1Y VENIDA la mañana, entraron en consejo todos los príncipes de los sacerdotes, y los ancianos del pueblo, contra Jesús, para entregarle á muerte.
1 Pan ddaeth yn ddydd, cynllwyniodd yr holl brif offeiriaid a henuriaid y bobl yn erbyn Iesu i'w roi i farwolaeth.
2Y le llevaron atado, y le entregaron á Poncio Pilato presidente.
2 Rhwymasant ef a mynd ag ef ymaith a'i drosglwyddo i Pilat, y rhaglaw.
3Entonces Judas, el que le había entregado, viendo que era condenado, volvió arrepentido las treinta piezas de plata á los príncipes de los sacerdotes y á los ancianos,
3 Yna pan welodd Jwdas, ei fradychwr, fod Iesu wedi ei gondemnio, bu'n edifar ganddo ac aeth �'r deg darn arian ar hugain yn �l at y prif offeiriaid a'r henuriaid.
4Diciendo: Yo he pecado entregando la sangre inocente. Mas ellos dijeron: ¿Qué se nos da á nosotros? Viéras lo tú.
4 Dywedodd, "Pechais trwy fradychu dyn dieuog." "Beth yw hynny i ni?" meddent hwy, "rhyngot ti a hynny."
5Y arrojando las piezas de plata en el templo, partióse; y fué, y se ahorcó.
5 A thaflodd Jwdas yr arian i lawr yn y deml ac ymadael; aeth ymaith, ac fe'i crogodd ei hun.
6Y los príncipes de los sacerdotes, tomando las piezas de plata, dijeron: No es lícito echarlas en el tesoro de los dones, porque es precio de sangre.
6 Wedi iddynt dderbyn yr arian, dywedodd y prif offeiriaid, "Nid yw'n gyfreithlon ei roi yn nhrysorfa'r deml, gan mai pris gwaed ydyw."
7Mas habido consejo, compraron con ellas el campo del alfarero, por sepultura para los extranjeros.
7 Ac wedi ymgynghori, prynasant Faes y Crochenydd �'r arian, fel mynwent i ddieithriaid.
8Por lo cual fué llamado aquel campo, Campo de sangre, hasta el día de hoy.
8 Dyna pam y gelwir y maes hwnnw hyd heddiw yn Faes y Gwaed.
9Entonces se cumplió lo que fué dicho por el profeta Jeremías, que dijo: Y tomaron las treinta piezas de plata, precio del apreciado, que fué apreciado por los hijos de Israel;
9 Felly y cyflawnwyd y gair a lefarwyd trwy Jeremeia'r proffwyd: "Cymerasant y deg darn arian ar hugain, pris y sawl y rhoddodd rhai o blant Israel bris arno,
10Y las dieron para el campo del alfarero, como me ordenó el Señor.
10 a'u gwario i brynu maes y crochenydd, fel y gorchmynnodd yr Arglwydd i mi."
11Y Jesús estuvo delante del presidente; y el presidente le preguntó, diciendo: ¿Eres tú el Rey de los judíos? Y Jesús le dijo: Tú lo dices.
11 Safodd Iesu gerbron y rhaglaw; a holodd y rhaglaw ef: "Ai ti yw Brenin yr Iddewon?" Atebodd Iesu, "Ti sy'n dweud hynny."
12Y siendo acusado por los príncipes de los sacerdotes, y por los ancianos, nada respondió.
12 A phan gyhuddwyd ef gan y prif offeiriaid a'r henuriaid, nid atebodd ddim.
13Pilato entonces le dice: ¿No oyes cuántas cosas testifican contra tí?
13 Yna meddai Pilat wrtho, "Onid wyt yn clywed faint o dystiolaeth y maent yn ei dwyn yn dy erbyn?"
14Y no le respondió ni una palabra; de tal manera que el presidente se maravillaba mucho,
14 Ond ni roes ef iddo ateb i gymaint ag un cyhuddiad, er syndod mawr i'r rhaglaw.
15Y en el día de la fiesta acostumbraba el presidente soltar al pueblo un preso, cual quisiesen.
15 Ar yr u373?yl yr oedd y rhaglaw yn arfer rhyddhau i'r dyrfa un carcharor o'u dewis hwy.
16Y tenían entonces un preso famoso que se llamaba Barrabás.
16 A'r pryd hwnnw yr oedd carcharor adnabyddus yn y ddalfa, o'r enw Iesu Barabbas.
17Y juntos ellos, les dijo Pilato; ¿Cuál queréis que os suelte? ¿á Barrabás ó á Jesús que se dice el Cristo?
