⁰ زیرا پسر انسان آمده است تا گمشده را پیدا كند و نجات دهد.»

¹¹Ouvindo eles isso, prosseguiu Jesus, e contou uma parábola, visto estar ele perto de Jerusalém, e pensarem eles que o reino de Deus se havia de manifestar imediatamente.

¹¹ عیسی چون در نزدیكی اورشلیم بود برای کسانی‌که این سخنان را شنیده بودند مَثَلی آورد زیرا آنان تصوّر می‌کردند كه هر لحظه پادشاهی خدا ظاهر خواهد شد.

¹²Disse pois: Certo homem nobre partiu para uma terra longínqua, a fim de tomar posse de um reino e depois voltar.

¹² او فرمود: «شریف‌زاده‌ای سفر دور و درازی به خارج كرد تا مقام پادشاهی را به دست آورد و بازگردد.

¹³E chamando dez servos seus, deu-lhes dez minas, e disse-lhes: Negociai até que eu venha.

¹³ امّا اول ده نفر از غلامانش را احضار كرد و به هر كدام یک سکّهٔ طلا داد و گفت: 'تا بازگشت من با این پول داد و ستد كنید.'

¹⁴Mas os seus concidadãos odiavam-no, e enviaram após ele uma embaixada, dizendo: Não queremos que este homem reine sobre nós.

¹⁴ هموطنانش كه از او دل خوشی نداشتند پشت سر او نمایندگانی فرستادند تا بگویند: 'ما نمی‌خواهیم این مرد بر ما حكومت كند.'

¹⁵E sucedeu que, ao voltar ele, depois de ter tomado posse do reino, mandou chamar aqueles servos a quem entregara o dinheiro, a fim de saber como cada um havia negociado.

¹⁵ پس از مدّتی او با عنوان فرمانروایی بازگشت، دنبال غلامانی كه به آنان پول داده بود فرستاد تا ببیند هر کدام چقدر سود برده است.

¹⁶Apresentou-se, pois, o primeiro, e disse: Senhor, a tua mina rendeu dez minas.

¹⁶ اولی آمد و گفت: 'ارباب، پول تو ده برابر شده است.'

¹⁷Respondeu-lhe o senhor: Bem está, servo bom! porque no mínimo foste fiel, sobre dez cidades terás autoridade.

¹⁷ جواب داد: 'آفرین، تو غلام خوبی هستی، خودت را در امر بسیار كوچكی درستكار نشان داده‌ای و باید حاكم ده شهر بشوی.'

¹⁸Veio o segundo, dizendo: Senhor, a tua mina rendeu cinco minas.

¹⁸ دومی آمد و گفت: 'ارباب، پول تو پنج برابر شده است.'

¹⁹A este também respondeu: Sê tu também sobre cinco cidades.

¹⁹ به او هم گفت: 'تو هم حاكم پنج شهر باش.'

²⁰E veio outro, dizendo: Senhor, eis aqui a tua mina, que guardei num lenço;

²⁰ سومی آمد و گفت: 'ارباب، بفرما، این پول توست. آن را در دستمالی پیچیده كنار گذاشتم.

²¹pois tinha medo de ti, porque és homem severo; tomas o que não puseste, e ceifas o que não semeaste.

²¹ از تو می‌ترسیدم چون مرد سختگیری هستی. آنچه را كه اصلاً نگذاشته‌ای بر می‌داری و آنچه را كه نکاشته‌ای درو می‌کنی.'

²²Disse-lhe o Senhor: Servo mau! pela tua boca te julgarei; sabias que eu sou homem severo, que tomo o que não pus, e ceifo o que não semeei;

²² ارباب جواب داد: 'ای غلام پست نهاد، تو را با حرفهای خودت محكوم می‌کنم. تو كه می‌دانستی من مرد سختگیری هستم كه نگذاشته را بر می‌دارم و نكاشته را درو می‌کنم،

²³por que, pois, não puseste o meu dinheiro no banco? então vindo eu, o teria retirado com os juros.

²³ پس چرا پول مرا به منفعت ندادی تا بتوانم در موقع بازگشت آن را با سودش دریافت كنم؟'

²⁴E disse aos que estavam ali: Tirai-lhe a mina, e dai-a ao que tem as dez minas.

²⁴ به حاضران گفت: 'پول را از او بگیرید و به غلامی كه ده سکّه دارد بدهید.'

²⁵Responderam-lhe eles: Senhor, ele tem dez minas.

²⁵ آنها جواب دادند 'امّا ای آقا او كه ده سکّه دارد!'

²⁶Pois eu vos digo que a todo o que tem, dar-se-lhe-á; mas ao que não tem, até aquilo que tem ser-lhe-á tirado.

²⁶ او گفت: 'بدانید، هرکه دارد بیشتر به او داده می‌شود و امّا آن کسی‌که ندارد حتّی آنچه را هم كه دارد از دست خواهد داد.

²⁷Quanto, porém, �queles meus inimigos que não quiseram que eu reinasse sobre eles, trazei-os aqui, e matai-os diante de mim.

²⁷ و امّا آن دشمنان من كه نمی‌خواستند بر آنان حكومت نمایم، ایشان را اینجا بیاورید و در حضور من گردن بزنید.'»

²⁸Tendo Jesus assim falado, ia caminhando adiante deles, subindo para Jerusalém.

²⁸ عیسی این را فرمود و جلوتر از آنها راه اورشلیم را در پیش گرفت.

²⁹Ao aproximar-se de Betfagé e de Betânia, junto do monte que se chama das Oliveiras, enviou dois dos discípulos,

²⁹ وقتی‌که به بیت‌فاجی و بیت‌عنیا واقع در كوه زیتون نزدیک شد دو نفر از شاگردان خود را با این دستور روانه كرد:

³⁰dizendo-lhes: Ide � aldeia que está defronte, e aí, ao entrar, achareis preso um jumentinho em que ninguém jamais montou; desprendei-o e trazei-o.

