1Y COMENZO á hablarles por parábolas: Plantó un hombre una viña, y la cercó con seto, y cavó un lagar, y edificó una torre, y la arrendó á labradores, y se partió lejos.
1Ug misugod siya sa pagsulti kanila sa mga sambingay: Usa katawo nagtanum ug parras sa usa ka parrasan, ug kini gikoral niya, ug iyang gipakalutan alang sa usa ka giukan, ug gipatindugan ug usa ka torre, ug gipaabangan niya sa mga mag-uuma, ug milangyaw siya sa laing yuta.
2Y envió un siervo á los labradores, al tiempo, para que tomase de los labradores del fruto de la viña.
2Ug sa tingbunga gipaadtoan niya ug usa ka ulipon ang mga mag-uuma, aron siya makadawat gikan sa mga mag-uuma ug mga bunga sa parrasan.
3Mas ellos, tomándole, le hirieron, y le enviaron vacío.
3Ug ilang gidakup siya ug gihampak, ug gipapauli nga walay dala.
4Y volvió á enviarles otro siervo; mas apedreándole, le hirieron en la cabeza, y volvieron á enviarle afrentado.
4Ug iyang gipasugoan pag-usab sila ug lain nga ulipon, ug kini gibato nila, ug gisamaran sa ulo, ug gipapauli nga gipakaulawan.
5Y volvió á enviar otro, y á aquél mataron; y á otros muchos, hiriendo á unos y matando á otros.
5Ug nagsugo siya pag-usab ug lain, ug kini ilang gipatay: Ug may uban pang daghan; ang uban kanila gipanghampak, ug ang uban gipamatay.
6Teniendo pues aún un hijo suyo amado, enviólo también á ellos el postrero, diciendo: Tendrán en reverencia á mi hijo.
6May usa pang nahibilin, anak nga hinigugma; sa katapusan iyang gipaadto kini kanila nga nagaingon: Ilang pagatahuron ang akong anak.
7Mas aquellos labradores dijeron entre sí: Este es el heredero; venid, matémosle, y la heredad será nuestra.
7Apan kadtong mga mag-uuma nasig-ingon sa ilang kaugalingon: Kini mao ang sumosunod, umari kamo patyon ta siya, ug maato ang panulondon.
8Y prendiéndole, le mataron, y echaron fuera de la viña.
8Ug ilang gidakup siya ug gipatay, ug gitambog nila sa gawas sa parrasan.
9¿Qué, pues, hará el señor de la viña? Vendrá, y destruirá á estos labradores, y dará su viña á otros.
9Busa, unsa ang pagabuhaton sa tag-iya sa parrasan? Moanhi ug pagalaglagon niya ang mga mag-uuma, ug igahatag ang parrasan sa uban.
10¿Ni aun esta Escritura habéis leído: La piedra que desecharon los que edificaban, Esta es puesta por cabeza de esquina;
10Wala ba kamo makabasa bisan niini nga Kasulatan: Ang bato nga gisalikway sa mga magtutukod, kini nahimong bato sa pamag-ang;
11Por el Señor es hecho esto, Y es cosa maravillosa en nuestros ojos?
11Kini nagagikan sa Ginoo, ug makapahibulong sa atong mga mata?
12Y procuraban prenderle, porque entendían que decía á ellos aquella parábola; mas temían á la multitud; y dejándole, se fueron.
12Ug nanagpaninguha sila sa pagdakup kaniya; ug nangahadlok sila sa panon sa katawohan, kay gisabut nila nga siya nagsulti sa sambingay batok kanila; ug sila mibiya kaniya ug nanlakaw.
13Y envían á él algunos de los Fariseos y de los Herodianos, para que le sorprendiesen en alguna palabra.
13Ug sila nagpadala ngadto kaniya ug pila sa mga Fariseo ug sa mga Herodianhon, aron sa ilang pakigsulti mabitik siya.
14Y viniendo ellos, le dicen: Maestro, sabemos que eres hombre de verdad, y que no te cuidas de nadie; porque no miras á la apariencia de hombres, antes con verdad enseñas el camino de Dios: ¿Es lícito dar tributo á César, ó no? ¿Daremos, ó no daremos?
14Ug sa nanagpangabut sila, miingon kaniya: Magtutudlo, hingbaloan namo nga ikaw maminatud-on, ug nga ikaw walay pagtagad bisan kang kinsa; kay wala mo pagatan-awa ang pamayhon sa mga tawo, kondili sa pagkamatuod, ikaw nagatudlo sa dalan sa Dios. Uyon ba sa Kasugoan ang paghatag ug buhis kang Cesar, kun dili?
15Entonces él, como entendía la hipocresía de ellos, les dijo: ¿Por qué me tentáis? Traedme la moneda para que la vea.
15Mohatag ba kami, kun dili mohatag? Apan siya, sa hingbaloan niya ang ilang pagkasalingkapaw, miingon kanila: Nganong ginatintal ninyo ako? Dad-i ninyo ako ug usa ka denario aron akong makita.
