¹Y ESTABA cerca el día de la fiesta de los ázimos, que se llama la Pascua.

¹Jam alproksimigxis la festo de macoj, kiu estas nomata la Pasko.

²Y los príncipes de los sacerdotes y los escribas buscaban cómo le matarían; mas tenían miedo del pueblo.

²Kaj la cxefpastroj kaj la skribistoj sercxis, kiamaniere ili povu mortigi lin, cxar ili timis la popolon.

³Y entró Satanás en Judas, por sobrenombre Iscariote, el cual era uno del número de los doce;

³Kaj Satano eniris en Judason, nomatan Iskariota, kiu estis el la nombro de la dek du.

⁴Y fué, y habló con los príncipes de los sacerdotes, y con los magistrados, de cómo se lo entregaría.

⁴Kaj li foriris kaj interparolis kun la cxefpastroj kaj kapitanoj, kiamaniere transdoni lin al ili.

⁵Los cuales se holgaron, y concertaron de darle dinero.

⁵Kaj ili gxojis, kaj konsentis doni al li monon.

⁶Y prometió, y buscaba oportunidad para entregarle á ellos sin bulla.

⁶Kaj li promesis, kaj sercxis okazon transdoni lin al ili, for de la homamaso.

⁷Y vino el día de los ázimos, en el cual era necesario matar la pascua.

⁷Kaj venis la tago de macoj, kiam oni devis bucxi la Paskon.

⁸Y envió á Pedro y á Juan, diciendo: Id, aparejadnos la pascua para que comamos.

⁸Kaj li sendis Petron kaj Johanon, dirante:Iru kaj pretigu por ni la Paskon, por ke ni gxin mangxu.

⁹Y ellos le dijeron: ¿Dónde quieres que aparejemos?

⁹Kaj ili diris al li:Kie vi volas, ke ni pretigu?

¹⁰Y él les dijo: He aquí cuando entrareis en la ciudad, os encontrará un hombre que lleva un cántaro de agua: seguidle hasta la casa donde entrare,

¹⁰Kaj li diris al ili:Jen kiam vi estos enirintaj en la urbon, vin renkontos viro, portanta krucxon da akvo; lin sekvu en la domon, en kiun li eniros.

¹¹Y decid al padre de la familia de la casa: El Maestro te dice: ¿Dónde está el aposento donde tengo de comer la pascua con mis discípulos?

¹¹Kaj vi diros al la domomastro:La Majstro diras:Kie estas la gastocxambro, en kiu mi mangxos la Paskon kun miaj discxiploj?

¹²Entonces él os mostrará un gran cenáculo aderezado; aparejad allí.

¹²Kaj li montros al vi grandan supran cxambron arangxitan; tie pretigu.

¹³Fueron pues, y hallaron como les había dicho; y aparejaron la pascua.

¹³Kaj ili iris kaj trovis tiel, kiel li diris al ili; kaj ili pretigis la Paskon.

¹⁴Y como fué hora, sentóse á la mesa, y con él los apóstoles.

¹⁴Kaj kiam alvenis la horo, li sidigxis, kaj la apostoloj kun li.

¹⁵Y les dijo: En gran manera he deseado comer con vosotros esta pascua antes que padezca;

¹⁵Kaj li diris al ili:Kun deziro mi deziris mangxi cxi tiun Paskon kun vi, antaux ol mi suferos;

¹⁶Porque os digo que no comeré más de ella, hasta que se cumpla en el reino de Dios.

¹⁶cxar mi diras al vi:Mi ne mangxos gxin, antaux ol gxi plenumigxos en la regno de Dio.

¹⁷Y tomando el vaso, habiendo dado gracias, dijo: Tomad esto, y partidlo entre vosotros;

¹⁷Kaj ricevinte kalikon, kaj doninte dankon, li diris:CXi tion prenu kaj dividu inter vi;

¹⁸Porque os digo, que no beberé más del fruto de la vid, hasta que el reino de Dios venga.

¹⁸cxar mi diras al vi:De nun mi ne trinkos el la frukto de la vinberarbo, gxis venos la regno de Dio.

¹⁹Y tomando el pan, habiendo dado gracias, partió, y les dió, diciendo: Esto es mi cuerpo, que por vosotros es dado: haced esto en memoria de mí.

¹⁹Kaj li prenis panon, kaj doninte dankon, li gxin dispecigis kaj donis al ili, dirante:CXi tio estas mia korpo, kiu estas donita por vi; cxi tion faru por memorigo pri mi.

²⁰Asimismo también el vaso, después que hubo cenado, diciendo: Este vaso es el nuevo pacto en mi sangre, que por vosotros se derrama.

