1Оттуда вышел Он и пришел в Свое отечество; за Ним следовали ученики Его.
1Oti toe, Yesus me'ongko' ngkai ngata toe hilou hi ngata-na moto hante ana'guru-na.
2Когда наступила суббота, Он начал учить в синагоге; и многие слышавшие с изумлением говорили: откуда у Него это? что за премудрость дана Ему, и как такие чудеса совершаются руками Его?
2Hi eo pepuea', hilou-i hi tomi posampayaa mpotudui' tauna. Wori' tauna hi ree. Kampo'epe-ra tudui' Yesus, konce-ra ra'uli': "Hema-di to mpotudui' -i hawe'ea toe-e? Kapantea napa-di to ria hi Hi'a-e? Beiwa pai' ma'ala-i mpobabehi anu mekoncehi?
3Не плотник ли Он, сын Марии, брат Иакова, Иосии, Иуды и Симона? Не здесь ли, между нами, Егосестры? И соблазнялись о Нем.
3Bo topowangu tomi-i-wadi, ana' Maria. Ompi' -na, hira' Yakobus, Yoses, Yudas pai' Simon. Ompi' -na tobine, ria moto wo'o-ra dohe-ta hi rehe'i." Toe pai' oja' -ra mepangala' hi Yesus.
4Иисус же сказал им: не бывает пророк без чести, разве только в отечестве своем и у сродников и в доме своем.
4Ngkai ree, Yesus mpo'uli' -raka: "Hadua nabi bate rabila' hiapa kahilouaa-na. Aga hi ngata-na pai' tomi-na, pai' dohe ompi' -na moto, uma lau-i rabila'."
5И не мог совершить там никакого чуда, только на немногих больных возложив руки, исцелил их .
6Jadi', Yesus mpokehele-ra apa' uma-ra mepangala'. Toe pai' uma-i bisa mpobabehi wori' anu mekoncehi hi ria. Sampale to nababehi, mpojama ba hangkuja dua topeda' bona mo'uri' -ra.
6И дивился неверию их; потом ходил по окрестным селениям и учил.
7Mpokio' -i ana'guru-na to hampulu' rodua, nasuro-ra rodua-rodua hampo'emaa', pai' nawai' -ra kuasa mpopalai anudaa'.
7И, призвав двенадцать, начал посылать их по два, и дал им власть над нечистыми духами.
8Kako'ia-ra me'ongko', natudui' -ra hewa toi: "Neo' -koi ngkeni napa-napa hi pomakoa' -ni, muntu' lua' -wadi. Neo' ngkeni pongkoni' ba boku ba doi hi rala karepe'.
8И заповедал им ничего не брать в дорогу, кроме одного посоха: ни сумы, ни хлеба, ни меди в поясе,
9Ma'ala moto-koi mpake' lihi witi', aga neo' ngkeni rontonga' baju."
9но обуваться в простую обувь и не носить двух одежд.
10Na'uli' wo'o-mi: "Ane rata-koi hi hameha' ngata pai' ratarima-koi hi tomi hantomi, mo'oha' hi ree-mokoi duu' -ni kaliliu hilou mpai' hi ngata ntani' -na.
10И сказал им: если где войдете в дом, оставайтесь в нем, доколе не выйдете из того места.
11Ane ria pue' ngata to uma dota mpotarima-koi, ane oja' -ra mpo'epe lolita to nikeni, wae kanipalahii-na ngata-ra, tonta awu to mentaka' hi palanta' witi' -ni, tanda kanahuku' -ra mpai' Alata'ala."
11И если кто не примет вас и не будет слушать вас, то, выходя оттуда, отрясите прах от ног ваших, во свидетельство на них. Истинно говорю вам: отраднее будет Содому и Гоморре в день суда, нежели тому городу.
12Ka'oti-na Yesus mpotudui' ana'guru-na to hampulu' rodua toera, me'ongko' -ramo hilou mpotudui' tauna bona medea-ra ngkai jeko' -ra.
12Они пошли и проповедывали покаяние;
13Wori' seta to rapopalai. Pai' wori' wo'o tauna to peda' ragelai' hante lana pai' rapaka'uri'.
13изгоняли многих бесов и многих больных мазали масломи исцеляли.
14Nto'u toe, Magau' Herodes Antipas mpo'epe kareba napa to nababehi Yesus, apa' hanga' Yesus rapotompo'wiwi hiapa-apa. Ria to mpo'uli': "Yesus toei lou, Yohanes Topeniu' -ile tuwu' nculii'! Toe-hana pai' ria baraka' -na mpobabehi tanda mekoncehi toe-e."
