1DEL hombre son las disposiciones del corazón: Mas de Jehová la respuesta de la lengua.
1Eb li cristian nequeßxcßûb ru cßaßru nequeßxbânu, abanan li Kâcuaß, aßan yal re ma teßxbânu li cßaßru nequeßxcßûb ru malaj ut incßaß.
2Todos los caminos del hombre son limpios en su opinión: Mas Jehová pesa los espíritus.
2Eb li cristian nequeßxcßoxla nak us chixjunil li nequeßxbânu. Abanan, li Kâcuaß naxnau ma us malaj ut incßaß us li cuan saß lix cßaßuxeb.
3Encomienda á Jehová tus obras, Y tus pensamientos serán afirmados.
3Canab saß rukß li Dios chixjunil li cßaßru nacacßoxla xbânunquil. Ut aßan tâtenkßânk âcue re nak us tat-êlk riqßuin li cßaßru tâbânu.
4Todas las cosas ha hecho Jehová por sí mismo, Y aun al impío para el día malo.
4Cuan xyâlal nak quixyîb li cßaßak re ru li Dios. Ut quixyîbeb ajcuiß li incßaß useb xnaßleb re nak teßroybeni lix tojbal lix mâqueb.
5Abominación es á Jehová todo altivo de corazón: Aunque esté mano sobre mano, no será reputado inocente.
5Li Kâcuaß xicß narileb li nequeßxkßetkßeti ribeb. Relic chi yâl nak incßaß teßcanâk chi incßaß teßxtoj rix lix mâqueb.
6Con misericordia y verdad se corrige el pecado: Y con el temor de Jehová se apartan del mal los hombres.
6Riqßuin xbânunquil li yâl ut li châbilal naru nacuyeß li mâc. Ut riqßuin xqßuebal xlokßal li Kâcuaß naru xcanabanquil li mâusilal.
7Cuando los caminos del hombre son agradables á Jehová, Aun á sus enemigos pacificará con él.
7Nak li Kâcuaß nacuulac chiru li cßaßru nequeßxbânu li cristian, aßan ajcuiß naqßuehoc reheb chixcßambaleb rib saß usilal riqßuineb li xicß nequeßiloc reheb.
8Mejor es lo poco con justicia, Que la muchedumbre de frutos sin derecho.
8Kßaxal us nak cuânk cßaßru âcue saß tîquilal, usta caßchßin ajcuiß, chiru nak cuânk nabal cßaßru âcue riqßuin balakßic.
9El corazón del hombre piensa su camino: Mas Jehová endereza sus pasos.
9Eb li cristian nequeßxcßoxla li cßaßru nequeßxbânu. Abanan li Kâcuaß yal re ma teßxbânu malaj ut incßaß.
10Adivinación está en los labios del rey: En juicio no prevaricará su boca.
10Li rey moco xjunes ta naâtinac. Li Dios ban nayehoc re cßaßru naxbânu. Ut aßan narakoc âtin saß xyâlal.
11Peso y balanzas justas son de Jehová: Obra suya son todas las pesas de la bolsa.
11Li ani nabisoc chi tzßakal re ru, aßan naxbânu joß naraj li Kâcuaß. Ut li Kâcuaß naraj nak li cristian teßbisok chi tzßakal re ru.
12Abominación es á los reyes hacer impiedad: Porque con justicia será afirmado el trono.
12Incßaß us chokß reheb li rey xbânunquil li incßaß us xban nak riqßuin xbânunquil li tîquilal xakxôqueb lix cuanquileb.
13Los labios justos son el contentamiento de los reyes; Y aman al que habla lo recto.
13Eb li rey nequeßxra li ani nequeßxye li yâl ut nequeßsahoß saß xchßôleb riqßuineb li cuanqueb saß xyâlal.
14La ira del rey es mensajero de muerte: Mas el hombre sabio la evitará.
14Li ani cuan xnaßleb incßaß tixchikß xjoskßil li rey xban nak cui teßxchikß xjoskßil, li rey naru naxtakla xcamsinquileb.
15En la alegría del rostro del rey está la vida; Y su benevolencia es como nube de lluvia tardía.
15Li rey naxbânu usilal reheb li nequeßxbânu li cßaßru naraj aßan. Chanchan li hab li naqßuehoc re li acuîmk chi kßanoc.
16Mejor es adquirir sabiduría que oro preciado; Y adquirir inteligencia vale más que la plata.
16Kßaxal us nak cuânk ânaßleb chiru nak cuânk nabal lâ biomal. Kßaxal us nak tâtau xyâlal chiru nak cuânk nabal lâ tumin.
