1Boqorka qalbigiisu wuxuu ku jiraa gacanta Rabbiga sida webiyada biyaha ah, Oo wuxuu u leexiyaa meel alla meeshuu doonayo.
1
دل پادشاه در دست خداوند است و او آن را مانند آب جوی، به هر سو که بخواهد، هدایت میکند.
2Nin jidkiis waluba waa la qumman yahay isaga, Laakiinse Rabbigu qalbiyaduu miisaamaa.
2
تمام کارهای انسان در نظر خودش درست است، امّا انگیزهها را خداوند میبیند.
3Waxaa Rabbigu allabari ka sii jecel yahay In xaqnimo iyo gar la sameeyo.
3
عدالت و انصاف بیشتر از تقدیم قربانیها خداوند را خشنود میسازد.
4Indho qab weyn iyo qalbi kibirsan, Kuwaas oo ah kuwa sharka leh laambaddoodu waa dembi.
4
چشم مغرور و دل متکبّر، چراغ شرارت است و گناه محسوب میگردد.
5Kuwa dadaala fikirradoodu waxay u geeyaan barwaaqo. Laakiinse ku alla kii degdeg badanu wuxuu u degdegaa inuu wax u baahdo oo keliya.
5
نقشهٔ با دقّت، انسان را توانگر میکند، امّا عجله باعث فقر میشود.
6Khasnadihii carrab been badan lagu helaa waa sida ceeryaamo hor iyo dib loo kaxeeyey, Oo kuwa doondoontaana dhimashay doonaan.
6
ثروتی که از راه دروغگویی به دست میآید، همچون بخار به هوا میرود و باعث هلاکت میگردد.
7Kuwa sharka leh dhacoodu iyaguu baabbi'in doonaa, Maxaa yeelay, iyagu waxay diidaan inay gar sameeyaan.
7
ظلم اشخاص بدکار آنها را نابود میکند، چون نمیخواهند از راستی پیروی کنند.
8Ninkii eed badan qaba jidkiisu aad buu u qalloocan yahay, Laakiinse kii daahirsan shuqulkiisu waa hagaagsan yahay.
8
راه شخص گناهکار کج است، امّا آدم پاک در راه راست قدم برمیدارد.
9In guriga dushiisa dhinac laga joogo ayaa ka roon In guri weyn naag muran badan lala joogo.
9
سکونت در گوشهٔ بام بهتر است از زندگی با زن ستیزه جو، در یک خانهٔ مشترک.
10Kii shar leh naftiisu xumaan bay doonaysaa, Oo deriskiisuna raallinimo kama helo hortiisa.
10
شخص بدکار ظلم را دوست دارد و حتّی همسایهاش از دست او در امان نیست.
11Markii mid wax quudhsada la taqsiiro, garaadlaawahu wuu caqliyaystaa, Oo kii caqli leh marka la edbiyona aqoon buu helaa.
11
وقتی مسخرهکنندگان تنبیه میشوند، نادانان درس عبرت میگیرند، چون شخص دانا را نصیحت کنی، از آن پند میگیرد.
12Kii xaq ahu wuxuu ka fikiraa kii shar leh gurigiisa, Iyo sida kuwa sharka leh loogu afgembiyo sharnimadooda daraaddeed.
12
خدای عادل کارهای خانهٔ مردم بدکار را میبیند و آنها را واژگون کرده هلاک میسازد.
13Kii dhegihiisa u fureeyaa si aanu qaylada miskiinka u maqlin, Isaga qudhiisuna wuu qaylin doonaa, laakiinse lama maqli doono.
13
کسیکه فریاد فقیران را نشنیده میگیرد، فریاد او نیز در روز تنگدستی شنیده نخواهد شد.
14Hadiyaddii qarsoodi lagu bixiyaa xanaaqay qabowjisaa, Oo laaluushkii laabta laysu geliyaana cadho kulul buu qabowjiyaa.
14
آتش خشم را میتوان با هدیهٔ پنهانی خاموش کرد، رشوه در خفا نیز غضب را فرو مینشاند.
15Kii xaq ahu inuu gar sameeyo waa u farxad, Laakiinse kuwa xumaanta ka shaqeeya waa u baabba'.
15
اجرای عدالت، درستکاران را شاد میسازد، امّا شریران را پریشان میگرداند.