16Y ellos se la trajeron y les dice: ¿Cúya es esta imagen y esta inscripción? Y ellos le dijeron: De César.
16Ug ilang gidad-an siya. Ug siya nag-ingon kanila: Kang kinsa kining dagway ug kining sinulat? Ug sila nanag-ingon kaniya: Kang Cesar.
17Y respondiendo Jesús, les dijo: Dad lo que es de César á César; y lo que es de Dios, á Dios. Y se maravillaron de ello.
17Ug si Jesus miingon kanila: Magbayad kamo kang Cesar sa iya ni Cesar; ug sa Dios, sa iya sa Dios. Ug nanghibulong sila pag-ayo kaniya.
18Entonces vienen á el los Saduceos, que dicen que no hay resurrección, y le preguntaron, diciendo:
18Ug miduol kaniya ang mga Saduceo nga nagaingon nga walay pagkabanhaw; ug sila nanagpangutana kaniya nga nagaingon:
19Maestro, Moisés nos escribió, que si el hermano de alguno muriese, y dejase mujer, y no dejase hijos, que su hermano tome su mujer, y levante linaje á su hermano.
19Magtutudlo, gisulat ni Moises kanamo: Kong mamatay ang igsoon nga lalake ni bisan kinsa, ug mahabilin ang iyang asawa ug walay anak, pangasaw-on sa iyang igsoon ang asawa niya, ug magabangon sa kaliwatan sa iyang igsoon.
20Fueron siete hermanos: y el primero tomó mujer, y muriendo, no dejó simiente;
20May pito ka managsoon nga lalake; ug ang panganay nangasawa, ug namatay sa wala makabilin ug liwat.
21Y la tomó el segundo, y murió, y ni aquél tampoco dejó simiente; y el tercero, de la misma manera.
21Ug ang ikaduha nangasawa kaniya ug namatay, ug siya wala usab makabilin ug liwat; ug ang ikatolo sa mao usab nga kaagi.
22Y la tomaron los siete, y tampoco dejaron simiente: á la postre murió también la mujer.
22Ug ang pito wala makabilin ug liwat. Sa katapusan sa tanan, namatay usab ang babaye.
23En la resurrección, pues, cuando resucitaren, ¿de cuál de ellos será mujer? porque los siete la tuvieron por mujer.
23Sa pagkabanhaw, kinsa kanila ang makaasawa kaniya? Kay ang pito nakabaton kaniya ingon nga asawa.
24Entonces respondiendo Jesús, les dice: ¿No erráis por eso, porque no sabéis las Escrituras, ni la potencia de Dios?
24Si Jesus miingon kanila: Dili ba maoy hinungdan sa inyong pagkasayup ang wala ninyo paghibalo sa mga Kasulatan, bisan sa gahum sa Dios?
25Porque cuando resucitarán de los muertos, ni se casarán, ni serán dados en casamiento, mas son como los ángeles que están en los cielos.
25Kay kong sila mangabanhaw sa mga minatay, dili sila makapangasawa, bisan makapamana, kondili ingon sila sa mga manolonda sa langit.
26Y de que los muertos hayan de resucitar, ¿no habéis leído en el libro de Moisés cómo le habló Dios en la zarza, diciendo: Yo soy el Dios de Abraham, y el Dios de Isaac, y el Dios de Jacob?
26Apan mahitungod sa mga nangamatay nga sila pagabanhawon, Wala ba ninyo hibasahi sa basahon ni Moises kong unsa ang gisulti kaniya sa Dios sa sapinit nga nagaingon: Ako mao ang Dios ni Abraham, ug ang Dios ni Isaac, ug ang Dios ni Jacob?
27No es Dios de muertos, mas Dios de vivos; así que vosotros mucho erráis.
27Siya dili ang Dios sa mga minatay, kondili Dios sa mga buhi; nangasayup kamo ug daku.
28Y llegándose uno de los escribas, que los había oído disputar, y sabía que les había respondido bien, le preguntó: ¿Cuál es el primer mandamiento de todos?
28Ug miduol ang usa sa mga escriba ug nakadungog sa ilang panaglantugi, ug sa ilang pagkahibalo nga maayo ang iyang pagtubag kanila, nangutana kaniya: Unsang sugoa ang una sa tanan?
29Y Jesús le respondió: El primer mandamiento de todos es: Oye, Israel, el Señor nuestro Dios, el Señor uno es.
29Si Jesus mitubag: Ang nahauna sa tanang sugo mao: Magpatalinghug ka, Israel, ang Ginoo nga atong Dios, ang Ginoo usa lamang;
30Amarás pues al Señor tu Dios de todo tu corazón, y de toda tu alma, y de toda tu mente, y de todas tus fuerzas; este es el principal mandamiento.
30Ug higugmaon mo ang Ginoo nga imong Dios sa bug-os mong kasingkasing, ug sa bug-os mong kalag, ug sa bug-os mong hunahuna, ug sa bug-os mong kusog. Kini mao ang nahaunang sugo.
