1Y ESTABA cerca el día de la fiesta de los ázimos, que se llama la Pascua.
1Karon nagakahaduol ang fiesta sa mga tinapay nga walay levadura nga ginganlan pasko.
2Y los príncipes de los sacerdotes y los escribas buscaban cómo le matarían; mas tenían miedo del pueblo.
2Ug ang mga pangulong sacerdote ug ang mga escriba nanagpangita ug usa ka lalang sa pagpatay kaniya; kay nangahadlok sila sa lungsod.
3Y entró Satanás en Judas, por sobrenombre Iscariote, el cual era uno del número de los doce;
3Ug si satanas misulod ang Judas, ang ginganlan Iscariote, nga usa sa napulo ug duha.
4Y fué, y habló con los príncipes de los sacerdotes, y con los magistrados, de cómo se lo entregaría.
4Ug siya miadto ug nakigsulti sa mga pangulong sacerdote ug sa mga capitan, kong unsaon niya sa pagtugyan kaniya ngadto kanila.
5Los cuales se holgaron, y concertaron de darle dinero.
5Ug sila nangalipay ug nanagkauyon sa paghatag kaniya ug salapi.
6Y prometió, y buscaba oportunidad para entregarle á ellos sin bulla.
6Ug siya miuyon ug nangita ug higayon sa pagtugyan kaniya sa wala didto ang panon sa katawohan.
7Y vino el día de los ázimos, en el cual era necesario matar la pascua.
7Ug miabut ang adlawsa tinapay nga walay levadura nga maoy ighahalad sa cordero sa pasko.
8Y envió á Pedro y á Juan, diciendo: Id, aparejadnos la pascua para que comamos.
8Ug gisugo niya si Pedro ug si Juan nga nagaingon: Pangadto kamo ug hikayon ninyo kanato ang pasko, aron kita makapangaon.
9Y ellos le dijeron: ¿Dónde quieres que aparejemos?
9Ug sila miingon kaniya: Asa ba ang buot mo nga kami magahikay?
10Y él les dijo: He aquí cuando entrareis en la ciudad, os encontrará un hombre que lleva un cántaro de agua: seguidle hasta la casa donde entrare,
10Ug siya miingon kanila: Ania karon, sa pagsulod ninyo sa ciudad, pagasugaton kamo sa usa ka tawo, nga magadala ug usa ka banga nga tubig; sunda ninyo siya hangtud sa sulod sa balay nga iyang pagasudlan.
11Y decid al padre de la familia de la casa: El Maestro te dice: ¿Dónde está el aposento donde tengo de comer la pascua con mis discípulos?
11Ug mag-ingon kamo sa agalon sa panimalay: Ang Magtutudlo nagaingon kanimo: Hain ang lawak nga pagakan-an ko sa pasko uban sa akong mga tinon-an?
12Entonces él os mostrará un gran cenáculo aderezado; aparejad allí.
12Ug siya magapakita kaninyo ug usa ka dakung lawak sa ibabaw nga andam: didto maghikay kamo.
13Fueron pues, y hallaron como les había dicho; y aparejaron la pascua.
13Ug sila minglakaw, ug hingkaplagan sumala sa iyang giingon kanila. Ug gihikay nila ang pasko.
14Y como fué hora, sentóse á la mesa, y con él los apóstoles.
14Ug sa pag-abut sa takna milingkod siya sa lamesa, ug ang napulo ug duha ka mga apostoles uban kaniya.
15Y les dijo: En gran manera he deseado comer con vosotros esta pascua antes que padezca;
15Ug siya miingon kanila: Gihandum ko sa mainit gayud ang pagkaon niini nga pasko uban kaninyo sa dili pa ako magaantus.
16Porque os digo que no comeré más de ella, hasta que se cumpla en el reino de Dios.
16Kay ako nagaingon kaninyo, nga dili na ako magakaon niini hangtud nga matuman kini didto sa gingharian sa Dios.