²⁰Sammaniere ankaux la kalikon post la vespermangxo, dirante:CXi tiu kaliko estas la nova interligo en mia sango, kiu estas elversxata por vi.

²¹Con todo eso, he aquí la mano del que me entrega, conmigo en la mesa.

²¹Sed jen la mano de tiu, kiu min perfidas, estas apud mi sur la tablo.

²²Y á la verdad el Hijo del hombre va, según lo que está determinado; empero ­ay de aquél hombre por el cual es entregado!

²²CXar la Filo de homo ja iros, laux la antauxdecido; sed ve al tiu viro, de kiu li estos perfidata!

²³Ellos entonces comenzaron á preguntar entre sí, cuál de ellos sería el que había de hacer esto.

²³Kaj ili komencis diskuti inter si:kiu el ili faros tion.

²⁴Y hubo entre ellos una contienda, quién de ellos parecía ser el mayor.

²⁴Kaj farigxis ankaux inter ili disputo:kiun el ili oni opinias la plej granda.

²⁵Entonces él les dijo: Los reyes de las gentes se enseñorean de ellas; y los que sobre ellas tienen potestad, son llamados bienhechores:

²⁵Kaj li diris al ili:La regxoj de la nacianoj faras sin sinjoroj super ili; kaj tiujn, kiuj potencas inter ili, oni nomas Bonfarantoj.

²⁶Mas vosotros, no así: antes el que es mayor entre vosotros, sea como el más mozo; y el que es príncipe, como el que sirve.

²⁶Sed vi ne estu tiaj; sed kiu estas la pli granda el vi, tiu farigxu kiel la pli juna; kaj tiu, kiu estas cxefa, kiel la servanto.

²⁷Porque, ¿cuál es mayor, el que se sienta á la mesa, ó el que sirve? ¿No es el que se sienta á la mesa? Y yo soy entre vosotros como el que sirve.

²⁷CXar kiu estas la pli granda, la sidanto cxe mangxo, aux la servanto? cxu ne la sidanto cxe mangxo? sed mi estas meze de vi kiel la servanto.

²⁸Empero vosotros sois los que habéis permanecido conmigo en mis tentaciones:

²⁸Sed vi estas tiuj, kiuj restadis apud mi en miaj tentoj;

²⁹Yo pues os ordeno un reino, como mi Padre me lo ordenó á mí,

²⁹kaj mi difinas por vi regnon, kiel mia Patro difinis por mi;

³⁰Para que comáis y bebáis en mi mesa en mi reino, y os sentéis sobre tronos juzgando á las doce tribus de Israel.

³⁰por ke vi mangxu kaj trinku cxe mia tablo en mia regno, kaj sidu sur tronoj, jugxante la dek du tribojn de Izrael.

³¹Dijo también el Señor: Simón, Simón, he aquí Satanás os ha pedido para zarandaros como á trigo;

³¹Simon, Simon, jen Satano postulis vin cxiujn, por kribri kiel tritikon;

³²Mas yo he rogado por ti que tu fe no falte: y tú, una vez vuelto, confirma á tus hermanos.

³²sed mi pregxis por vi, ke via fido ne sxanceligxu; kaj vi, kiam vi konvertigxos, firmigu viajn fratojn.

³³Y él le dijo: Señor, pronto estoy á ir contigo aun á cárcel y á muerte.

³³Kaj li diris al li:Sinjoro, vin mi estas preta akompani ecx al malliberejo kaj al morto.

³⁴Y él dijo: Pedro, te digo que el gallo no cantará hoy antes que tú niegues tres veces que me conoces.

³⁴Kaj li diris:Mi diras al vi, Petro, koko ne krios hodiaux, antaux ol vi trifoje malkonfesos, ke vi min konas.

³⁵Y á ellos dijo: Cuando os envié sin bolsa, y sin alforja, y sin zapatos, ¿os faltó algo? Y ellos dijeron: Nada.

³⁵Kaj li diris al ili:Kiam mi vin elsendis sen monujo kaj sako kaj sxuoj, cxu io mankis al vi?

³⁶Y les dijo: Pues ahora, el que tiene bolsa, tómela, y también la alforja, y el que no tiene, venda su capa y compre espada.

³⁶Kaj ili diris:Nenio. Kaj li diris al ili:Sed nun kiu havas monujon, tiu prenu gxin, kaj ankaux sakon; kaj kiu ne havas, tiu vendu sian mantelon kaj acxetu glavon.

³⁷Porque os digo, que es necesario que se cumpla todavía en mí aquello que está escrito: Y con los malos fué contado: porque lo que está escrito de mí, cumplimiento tiene.

