¹Тогда приходят к Иисусу Иерусалимские книжники и фарисеи и говорят:

¹Sekelompok orang Farisi dan beberapa guru agama dari Yerusalem datang kepada Yesus. Mereka bertanya kepada-Nya,

²зачем ученики Твои преступают предание старцев? ибо не умывают рук своих, когда едят хлеб.

²"Mengapa pengikut-pengikut-Mu melanggar adat istiadat nenek moyang kita? Waktu akan makan, mereka tidak mencuci tangan lebih dahulu menurut peraturan!"

³Он же сказал им в ответ: зачем и вы преступаете заповедь Божию ради предания вашего?

³Yesus menjawab, "Dan mengapa kalian juga melanggar perintah Allah, hanya karena mau mengikuti adat istiadat nenek moyangmu?

⁴Ибо Бог заповедал: почитай отца и мать; и: злословящий отца или мать смертью да умрет.

⁴Sebab Allah berkata, 'Hormatilah ayah dan ibumu,' dan 'Barangsiapa mengata-ngatai ayah ibunya, harus dihukum mati.'

⁵А вы говорите: если кто скажет отцу или матери: дар Богу то, чем бы ты от меня пользовался,

⁵Tetapi kalian mengajarkan: kalau orang berkata kepada orang tuanya, 'Apa yang seharusnya saya berikan kepada ayah dan ibu, sudah saya persembahkan kepada Allah,'

⁶тот может и не почтить отца своего или мать свою; таким образом вы устранили заповедь Божию преданием вашим.

⁶maka orang itu tidak lagi diwajibkan untuk menghormati orang tuanya. Jadi, karena adat istiadat nenek moyangmu, kalian meremehkan perkataan Allah.

⁷Лицемеры! хорошо пророчествовал о вас Исаия, говоря:

⁷Kalian orang munafik! Tepat sekali apa yang dinubuatkan Yesaya tentang kalian, yaitu,

⁸приближаются ко Мне люди сии устами своими, и чтут Меня языком, сердце же их далеко отстоит от Меня;

⁸'Begini kata Allah: Orang-orang itu hanya menyembah Aku dengan kata-kata, tetapi hati mereka jauh dari Aku.

⁹но тщетно чтут Меня, уча учениям, заповедям человеческим.

⁹Percuma mereka menyembah Aku, sebab peraturan manusia mereka ajarkan seolah-olah itu peraturan-Ku.'"

¹⁰И, призвав народ, сказал им: слушайте и разумейте!

¹⁰Kemudian Yesus memanggil orang-orang dan berkata kepada mereka, "Dengarlah supaya mengerti!

¹¹не то, что входит в уста, оскверняет человека, но то,что выходит из уст, оскверняет человека.

¹¹Yang masuk ke mulut tidak membuat orang itu najis; hanya yang keluar dari mulutnya, itulah yang menjadikan dia najis."

¹²Тогда ученики Его, приступив, сказали Ему: знаешь ли, что фарисеи, услышав слово сие, соблазнились?

¹²Lalu pengikut-pengikut Yesus datang dan berkata kepada-Nya, "Tahukah Bapak bahwa orang-orang Farisi itu tersinggung waktu mendengar Bapak berkata begitu?"

¹³Он же сказал в ответ: всякое растение, которое не Отец Мой Небесный насадил, искоренится;

¹³Yesus menjawab, "Setiap tanaman yang tidak ditanam oleh Bapa-Ku di surga akan dicabut.

¹⁴оставьте их: они - слепые вожди слепых; а если слепой ведет слепого, то оба упадут в яму.

¹⁴Tidak usah hiraukan orang-orang Farisi itu. Mereka itu pemimpin-pemimpin buta; dan kalau orang buta memimpin orang buta, kedua-duanya akan jatuh ke dalam parit."

¹⁵Петр же, отвечая, сказал Ему: изъясни нам притчу сию.

¹⁵Petrus berkata, "Tolong jelaskan perumpamaan itu kepada kami, Pak!"

¹⁶Иисус сказал: неужели и вы еще неразумеете?

¹⁶Yesus menjawab mereka, "Apa kalian juga belum mengerti?

¹⁷еще ли не понимаете, что все, входящеев уста, проходит в чрево и извергается вон?

¹⁷Tidak tahukah kalian, bahwa yang masuk ke dalam mulut turun ke dalam perut, dan kemudian keluar lagi?

¹⁸а исходящее из уст - из сердца исходит - сие оскверняет человека,

¹⁸Tetapi yang keluar dari mulut, berasal dari hati; dan itulah yang membuat orang menjadi najis.

¹⁹ибо из сердца исходят злые помыслы, убийства, прелюбодеяния, любодеяния, кражи, лжесвидетельства, хуления -

¹⁹Sebab dari hati timbul pikiran-pikiran jahat, yang menyebabkan orang membunuh, berzinah, berbuat cabul, mencuri, memberi kesaksian palsu dan memfitnah.

²⁰это оскверняет человека; а есть неумытыми руками - не оскверняет человека.

²⁰Hal-hal itulah yang menyebabkan orang menjadi najis, dan bukan makan dengan tangan yang tidak dicuci."

²¹И, выйдя оттуда, Иисус удалился в страны Тирские и Сидонские.

²¹Kemudian Yesus meninggalkan tempat itu dan pergi ke daerah dekat kota Tirus dan Sidon.

²²И вот, женщина Хананеянка, выйдя из тех мест, кричала Ему: помилуй меня, Господи, сын Давидов, дочь моя жестоко беснуется.