17Y tomando el vaso, habiendo dado gracias, dijo: Tomad esto, y partidlo entre vosotros;
17Ug gikuptan niya ang usa ka copa, ug sa nakapasalamat siya, miingon: Dawata kini, ug inyong bahinbahinon kaninyo.
18Porque os digo, que no beberé más del fruto de la vid, hasta que el reino de Dios venga.
18Kay ako nagaingon kaninyo nga dili na ako moinum sa bunga sa parras, hangtud nga moabut ang gingharian sa Dios.
19Y tomando el pan, habiendo dado gracias, partió, y les dió, diciendo: Esto es mi cuerpo, que por vosotros es dado: haced esto en memoria de mí.
19Ug mikuha siya ug tinapay, ug sa nakapasalamat siya, iyang gitipiktipik ug gihatag kanila nga nagaingon: Kini mao ang akong lawas nga gihatag tungod kaninyo; buhata ninyo kini nga handumanan kanako.
20Asimismo también el vaso, después que hubo cenado, diciendo: Este vaso es el nuevo pacto en mi sangre, que por vosotros se derrama.
20Sa maong pagkaagi usab mikuha siya sa usa ka copa sa human ang panihapon nga nagaingon: Kini nga copa mao ang bag-ong tugon sa akong dugo nga pagaulaon tungod kaninyo.
21Con todo eso, he aquí la mano del que me entrega, conmigo en la mesa.
21Apan, ania karon, ang kamot sa magatugyan kanako kauban ko sa lamesa.
22Y á la verdad el Hijo del hombre va, según lo que está determinado; empero ay de aquél hombre por el cual es entregado!
22Kay sa pagkamatuod, ang Anak sa tawo moadto, ingon sa gitagal; apan alaut kadtong tawo nga pinaagi kaniya igatugyan siya.
23Ellos entonces comenzaron á preguntar entre sí, cuál de ellos sería el que había de hacer esto.
23Ug misugod sila sa pagsinusihay sa taliwala sa ilang kaugalingon kong kinsa kanila ang magabuhat niining butanga.
24Y hubo entre ellos una contienda, quién de ellos parecía ser el mayor.
24Ug miturok usab ang usa ka paglalisay sa taliwala nila kong kinsa kanila ang maisip nga labing daku.
25Entonces él les dijo: Los reyes de las gentes se enseñorean de ellas; y los que sobre ellas tienen potestad, son llamados bienhechores:
25Ug siya miingon kanila: Ang mga hari sa mga Gentil nagapakaagalon kanila ug ang mga adunay pagbulot-an sa ibabaw kanila ginanganlan mga magbubuhat-sa-maayo.
26Mas vosotros, no así: antes el que es mayor entre vosotros, sea como el más mozo; y el que es príncipe, como el que sirve.
26Apan kamo dili ingon niini; kondili ang labing daku kaninyo makigsama sa manghud; ug ang magapangulo mahasama siya niadtong nagaalagad.
27Porque, ¿cuál es mayor, el que se sienta á la mesa, ó el que sirve? ¿No es el que se sienta á la mesa? Y yo soy entre vosotros como el que sirve.
27Kay hain ang labing daku, ang nagalingkod ba sa pagkaon, kun ang nagaalagad? Dili ba ang nagalingkod sa pagkaon? Apan ako ania sa taliwala ninyo ingon niadtong nagaalagad.
28Empero vosotros sois los que habéis permanecido conmigo en mis tentaciones:
28Apan kamo mao kadtong nanagpadayon kauban nako sa mga pagtintal kanako.
29Yo pues os ordeno un reino, como mi Padre me lo ordenó á mí,
29Ug ako nagatudlo kaninyo ug usa ka gingharian, ingon nga ang akong Amahan nagatudlo kanako.
30Para que comáis y bebáis en mi mesa en mi reino, y os sentéis sobre tronos juzgando á las doce tribus de Israel.
30Aron managpangaon ug managpanginum kamo sa akong lamesa didto sa akong gingharian; ug managlingkod kamo sa mga lingkoranan nga harianon, sa paghukom sa napulo ug duha ka banay ni Israel.
