1EN el primer tratado, oh Teófilo, he hablado de todas las cosas que Jesús comenzó á hacer y á enseñar,
1Theophilus, dem duma ande murhi pervo klishka pa sa le dieli kai O Jesus nachinaisardia te kerel ai te sicharel de anda gor,
2Hasta el día en que, habiendo dado mandamientos por el Espíritu Santo á los apóstoles que escogió, fué recibido arriba;
2zhi ka dies kai gelotar ando rhaio, ai kai dia ordina katar O Swunto Duxo le apostlonge kai alosardiasas;
3A los cuales, después de haber padecido, se presentó vivo con muchas pruebas indubitables, apareciéndoles por cuarenta días, y hablándo les del reino de Dios.
3pala peske martia sikadilo lenge zhuvindo, ai sikadia lenge butivar ke zhuvindolo ke beshlo lensa shtarvardesh dies, ai delas duma lensa pal dieli le amperetsia le Devleski.
4Y estando juntos, les mandó que no se fuesen de Jerusalem, sino que esperasen la promesa del Padre, que oísteis, dijo, de mí.
4Andek dies kai sas lensa O Jesus phendia lenge, "Te na zhan anda Jerusalem, numa te azhukeren so lesko Dat shinadiasas lenge. Tume ashundian tumenge pe kadia.
5Porque Juan á la verdad bautizó con agua, mas vosotros seréis bautizados con el Espíritu Santo no muchos días después de estos.
5Ke o Iovano boldia ando paiesa, numa tume pa xantsi dies avena bolde le Swuntone Duxosa."
6Entonces los que se habían juntado le preguntaron, diciendo: Señor, ¿restituirás el reino á Israel en este tiempo?
6Kana le disipluria ai O Jesus sas andek than, won pushle les, "Devla, Kana si kadia vriama kai anesa palpale e amperetsia ka Israel?"
7Y les dijo: No toca á vosotros saber los tiempos ó las sazones que el Padre puso en su sola potestad;
7O Jesus phendia lenge, "Nai tumendar te zhanen e vriama vai le diesa, ke ferdi O Dat si les e putiera te phenel kana kerdiol.
8Mas recibiréis la virtud del Espíritu Santo que vendrá sobre vosotros; y me sereís testigos en Jerusalem, en toda Judea, y Samaria, y hasta lo último de la tierra.
8Numa tume avena pherde putierasa kana O Swunto Duxo avela pe tumende, ai avena murhe marturia ande Jerusalem, ai ande sa Judea, ai Samaria, ai pe sa e lumia."
9Y habiendo dicho estas cosas, viéndo lo ellos, fué alzado; y una nube le recibió y le quitó de sus ojos.
9Kana phendia kodo divano, O Jesus gelotar ando rhaio, andek nuvero angla lenge iakha.
10Y estando con los ojos puestos en el cielo, entre tanto que él iba, he aquí dos varones se pusieron junto á ellos en vestidos blancos;
10Ai sar dikhenas po cheri sar zhaltar O Jesus, eta, dui manush kai sas vuliarde ando parno sikadile lenge;
11Los cuales también les dijeron: Varones Galileos, ¿qué estáis mirando al cielo? este mismo Jesús que ha sido tomado desde vosotros arriba en el cielo, así vendrá como le habéis visto ir al cielo.
11ai phende lenge, "Tume kai san anda Galilee, sostar dikhen po cheri? O Jesus kai sas lino tumendar ando rhaio avela palpale sakadia sar tume dikhlian les te zhaltar ando rhaio."
12Entonces se volvieron á Jerusalem del monte que se llama del Olivar, el cual está cerca de Jerusalem camino de un sábado.
12Antunchi gele palpale ando Jerusalem anda E Plaiin le Maslinenge kai si pashai Jerusalem sar lel iek dies le Savatosko te zhal.
13Y entrados, subieron al aposento alto, donde moraban Pedro y Jacobo, y Juan y Andrés, Felipe y Tomás, Bartolomé y Mateo, Jacobo hijo de Alfeo, y Simón Zelotes, y Judas hermano de Jacobo.