³⁰ «به دهكدهٔ روبه‌رو بروید. همین‌که وارد آن بشوید کرّه‌الاغی را در آنجا بسته خواهید دید كه هنوز كسی بر آن سوار نشده است. آن را باز كنید و به اینجا بیاورید.

³¹Se alguém vos perguntar: Por que o desprendeis? respondereis assim: O Senhor precisa dele.

³¹ اگر كسی پرسید: 'چرا آن را باز می‌کنید؟' بگویید: 'خداوند آن را لازم دارد.'»

³²Partiram, pois, os que tinham sido enviados, e acharam conforme lhes dissera.

³² آن دو نفر رفتند و همه‌چیز را همان‌طور كه عیسی گفته بود دیدند.

³³Enquanto desprendiam o jumentinho, os seus donos lhes perguntaram: Por que desprendeis o jumentinho?

³³ وقتی کرّه‌الاغی را باز می‌کردند صاحبانش پرسیدند: 'چرا آن كره را باز می‌کنید؟'

³⁴Responderam eles: O Senhor precisa dele.

³⁴ جواب دادند: 'خداوند آن را لازم دارد.'

³⁵Trouxeram-no, pois, a Jesus e, lançando os seus mantos sobre o jumentinho, fizeram que Jesus montasse.

³⁵ پس کرّه‌الاغی را پیش عیسی آوردند. بعد لباسهای خود را روی کرّه‌الاغی انداختند و عیسی را بر آن سوار كردند

³⁶E, enquanto ele ia passando, outros estendiam no caminho os seus mantos.

³⁶ و همین‌طور كه او می‌رفت جاده را با لباسهای خود فرش می‌کردند.

³⁷Quando já ia chegando � descida do Monte das Oliveiras, toda a multidão dos discípulos, regozijando-se, começou a louvar a Deus em alta voz, por todos os milagres que tinha visto,

³⁷ در این هنگام كه او به سرازیری كوه زیتون نزدیک می‌شد تمامی شاگردان با شادی برای همهٔ معجزاتی كه دیده بودند با صدای بلند شروع به حمد و سپاس خدا كردند

³⁸dizendo: Bendito o Rei que vem em nome do Senhor; paz no céu, e glória nas alturas.

³⁸ و می‌گفتند: «مبارک باد آن پادشاهی كه به نام خداوند می‌آید! سلامتی در آسمان و جلال در عرش برین باد.»

³⁹Nisso, disseram-lhe alguns dos fariseus dentre a multidão: Mestre, repreende os teus discípulos.

³⁹ چند نفر فریسی كه در میان مردم بودند به او گفتند: «ای استاد، به شاگردانت دستور بده كه ساكت شوند.»

⁴⁰Ao que ele respondeu: Digo-vos que, se estes se calarem, as pedras clamarão.

⁴⁰ عیسی جواب داد: «بدانید كه اگر اینها ساكت بمانند سنگها به فریاد خواهند آمد.»

⁴¹E quando chegou perto e viu a cidade, chorou sobre ela,

⁴¹ عیسی به شهر نزدیکتر شد و وقتی شهر از دور دیده شد، گریه کرد

⁴²dizendo: Ah! se tu conhecesses, ao menos neste dia, o que te poderia trazer a paz! mas agora isso está encoberto aos teus olhos.

⁴² و گفت: «ای كاش امروز سرچشمهٔ صلح و سلامتی را می‌شناختی. امّا نه، این از چشمان تو پنهان است

⁴³Porque dias virão sobre ti em que os teus inimigos te cercarão de trincheiras, e te sitiarão, e te apertarão de todos os lados,

⁴³ و زمانی خواهد آمد كه دشمنانت علیه تو سنگربندی خواهند كرد و به دور تو حلقه خواهند زد و تو را از همه طرف محاصره خواهند كرد

⁴⁴e te derribarão, a ti e aos teus filhos que dentro de ti estiverem; e não deixarão em ti pedra sobre pedra, porque não conheceste o tempo da tua visitação.

⁴⁴ و تو و ساكنانت را در میان دیوارهایت به خاک خواهند كوبید و در تو، سنگی را روی سنگ دیگر باقی نخواهند گذاشت، چون تو زمانی را که خدا برای نجات تو آمد، درک نكردی.»

⁴⁵Então, entrando ele no templo, começou a expulsar os que ali vendiam,

⁴⁵ بعد از آن عیسی وارد معبد بزرگ شد و به بیرون راندن فروشندگان پرداخت و گفت:

⁴⁶dizendo-lhes: Está escrito: A minha casa será casa de oração; vós, porém, a fizestes covil de salteadores.

⁴⁶ «كتاب خدا می‌فرماید: 'خانهٔ من نمازخانه خواهد بود،' امّا شما آن را كمینگاه دزدان ساخته‌اید.»

⁴⁷E todos os dias ensinava no templo; mas os principais sacerdotes, os escribas, e os principais do povo procuravam matá-lo;

⁴⁷ همه‌روزه عیسی در معبد بزرگ تعلیم می‌داد و سران كاهنان و علما سعی می‌كردند كه با كمک رهبران شهر او را از بین ببرند امّا دیدند كه كاری از دستشان برنمی‌آید چون همهٔ مردم با علاقهٔ زیاد به سخنان او گوش می‌دادند.

⁴⁸mas não achavam meio de o fazer; porque todo o povo ficava enlevado ao ouvi-lo.

⁴⁸ امّا دیدند كه كاری از دستشان برنمی‌آید چون همهٔ مردم با علاقهٔ زیاد به سخنان او گوش می‌دادند.