31Dijo también el Señor: Simón, Simón, he aquí Satanás os ha pedido para zarandaros como á trigo;
31Ug miingon ang Ginoo: Simon, Simon, ania karon, si satanas nangayo nga iyang mabatonan kamo aron iyang pagaalig-igon kamo ingon sa trigo.
32Mas yo he rogado por ti que tu fe no falte: y tú, una vez vuelto, confirma á tus hermanos.
32Apan ako nangamuyo tungod kanimo aron dili magmahuyang ang imong pagtoo; ug ikaw, kong mahibalik na, buhata ang paglig-on sa imong mga igsoon.
33Y él le dijo: Señor, pronto estoy á ir contigo aun á cárcel y á muerte.
33Ug siya miingon kaniya: Ginoo, uban kanimo andam ako sa pag-adto bisan sa bilanggoan ug sa kamatayon.
34Y él dijo: Pedro, te digo que el gallo no cantará hoy antes que tú niegues tres veces que me conoces.
34Ug siya miingon: Nagaingon ako kanimo, Pedro, ang manok dili motuktugaok karong adlawa hangtud nga ikaw sa makatolo makalimod nga ikaw nakaila kanako.
35Y á ellos dijo: Cuando os envié sin bolsa, y sin alforja, y sin zapatos, ¿os faltó algo? Y ellos dijeron: Nada.
35Ug siya miingon kanila: Sa gisugo ko kamo nga walay puntil ug walay balonan, ug walay sapin, nakulangan ba kamo bisan unsang butanga? Ug sila miingon: Wala.
36Y les dijo: Pues ahora, el que tiene bolsa, tómela, y también la alforja, y el que no tiene, venda su capa y compre espada.
36Unya siya miingon kanila: Apan karon ang adunay puntil, dad-on niya; ug ang balonan mao usab; ug ang walay bisan unsa, magbaligya sa iyang kupo ug magpalit siya ug pinuti.
37Porque os digo, que es necesario que se cumpla todavía en mí aquello que está escrito: Y con los malos fué contado: porque lo que está escrito de mí, cumplimiento tiene.
37Kay ako nagaingon kaninyo nga kini nga nahasulat kinahanglan matu-man kanako: Ug giisip siya uban sa mga malinapason, kay ang mga butang nahatungod kanako adunay pagkatuman.
38Entonces ellos dijeron: Señor, he aquí dos espadas. Y él les dijo: Basta.
38Ug sila nanag-ingon: Ginoo, tan-awa, aniay duha ka pinuti. Unya miingon kanila: Igo na.
39Y saliendo, se fué, como solía, al monte de las Olivas; y sus discípulos también le siguieron.
39Ug siya migula ug milakaw, ingon sa iyang nabatasan, ngadto sa bukid sa mga Olivo, ug ang mga tinon-an nanagsunod usab kaniya.
40Y como llegó á aquel lugar, les dijo: Orad que no entréis en tentación.
40Ug sa miabut na siya sa dapit, miingon siya kanila: Manag-ampo kamo, aron dili kamo mahasulod sa panulay.
41Y él se apartó de ellos como un tiro de piedra; y puesto de rodillas oró,
41Ug siya mibulag kanila sa may usa ka salibay sa bato ang gilay-on; ug siya miluhod, ug nag-ampo,
42Diciendo: Padre, si quieres, pasa este vaso de mí; empero no se haga mi voluntad, sino la tuya.
42Nga nagaingon: Amahan, kong buot ka, kuhaa kanako kining copa: apan dili matuman ang akong kabubut-on kondili ang imo.
43Y le apareció un ángel del cielo confortándole.
43Ug mipakita kaniya ang usa ka manolonda gikan sa langit sa pagpalig-on kaniya.
44Y estando en agonía, oraba más intensamente: y fué su sudor como grandes gotas de sangre que caían hasta la tierra.
44Ug sa diha siya sa paghingutas, nagaampo siya sa labihang kainit, ug ang iyang singut nahimong ingon sa mga tinulo sa dugo, nga nagakatagak sa yuta.