³⁷CXar mi diras al vi, ke tio, kio estas skribita, devas plenumigxi pri mi:Kaj li estis alkalkulita al krimuloj; cxar tio, kio rilatas al mi, havas sian finon.

³⁸Entonces ellos dijeron: Señor, he aquí dos espadas. Y él les dijo: Basta.

³⁸Kaj ili diris:Sinjoro, jen estas du glavoj; kaj li diris al ili:Suficxas.

³⁹Y saliendo, se fué, como solía, al monte de las Olivas; y sus discípulos también le siguieron.

³⁹Kaj elirinte, li iris laux sia kutimo al la monto Olivarba, kaj la discxiploj lin sekvis.

⁴⁰Y como llegó á aquel lugar, les dijo: Orad que no entréis en tentación.

⁴⁰Kaj veninte al la loko, li diris al ili:Pregxu, ke vi ne eniru en tenton.

⁴¹Y él se apartó de ellos como un tiro de piedra; y puesto de rodillas oró,

⁴¹Kaj li iris for de ili proksimume sxtonjxeton, kaj li genuis, kaj pregxis,

⁴²Diciendo: Padre, si quieres, pasa este vaso de mí; empero no se haga mi voluntad, sino la tuya.

⁴²dirante:Patro, se Vi volas, formetu de mi cxi tiun kalikon; tamen plenumigxu ne mia volo, sed Via.

⁴³Y le apareció un ángel del cielo confortándole.

⁴³Kaj aperis antaux li angxelo el la cxielo, fortigante lin.

⁴⁴Y estando en agonía, oraba más intensamente: y fué su sudor como grandes gotas de sangre que caían hasta la tierra.

⁴⁴Kaj estante en agonio, li pregxis pli fervore, kaj lia sxvito farigxis kiel gutoj da sango, defalantaj sur la teron.

⁴⁵Y como se levantó de la oración, y vino á sus discípulos, hallólos durmiendo de tristeza;

⁴⁵Kaj levigxinte post la pregxo, li venis al la discxiploj kaj trovis ilin dormantaj de malgxojo,

⁴⁶Y les dijo: ¿Por qué dormís? Levantaos, y orad que no entréis en tentación.

⁴⁶kaj diris al ili:Kial vi dormas? levigxu kaj pregxu, ke vi ne eniru en tenton.

⁴⁷Estando él aún hablando, he aquí una turba; y el que se llamaba Judas, uno de los doce, iba delante de ellos; y llegóse á Jesús para besarlo.

⁴⁷Dum li ankoraux parolis, jen homamaso; kaj tiu, kiu estis nomata Judas, unu el la dek du, iris antaux ili, kaj alproksimigxis al Jesuo, por kisi lin.

⁴⁸Entonces Jesús le dijo: Judas, ¿con beso entregas al Hijo del hombre?

⁴⁸Sed Jesuo diris al li:Judas, cxu vi perfidas per kiso la Filon de homo?

⁴⁹Y viendo los que estaban con él lo que había de ser, le dijeron: Señor, ¿heriremos á cuchillo?

⁴⁹Kaj kiam tiuj, kiuj cxirkauxis lin, vidis, kio sekvos, ili diris:Sinjoro, cxu ni frapu per glavo?

⁵⁰Y uno de ellos hirió á un siervo del príncipe de los sacerdotes, y le quitó la oreja derecha.

⁵⁰Kaj unu el ili frapis la sklavon de la cxefpastro, kaj detrancxis lian dekstran orelon.

⁵¹Entonces respondiendo Jesús, dijo: Dejad hasta aquí. Y tocando su oreja, le sanó.

⁵¹Sed Jesuo responde diris:Permesu tiom. Kaj li tusxis lian orelon kaj sanigis lin.

⁵²Y Jesús dijo á los que habían venido á él, los príncipes de los sacerdotes, y los magistrados del templo, y los ancianos: ¿Como á ladrón habéis salido con espadas y con palos?

⁵²Kaj Jesuo diris al la cxefpastroj kaj kapitanoj de la templo kaj pliagxuloj, kiuj venis kontraux lin:CXu vi elvenis kun glavoj kaj bastonoj, kvazaux kontraux rabiston?

⁵³Habiendo estado con vosotros cada día en el templo, no extendisteis las manos contra mí; mas ésta es vuestra hora, y la potestad de las tinieblas.

⁵³Kiam mi estis cxiutage inter vi en la templo, vi ne etendis kontraux min viajn manojn; sed cxi tiu estas via horo, kaj la potenco de mallumo.

