¹Markaad u fadhiisatid inaad taliye wax la cuntid, Aad uga fiirso waxa hortaada yaal,

¹ وقتی با حاکم غذا می‌خوری، به‌خاطر داشته باش که با چه کسی نشسته‌ای.

²Oo mindi cunaha iska saar Haddaad tahay nin hunguri weyn.

² اگر شخص پُرخوری هستی، خودت را کنترل کن

³Cuntadiisa macaan ha damcin, Waayo, waa cunto khiyaaneed.

³ و حریص غذاهای لذیذ او نباش، زیرا ممکن است تو را فریب بدهد.

⁴Ha isku daalin si aad taajir ku noqotid. Oo xigmaddaadana ka joogso.

⁴ عاقل باش و برای کسب ثروت، خود را خسته نکن،

⁵Ma waxaad indhaha ku dayaysaa wax aan jirin? Waayo, hubaal maalku wuxuu yeeshaa baalal, Sida gorgor samada u duula oo kale.

⁵ زیرا ثروت پایدار نیست و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود.

⁶Kan isha sharka leh kibistiisa ha cunin, Cuntadiisa macaanna ha damcin,

⁶ از سفرهٔ شخص خسیس غذا نخور و برای خوراکهای لذیذ او حریص نباش،

⁷Waayo, isagu waxaa weeye siduu qalbiga kaga fikiro; Wuxuu kugu leeyahay, Cun oo cab, Laakiinse qalbigiisu kulama jiro.

⁷ زیرا او حساب هرچه را که بخوری در فکر خود نگاه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، امّا این را از صمیم دل نمی‌گوید.

⁸Wixii aad cuntay waad soo mantagi doontaa, Oo erayadaadii macaanaana way kaa lumi doonaan.

⁸ لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکّرات تو برباد خواهد رفت.

⁹Nacas waxba ha kula hadlin, Waayo, isagu xigmadda hadalkaaga wuu quudhsan doonaa.

⁹ آدم احمق را نصیحت نکن، زیرا او سخنان حکیمانهٔ تو را بی‌اهمیّت می‌شمارد.

¹⁰Soohdintii hore ha durkin, Beeraha agoommadana ha dhex gelin,

¹⁰ حدود زمین خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را بزور نگیر،

¹¹Waayo, bixiyahoodu waa xoog badan yahay; Oo isaga ayaa dacwadooda kugu qaadi doona.

¹¹ زیرا پشتیبان ایشان قوی است و به داد آنها می‌رسد.

¹²Qalbigaaga edbinta u jeedi, Oo dhegahana erayada aqoonta.

¹² وقتی معلّم تو را تعلیم می‌دهد، از صمیم دل به سخنان آموزندهٔ او گوش بده.

¹³Ilmaha edbin ha u diidin, Waayo, haddaad isaga ul ku garaacdid, ma dhiman doono.

¹³ از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن، زیرا تنبیه او را نمی‌کشد،

¹⁴Ul baad isaga ku garaaci doontaa, Oo naftiisaad She'ool ka samatabbixin doontaa.

¹⁴ بلکه جان او را از هلاکت نجات می‌دهد.

¹⁵Wiilkaygiiyow, haddii qalbigaagu caqli leeyahay, Qalbigayguna wuu farxi doonaa.

¹⁵ فرزندم، اگر حکمت بیاموزی، دل من شاد می‌شود،

¹⁶Haah, oo xataa uurkaygu wuu rayrayn doonaa, Markay bushimahaagu wax qumman ku hadlaan.

¹⁶ و هنگامی‌که سخن راست بگویی، تمام وجودم شادمان می‌گردد.

¹⁷Qalbigaagu yaanu dembilayaal ka hinaasin, Laakiinse maalinta oo dhan Rabbiga ka cabso.

¹⁷ به شریران حسادت نورز، بلکه آرزوی تو اطاعت از خداوند باشد؛

¹⁸Waayo, hubaal waxaa jira abaalgud, Oo rajadaaduna kaama go'i doonto.

¹⁸ زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو برباد نخواهد رفت.

¹⁹Wiilkaygiiyow, i maqal, oo caqli yeelo, Oo qalbigaagana jidka ku toosi.