17 Felly, wedi iddynt ymgynnull, gofynnodd Pilat iddynt, "Pwy a fynnwch i mi ei ryddhau i chwi, Iesu Barabbas ynteu Iesu a elwir y Meseia?"
18Porque sabía que por envidia le habían entregado.
18 Oherwydd gwyddai mai o genfigen y traddodasant ef.
19Y estando él sentado en el tribunal, su mujer envió á él, diciendo: No tengas que ver con aquel justo; porque hoy he padecido muchas cosas en sueños por causa de él.
19 A thra oedd Pilat yn eistedd ar y brawdle anfonodd ei wraig neges ato, yn dweud, "Paid � chael dim i'w wneud �'r dyn cyfiawn yna, oherwydd cefais lawer o ofid mewn breuddwyd neithiwr o'i achos ef."
20Mas los príncipes de los sacerdotes y los ancianos, persuadieron al pueblo que pidiese á Barrabás, y á Jesús matase.
20 Ond perswadiodd y prif offeiriaid a'r henuriaid y tyrfaoedd i ofyn am ryddhau Barabbas a rhoi Iesu i farwolaeth.
21Y respondiendo el presidente les dijo: ¿Cuál de los dos queréis que os suelte? Y ellos dijeron: á Barrabás.
21 Atebodd y rhaglaw gan ofyn iddynt, "Prun o'r ddau a fynnwch i mi ei ryddhau i chwi?"
22Pilato les dijo: ¿Qué pues haré de Jesús que se dice el Cristo? Dícenle todos: Sea crucificado.
22 "Barabbas," meddent hwy. "Beth, ynteu, a wnaf � Iesu a elwir y Meseia?" gofynnodd Pilat iddynt. Atebasant i gyd, "Croeshoelier ef."
23Y el presidente les dijo: Pues ¿qué mal ha hecho? Mas ellos gritaban más, diciendo: Sea crucificado.
23 "Ond pa ddrwg a wnaeth ef?" meddai yntau. Gwaeddasant hwythau yn uwch byth, "Croeshoelier ef."
24Y viendo Pilato que nada adelantaba, antes se hacía más alboroto, tomando agua se lavó las manos delante del pueblo, diciendo: Inocente soy yo de la sangre de este justo veréis lo vosotros.
24 Pan welodd Pilat nad oedd dim yn tycio ond yn hytrach bod cynnwrf yn codi, cymerodd ddu373?r, a golchodd ei ddwylo o flaen y dyrfa, a dweud, "Yr wyf fi'n ddieuog o waed y dyn hwn; chwi fydd yn gyfrifol."
25Y respondiendo todo el pueblo, dijo: Su sangre sea sobre nosotros, y sobre nuestros hijos.
25 Ac atebodd yr holl bobl, "Boed ei waed arnom ni ac ar ein plant."
26Entonces les soltó á Barrabás: y habiendo azotado á Jesús, le entregó para ser crucificado.
26 Yna rhyddhaodd Pilat iddynt Barabbas, a thraddododd Iesu, ar �l ei fflangellu, i'w groeshoelio.
27Entonces los soldados del presidente llevaron á Jesús al pretorio, y juntaron á él toda la cuadrilla;
27 Yna cymerodd milwyr y rhaglaw Iesu i'r Praetoriwm a chynnull yr holl fintai o'i gwmpas.
28Y desnudándole, le echaron encima un manto de grana;
28 Wedi diosg ei ddillad, rhoesant glogyn ysgarlad amdano;
29Y pusieron sobre su cabeza una corona tejida de espinas, y una caña en su mano derecha; é hincando la rodilla delante de él, le burlaban, diciendo: Salve, Rey de los Judíos!
29 plethasant goron o ddrain a'i gosod ar ei ben, a gwialen yn ei law dde. Aethant ar eu gliniau o'i flaen a'i watwar: "Henffych well, Frenin yr Iddewon!"
30Y escupiendo en él, tomaron la caña, y le herían en la cabeza.
30 Poerasant arno, a chymryd y wialen a'i guro ar ei ben.
31Y después que le hubieron escarnecido, le desnudaron el manto, y le vistieron de sus vestidos, y le llevaron para crucificarle.
31 Ac wedi iddynt ei watwar, tynasant y clogyn oddi amdano a'i wisgo ef �'i ddillad ei hun, a mynd ag ef ymaith i'w groeshoelio.
32Y saliendo, hallaron á un Cireneo, que se llamaba Simón: á éste cargaron para que llevase su cruz.