⁵⁴Y prendiéndole trajéronle, y metiéronle en casa del príncipe de los sacerdotes. Y Pedro le seguía de lejos.

⁵⁴Kaj ili kaptis lin, kaj forkondukinte, venigis lin en la domon de la cxefpastro. Sed Petro sekvis malproksime.

⁵⁵Y habiendo encendido fuego en medio de la sala, y sentándose todos alrededor, se sentó también Pedro entre ellos.

⁵⁵Kaj kiam oni ekbruligis fajron meze de la korto kaj sidis kune, Petro sidigxis meze de ili.

⁵⁶Y como una criada le vió que estaba sentado al fuego, fijóse en él, y dijo: Y éste con él estaba.

⁵⁶Kaj unu servantino, vidante lin sidantan en la fajrolumo, kaj fikse rigardinte lin, diris:

⁵⁷Entonces él lo negó, diciendo: Mujer, no le conozco.

⁵⁷CXi tiu ankaux estis kun li. Sed li malkonfesis, dirante:Virino, mi lin ne konas.

⁵⁸Y un poco después, viéndole otro, dijo: Y tú de ellos eras. Y Pedro dijo: Hombre, no soy.

⁵⁸Kaj post iom da tempo alia vidis lin, kaj diris:Vi ankaux estas el ili. Sed Petro diris:Viro, mi ne estas.

⁵⁹Y como una hora pasada otro afirmaba, diciendo: Verdaderamente también éste estaba con él, porque es Galileo.

⁵⁹Kaj post la dauxro de unu horo proksimume, alia asertis persiste, dirante:Vere, cxi tiu ankaux estis kun li, cxar li estas Galileano.

⁶⁰Y Pedro dijo: Hombre, no sé qué dices. Y luego, estando él aún hablando, el gallo cantó.

⁶⁰Sed Petro diris:Viro, mi ne scias, kion vi diras. Kaj tuj, dum li ankoraux parolis, la koko kriis.

⁶¹Entonces, vuelto el Señor, miró á Pedro: y Pedro se acordó de la palabra del Señor como le había dicho: Antes que el gallo cante, me negarás tres veces.

⁶¹Kaj la Sinjoro sin turnis, kaj alrigardis Petron. Kaj Petro ekmemoris la vorton de la Sinjoro, ke li diris al li:Antaux ol koko krios hodiaux, vi trifoje min malkonfesos.

⁶²Y saliendo fuera Pedro, lloró amargamente.

⁶²Kaj li eliris, kaj maldolcxe ploris.

⁶³Y los hombres que tenían á Jesús, se burlaban de él hiriéndole;

⁶³Kaj tiuj, kiuj gardis Jesuon, lin mokis kaj batis.

⁶⁴Y cubriéndole, herían su rostro, y preguntábanle, diciendo: Profetiza quién es el que te hirió.

⁶⁴Kaj ili cxirkauxkovris lin, kaj demandis lin, dirante:Profetu, kiu vin frapis?

⁶⁵Y decían otras muchas cosas injuriándole.

⁶⁵Kaj per multaj aliaj insultoj ili parolis kontraux li.

⁶⁶Y cuando fué de día, se juntaron los ancianos del pueblo, y los príncipes de los sacerdotes, y los escribas, y le trajeron á su concilio,

⁶⁶Kaj tuj kiam tagigxis la pliagxularo de la popolo kunvenis, kaj cxefpastroj kaj skribistoj, kaj ili forkondukis lin antaux sian sinedrion, kaj diris:

⁶⁷Diciendo: ¿Eres tú el Cristo? dínos lo. Y les dijo: Si os lo dijere, no creeréis;

⁶⁷Se vi estas la Kristo, diru al ni. Sed li diris al ili:Se mi diros al vi, vi ne kredos;

⁶⁸Y también si os preguntare, no me responderéis, ni me soltaréis:

⁶⁸kaj se mi demandos, vi ne respondos.

⁶⁹Mas después de ahora el Hijo del hombre se asentará á la diestra de la potencia de Dios.

⁶⁹Tamen, de nun la Filo de homo sidos dekstre de la Potenco de Dio.

⁷⁰Y dijeron todos: ¿Luego tú eres Hijo de Dios? Y él les dijo: Vosotros decís que yo soy.

⁷⁰Kaj ili cxiuj demandis:CXu vi do estas la Filo de Dio? Kaj li respondis:Vi diras, ke mi estas.

⁷¹Entonces ellos dijeron: ¿Qué más testimonio deseamos? porque nosotros lo hemos oído de su boca.

⁷¹Kaj ili diris:Pro kio ni bezonas pluan atestadon? cxar ni mem auxdis el lia propra busxo.