45Y como se levantó de la oración, y vino á sus discípulos, hallólos durmiendo de tristeza;
45Ug sa pagtindog niya gikan sa iyang pag-ampo, miduol siya sa iyang mga tinon-an, ug iyang hingkaplagan sila nga nangatulog tungod sa kasubo.
46Y les dijo: ¿Por qué dormís? Levantaos, y orad que no entréis en tentación.
46Ug siya miingon kanila: Nganong nangatulog kamo? Pamangon kamo ug manag-ampo aron dili kamo mahasulod sa panulay.
47Estando él aún hablando, he aquí una turba; y el que se llamaba Judas, uno de los doce, iba delante de ellos; y llegóse á Jesús para besarlo.
47Ug samtang nagasulti pa siya, ania karon ang usa ka panon sa katawohan, ug ang ginganlan si Judas, usa sa napulo ug duha, nagauna kanila; ug siya miduol kang Jesus sa paghalok kaniya.
48Entonces Jesús le dijo: Judas, ¿con beso entregas al Hijo del hombre?
48Apan si Jesus miingon kaniya: Judas, ginaluiban mo ba ang Anak sa tawo sa usa ka halok?
49Y viendo los que estaban con él lo que había de ser, le dijeron: Señor, ¿heriremos á cuchillo?
49Ug sa hingkit-an sa mga nagaalirong kaniya kong unsa ang mahitabo, sila nanag-ingon kaniya: Ginoo, mobakyaw ba kami sa pinuti?
50Y uno de ellos hirió á un siervo del príncipe de los sacerdotes, y le quitó la oreja derecha.
50Ug may usa kanila nga mitigbas sa ulipon sa labawng sacerdote, ug iyang gipalungan kini sa dalunggan nga too.
51Entonces respondiendo Jesús, dijo: Dejad hasta aquí. Y tocando su oreja, le sanó.
51Apan si Jesus mitubag ug miingon: Pasagdi ninyo sila hangtud dinhi. Ug iyang gihikap ang dalunggan ug naayo kini.
52Y Jesús dijo á los que habían venido á él, los príncipes de los sacerdotes, y los magistrados del templo, y los ancianos: ¿Como á ladrón habéis salido con espadas y con palos?
52Ug si Jesus miingon sa mga pangulong sacerdote, ug sa mga capitan sa templo, ug sa mga anciano nga mingduol batok kaniya: Mianhi ba kamo ingon nga batok sa usa ka tulisan nga nanagdala man kamo ug mga pinuti ug mga puspus?
53Habiendo estado con vosotros cada día en el templo, no extendisteis las manos contra mí; mas ésta es vuestra hora, y la potestad de las tinieblas.
53Sa didto ako uban kaninyo sa templo adlaw-adlaw, wala ninyo bakyawa ang inyong mga kamot batok kanako, apan kini mao ang inyong takna, ug ang gahum sa kangitngitan.
54Y prendiéndole trajéronle, y metiéronle en casa del príncipe de los sacerdotes. Y Pedro le seguía de lejos.
54Ug ilang gidakup siya, ug gidala sa gawas, ug gihatud ngadto sa balay sa labawng sacerdote. Apan si Pedro misunod sa halayo.
55Y habiendo encendido fuego en medio de la sala, y sentándose todos alrededor, se sentó también Pedro entre ellos.
55Ug sa nagdaub sila sa kalayo sa taliwala sa tugkaran, ug sa nanagpanlingkod sila sa tingub, si Pedro milingkod sa taliwala nila.
56Y como una criada le vió que estaba sentado al fuego, fijóse en él, y dijo: Y éste con él estaba.
56Ug may usa ka sulogoong babaye, sa nakakita kaniya sa naga lingkod siya sa kahayag sa kalayo, ug sa mitutok kaniya, miingon: Kining tawohana uban kaniya.
57Entonces él lo negó, diciendo: Mujer, no le conozco.