17El camino de los rectos es apartarse del mal: Su alma guarda el que guarda su camino.
17Li cßaßru nequeßxbânu li tîqueb xchßôl, aßan xcanabanquil li mâusilal. Ut nequeßxqßue retal chi us li cßaßru nequeßxbânu re nak teßxcol rix lix yußameb.
18Antes del quebrantamiento es la soberbia; Y antes de la caída la altivez de espíritu.
18Li ani naxkßetkßeti rib tâosokß. Ut li ani naxnimobresi rib tâcubsîk xcuanquil.
19Mejor es humillar el espíritu con los humildes, Que partir despojos con los soberbios.
19Kßaxal us nak takacubsi kib saß xyânkeb li nebaß chiru nak takanimobresi kib saß xyânkeb li cuanqueb xbiomal.
20El entendido en la palabra, hallará el bien: Y el que confía en Jehová, él es bienaventurado.
20Li ani naxqßue saß xchßôl li naßleb li naqßueheß re, us tâêlk riqßuin li cßaßru naxbânu. Us xak re li ani naxcßojob xchßôl riqßuin li Kâcuaß.
21El sabio de corazón es llamado entendido: Y la dulzura de labios aumentará la doctrina.
21Li ani naxnau cßoxlac, “cuan xnaßleb” chanqueb re. Ut nequeßabin chiru xban nak naxnau âtinac chi châbil.
22Manantial de vida es el entendimiento al que lo posee: Mas la erudición de los necios es necedad.
22Li ani cuan xnaßleb naxtau xyußam chi junelic. Ut xqßuebal xnaßlebeb li incßaß nequeßxtau xyâlal, aßan mâcßaß aj e.
23El corazón del sabio hace prudente su boca; Y con sus labios aumenta la doctrina.
23Li ani cuan xnaßleb naxcßoxla chi us li cßaßru naxye. Ut li âtin li naxye na-abîc.
24Panal de miel son los dichos suaves. Suavidad al alma y medicina á los huesos.
24Li châbil âtin, aßan chanchan li xyaßal cab. Sa xtzacanquil ut naxqßue xcacuilal li katibel.
25Hay camino que parece derecho al hombre, Mas su salida son caminos de muerte.
25Cuanqueb li cuînk nequeßxcßoxla nak us li nequeßxbânu xjuneseb. Abanan li cßaßru nequeßxbânu, aßan ajcuiß li nacßamoc chak re li câmc saß xbêneb.
26El alma del que trabaja, trabaja para sí; Porque su boca le constriñe.
26Li ani natrabajic, natrabajic xban nak tzacânc naraj. Xban nak cuaßac naraj, cau nacßanjelac.
27El hombre perverso cava el mal; Y en sus labios hay como llama de fuego.
27Eb li incßaß useb xnaßleb junes mâusilal nequeßxcßoxla xbânunquil. Ra nanak cuiß li râtineb. Chanchan li xam.
28El hombre perverso levanta contienda; Y el chismoso aparta los mejores amigos.
28Li incßaß useb xnaßleb nequeßyoßoban plêt. Ut li ani namoloc âtin nequeßxqßueheb saß chßaßajquilal li ramîgueb rib.
29El hombre malo lisonjea á su prójimo, Y le hace andar por el camino no bueno:
29Li ani najoskßoß saß junpât naxbalakßiheb li ras rîtzßin, ut naxcßameb chixbânunquil li incßaß us.
30Cierra sus ojos para pensar perversidades; Mueve sus labios, efectúa el mal.
30Eb li incßaß useb xnaßleb nequeßxmutzß li ru nak nequeßoc chixcßoxlanquil chanru nak teßxbânu li mâusilal. Ut nequeßxcßux li reheb nak nequeßxbânu li mâusilal.
31Corona de honra es la vejez, Que se hallará en el camino de justicia.
31Li ani natîx chi us, kßaxal lokß chokß re. Natîx chi us xban nak cuan saß tîquilal.
32Mejor es el que tarde se aira que el fuerte; Y el que se enseñorea de su espíritu, que el que toma una ciudad.
32Kßaxal us nak cuânk âcuyum chiru nak cauhak âcuib. Ut kßaxal us nak tânau xcuybal âcuib chiru nak tâcuêchani junak tenamit.Eb li cuînk nequeßxsicß cßaßru teßxbânu riqßuin bûlic. Abanan li Dios, aßan yal re saß xbên chixjunil.
33La suerte se echa en el seno: Mas de Jehová es el juicio de ella.
33Eb li cuînk nequeßxsicß cßaßru teßxbânu riqßuin bûlic. Abanan li Dios, aßan yal re saß xbên chixjunil.