1Wiilkaygiiyow, waxbariddayda ha illoobin, Laakiin qalbigaagu amarradayda ha hayo,
1
ای فرزند من، هرچه به تو یاد میدهم فراموش مکن و آنچه را به تو میگویم بهخاطر بسپار.
2Waayo, iyagu waxay kuu kordhin doonaan Maalmo badan iyo cimri dheer iyo nabad.
2
تعالیم من، کامیابی و عمر دراز به تو میبخشد.
3Naxariista iyo runtu yaanay kaa tegin, Iyaga qoorta ku xidh, Oo looxa qalbigaaga ku qor,
3
هرگز صداقت و وفاداری را از خود دور مکن، آنها را به گردنت ببند و بر قلبت بنویس.
4Sidaasaad Ilaah iyo dadka hortooda Nicmo iyo sharaf uga heli doontaa.
4
اگر چنین کنی، خدا و مردم از تو راضی خواهند شد.
5Qalbigaaga dhammaantii Rabbiga ku aamin, Oo waxgarashadaadana ha isku hallayn.
5
با دل و جان بر خداوند توکّل کن. بر عقل خود تکیه مکن.
6Jidadkaaga oo dhan isaga ku qiro, Oo isna waddooyinkaaguu toosin doonaa.
6
در تمام کارهایت خداوند را بهخاطر داشته باش. او راه راست را به تو نشان خواهد داد.
7Ha isla weynaan; Rabbiga ka cabso; oo sharka ka fogow.
7
خیال نکن که خیلی عاقل هستی. از خدا بترس و از بدی دوری کن.
8Taasu waxay xundhurtaada u noqon doontaa caafimaad, Oo lafahaagana waxay u noqon doontaa dhuux.
8
اگر چنین کنی، مانند داروی شفا بخش، به تو سلامتی و قوّت میبخشد.
9Rabbiga ku murwee maalkaaga Iyo midhaha ugu horreeya waxa kuu kordha oo dhan;
9
خداوند را احترام نما و از دارایی خود و از نوبر محصول زمین خود قسمتی را به او تقدیم کن.
10Sidaasay maqsinnadaadu barwaaqo uga buuxsami doonaan, Macsarooyinkaaguna waxay la buuxdhaafi doonaan khamri cusub.
10
اگر چنین کنی انبارهایت پر از نعمت و خمرههایت پر از شیرهٔ انگور خواهد شد.
11Wiilkaygiiyow, Rabbiga edbintiisa ha quudhsan, Oo canaantiisana ha ka daalin,
11
ای فرزند من وقتی خداوند تو را تنبیه میکند، خوب توجّه کن و وقتی تو را سرزنش میکند، دلگیر نشو.
12Waayo, Rabbigu ninkuu jecel yahay wuu canaantaa Sida aabbe u canaanto wiilkii uu ku faraxsan yahay.
12
چون خداوند کسانی را که دوست دارد، تربیت مینماید؛ مانند والدینی که فرزند عزیز خود را تربیت میکنند.
13Waxaa barakaysan ninkii xigmadda hela, Iyo ninkii waxgarashada mulkiya.
13
خوشا به حال کسیکه حکمت و دانایی پیدا میکند.
14Waayo, baayacmushtarigeedu waa ka sii wanaagsan yahay baayacmushtariga lacagta, Oo faa'iidadeeduna waa ka sii wanaagsan tahay dahabka saafiga ah.
14
زیرا ارزش آن از طلا و نقره بیشتر است.
15Way ka sii qaalisan tahay luulka, Oo waxaad jeclaan kartid oo dhanna iyada lalama simo.
15
حکمت از جواهرات گرانبهاتر و از هرچه آرزو کنی باارزشتر است.
16Gacanteeda midig waxaa ku jira cimri dheeri; Gacanteeda bidixna waxaa ku jira hodonnimo iyo sharaf.
16
حکمت به تو عمر دراز و ثروت و احترام میبخشد.
17Jidadkeedu waa jidad farxadeed, Oo waddooyinkeeda oo dhammuna waa nabad.
17
حکمت در زندگی تو را کامیاب کرده و به راه امنیّت و شادمانی هدایت میکند.
18Kuwii iyada qabsada waxay u tahay geed nololeed; Oo waxaa barakaysan ku alla kii iyada xajista.
18
کسانیکه حکیم میشوند، شادمان خواهند بود. جان و حیات را خدا میبخشد.