14Царь Ирод, услышав об Иисусе , - ибо имя Его стало гласно, - говорил: это Иоанн Креститель воскрес из мертвых, и потому чудеса делаются им.
15Aga ria wo'o to mpo'uli': "Yesus toei, nabi Elia to owi-i." Hiaa' ria wo'o to mpo'uli': "Nabi mpu'u-i, hewa nabi to owi."
15Другие говорили: это Илия, а иные говорили: это пророк, или как один из пророков.
16Kana'epe-na Magau' Herodes tohe'e, na'uli' -mi: "Yohanes Topeniu' mpu'u-i-tano Yesus toei lou-e! Kupehubui wengi rapata' wuroko' -na, aga tuwu' nculii' -imi."
16Ирод же, услышав, сказал: это Иоанн, которого я обезглавил; он воскрес из мертвых.
18Hewa toi tutura kamate-na Yohanes Topeniu'. Magau' Herodes mpo'ago pai' mpotobine Herodias, tobine ompi' -na moto to rahanga' Filipus. Wori' ngkani Yohanes mpokamaro Herodes ngkai gau' -na toe, na'uli' -ki: "Uma-ko ma'ala mpotobine era-nu tetui! Gau' -nu tetu mpotiboki Atura Musa." Ngkai ree, Herodes mpohubui tantara-na hilou mpohoko' Yohanes. Rahoko' mpu'u-imi, rahoo' pai' -i ratarungku'.
17Ибо сей Ирод, послав, взял Иоанна и заключил его в темницу за Иродиаду, жену Филиппа, брата своего, потому что женился на ней.
19Ane Herodias-e, mowuku-damo nono-na hi Yohanes, doko' napatehi. Aga uma-i mologa mpopadupa' roe-na toe,
18Ибо Иоанн говорил Ироду: не должно тебе иметь жену брата твоего.
20apa' Herodes mpohubui tantara-na mpojaga-i hi rala tarungku'. Me'eka' -i mpatehi Yohanes apa' na'inca, tauna to monoa' -i pai' moroli' wo'o-i. Ane Herodes mpo'epe Yohanes mpololitai-i, mokarara' nono-na, aga goe' wo'o-i mpo'epe-i mololita.
19Иродиада же, злобясь на него, желала убить его; но не могла.
21Hi eo pompokiwoia kaputua Magau' Herodes, ria-mi loga-na Herodias. Hi eo toe, Magau' Herodes mpobabehi posusa' mpokiwoi eo kaputua-na. Mpokio' -i wori' maradika, tadulako pai' pangkeni to ngkai tana' Galilea.
20Ибо Ирод боялся Иоанна, зная, что он муж праведный и святой, и берег его; многое делал, слушаясь его, и с удовольствием слушал его.
22Bula posusa' toe, ana' -na Herodias tobine mesua' pai' modero'. Goe' lia-i Magau' Herodes mpohilo podero' toronaa toei, wae wo'o torata-na. Na'uli' mpo'uli' -ki toronaa toei: "Ane ria ba napa to nupokono, perapi' -mi, bate kuwai' -ko."
21Настал удобный день, когда Ирод, по случаю дня рождения своего,делал пир вельможам своим, тысяченачальникам и старейшинам Галилейским, -
23Mosumpa wo'o-i, na'uli': "Nau' ba napa mpu'u-mi to nuperapi', nau' hantanga' ngkai poparenta-ku, bate kuwai' -ko!"
22дочь Иродиады вошла, плясала и угодила Ироду и возлежавшим с ним; царь сказал девице: проси у меня, чего хочешь, и дам тебе;
24Palai-nami toronaa toei hilou mpekune' tina-na, na'uli': "Ina', napa to kuperapi' -e?" Na'uli' tina-na: "Perapi' -mi woo' -na Yohanes Topeniu'!"
23и клялся ей: чего ни попросишь у меня, дам тебе, даже до половины моего царства.
25Kanculii' -nami hilou hi Magau', kaliliu na'uli': "Merapi' -a woo' -na Yohanes Topeniu' wae lau, ratu'u hi lolo dula."
24Она вышла и спросила у матери своей: чего просить? Таотвечала: головы Иоанна Крестителя.
26Mpo'epe pomperapia' toe-di, soho' lia-mi nono-na Magau'. Aga uma-pi ma'ala nadii' nculii' lolita-na hi toronaa toe, apa' mpolia' mosumpa-imi we'i ra'epe torata-na.
25И она тотчас пошла с поспешностью к царю и просила, говоря: хочу, чтобы ты дал мне теперь же на блюде голову Иоанна Крестителя.