16Ninkii jidka waxgarashada ka habaabaa Wuxuu la joogi doonaa ururka kuwii dhintay.
16
مرگ در انتظار کسانی است که از راه راست منحرف میشوند.
17Kii raaxaysi jecelu miskiin buu ahaan doonaa, Oo kii khamri iyo saliid jeceluna taajir ma noqon doono.
17
کسیکه عیاشی را دوست دارد، فقیر میشود و شخص میگسار و عیاش هرگز ثروتمند نخواهد شد.
18Kii shar lahu wuxuu furasho u noqon doonaa kii xaq ah, Khaayinkuna wuxuu furasho u noqon doonaa kii qumman.
18
مردم بدکار در همان دامی که برای اشخاص درستکار نهادهاند، گرفتار میشوند.
19In lamadegaanka la joogo ayaa ka roon In naag muran iyo cadho badan lala joogo.
19
سکونت در بیابان بیآب و علف بهتر است از زندگی کردن با زن ستیزه جو.
20Khasnad qaali ah iyo saliid baa ku jira kan caqliga leh gurigiisa, Laakiinse nacasku wixiisa wuu wada liqaa.
20
خانهٔ شخص دانا پر از ناز و نعمت است، امّا نادان هرچه به دست میآورد، برباد میدهد.
21Kii xaqnimo iyo naxariis raacaa Wuxuu helaa nolol iyo xaqnimo iyo sharaf.
21
درستکار و مهربان باش تا عمر طولانی و با عزّت داشته باشی.
22Kii caqli lahu kor buu ugu baxaa magaalada kuwa xoogga badan derbigeeda, Oo weliba xoogga ay isku hallaynayaan oo dhan ayuu hoos u ridaa.
22
یک شخص دانا میتواند شهر مردان قوی را تسخیر کند و قلعهٔ اعتمادشان را فروریزد.
23Ku alla kii afkiisa iyo carrabkiisa dhawraa Naftiisuu dhibaatooyin ka dhawraa.
23
هر که مواظب سخنان خود باشد، جان خود را از مصیبت نجات میدهد.
24Ninkii kibirsan ee qab weyn waxaa magiciisa la yidhaahdaa quudhsade, Oo wuxuu ku shaqeeyaa cadhada kibirka.
24
کسانیکه دیگران را مسخره میکنند، مغرور و متکبّرند.
25Ninkii caajis ah waxaa dila damaciisa, Waayo, gacmihiisu waxay diidaan inay hawshoodaan.
25
آرزوی شخص تنبل که از کار کردن خودداری میکند باعث هلاکت او میشود.
26Waxaa jira kuwo maalinta oo dhan si hunguri weyn wax u damca, Laakiinse kii xaq ahu wax buu bixiyaa oo ma ceshado.
26
او تمام روز در خواب و خیال به سر میبرد، امّا شخص درستکار سخاوتمند است و از بخشیدن به دیگران دریغ نمیکند.
27Ka sharka leh allabarigiisu waa karaahiyo, Oo markuu niyo xun ku bixiyona way ka sii daran tahay!
27
خداوند از قربانیهای مردم بدکار نفرت دارد، مخصوصاً اگر با نیّت بد تقدیم کنند.
28Markhaatifuraha beenta ahu waa baabbi'i doonaa, Laakiinse ninkii wax maqla hadalkiisu waa raagi doonaa.
28
شاهد دروغگو نابود خواهد شد، امّا سخنان شخص راستگو پذیرفته میشود.
29Ninkii shar lahu wejigiisuu adkeeyaa, Laakiinse kii qummanu jidadkiisuu u fiirsadaa.
29
آدم بدکار بیپروا عمل میکند، امّا شخص درستکار جوانب امر را میسنجد.
30Ma jirto xigmad ama waxgarasho Ama talo Rabbiga ka gees ah.Faraska waxaa loo diyaariyaa maalinta dagaalka, Laakiinse guusha waxaa leh Rabbiga.
30
هیچ حکمت و بصیرت و نقشهای نمیتواند برضد خداوند عمل کند.
انسان اسب را برای روز جنگ آماده میکند، امّا پیروزی را خداوند میبخشد.
31Faraska waxaa loo diyaariyaa maalinta dagaalka, Laakiinse guusha waxaa leh Rabbiga.
31
انسان اسب را برای روز جنگ آماده میکند، امّا پیروزی را خداوند میبخشد.