19Rabbigu wuxuu dhulka ku aasaasay xigmadda, Oo samooyinkana wuxuu ku dhisay waxgarashada.
19
خداوند زمین با از روی حکمت خود آفرید،
و آسمانها را با دانایی خود بنیان نهاد.
20Aqoontiisa ayaa moolalku ku dillaaceen, Oo cirkuna wuxuu soo daadiyaa sayax.
20
عقل او رودخانهها را روان نمود،
و باران را از ابرها بر زمین بارانید.
21Wiilkaygiiyow, waxyaalahanu yaanay indhahaaga ka tegin. Xigmadda iyo digtoonaanta xajiso.
21
ای فرزند من، دانایی و فهم خود را حفظ کن و نگذار از تو دور شوند.
22Sidaasay naftaada nolol ugu noqon doonaan, Qoortaadana nimco.
22
اینها به تو زندگی میبخشند و آن را پر از خوشی میکنند.
23Markaasaad jidkaaga ammaan ku mari doontaa, Oo cagtaaduna ma turunturoon doonto.
23
آنگاه به سلامتی، راه خود را طی میکنی و شکست نمیخوری.
24Markaad jiifsatidna ma cabsan doontid; Haah, waad jiifsan doontaa, oo hurdadaaduna way kuu macaanaan doontaa.
24
بدون ترس میخوابی و تمام شب به راحتی استراحت میکنی.
25Ha ka baqin cabsi kedis ah, Iyo baabbi'inta kuwa sharka leh toona markii ay timaado.
25
از بلاهای ناگهانی -مثل آنچه که توفان بر سر شریران میآورد- نخواهی ترسید.
26Waayo, Rabbigu wuxuu kuu ahaan doonaa Kan aad ku kalsoonaan karto. Oo cagtaadana wuu dhawri doonaa si aan loo qabsan.
26
خداوند از تو محافظت میکند و نمیگذارد که در دام گرفتار شوی.
27Wanaag ha u diidin kuwa uu ku habboon yahay in loo sameeyo, Markaad awood u leedahay inaad u samayso.
27
هرگاه که از دستت برمیآید، از احسان کردن به محتاجان کوتاهی مکن.
28Deriskaaga ha ku odhan, Tag oo soo noqo, Berri baan ku siin doonaaye, Haddii aad markaas haysid.
28
اگر میتوانی اکنون به همسایهات کمک کنی، به او نگو برو و فردا بیا.
29Deriskaaga innaba xumaan ha u fikirin, Maxaa yeelay, isagu nabadgelyo buu kuu ag fadhiyaa.
29
در مورد همسایهات که نزدیک تو زندگی میکند و به تو اعتماد دارد، قصد بدی مکن.
30Ninna sababla'aan ha kula diririn, Haddaanu xumaan kugu samayn.
30
با کسیکه به تو بدی نکرده است، بیسبب جدل مکن.
31Ha ka hinaasin nin dadka dulmiya, Oo jidadkiisana midnaba ha dooran.
31
به مردمان زورگو حسادت نورز و از آنها تقلید مکن.
32Maxaa yeelay, kuwa qalloocanu waa u karaahiyo Rabbiga, Laakiinse wuxuu sir la leeyahay kuwa qumman.
32
چون خداوند از مردم ظالم متنفّر است، امّا درستکاران از اسرار الهی آگاهند.
33Rabbigu wuxuu inkaaraa guriga kii shar leh, Laakiinse rugta kuwa xaqa ah wuu barakeeyaa.
33
لعنت خداوند بر خانهٔ شریران است امّا خانهٔ عادلان را برکت میدهد.
34Hubaal kuwa wax quudhsada ayuu isagu quudhsadaa, Kuwa is-hoosaysiiyase nicmuu siiyaa.Kuwa xigmadda leh waxay dhaxli doonaan sharaf, Laakiinse nacasyadu waxay u dallici doonaan ceeb.
34
خداوند به مردم از خود راضی توجّهی ندارد امّا فروتنان را سرافراز مینماید.
خردمندان عزّت و جلال به دست میآورند، امّا نادانان رسوایی خود را بیشتر خواهند کرد.
35Kuwa xigmadda leh waxay dhaxli doonaan sharaf, Laakiinse nacasyadu waxay u dallici doonaan ceeb.
35
خردمندان عزّت و جلال به دست میآورند، امّا نادانان رسوایی خود را بیشتر خواهند کرد.