1TAMBIÉN les dijo: De cierto os digo que hay algunos de los que están aquí, que no gustarán la muerte hasta que hayan visto el reino de Dios que viene con potencia.
1Na'uli' wo'o-mi Yesus: "Mpu'u ku'uli' -kokoi: Ngkai olo' -ni koi' toi, ria-koi mpai' to ko'ia mate kako'ia-na nihilo Alata'ala moparenta hante baraka' -na."
2Y seis días después tomó Jesús á Pedro, y á Jacobo, y á Juan, y los sacó aparte solos á un monte alto; y fué transfigurado delante de ellos.
2Ono mengi ngkai ree, Yesus mpobawai tolu ana'guru-na hilou dohe-na hi bulu' to molangko. Ana'guru to tolu toera: Petrus, Yakobus pai' Yohanes. Muntu' Yesus hante ana'guru-na to tolu toera-wadi to hi ria. Bula-ra hi ria, mobali' -mi lence-na.
3Y sus vestidos se volvieron resplandecientes, muy blancos, como la nieve; tanto que ningún lavador en la tierra los puede hacer tan blancos.
3Pohea-na hangaa mengea' meringkila', uma ria haduaa hi rala dunia' tohe'i to ma'ala mo'uja' duu' -na mengea' hewa toe.
4Y les apareció Elías con Moisés, que hablaban con Jesús.
4Rahilo-rawo ana'guru-nae, ria rodua nabi to owi mpololitai Yesus. Nabi toera, Elia pai' Musa.
5Entonces respondiendo Pedro, dice á Jesús: Maestro, bien será que nos quedemos aquí, y hagamos tres pabellones: para ti uno, y para Moisés otro, y para Elías otro;
5Ngkai ree Petrus mpo'uli' -ki Yesus: "Guru, lompe' lia-ta mo'oha' hi rehe'i. Agina kibabehi-damo tolu bamaru': hameha' bagia-nu Pue', hameha' bagia-na Musa, pai' hameha' wo'o bagia-na Elia."
6Porque no sabía lo que hablaba; que estaban espantados.
6Kakono-na, uma-hawo na'incai Petrus napa to na'uli' toe, apa' nto'u toe bula-ra me'eka' lia.
7Y vino una nube que les hizo sombra, y una voz de la nube, que decía: Este es mi Hijo amado: á él oíd.
7Nto'u toe wo'o, rata-mi limu' mpokamoui-ra, pai' ngkai rala limu' ra'epe topololita to mpo'uli': "Hi'a toi-mi Ana' -ku to kupe'ahi'. Pe'epei lolita-na!"
8Y luego, como miraron, no vieron más á nadie consigo, sino á Jesús solo.
8Hampegoli we'i, ranaa-rawo ntololikia-ra, uma-pi ria tau ntani' -na dohe-ra, hadua Yesus-damo.
9Y descendiendo ellos del monte, les mandó que á nadie dijesen lo que habían visto, sino cuando el Hijo del hombre hubiese resucitado de los muertos.
9Pana'u-ra ngkai lolo bulu' toe, Yesus mpo'uli' -raka: "Neo' ulu nilolita hi hema-hema napa to nihilo we'i, duu' -na Aku' Ana' Manusia' memata ngkai kamatea."
10Y retuvieron la palabra en sí, altercando qué sería aquéllo: Resucitar de los muertos.
10Ratuku' mpu'u-miki hawa' -na toe, uma mpu'u-rawo ralolita kajadia' toe hi hema-hema. Aga hi himpau hira' moto bate ntora rapomepekunei' ba napa patuju-na Yesus mpo'uli' kamemata-na mpai' ngkai kamatea.
11Y le preguntaron, diciendo: ¿Qué es lo que los escribas dicen, que es necesario que Elías venga antes?
11Mepekune' -ramo hi Yesus, ra'uli': "Napa pai' guru agama mpo'uli' nabi Elia ncala' -di to ri'ulu rata, pai' lako' rata-idi Magau' Topetolo' -e?"
12Y respondiendo él, les dijo: Elías á la verdad, viniendo antes, restituirá todas las cosas: y como está escrito del Hijo del hombre, que padezca mucho y sea tenido en nada.
12Na'uli' -raka: "Makono mpu'u-di. Elia kana rata mperi'ulu, apa' hi'a to mporodo hawe'ea-na. Aga beiwa-ama Aku' Ana' Manusia'? Napa pai' hi rala Buku Tomoroli' te'uki' kamporata-ku wori' kaparia pai' -a raruge' tauna?