31Y el segundo es semejante á él: Amarás á tu prójimo como á ti mismo. No hay otro mandamiento mayor que éstos.
31Ang ikaduha mao kini: Higugmaon mo ang imong isigkatawo sama sa imong kaugalingon. Walay laing sugo nga labaw pa kay niini kanila.
32Entonces el escriba le dijo: Bien, Maestro, verdad has dicho, que uno es Dios, y no hay otro fuera de él;
32Ug miingon kaniya ang escriba: Magtutudlo, sa pagkamatuod, matarung ang imong giingon nga siya usara, ug walay lain gawas kaniya.
33Y que amarle de todo corazón, y de todo entendimiento, y de toda el alma, y de todas las fuerzas, y amar al prójimo como á sí mismo, más es que todos los holocaustos y sacrificios.
33Ug ang paghigugma kaniya sa bug-os nga kasingkasing, ug sa bug-os nga hunahuna, ug sa bug-os nga kalag, ug sa bug-os nga kusog; ug ang paghigugma sa isigkatawo sama sa iyang kaugalingon, labaw pa kay sa tanan tibook nga halad nga sinunog ug mga halad.
34Jesús entonces, viendo que había respondido sabiamente, le dice: No estás lejos del reino de Dios. Y ya ninguno osaba preguntarle.
34Ug sa pagkakita ni Jesus nga mitubag siya nga maalamon, siya miingon kaniya: Dili ikaw halayo sa gingharian sa Dios. Ug sukad niadto wala nay bisan kinsa nga nangahas sa pagpangutana kaniya.
35Y respondiendo Jesús decía, enseñando en el templo: ¿Cómo dicen los escribas que el Cristo es hijo de David?
35Ug si Jesus mitubag ug miingon, sa diha nga nagpanudlo siya sa templo: Nganong nagaingon ang mga escriba, nga si Cristo mao ang anak ni David?
36Porque el mismo David dijo por el Espíritu Santo: Dijo el Señor á mi Señor: Siéntate á mi diestra, Hasta que ponga tus enemigos por estrado de tus pies.
36Si David, sa iyang kaugalingon miingon pinaagi sa Espiritu Santo: ang Ginoo nag-ingon sa akong Ginoo: Lumingkod ka sa akong too hangtud nga ikabutang ko ang imong mga kaaway nga tumbanan sa imong mga tiil.
37Luego llamándole el mismo David Señor, ¿de dónde, pues, es su hijo? Y los que eran del común del pueblo le oían de buena gana.
37Si David, sa iyang kaugalingon, nagangalan kaniya nga Ginoo; ug sa unsa nga naanak niya? Ug ang panon sa katawohan sa mga tawo nagapatalinghug kaniya nga malipayon.
38Y les decía en su doctrina: Guardaos de los escribas, que quieren andar con ropas largas, y aman las salutaciones en las plazas,
38Ug sa iyang pagtudlo, miingon siya: Magmatngon kamo sa mga escriba nga mahigugmang maglakaw sinul-ob ang bisting tag-as, ug sa mga pag-abiabi sa mga baligyaanan,
39Y las primeras sillas en las sinagogas, y los primeros asientos en las cenas;
39Ug sa nahaunang lingkoranan sa mga sinagoga, ug sa mga nahaunang lingkoranan sa mga kombira;
40Que devoran las casas de las viudas, y por pretexto hacen largas oraciones. Estos recibirán mayor juicio.
40Sila nga nagalamoy sa mga balay sa mga balo nga babaye, ug sa usa ka pasangil nagabuhat ug tag-as nga mga pangadyeon; kini sila magadawat ug labing daku nga pagkahinukman sa silot.
41Y estando sentado Jesús delante del arca de la ofrenda, miraba cómo el pueblo echaba dinero en el arca: y muchos ricos echaban mucho.
41Ug milingkod si Jesus sa atbang sa panudlanan sa salapi, ug nagatan-aw siya kong giunsa sa panon sa katawohan paghulog ug salapi sa panudlanan, ug daghan sa mga dato nga nagahulog ug daghan.
42Y como vino una viuda pobre, echó dos blancas, que son un maravedí.
42Ug may miabut nga usa ka kabus nga babayeng balo, ug mihulog ug duha ka lepta nga mao ang usa ka cuadrante.
43Entonces llamando á sus discípulos, les dice: De cierto os digo que esta viuda pobre echó más que todos los que han echado en el arca:
43Ug iyang gitawag kaniya ang mga tinon-an, ug miingon kanila: Sa pagka-matuod nagaingon ako kaninyo, kining kabus nga babayeng balo mihulog ug labaw pa niadtong tanan nga nanaghulog sa panudlanan.
44Porque todos han echado de lo que les sobra; mas ésta, de su pobreza echó todo lo que tenía, todo su alimento.
44Kay silang tanan naghulog sa kapin sa ilang kahimtang, apan kini, sa iyang kawalad-on mihulog sa tanang diha kaniya hangtud ngani ang iyang panginabuhi.