¹⁹ فرزندم، عاقل باش و به سخنانم گوش بده. در راه راست قدم بردار

²⁰Ha dhex joogin khamriyacabyada Iyo kuwa hunguriweynaanta hilibka u cuna,

²⁰ و با میگساران و شکم‌پرستان معاشرت نکن،

²¹Waayo, kii sakhraan ah iyo kii hunguri weynuba way caydhoobi doonaan, Oo lulona nin calal bay u xidhi doontaa.

²¹ زیرا کسانی‌که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج می‌شوند.

²²Dhegayso aabbahaagii ku dhalay, Oo hooyadaana ha quudhsan markay gabowdo.

²² به نصیحت پدرت که تو را به وجود آورده است، گوش بده و مادرت را هنگامی‌که پیر می‌شود، خوار نشمار.

²³Runta soo iibso, oo ha sii iibin, Oo weliba waxaad ku sii darsataa xigmadda iyo edbinta iyo waxgarashada.

²³ در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و دانش را کسب کن و به هیچ قیمتی آنها را از دست نده.

²⁴Kii xaq ah aabbihiis aad buu u farxi doonaa, Oo kii ilmo caqli leh dhalaana farxad buu ka heli doonaa.

²⁴ فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

²⁵Aabbahaa iyo hooyadaaba ha farxeen, Oo tii ku dhashayna ha rayrayso.

²⁵ فرزندم، سخنان مرا بشنو و زندگی مرا سرمشق خود قرار ده.

²⁶Wiilkaygiiyow, qalbigaaga i sii, Oo indhahaaguna jidadkayga ha dhawreen.

²⁶ بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.

²⁷Waayo, dhillo waa booraan dheer, Oo naag qalaadna waa god cidhiidhi ah.

²⁷ او مانند راهزن در کمین قربانی‌های خود می‌نشیند و به تعداد مردم خیانتکار می‌افزاید.

²⁸Sida tuug oo kale ayay u gabbataa, Oo waxay dadka ku dhex badisaa khaayinnada.

²⁸ مصیبت و بدبختی نصیب چه کسی می‌شود؟ چه کسی همیشه جنگ و دعوا برپا می‌کند؟ چه کسی بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟

²⁹Bal yaa hoog leh? Oo yaa caloolxumo leh? Oo yaa murammo leh? Oo yaa calaacal badan leh? Oo yaa u dhaawacan sababla'aan? Oo yaa indho casaan ah leh?

²⁹ کسی‌که دایم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود.

³⁰Waa kuwa wakhti dheer ku raaga khamriga, Waana kuwa u taga inay doondoontaan khamri laysku daray.

³⁰ پس فریفتهٔ شراب سرخ‌فام نشو که در جام به تو چشمک می‌زند و بعد آهسته از گلویت پایین می‌رود.

³¹Ha fiirin khamrigu markuu casaado, Markuu koobka ka dhex dhalaalo, Iyo markuu si wanaagsan u shubmayoba.

³¹ در آخر، همچون مار، تو را خواهد گزید و مانند افعی تو را نیش خواهد زد.

³²Ugu dambaysta wuxuu wax u qaniinaa sida abeesada, Oo sida jilbiskana wax buu u qaniinaa.

³² چشمانت چیزهای عجیب و غریب می‌بینند و گرفتار وهم و خیال می‌گردی.

³³Indhahaagu waxay arki doonaan naago qalaad, Oo qalbigaaguna wuxuu ku hadli doonaa waxyaalo qalloocan.

³³ مانند کسی می‌شوی که در دریا خوابیده و با امواج آن دست و پنجه نرم می‌کند. می‌گویی: «مرا زدند، امّا دردی را احساس نمی‌کنم. چه وقت به هوش می‌آیم تا یک پیالهٔ دیگر بنوشم؟»

³⁴Oo waxaad ahaan doontaa sida kan badda dhexdeeda jiifsada, Ama sida ka dakhalka dhaladiisa sare seexda.Waxaad odhan doontaa, Wax bay igu dhufteen, laakiin waxba ima yeelin. Way i garaaceen, iskamana aanan garan; Bal goormaan toosi doonaa? Weli mar kalaan doonan doonaa.

³⁴ می‌گویی: «مرا زدند، امّا دردی را احساس نمی‌کنم. چه وقت به هوش می‌آیم تا یک پیالهٔ دیگر بنوشم؟»

³⁵Waxaad odhan doontaa, Wax bay igu dhufteen, laakiin waxba ima yeelin. Way i garaaceen, iskamana aanan garan; Bal goormaan toosi doonaa? Weli mar kalaan doonan doonaa.