¹CUANDO te sentares á comer con algún señor, Considera bien lo que estuviere delante de ti;

¹Kiam vi sidigxos, por mangxi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaux vi;

²Y pon cuchillo á tu garganta, Si tienes gran apetito.

²Kaj vi metu trancxilon al via gorgxo, Se vi estas avidulo.

³No codicies sus manjares delicados, Porque es pan engañoso

³Ne deziru liajn bongustajn mangxojn; CXar gxi estas trompa pano.

⁴No trabajes por ser rico; Pon coto á tu prudencia.

⁴Ne penu ricxigxi; Forlasu vian pripensadon.

⁵¿Has de poner tus ojos en las riquezas, siendo ningunas? Porque hacerse han alas, Como alas de águila, y volarán al cielo.

⁵CXu vi direktos viajn okulojn al gxi? gxi jam ne ekzistos; CXar ricxeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la cxielo.

⁶No comas pan de hombre de mal ojo, Ni codicies sus manjares:

⁶Ne mangxu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn mangxojn.

⁷Porque cual es su pensamiento en su alma, tal es él. Come y bebe, te dirá; Mas su corazón no está contigo.

⁷CXar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaux estas: Mangxu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.

⁸Vomitarás la parte que tú comiste, Y perderás tus suaves palabras.

⁸La pecon, kiun vi mangxis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.

⁹No hables á oídos del necio; Porque menospreciará la prudencia de tus razones.

⁹En la orelojn de malsagxulo ne parolu; CXar li malsxatos la sagxecon de viaj vortoj.

¹⁰No traspases el término antiguo, Ni entres en la heredad de los huérfanos:

¹⁰Ne forsxovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.

¹¹Porque el defensor de ellos es el Fuerte, El cual juzgará la causa de ellos contra ti.

¹¹CXar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraux vi.

¹²Aplica tu corazón á la enseñanza, Y tus oídos á las palabras de sabiduría.

¹²Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.

¹³No rehuses la corrección del muchacho: Porque si lo hirieres con vara, no morirá.

¹³Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.

¹⁴Tú lo herirás con vara, Y librarás su alma del infierno.

¹⁴Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de SXeol.

¹⁵Hijo mío, si tu corazón fuere sabio, También á mí se me alegrará el corazón;

¹⁵Mia filo, se via koro estos sagxa, Tiam gxojos ankaux mia koro.

¹⁶Mis entrañas también se alegrarán, Cuando tus labios hablaren cosas rectas.

¹⁶Kaj mia internajxo gxojos, Kiam viaj lipoj parolos gxustajxon.

¹⁷No tenga tu corazón envidia de los pecadores, Antes persevera en el temor de Jehová todo tiempo:

¹⁷Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaux la Eternulo cxiutage.

¹⁸Porque ciertamente hay fin, Y tu esperanza no será cortada.

¹⁸CXar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdigxos.

¹⁹Oye tú, hijo mío, y sé sabio, Y endereza tu corazón al camino.

¹⁹Auxskultu vi, mia filo, kaj estu sagxa, Kaj direktu vian koron al la gxusta vojo.

²⁰No estés con los bebedores de vino, Ni con los comedores de carne:

²⁰Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj mangxas tro da viando;

²¹Porque el bebedor y el comilón empobrecerán: Y el sueño hará vestir vestidos rotos.

²¹CXar drinkemulo kaj mangxegemulo malricxigxos, Kaj dormemulo havos sur si cxifonajxojn.

²²Oye á tu padre, á aquel que te engendró; Y cuando tu madre envejeciere, no la menosprecies.

²²Auxskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malsxatu vian patrinon, kiam sxi maljunigxos.

²³Compra la verdad, y no la vendas; La sabiduría, la enseñanza, y la inteligencia.

²³Veron acxetu, kaj ne vendu sagxon Kaj instruon kaj prudenton.

²⁴Mucho se alegrará el padre del justo: Y el que engendró sabio se gozará con él.

²⁴Grandan gxojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de sagxulo gxojos pro li.

²⁵Alégrense tu padre y tu madre, Y gócese la que te engendró.

²⁵Via patro kaj via patrino gxojos, Kaj via naskintino triumfos.

²⁶Dame, hijo mío, tu corazón, Y miren tus ojos por mis caminos.

²⁶Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj placxu miaj vojoj.

²⁷Porque sima profunda es la ramera, Y pozo angosto la extraña.

²⁷CXar malcxastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.

²⁸También ella, como robador, acecha, Y multiplica entre los hombres los prevaricadores.

²⁸SXi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas cxirkaux si perfidulojn.

²⁹¿Para quién será el ay? ¿para quién el ay? ¿para quién las rencillas? ¿Para quién las quejas? ¿para quién las heridas en balde? ¿Para quién lo amoratado de los ojos?

²⁹CXe kiu estas ploro? cxe kiu estas gxemoj? cxe kiu estas malpaco? CXe kiu estas plendoj? cxe kiu estas senkauxzaj batoj? CXe kiu estas malklaraj okuloj?

³⁰Para los que se detienen mucho en el vino, Para los que van buscando la mistura.

³⁰CXe tiuj, kiuj sidas malfrue cxe vino, CXe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkajxon.

³¹No mires al vino cuando rojea, Cuando resplandece su color en el vaso: Entrase suavemente;

³¹Ne rigardu la vinon, kiel rugxa gxi estas, Kiel gxi brilas en la pokalo, kiel glate gxi eniras:

³²Mas al fin como serpiente morderá, Y como basilisco dará dolor:

³²En la fino gxi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.

³³Tus ojos mirarán las extrañas, Y tu corazón hablará perversidades.

³³Viaj okuloj vidos fremdajxojn, Kaj via koro parolos malgxustajxojn.

³⁴Y serás como el que yace en medio de la mar, O como el que está en la punta de un mastelero.

³⁴Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.

³⁵Y dirás: Hiriéronme, mas no me dolió; Azotáronme, mas no lo sentí; Cuando despertare, aun lo tornaré á buscar.

³⁵Ili batis min, sed gxi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekigxos, mi denove tion sercxos.