13Empero os digo que Elías ya vino, y le hicieron todo lo que quisieron, como está escrito de él.
13Aga ane nabi Elia, ku'uli' -kokoi, mpolia' rata-imile Elia-e, aga pangkeni ngata-ta mpo'ewa-i ntuku' konoa-ra, hewa to te'uki' hi rala Buku Tomoroli'."
14Y como vino á los discípulos, vió grande compañía alrededor de ellos, y escribas que disputaban con ellos.
14Oti toe, Yesus pai' ana'guru-na to tolu toera, mana'u-ramo ngkai lolo bulu' mpohirua' -raka ana'guru to ntani' -na. Rata hi ria, rahilo-rawo wori' tauna mpotipuhi ana'guru-na, pai' ba hangkuja dua guru agama bula-ra mpomehono' -raka.
15Y luego toda la gente, viéndole, se espantó, y corriendo á él, le saludaron.
15Pehilo-ra tauna to wori' toera etu-mi tumai Yesus. Wae kampohilo-ra, konce-ramo. Pokeno-rami hilou mpohirua' -ki.
16Y preguntóles: ¿Qué disputáis con ellos?
16Yesus mpekune' -ra: "Napa to nipomepekunei' hante guru agama toera?"
17Y respondiendo uno de la compañía, dijo: Maestro, traje á ti mi hijo, que tiene un espíritu mudo,
17Hadua ngkai tauna to wori' toera mpo'uli': "Guru, oi-kuwo ana' -ku, kukeni bona nupaka'uri' -i. Uma-i howa' mololita apa' napesuai' anudaa' -i.
18El cual, donde quiera que le toma, le despedaza; y echa espumarajos, y cruje los dientes, y se va secando: y dije á tus discípulos que le echasen fuera, y no pudieron.
18Ane napesuai' wo'o-ipi anudaa' -e, modungka-i hi tana', mowura' nganga-na, kakakeji' -keji' ngihi' -na, pai' mokadu hudu woto-na. Kuperapi' -ramo ana'guru-nu mpopalai anudaa' -na, aga uma rakulei'."
19Y respondiendo él, les dijo: Oh generación infiel! ¿hasta cuándo estaré con vosotros? ¿hasta cuándo os tengo de sufrir? Traédmele.
19Na'uli' Yesus: "Uma mowo-koie'. Ko'ia oa' -tano mepangala' -koie! Ni'uli' -koina hangkuja tena-pi kahae-ku dohe-ni, hangkuja tena-pi kahae-na kupengkatarii kalente pepangala' -nie! Keni tumai ana' tetui!"
20Y se le trajeron: y como le vió, luego el espíritu le desgarraba; y cayendo en tierra, se revolcaba, echando espumarajos.
20Rakeni mpu'u-mi ana' toei hi Yesus. Wae pehilo-na anudaa' toei mpohilo Yesus, napakako'o wo'o-mi woto ana' toei duu' -na modungka-i pai' -i ngkawulela' hi tana', nganga-na mowura'.
21Y Jesús preguntó á su padre: ¿Cuánto tiempo há que le aconteció esto? Y él dijo: Desde niño:
21Mepekune' -i Yesus hi tuama-na ana' toei, na'uli': "Hangkuja-mi hae-na narata haki' toi-e?" Na'uli' tuama-na: "Ngkai kakedia' -nami-hana.
22Y muchas veces le echa en el fuego y en aguas, para matarle; mas, si puedes algo, ayúdanos, teniendo misericordia de nosotros.
22Wori' ngkani-mi anudaa' mpodungka-i hi rala apu ba hi rala ue doko' napatehi. Ane ma'ala Guru, poka'ahi' pai' tulungi-ka-kaiwo!"
23Y Jesús le dijo: Si puedes creer, al que cree todo es posible.
23Na'uli' Yesus: "Napa pai' nu'uli' `ane ma'ala-e?' Hawe'ea ma'ala jadi' hi tauna to mepangala'."
24Y luego el padre del muchacho dijo clamando: Creo, ayuda mi incredulidad.
24Hampetompoi' tuama-na ana' toei napesukui: "Mepangala' -ama Pue'! Tulungi-a-kuwo, apa' aku' toi kura' rahi pepangala' -ku."
25Y como Jesús vió que la multitud se agolpaba, reprendió al espíritu inmundo, diciéndole: Espíritu mudo y sordo, yo te mando, sal de él, y no entres más en él.
