1CUANDO Jehová tu Dios talare las gentes, cuya tierra Jehová tu Dios te da á ti, y tú las heredares, y habitares en sus ciudades, y en sus casas;
1 Rabbi ni Irikoyo ga dumey din pati ka ni daŋ, ngey kaŋ yaŋ Rabbi ni Irikoyo g'i laabo no ni se, hala ni ga furo i gurbo ra ka goro i kwaarey d'i windey ra.
2Te apartarás tres ciudades en medio de tu tierra que Jehová tu Dios te da para que la poseas.
2 D'a na woodin te, kala ni ma kwaara hinza fay waani ni boŋ se ni laabo kaŋ Rabbi ni Irikoyo na ni no mayray hari din bindo ra.
3Arreglarte has el camino, y dividirás en tres partes el término de tu tierra, que Jehová tu Dios te dará en heredad, y será para que todo homicida se huya allí.
3 Ni ma fondo soola ka hirriyaŋ fay laabo kaŋ Rabbi ni Irikoyo ga ni daŋ ni ma tubu din ra. Ma te kanandi hinza, naŋ kaŋ boro kaŋ na boro fo wi hasaraw ra ma du ka zuru ka koy.
4Y este es el caso del homicida que ha de huir allí, y vivirá: el que hiriere á su prójimo por yerro, que no le tenía enemistad desde ayer ni antes de ayer:
4 Boro-wi woodin dumi ciine ra, nga kaŋ ga zuru ka koy noodin ka funa, nga neeya: Boro kaŋ na nga gorokasin wi, amma a mana cacar k'a te, zama a si konn'a za doŋ no.
5Como el que fué con su prójimo al monte á cortar leña, y poniendo fuerza con su mano en el hacha para cortar algún leño, saltó el hierro del cabo, y encontró á su prójimo, y murió; aquél huirá á una de aquestas ciudades, y vivirá;
5 Danga: da boro fo nda nga gorokasin koy saajo ra ka tuuri beeri, afo kambe go ga goy da deesi ka tuuri-nya beeri, amma deeso izo sandu ka fun boŋo gaa k'a gorokasino kar kal a bu, bora din koy ga zuru ka koy kwaarey din afo ra ka funa.
6No sea que el pariente del muerto vaya tras el homicida, cuando se enardeciere su corazón, y le alcance por ser largo el camino, y le hiera de muerte, no debiendo ser condenado á muerte; por cuanto no tenía enemistad desde ayer ni antes de ayer con el mue
6 Zama daw* banakwa ma si boro-wiyo din gaaray da bine korno k'a to (zama fonda ga ku se), a m'a kar da buuyaŋ goobu, baa kaŋ a mana to buuyaŋ, zama a si konna bora za doŋ.
7Por tanto yo te mando, diciendo: Tres ciudades te apartarás.
7 Woodin sabbay se no, ay ga ni lordi ka ne: Ni ma kwaara hinza fay waani ni boŋ se.
8Y si Jehová tu Dios ensanchare tu término, como lo juró á tus padres, y te diere toda la tierra que dijo á tus padres que había de dar;
8 Rabbi ni Irikoyo ga ni hirro tuti ka beerandi, mate kaŋ a ze d'a ni kaayey se. A ga ni no mo laabo din kulu kaŋ alkawli a sambu ni kaayey se.
9Cuando guardases todos estos mandamientos, que yo te prescribo hoy, para ponerlos por obra, que ames á Jehová tu Dios y andes en sus caminos todos los días, entonces añadirás tres ciudades á más de estas tres;
9 Kala lordey wo kulu kaŋ ay go ga ni lordi nd'a hunkuna, ni m'i haggoy. Ni ma ba Rabbi ni Irikoyo k'a fondey gana duumi. Da Rabbi na woodin yaŋ te ni se, kala ni ma kwaara hinza tonton koyne ya-haray wane gaa.
10Porque no sea derramada sangre inocente en medio de tu tierra, que Jehová tu Dios te da por heredad, y sea sobre ti sangre.
10 Zama i ma si kuri kaŋ sinda taali mun ni laabo kaŋ Rabbi ni Irikoyo ga ni no tubu din ra, hala kuri alhakku mo ma si dake ni boŋ.
11Mas cuando hubiere alguno que aborreciere á su prójimo, y lo acechare, y se levantare sobre él, y lo hiriere de muerte, y muriere, y huyere á alguna de estas ciudades;
11 Amma da boro fo konna nga gorokasin ka gumandi te a se, ka tun a gaa k'a kar da buuyaŋ goobu hal a bu, bora din zuru mo ka koy kwaarey din afo ra,
12Entonces los ancianos de su ciudad enviarán y lo sacarán de allí, y entregarlo han en mano del pariente del muerto, y morirá.
12 kal a kwaara arkusey ma donton k'a di noodin. I m'a daŋ mo daw banakwa kambe ra, hal a ma bu.
13No le perdonará tu ojo: y quitarás de Israel la sangre inocente, y te irá bien.
13 Ni ma si di a bakarawo, amma ni ma boro kaŋ sinda taali kuri alhakku kaa Israyla ra, zama ni ma goro baani.
14No reducirás el término de tu prójimo, el cual señalaron los antiguos en tu heredad, la que poseyeres en la tierra que Jehová tu Dios te da para que la poseas.
14 Ni ma si ni gorokasin hirri seeda dagu, kaŋ doŋ borey sinji ni tubo ra, nango kaŋ ni ga tubu, laabo kaŋ Rabbi ni Irikoyo ga ni no nd'a ra, ni mayray hari no.
15No valdrá un testigo contra ninguno en cualquier delito, ó en cualquier pecado, en cualquier pecado que se cometiere. En el dicho de dos testigos, ó en el dicho de tres testigos consistirá el negocio.
15 Seeda folloŋ ma si tun ka boro fo zeeri goy laalo, wala zunubi se, zunubi kulu kaŋ dumi a te boŋ. Seeda hinka wala ihinza me ra no i ga sanno tabbatandi.
16Cuando se levantare testigo falso contra alguno, para testificar contra él rebelión,
16 Da tangari seedakoy tun boro fo gaa ka seeda ka ne a na taali te,
17Entonces los dos hombres litigantes se presentarán delante de Jehová, delante de los sacerdotes y jueces que fueren en aquellos días:
17 kal i boro hinka kaŋ gonda kakawo ngey game ra, i ma koy Rabbi jine, da alfagey da ciitikoy kaŋ yaŋ go no jirbey din ra jine mo.
18Y los jueces inquirirán bien, y si pareciere ser aquél testigo falso, que testificó falsamente contra su hermano,
18 Ciitikoy mo ga fintalyaŋ te da anniya. D'i di kaŋ wiiza, seeda din tangari wane no, a na tangari seeda te no nga nya-izo boŋ.
19Haréis á él como él pensó hacer á su hermano: y quitarás el mal de en medio de ti.
19 Kal araŋ ma te bora koy se danga mate kaŋ a ho nga ma kande nga nya-izo gaa. Woodin teeyaŋ gaa no araŋ ga laala kaa d'a araŋ game ra.
20Y los que quedaren oirán, y temerán, y no volverán más á hacer una mala cosa como ésta, en medio de ti.
20 Cindey mo ga maa ka humburu. I si ye mo ka laala wo dumi te araŋ game ra koyne.
21Y no perdonará tu ojo: vida por vida, ojo por ojo, diente por diente, mano por mano, pie por pie.
21 Ni ma si di a bakarawo fa! Fundi no ga fundi bana, mo no ga mo bana, hinje no ga hinje bana, kambe no ga kambe bana, ce no ga ce bana.