1Wuxoogaa cunto qallalan ah oo xasilloonaanu la jirto Ayaa ka wanaagsan guri hilib allabari ka buuxo oo diriru la jirto.
1E’ meglio un tozzo di pan secco con la pace, che una casa piena di carni con la discordia.
2Addoonkii caqli lahu wuxuu xukumi doonaa wiilkii ceeb soo jiida, Oo walaalaha ayuu la dhaxal geli doonaa.
2Il servo sagace dominerà sul figlio che fa onta, e avrà parte all’eredità insieme coi fratelli.
3Weelka lacagta lagu safeeyo lacagtaa iska leh, oo foornadana dahabkaa iska leh, Laakiinse Rabbigu qalbiyaduu imtixaamaa.
3La coppella è per l’argento e il fornello per l’oro, ma chi prova i cuori è l’Eterno.
4Xumaanfaluhu wuxuu maqlaa bushimaha shar leh, Oo beenaaluhuna wuxuu dhegaystaa carrabka xun.
4Il malvagio dà ascolto alle labbra inique, e il bugiardo dà retta alla cattiva lingua.
5Ku alla kii miskiinka ku majaajiloodaa wuxuu caayaa Kan sameeyey, Kii belaayooyin ku farxaana ma taqsiir la'aan doono.
5Chi beffa il povero oltraggia Colui che l’ha fatto; chi si rallegra dell’altrui sventura non rimarrà impunito.
6Odayaasha waxaa taaj u ah carruurta carruurtooda, Oo sharafta carruurtuna waa aabbayaashood.
6I figliuoli de’ figliuoli son la corona de’ vecchi, e i padri son la gloria dei loro figliuoli.
7Hadalkii weynu nacas uma eka, Sidaas oo kalena bushimihii been sheegaa amiir uma eka.
7Un parlar solenne non s’addice all’uomo da nulla; quanto meno s’addicono ad un principe labbra bugiarde!
8Hadiyaddu waxay kii haysta la tahay sida dhagax qaali ah, Oo meel alla meeshay u leexataba way ku barwaaqowdaa.
8Il regalo è una pietra preziosa agli occhi di chi lo possiede; dovunque si volga, egli riesce.
9Kii xadgudub qariyaa jacayl buu doondoonaa, Laakiinse kii xaal ku noqnoqdaa saaxiibbuu kala kaxeeyaa.
9Chi copre i falli si procura amore, ma chi sempre vi torna su, disunisce gli amici migliori.
10Canaantu waxay ninkii garasho leh u tartaa In ka badan boqol jeedal oo nacas lagu dhuftay ay u taraan.
10Un rimprovero fa più impressione all’uomo intelligente, che cento percosse allo stolto.
11Ninkii shar lahu wuxuu doondoonaa caasinimo keliya, Sidaas daraaddeed waxaa isaga lagu diri doonaa farriingeeye aan naxariis lahayn.
11Il malvagio non cerca che ribellione, ma un messaggero crudele gli sarà mandato contro.
12Nin ha la kulmo orso dhasheeda laga xaday, Intuu nacas nacasnimo samaynaya la kulmi lahaa.
12Meglio imbattersi in un’orsa derubata dei suoi piccini, che in un insensato nella sua follia.
13Ku alla kii wanaag xumaan ku celiyaa, Gurigiisa xumaanu ka fogaan mayso.
13Il male non si dipartirà dalla casa di chi rende il male per il bene.
14Muranka bilowgiisu waa sida biyo la soo faruuray. Haddaba isqabashada iska daa intaan lays ilaaqin.
14Cominciare una contesa è dar la stura all’acqua; perciò ritirati prima che la lite s’inasprisca.
15Kii kan sharka leh xaq ka dhiga, iyo kii kan xaqa ah gardarro ku xukuma, Labadaba Rabbigu aad buu u karhaa.
15Chi assolve il reo e chi condanna il giusto sono ambedue in abominio all’Eterno.
16Lacagta nacaska gacantiisa ku jirtaa bal maxay u tartaa inuu xigmad ku soo iibsado, Waayo, isagu garasho ma leh?
16A che serve il danaro in mano allo stolto? ad acquistar saviezza?… Ma se non ha senno!
17Had iyo goor saaxiibba saaxiibkii wuu jecel yahay, Walaalna wuxuu u dhashay dhibaato.
17L’amico ama in ogni tempo; è nato per essere un fratello nella distretta.
18Ninkii garaaddaranu gacan buu dhaar ugu dhiibaa, Oo wuxuu dammiin ku noqdaa deriskiisa hortiisa.
18L’uomo privo di senno dà la mano e fa sicurtà per altri davanti al suo prossimo.
19Kii xadgudub jecelu muran buu jecel yahay, Oo kii iriddiisa sarraysiiyaana wuxuu doondoontaa baabba'.
19Chi ama le liti ama il peccato; chi alza troppo la sua porta, cerca la rovina.
20Kii qalbi qalloocan lahu wanaag ma helo, Oo kii carrab maroorsan lahuna wuxuu ku dhex dhacaa belaayo.
20Chi ha il cuor falso non trova bene, e chi ha la lingua perversa cade nella sciagura.
21Kii nacas dhalaa murugtiisuu u dhalaa, Oo nacas aabbihiisna farxad ma leh.
21Chi genera uno stolto ne avrà cordoglio, e il padre dell’uomo da nulla non avrà gioia.
22Qalbigii faraxsanu waa dawo wanaagsan, Laakiinse qalbigii jabanu lafahuu engejiyaa.
22Un cuore allegro è un buon rimedio, ma uno spirito abbattuto secca l’ossa.
23Ninkii shar lahu laabtuu laaluush ka qaataa, Si uu jidadka garta u qalloociyo.
23L’empio accetta regali di sottomano per pervertire le vie della giustizia.
24Xigmaddu waxay hor joogtaa kii garasho leh; Laakiinse nacaska indhihiisu waxay eegaan dhulka darafkiisa.
24La sapienza sta dinanzi a chi ha intelligenza, ma gli occhi dello stolto vagano agli estremi confini della terra.
25Wiilkii nacas ahu waa u murug aabbihiis, Waana u qadhaadh tii dashay.
25Il figliuolo stolto è il cordoglio del padre e l’amarezza di colei che l’ha partorito.
26Weliba ma wanaagsana in kii xaq ah la taqsiiro, Ama in kuwa sharafka leh qummanaantooda aawadeed wax loogu dhufto.
26Non è bene condannare il giusto, foss’anche ad un’ammenda, né colpire i principi per la loro probità.
27Kii hadalkiisa yareeyaa, aqoon buu leeyahay, Oo kii qalbigiisu qabow yahayna waa nin garasho leh.Xataa nacasku markuu iska aamusan yahay waxaa loo yaqaan mid caqli leh, Kii bushimihiisa isku qabtana nin miyir leh.
27Chi modera le sue parole possiede la scienza, e chi ha lo spirito calmo è un uomo prudente.
28Xataa nacasku markuu iska aamusan yahay waxaa loo yaqaan mid caqli leh, Kii bushimihiisa isku qabtana nin miyir leh.
28Anche lo stolto, quando tace, passa per savio; chi tien chiuse le labbra è uomo intelligente.