32 Wrth fynd allan daethant ar draws dyn o Cyrene o'r enw Simon, a gorfodi hwnnw i gario ei groes ef.
33Y como llegaron al lugar que se llamaba Gólgotha, que es dicho, El lugar de la calavera,
33 Daethant i le a elwir Golgotha, hynny yw, "Lle Penglog",
34Le dieron á beber vinagre mezclado con hiel: y gustando, no quiso beber lo
34 ac yno rhoesant iddo i'w yfed win wedi ei gymysgu � bustl, ond ar �l iddo ei brofi, gwrthododd ei yfed.
35Y después que le hubieron crucificado, repartieron sus vestidos, echando suertes: para que se cumpliese lo que fué dicho por el profeta: Se repartieron mis vestidos, y sobre mi ropa echaron suertes.
35 Croeshoeliasant ef, ac yna rhanasant ei ddillad, gan fwrw coelbren,
36Y sentados le guardaban allí.
36 ac eisteddasant yno i'w wylio.
37Y pusieron sobre su cabeza su causa escrita: ESTE ES JESUS EL REY DE LOS JUDIOS.
37 Uwch ei ben gosodwyd y cyhuddiad yn ei erbyn mewn ysgrifen: "Hwn yw Iesu, Brenin yr Iddewon."
38Entonces crucificaron con él dos ladrones, uno á la derecha, y otro á la izquierda.
38 Yna croeshoeliwyd gydag ef ddau leidr, un ar y dde ac un ar y chwith.
39Y los que pasaban, le decían injurias, meneando sus cabezas,
39 Yr oedd y rhai oedd yn mynd heibio yn ei gablu ef, yn ysgwyd eu pennau
40Y diciendo: Tú, el que derribas el templo, y en tres días lo reedificas, sálvate á ti mismo: si eres Hijo de Dios, desciende de la cruz.
40 a dweud, "Ti sydd am fwrw'r deml i lawr a'i hadeiladu mewn tridiau, achub dy hun, os Mab Duw wyt ti, a disgyn oddi ar y groes."
41De esta manera también los príncipes de los sacerdotes, escarneciendo con los escribas y los Fariseos y los ancianos, decían:
41 A'r un modd yr oedd y prif offeiriaid hefyd, ynghyd �'r ysgrifenyddion a'r henuriaid, yn ei watwar ac yn dweud,
42á otros salvó, á sí mismo no puede salvar: si es el Rey de Israel, descienda ahora de la cruz, y creeremos en él.
42 "Fe achubodd eraill; ni all ei achub ei hun. Brenin Israel yn wir! Disgynned yn awr oddi ar y groes ac fe gredwn ynddo.
43Confió en Dios: líbrele ahora si le quiere: porque ha dicho: Soy Hijo de Dios.
43 Ymddiriedodd yn Nuw; boed i Dduw ei waredu yn awr, os yw �'i fryd arno, oherwydd dywedodd, 'Mab Duw ydwyf.'"
44Lo mismo también le zaherían los ladrones que estaban crucificados con él.
44 Yr un modd, yr oedd hyd yn oed y lladron a groeshoeliwyd gydag ef yn ei wawdio.
45Y desde la hora de sexta fueron tinieblas sobre toda la tierra hasta la hora de nona.
45 O ganol dydd, daeth tywyllwch dros yr holl wlad hyd dri o'r gloch y prynhawn.
46Y cerca de la hora de nona, Jesús exclamó con grande voz, diciendo: Eli, Eli, ¿lama sabachtani? Esto es: Dios mío, Dios mío, ¿por qué me has desamparado?
46 A thua thri o'r gloch gwaeddodd Iesu � llef uchel, "Eli, Eli, lema sabachthani", hynny yw, "Fy Nuw, fy Nuw, pam yr wyt wedi fy ngadael?"
47Y algunos de los que estaban allí, oyéndolo, decían: A Elías llama éste.
47 O glywed hyn, meddai rhai o'r sawl oedd yn sefyll yno, "Y mae hwn yn galw ar Elias."
48Y luego, corriendo uno de ellos, tomó una esponja, y la hinchió de vinagre, y poniéndola en una caña, dábale de beber.
48 Ac ar unwaith fe redodd un ohonynt a chymryd ysbwng a'i lenwi � gwin sur a'i ddodi ar flaen gwialen a'i gynnig iddo i'w yfed.
49Y los otros decían: Deja, veamos si viene Elías á librarle.
49 Ond yr oedd y lleill yn dweud, "Gadewch inni weld a ddaw Elias i'w achub."
50Mas Jesús, habiendo otra vez exclamado con grande voz, dió el espíritu.