25Nahilo Yesus kawoo-woria' tauna to mokeno tumai morumpu. Kanahawai' -nami anudaa' toe, na'uli': "Ee anudaa' to mepakawongo pai' mepakawojo tetu-ko! Petibo' -ko ngkai ana' tetui, pai' neo' -pi nupesuai' nculii'."
26Entonces el espíritu clamando y desgarrándole mucho, salió; y él quedó como muerto, de modo que muchos decían: Está muerto.
26Pe'au-nami ana' toei, kakapadi-padi woto-na, pai' malai-mi anudaa'. Kamalai-na anudaa', uma-pi molengo ana' toei, hewa tomate-imi, alaa-na wori' to mpo'uli': "Mate-imi!"
27Mas Jesús tomándole de la mano, enderezóle; y se levantó.
27Aga Yesus mpokamu pale-na mpotulungi-i memata. Memata mpu'u-imi-hawo ana' toei.
28Y como él entró en casa, sus discípulos le preguntaron aparte: ¿Por qué nosotros no pudimos echarle fuera?
28Oti toe, Yesus pai' ana'guru-na malai ngkai ree mesua' hi rala tomi. Pesua' -ra hi rala tomi, mepekune' -ramo hi Yesus, ra'uli': "Guru, napa pai' uma kipakulei' mpopalai anudaa' toei-e we'i?"
29Y les dijo: Este género con nada puede salir, sino con oración y ayuno.
29Na'uli' -raka: "Anudaa' to hewa tohe'e uma-hana ma'ala rapopalai hante inca napa-napa, muntu' hante mosampaya."
30Y habiendo salido de allí, caminaron por Galilea; y no quería que nadie lo supiese.
30Oti toe, Yesus pai' ana'guru-na malai ngkai ree mpokaliliu pomako' -ra ntara hi tana' Galilea. Patuju-na Yesus bona neo' ra'incai ntodea kahiapa-na,
31Porque enseñaba á sus discípulos, y les decía: El Hijo del hombre será entregado en manos de hombres, y le matarán; mas muerto él, resucitará al tercer día.
31apa' nto'u toe bula-na mpotudui' ana'guru-na. Na'uli' -raka: "Aku' Ana' Manusia', ratonu-a mpai' hi kuasa manusia'. Rapatehi-a mpai', aga tolu eo oti toe, tuwu' nculii' -a."
32Pero ellos no entendían esta palabra, y tenían miedo de preguntarle.
32Aga ana'guru-na uma mpo'incai patuju-na Yesus. Hiaa' uma wo'o-ra daho' mpekune' -i.
33Y llegó á Capernaum; y así que estuvo en casa, les preguntó: ¿Qué disputabais entre vosotros en el camino?
33Rata-ramo hi ngata Kapernaum. Hi rala tomi-ramo, mepekune' -i Yesus hi ana'guru-na, na'uli': "Napa-die to ntora nilolita hi lengko ohea-e we'i?"
34Mas ellos callaron; porque los unos con los otros habían disputado en el camino quién había de ser el mayor.
34Uma-ra winihi, apa' to rapomehonoi' hi lengko ohea we'i, ba hema-ra to meliu kabohe tuwu' -ra.
35Entonces sentándose, llamó á los doce, y les dice: Si alguno quiere ser el primero, será el postrero de todos, y el servidor de todos.
35Jadi', mohura-imi Yesus pai' -i mpokio' ana'guru-na to hampulu' rodua, na'uli' -raka: "Hema to doko' meliu bohe tuwu' -na, kana tuwu' mengkadingki' -i, meliu kadingki' -na ngkai hawe'ea doo-na, pai' kana jadi' pahawaa' hi hawe'ea doo-na."
36Y tomando un niño, púsolo en medio de ellos; y tomándole en sus brazos, les dice:
36Oti toe, na'ala' hadua ana' to kedi', napopokore hi laintongo' -ra. Nakupui ana' toei pai' na'uli' -raka ana'guru-na:
37El que recibiere en mi nombre uno de los tales niños, á mí recibe; y el que á mí recibe, no recibe á mí, mas al que me envió.
37"Hema to mpotarima hadua ana' to kedi' hewa ana' toii sabana petuku' -na hi Aku', batua-na Aku' -mi to natarima. Pai' hema to mpotarima-a, uma muntu' Aku' to natarima, mpotarima wo'o-i Alata'ala to mposuro-a."
38Y respondióle Juan, diciendo: Maestro, hemos visto á uno que en tu nombre echaba fuera los demonios, el cual no nos sigue; y se lo prohibimos, porque no nos sigue.
38Na'uli' Yohanes mpo'uli' -ki: "Guru, ria kihilo hadua tauna mpopalai seta hante hanga' -nu, aga kitagi-i apa' bela-i topetuku' -ta."