²²Seorang wanita Kanaan dari daerah itu, datang kepada Yesus sambil berseru-seru, "Anak Daud, kasihanilah saya! Anak perempuan saya kemasukan roh jahat. Keadaannya parah betul."

²³Но Он не отвечал ей ни слова. И ученики Его, приступив, просили Его: отпусти ее, потому что кричит за нами.

²³Yesus tidak menjawab wanita itu sama sekali. Lalu pengikut-pengikut Yesus datang kepada-Nya dan memohon, "Pak, suruh wanita itu pergi. Dia hanya ribut-ribut saja di belakang kita!"

²⁴Он же сказал в ответ: Я послан только к погибшим овцам дома Израилева.

²⁴Yesus menjawab, "Aku diutus hanya kepada bangsa Israel, khususnya kepada mereka yang sesat."

²⁵А она, подойдя, кланялась Ему и говорила: Господи!помоги мне.

²⁵Wanita itu datang lalu sujud di hadapan Yesus dan berkata, "Tolonglah saya, Tuan."

²⁶Он же сказал в ответ: нехорошо взять хлеб у детей и бросить псам.

²⁶Yesus menjawab, "Tidak baik mengambil makanan anak-anak dan melemparkannya kepada anjing."

²⁷Она сказала: так, Господи! но и псы едят крохи, которые падают со стола господ их.

²⁷"Benar, Tuan," jawab wanita itu, "tetapi anjing pun makan sisa-sisa yang jatuh dari meja tuannya."

²⁸Тогда Иисус сказал ей в ответ: о, женщина! велика вера твоя; да будет тебе по желанию твоему. И исцелилась дочь ее в тот час.

²⁸Lalu Yesus berkata kepadanya, "Ibu, sungguh besar imanmu! Biarlah terjadi apa yang kauinginkan!" Pada saat itu juga anak wanita itu sembuh.

²⁹Перейдя оттуда, пришел Иисус к морю Галилейскому и, взойдя на гору, сел там.

²⁹Yesus meninggalkan tempat itu, lalu berjalan menyusur pantai Danau Galilea. Kemudian Ia naik ke sebuah bukit lalu duduk di situ.

³⁰И приступило к Нему множество народа, имея с собою хромых, слепых, немых, увечных и иных многих, и повергли их к ногам Иисусовым; и Он исцелил их;

³⁰Banyak orang datang kepada-Nya membawa orang-orang yang timpang, yang buta, yang lumpuh, yang bisu, dan banyak lagi orang sakit yang lain. Mereka meletakkan orang-orang itu di depan Yesus, dan Ia menyembuhkan orang-orang itu.

³¹так что народ дивился, видя немых говорящими, увечных здоровыми, хромых ходящими и слепых видящими; и прославлял Бога Израилева.

³¹Orang banyak yang ada di situ heran sekali, waktu mereka melihat orang bisu dapat berbicara, orang timpang sembuh, orang lumpuh berjalan, dan orang buta melihat. Lalu mereka memuji-muji Allah bangsa Israel.

³²Иисус же, призвав учеников Своих, сказал им: жаль Мне народа, что уже три дня находятся при Мне, и нечего им есть; отпустить же их неевшими не хочу, чтобы не ослабели в дороге.

³²Kemudian Yesus memanggil pengikut-pengikut-Nya lalu berkata, "Aku kasihan kepada orang banyak ini. Sudah tiga hari lamanya mereka bersama-sama Aku, dan sekarang mereka tidak punya makanan. Aku tidak mau membiarkan mereka pulang dengan perut kosong, nanti mereka pingsan di jalan."

³³И говорят Ему ученики Его: откуда нам взять в пустыне столько хлебов, чтобы накормить столько народа?

³³Lalu pengikut-pengikut Yesus bertanya kepada-Nya, "Di mana kita bisa mendapat makanan di daerah terpencil ini untuk orang sebanyak ini?"

³⁴Говорит им Иисус: сколько у вас хлебов? Они же сказали: семь, и немного рыбок.

³⁴"Ada berapa roti pada kalian?" tanya Yesus kepada mereka. "Tujuh," jawab mereka, "dan ikan kecil beberapa ekor."

³⁵Тогда велел народу возлечь на землю.

³⁵Maka Yesus menyuruh orang banyak itu duduk di atas tanah.

³⁶И, взяв семь хлебов и рыбы, воздалблагодарение, преломил и дал ученикам Своим, а ученики народу.

³⁶Lalu Ia mengambil ketujuh roti dan ikannya, kemudian mengucap syukur kepada Allah. Sesudah itu Ia membelah-belah roti dan ikan itu dengan tangan-Nya, lalu memberikan-Nya kepada pengikut-pengikut-Nya. Dan mereka membagi-bagikannya kepada orang banyak itu.

³⁷И ели все и насытились; и набралиоставшихся кусков семь корзин полных,

³⁷Semua orang itu makan sampai kenyang. Setelah itu pengikut-pengikut Yesus mengumpulkan kelebihan makanan itu. Semuanya ada tujuh bakul penuh.

³⁸а евших было четыре тысячи человек, кроме женщин и детей.

³⁸Jumlah orang laki-laki saja yang makan pada waktu itu ada empat ribu orang, belum terhitung wanita dan anak-anak.

³⁹И, отпустив народ, Он вошел в лодку и прибыл в пределы Магдалинские.

³⁹Kemudian Yesus menyuruh orang banyak itu pulang. Ia sendiri naik sebuah perahu dan pergi ke daerah Magadan.