57Apan siya milimod nga nagaingon: Babaye, wala ako makaila kaniya.
58Y un poco después, viéndole otro, dijo: Y tú de ellos eras. Y Pedro dijo: Hombre, no soy.
58Ug sa pagkataodtaod may lain nga nakakita kaniya, ug miingon: Ikaw usab usa kanila. Apan si Pedro miingon: Tawo, dili ako.
59Y como una hora pasada otro afirmaba, diciendo: Verdaderamente también éste estaba con él, porque es Galileo.
59Ug sa tapus ang gidugayon nga usa ka takna, may lain na usab nga nagmatuod sa malig-on gayud, nga nagaingon: Sa pagkamatuod kining tawohana kauban usab niya kay siya usa ka Galileanhon.
60Y Pedro dijo: Hombre, no sé qué dices. Y luego, estando él aún hablando, el gallo cantó.
60Apan si Pedro miingon: Tawo, ako wala manghibalo kong unsa ang imong ginasulti. Ug dihadiha, samtang nagasulti pa siya, mituktugaok ang manok.
61Entonces, vuelto el Señor, miró á Pedro: y Pedro se acordó de la palabra del Señor como le había dicho: Antes que el gallo cante, me negarás tres veces.
61Ug ang Ginoo miiingi, ug gitutokan niya si Pedro; ug si Pedro nahanumdum sa pulong sa Ginoo sa iyang pag-ingon kaniya: Sa dili pa makatuktugaok ang manok karon adlawa, igalimod mo ako sa makatolo.
62Y saliendo fuera Pedro, lloró amargamente.
62Ug migula si Pedro sa gawas ug mihilak sa mapait gayud.
63Y los hombres que tenían á Jesús, se burlaban de él hiriéndole;
63Ug ang mga tawo nga nagabantay kang Jesus nanagbiaybiay kaniya ug nanagbunal kaniya.
64Y cubriéndole, herían su rostro, y preguntábanle, diciendo: Profetiza quién es el que te hirió.
64Ug ilang gitaptapan siya sa mata, ug gisagpa, ug gipangutana nila nga nagaingon: Tagnaa, kinsa ang mibunal kanimo?
65Y decían otras muchas cosas injuriándole.
65Ug daghan pang ubang mga butang ang gisulti nila batok kaniya, nga nagpakaulaw kaniya.
66Y cuando fué de día, se juntaron los ancianos del pueblo, y los príncipes de los sacerdotes, y los escribas, y le trajeron á su concilio,
66Ug sa pagkaadlaw na, nanagtigum ang katilingban sa mga anciano sa lungsod, ug ang mga pangulong sacerdote, ug ang mga escriba, ug ilang gidala siya ngadto sa sanhedrin, nga nagaingon:
67Diciendo: ¿Eres tú el Cristo? dínos lo. Y les dijo: Si os lo dijere, no creeréis;
67Kong ikaw mao si Cristo, tug-ani kami. Apan siya miingon kanila: Kong ako magatug-an kaninyo, dili kamo managpanoo.
68Y también si os preguntare, no me responderéis, ni me soltaréis:
68Ug kong ako usab mangutana kaninyo, dili ako ninyo pagatubagon, ug dili usab ako ninyo pagabuhian.
69Mas después de ahora el Hijo del hombre se asentará á la diestra de la potencia de Dios.
69Apan sukad karon ang Anak sa tawo magalingkod sa too sa gahum sa Dios.
70Y dijeron todos: ¿Luego tú eres Hijo de Dios? Y él les dijo: Vosotros decís que yo soy.
70Ug silang tanan nanag-ingon: Busa, mao ba ikaw ang Anak sa Dios? Ug siya miingon kanila: Kamo nanag-ingon nga mao ako.
71Entonces ellos dijeron: ¿Qué más testimonio deseamos? porque nosotros lo hemos oído de su boca.
71Ug sila nanag-ingon: Unsa pay pagkinahanglan ta sa saksi? Kay kita gayud nakadungog gikan sa iyang baba.