39Y Jesús dijo: No se lo prohibáis; porque ninguno hay que haga milagro en mi nombre que luego pueda decir mal de mí.
39Na'uli' Yesus: "Neo' -i ratagi, apa' tauna to mpobabehi anu mobaraka' hante hanga' -ku, uma-ra mpai' kaliliu mporuge' -a.
40Porque el que no es contra nosotros, por nosotros es.
40Tauna to uma mpo'ewa-ta, batua-na hira' -mi to tono' hi kita'.
41Y cualquiera que os diere un vaso de agua en mi nombre, porque sois de Cristo, de cierto os digo que no perderá su recompensa.
41"Mpu'u ku'uli' -kokoi: ane ria to mpotulungi-koi apa' topetuku' Kristus-koi, bate mporata-i hiwili-na hi eo mpeno. Nau' ue mara-wadi nawai' -koi ni'inu sabana petuku' -ni hi Aku', bate mporata-i mpai' hiwili-na.
42Y cualquiera que escandalizare á uno de estos pequeñitos que creen en mí, mejor le fuera si se le atase una piedra de molino al cuello, y fuera echado en la mar.
42"Aga hema to mpopanawu' hadua ana' to kedi' hewa ana' toii alaa-na uma-ipi mepangala' hi Aku', bohe mpu'u mpai' pehuku' -na Alata'ala hi tauna tetui. Agina lau-pi hameha' watu po'ahaa' to bohe ratoe hi wuroko' -na pai' -i ratene' hi rala tahi'.
43Y si tu mano te escandalizare, córtala: mejor te es entrar á la vida manco, que teniendo dos manos ir á la Gehenna, al fuego que no puede ser apagado;
43"Ane rapa' -na pale-ta hamali mpakeni-ta mojeko', pua' lau-imi. Agina hamali-damo pale-ta, asala mporata-ta katuwua' to lompe' dohe Alata'ala. Agina lau-pi toe, ngkai palea ntimalia-ta, hiaa' ka'omea-na mesua' naraka-tamo hi rala apu to jela' ncuu. ((
44Donde su gusano no muere, y el fuego nunca se apaga.
44Apa' hi ria mpai', tauna nakoni' ule ncuu pai' rasesa' hi rala apu.))
45Y si tu pie te fuere ocasión de caer, córtalo: mejor te es entrar á la vida cojo, que teniendo dos pies ser echado en la Gehenna, al fuego que no puede ser apagado;
45Ane rapa' -na witi' -ta hamali mpakeni-ta mojeko', pua' lau-imi. Agina hamali-damo witi' -ta, asala mporata-ta katuwua' to lompe' dohe Alata'ala. Agina lau-pi toe, ngkai witia' ntimalia-ta, hiaa' ka'omea-na ratadi-ta hi rala naraka. ((
46Donde el gusano de ellos no muere, y el fuego nunca se apaga.
46Hi ria mpai', tauna nakoni' ule ncuu pai' rasesa' hi rala apu.))
47Y si tu ojo te fuere ocasión de caer, sácalo: mejor te es entrar al reino de Dios con un ojo, que teniendo dos ojos ser echado á la Gehenna;
47Pai' ane rapa' -na mata-ta hamali mpakeni-ta mojeko', jungki' lau-mi. Agina hamali-wadi mata-ta pai' -ta jadi' ntodea Alata'ala hi rala Kamagaua' -na. Agina lau-pi toe, ngkai mataa ntimalia-ta, hiaa' ka'omea-na ratadi-ta hi rala apu naraka.
48Donde el gusano de ellos no muere, y el fuego nunca se apaga.
48Hi ria mpai', tauna nakoni' ule ncuu pai' rasesa' hi rala apu.
49Porque todos serán salados con fuego, y todo sacrificio será salado con sal.
49Ntuku' Atura Musa, hawe'ea pongkoni' to rapopepue' hi Alata'ala kana rapoii'. Wae wo'o butu dua tauna kana rapomoroli' hante apu.
50Buena es la sal; mas si la sal fuere desabrida, ¿con qué la adobaréis? Tened en vosotros mismos sal; y tened paz los unos con los otros.
50"Poi' wori' kalaua-na. Aga ane mobali' -mi kapoi' -na alaa-na mononto, napa tena to ma'ala mpakapoi' -i? Wae wo'o, koi' to mpotuku' -a kana hewa poi': Neo' nipelele' pepangala' -ni jadi' lente. Kana tuwu' hintuwu' -koi."