27Kaliliu napahawa' hadua tantara-na hilou mpo'ala' woo' Yohanes Topeniu'. Kahilou-nami-hawo tantara toe hi tarungku' mpopata' wuroko' -na.
26Царь опечалился, но ради клятвы и возлежавших с нимне захотел отказать ей.
28Woo' -na toe nakeni tumai natu'u hi lolo dula pai' natonu-ki toronaa toei, pai' toronaa toei mpowai' tina-na.
27И тотчас, послав оруженосца, царь повелел принести голову его.
29Kara'epe-na topetuku' -na Yohanes kamate-nami, hilou-ramo-rawo mpo'ala' woto-na, pai' ratana.
28Он пошел, отсек ему голову в темнице, и принес голову его на блюде, и отдал ее девице, а девица отдала ее матери своей.
30Suro to nahubui Yesus mpopalele Lolita Alata'ala wengi, nculii' -ramo ngkai pomakoa' -ra, pai' ratutura-miki Yesus hawe'ea to rababehi pai' to ratudui' -raka ntodea.
29Ученики его, услышав, пришли и взяли тело его, и положили его во гробе.
31Nto'u toe, wori' lia tauna to hilou-tumai, alaa-na ntahawe' ngkoni' neo' uma-pi ria loga-ra. Toe pai' na'uli' Yesus hi topetuku' -na: "Kita hilou hi kawaoa' -na mpalahii tauna to wori', bona ma'ala-ta mento'o hampai'."
30И собрались Апостолы к Иисусу и рассказали Ему все, и что сделали, и чему научили.
32Jadi', mohawi' sakaya-ramo hilou hi kawaoa' -na.
31Он сказал им: пойдите вы одни впустынное место и отдохните немного, - ибо много былоприходящих и отходящих, так что и есть им было некогда.
33Ntaa' pehilo moto-di-hana tauna pe'ongko' -rae, pai' ra'inca wo'o toaa' -ra. Jadi', wori' tauna ngkai hawe'ea ngata to mohu', pokeno-rami hilou hi wiwi' rano, rata meri'ulu lau-ra ngkai Yesus hante ana'guru-na.
32И отправились в пустынное место в лодке одни.
34Pehompo-na Yesus ngkai sakaya, nahilo-hawo wori' tauna mpopea-i. Metumu' -mi ahi' -na mpohilo-ra, apa' hiloa-ra hewa bima to uma te'ewu. Kanatudui' -rami wori' nyala.
33Народ увидел, как они отправлялись, и многие узнали их; и бежали туда пешие из всех городов, и предупредили их, и собрались к Нему.
35Neo' solo-mi eo, tumai-ramo ana'guru-na mpomohui' -i, ra'uli' -ki: "Guru, wao' -hana hi rehe'i lau, pai' neo' limpa-mi eo.
34Иисус, выйдя, увидел множество народа и сжалился над ними, потому что они были, как овцы, не имеющие пастыря; и начал учить их много.
36Agina tahubui-ramo tauna toera lau hilou hi ngata pai' tomi hi bonea to mohu' bona mpo'oli pongkoni' -ra."
35И как времени прошло много, ученики Его, приступив к Нему, говорят: место здесь пустынное, а времени уже много, -
37Na'uli' Yesus: "Koi' -mi to mpopokoni' -ra." Hampetompoi' ana'guru-na: "Ei'! Ha napa-mi-kaina to kiwai' -rakae? Nau' ro'atu doi pera' kipope'oli-ki roti, uma-le hono' mpopokoni' tauna to hewa toe lau kadea-ra."
36отпусти их, чтобы они пошли в окрестные деревни и селения и купили себе хлеба, ибо им нечего есть.
38Na'uli' Yesus: "Kamata pe', hangkuja meha' roti to ria hi koi' -e." Ka'oti-na rapehiloi, ra'uli': "Ria-le, lima meha' -wadi, pai' rongkaju bau' uru."
37Он сказал им в ответ: вы дайте им есть. И сказали Ему: разве нам пойти купить хлеба динариев на двести и дать им есть?
39Ngkai ree, Yesus mpohubui tauna to wori' mohura omea mopantuda-ntuda hi kowo', apa' wori' kowo' to mata' nto'u toe.
38Но Он спросил их: сколько у вас хлебов? пойдите, посмотрите. Они, узнав, сказали: пять хлебов и две рыбы.
40Pohura-rami pantuda-ntuda, butu ntuda-na ria nte ha'atu, ria wo'o to nte lima mpulu'.
39Тогда повелел им рассадить всех отделениями на зеленой траве.