13Kana aresle, gele andek soba opre kai beshenas o Petri, o Iakov, ai o Iovano, ai o Andre, o Filip, ai o Thomas, o Bartholomew, ai o Mate, o Iakov o shav le Alphaeusosko, ai o Simon (o zealot), ai o Judas o shav le Iakovosko.
14Todos éstos perseveraban unánimes en oración y ruego, con las mujeres, y con María la madre de Jesús, y con sus hermanos.
14Ai savo andek than rhuginas pe chachimasa, le zhuvliansa, ai e Maria e dei le Jesusoski, ai leske phral.
15Y en aquellos días, Pedro, levantándose en medio de los hermanos, dijo (y era la compañía junta como de ciento y veinte en número):
15Ai andek dies ande kodia vriama o Petri wushtilo opre mashkar le disiplonge, ai phendia, won sas chidine andek than sas iek shel ai bish,
16Varones hermanos, convino que se cumpliese la Escritura, la cual dijo antes el Espíritu Santo por la boca de David, de Judas, que fué guía de los que prendieron á Jesús;
16"Murhe phral, o ramomos trobulas te kerdiol, so O Swunto Duxo ande Vorba le Devleski phendiasas mai anglal katar o mui le Davidosko pa Judas, kai dia O Jesus ando lengo vas te astaren les.
17El cuál era contado con nosotros, y tenía suerte en este ministerio.
17O Judas sas mashkar amende, ke alosardiasas te kerel buchi amensa.
18Este, pues, adquirió un campo del salario de su iniquidad, y colgándose, reventó por medio, y todas sus entrañas se derramaron.
18Le lovensa kai dine les te purhisar O Jesus. O Judas chindia peske iek kimpo, ai amboldia pe o shero pervo, ai lesko stato pharhadilo mashkaral, ai sa lesko porha ankliste avri.
19Y fué notorio á todos los moradores de Jerusalem; de tal manera que aquel campo es llamado en su propia lengua, Acéldama, que es, Campo de sangre.
19Sa o narodo anda Jerusalem ashunde so kerdilia, ai akharde kodole kimpos ande penge shib Acel'dama kodia znachil, O Kimpo le Ratesko.
20Porque está escrito en el libro de los salmos: Sea hecha desierta su habitación, Y no haya quien more en ella; y: Tome otro su obispado.
20Ke te si ramome andel Psalms, te kerdiol lesko kher sar iek pusta, ai "Te na beshel khonik ande kodo kher; ai aver manush te lel lesko than te kerel buchi."
21Conviene, pues, que de estos hombres que han estado juntos con nosotros todo el tiempo que el Señor Jesús entró y salió entre nosotros,
21"Trobul o manush te avel pala amende te avel marturo anda zhuvindimos le Jesusosko. Kodo manush trobul te avel iek ando kodola kai sas mashkar amende sagda kai O Jesus phirdia amensa,
22Comenzando desde el bautismo de Juan, hasta el día que fué recibido arriba de entre nosotros, uno sea hecho testigo con nosotros de su resurrección.
22de katar e vriama kai o Iovano boldia les ai zhi ka dies kai O Jesus gelotar mashkar amendar ando rhaio.
23Y señalaron á dos: á José, llamado Barsabas, que tenía por sobrenombre Justo, y á Matías.
23Andine le duien manushen, o Josef kai busholas Barsabbas, ai vi akharenas les Justus, ai o Matthias.
24Y orando, dijeron: Tú, Señor, que conoces los corazones de todos, muestra cuál escoges de estos dos,
24Ai rhugisaile ai phende, "Devla, tu kai zhanes sa le ile, savo anda kakala dui manush alosardian,
25Para que tome el oficio de este ministerio y apostolado, del cual cayó Judas por transgresión, para irse á su lugar.
25te len o than ande kadia buchi sar ek Apostle, o than kai o Judas meklia te zhal ka pesko than ke kerdia bezex."
26Y les echaron suertes, y cayó la suerte sobre Matías; y fué contado con los once apóstoles.
26Antunchi kerde vari so te alon iekes andel dui, ai o Matthias sas alome; ai thodinosas andel desh u iek disiplonsa.