50 Gwaeddodd Iesu drachefn � llef uchel, a bu farw.
51Y he aquí, el velo del templo se rompió en dos, de alto á bajo: y la tierra tembló, y las piedras se hendieron;
51 A dyma len y deml yn cael ei rhwygo yn ddwy o'r pen i'r gwaelod. Siglwyd y ddaear a holltwyd y creigiau;
52Y abriéronse los sepulcros, y muchos cuerpos de santos que habían dormido, se levantaron;
52 agorwyd y beddau a chyfodwyd cyrff llawer o'r saint oedd wedi huno.
53Y salidos de los sepulcros, después de su resurrección, vinieron á la santa ciudad, y aparecieron á muchos.
53 Ac ar �l atgyfodiad Iesu, daethant allan o'u beddau a mynd i mewn i'r ddinas sanctaidd, ac fe'u gwelwyd gan lawer.
54Y el centurión, y los que estaban con él guardando á Jesús, visto el terremoto, y las cosas que habían sido hechas, temieron en gran manera, diciendo: Verdaderamente Hijo de Dios era éste.
54 Ond pan welodd y canwriad, a'r rhai oedd gydag ef yn gwylio Iesu, y daeargryn a'r cwbl oedd yn digwydd, daeth ofn mawr arnynt a dywedasant, "Yn wir, Mab Duw oedd hwn."
55Y estaban allí muchas mujeres mirando de lejos, las cuales habían seguido de Galilea á Jesús, sirviéndole:
55 Yr oedd yno lawer o wragedd yn edrych o hirbell, rhai oedd wedi canlyn Iesu o Galilea i weini arno;
56Entre las cuales estaban María Magdalena, y María la madre de Jacobo y de José, y la madre de los hijos de Zebedeo.
56 yn eu plith yr oedd Mair Magdalen, Mair mam Iago a Joseff, a mam meibion Sebedeus.
57Y como fué la tarde del día, vino un hombre rico de Arimatea, llamado José, el cual también había sido discípulo de Jesús.
57 Pan aeth yn hwyr, daeth dyn cyfoethog o Arimathea o'r enw Joseff, a oedd yntau wedi dod yn ddisgybl i Iesu.
58Este llegó á Pilato, y pidió el cuerpo de Jesús: entonces Pilato mandó que se le diese el cuerpo.
58 Aeth hwn at Pilat a gofyn am gorff Iesu; yna gorchmynnodd Pilat ei roi iddo.
59Y tomando José el cuerpo, lo envolvió en una sábana limpia,
59 Cymerodd Joseff y corff a'i amdoi mewn lliain gl�n,
60Y lo puso en su sepulcro nuevo, que había labrado en la peña: y revuelta una grande piedra á la puerta del sepulcro, se fué.
60 a'i osod yn ei fedd newydd ef ei hun, yr oedd wedi ei naddu yn y graig. Yna treiglodd faen mawr wrth ddrws y bedd ac aeth ymaith.
61Y estaban allí María Magdalena, y la otra María, sentadas delante del sepulcro.
61 Ac yr oedd Mair Magdalen a'r Fair arall yno yn eistedd gyferbyn �'r bedd.
62Y el siguiente día, que es después de la preparación, se juntaron los príncipes de los sacerdotes y los Fariseos á Pilato,
62 Trannoeth, y dydd ar �l y Paratoad, daeth y prif offeiriaid a'r Phariseaid ynghyd at Pilat
63Diciendo: Señor, nos acordamos que aquel engañador dijo, viviendo aún: Después de tres días resucitaré.
63 a dweud, "Syr, daeth i'n cof fod y twyllwr yna, pan oedd eto'n fyw, wedi dweud, 'Ar �l tridiau fe'm cyfodir.'
64Manda, pues, que se asegure el sepulcro hasta el día tercero; porque no vengan sus discípulos de noche, y le hurten, y digan al pueblo: Resucitó de los muertos. Y será el postrer error peor que el primero.
64 Felly rho orchymyn i'r bedd gael ei warchod yn ddiogel hyd y trydydd dydd, rhag i'w ddisgyblion ddod a'i ladrata a dweud wrth y bobl, 'Y mae wedi ei gyfodi oddi wrth y meirw', ac felly bod y twyll olaf yn waeth na'r cyntaf."
65Y Pilato les dijo: Tenéis una guardia: id, aseguradlo como sabéis.
65 Dywedodd Pilat wrthynt, "Cymerwch warchodlu; ewch a gwnewch y bedd mor ddiogel ag y gallwch."
66Y yendo ellos, aseguraron el sepulcro, sellando la piedra, con la guardia.
66 Aethant hwythau a diogelu'r bedd trwy selio'r maen, a gosod y gwarchodlu wrth law.