41Oti toe, na'ala' -mi roti to lima meha' pai' uru to rongkaju, pai' -i ngkongoa' hi langi' mosampaya. Oti toe, napihe-pihe-mi roti, pai' nawai' -raka ana'guru-na bona rabagi hi ntodea. Pai' uru to rongkaju, nabagi wo'o-raka omea.
40И сели рядами, по сто и по пятидесяти.
42Ngkoni' omea-ramo duu' -ra bohu.
41Он взял пять хлебов и две рыбы, воззрев на небо, благословил и преломил хлебы и далученикам Своим, чтобы они раздали им; и две рыбы разделил на всех.
43Ka'oti-ra ngkoni', rarumpu-mi toro-na roti pai' bau', hampulu' roluncu-pi.
42И ели все, и насытились.
44Kawori' -ra to ngkoni' roti toe, ba ria nte lima ncobu paka' tomane.
43И набрали кусков хлеба и остатков от рыб двенадцать полных коробов.
45Oti toe Yesus mpohubui ana'guru-na mosakaya meri'ulu hilou hi dipo rano hi ngata Betsaida, pai' -i mpohubui tauna to wori' nculii' hilou hi tomi-ra.
44Было же евших хлебы около пяти тысяч мужей.
46Ponculi' -ra ntodea, manake' -imi hilou hi bulu' -na lou mosampaya.
45И тотчас понудил учеников Своих войти в лодку и отправиться вперед на другую сторону к Вифсаиде, пока Он отпустит народ.
47Mobengi-mi, hi laintongo' rano-ramo ana'guru-na. Hiaa' Hi'a, hi role-nai-pidi hadudua-na.
46И, отпустив их, пошел на гору помолиться.
48Nahilo-hawo kawuhe-ramo mowose, apa' ngolu' mewui mpotomu sakaya-ra. Parabaja-mi, momako' -imi hilou hi lolo ue mpototoaka-ra, ntani' naliu-ra.
47Вечером лодка была посреди моря, а Он один на земле.
49Karahilo-na to momako' hi lolo ue, pe'au-rami me'eka', ra'uli': "Etu tope'ekahi!"
48И увидел их бедствующих в плавании, потому что ветер им был противный; около же четвертой стражи ночи подошел к ним, идя по морю, и хотел миновать их.
50Wilingkoroa omea-ramo mpohilo-i. Ncaliu na'uli' -raka Yesus: "Pakaroho nono-ni! Neo' me'eka'! Aku' -mile toi-e."
49Они, увидев Его идущего по морю, подумали, что это призрак, и вскричали.
51Kangkahe' -nami hi rala sakaya dohe-ra, ngolu' wo'o haliu ora-mi. Uma mowo kakonce-ra, apa' kuyu-ramo.
50Ибо все видели Его и испугались. И тотчас заговорил с ними и сказал им: ободритесь; это Я, не бойтесь.
52Apa' nau' ko'ia-ra mahae mpohilo tanda mekoncehi to nababehi hante roti-e ngone, ko'ia oa' monoto hi rala nono-ra kahema-na mpu'u-i Yesus. Morara' oa' -pidi nono-ra mepangala'.
51И вошел к ним в лодку, и ветер утих. И они чрезвычайно изумлялись в себе и дивились,
53Karata-ra hi dipo rano, mencore-ramo hi tana' to rahanga' Genesaret.
52ибо не вразумились чудом над хлебами, потому что сердце их было окаменено.
54Pehompo-ra ngkai sakaya, rahilo-rawo pue' ngata Kayesus-na to rata hi ngata-ra.
53И, переправившись, прибыли в землю Геннисаретскую ипристали к берегу .
55Pokeno-rami hilou hi ngata-ngata to mohu', pai' -ra tumai mpokowa' doo-ra to peda'. Hiapa-apa kara'epea-na ria-i, hi ree wo'o-mi tauna mpokeni doo-ra topeda'.
54Когда вышли они из лодки, тотчас жители , узнав Его,
56Hiapa kahiloua-na Yesus hi rala ngata bohe ba ngata kedi', rakeni tumai doo-ra topeda' pai' rapopoturu hi wiwi' karajaa, pai' -ra merapi' hi Yesus bona napiliu-ra mporeo nau' kampa' wuntu baju-na-wadi. Hawe'ea to mporeo baju-na, haliu mo'uri' -ramo.
55обежали всю окрестность ту и начали на постеляхприносить больных туда, где Он, как слышно было, находился.
56И куда ни приходил Он, в селения ли, в города ли, вдеревни ли, клали больных на открытых местах и просили Его, чтобы им прикоснуться хотя к краю одежды Его; и которые прикасались к Нему, исцелялись.