1 Israyla* bonkoono Suleymanu, Dawda ize yaasayey neeya:
1Sentencoj de Salomono, filo de David, regxo de Izrael:
2 Zama i ma bay laakal nda dondonandiyaŋ gaa; I ma fahamay sanney fayanka mo.
2Por scii sagxon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
3 Zama i ma dondonandiyaŋ ta laakal goy da adilitaray da cimi ciiti da sasabandiyaŋ ra.
3Por ricevi instruon pri sagxo, Vero, justo, kaj honesto;
4 Zama i ma borey kaŋ si caram yaŋ no azanci, I ma bayray da fayanka mo no arwasu se.
4Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
5 Zama laakalkooni ma maa ka tonton da bayray. Fahamante mo ma to saaware hanney gaa.
5Sagxulo auxdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
6 Zama i ma yaasay da nga feerijo bay, I ma laakalkooney sanney da ngey misey mo bay.
6Por kompreni sentencon kaj retorajxon, La vortojn de sagxuloj kaj iliajn enigmojn.
7 Rabbi humburkumay ya bayray sintinay no, Amma borey kaŋ yaŋ si caram ga donda laakal da dondonandiyaŋ.
7La timo antaux la Eternulo estas la komenco de sciado. Sagxon kaj instruon malpiuloj malestimas.
8 Ay izo, ma ni baaba cabe ta, Ni nya lordo mo, ni ma s'a furu.
8Auxskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forjxetu la ordonon de via patrino;
9 Zama i ga te ni se gomni taalam ni boŋo gaa, Da hiiri mo ni jinda gaa.
9CXar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
10 Ay izo, da zunubikooney na ni hiila-hiila, Ma si yadda.
10Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
11 D'i ne: «Ma kaa, iri ma koy care banda ka batandi ka wi. Iri ma gum mo borey kaŋ yaŋ sinda taali se sabaabu kulu si.
11Se ili diros:Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkauxze insidos senkulpulojn;
12 Iri m'i gon da fundi, danga Alaahara cine, I afo kulu sukutum, Danga borey kaŋ yaŋ ga gunguray hala guusu ra.
12Kiel SXeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon;
13 Iri ga arzaka darzakoy yaŋ gar, dumi-dumi, Iri g'iri windey toonandi nda nooru.
13Ni trovos diversajn grandvalorajxojn, Ni plenigos niajn domojn per rabajxo;
14 Kala ni ma margu nda iri, Iri kulu, iri ga te nooru foolo folloŋ.»
14Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni cxiuj:
15 Ay izo, ma si margu nd'ey fondo. Ma ni ce hibandi ka kaa i laawalo gaa.
15Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
16 Zama i cey ga zuru no i ma goy laalo te se, I goono ga cahã boro wiyaŋ se.
16CXar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por versxi sangon.
17 Zama yaamo no i ma asuuta hirri naŋ kaŋ curo ga di a.
17CXar vane estas metata reto Antaux la okuloj de cxiu birdo.
18 Woodin yaŋ binde, ngey boŋ wiyaŋ se no i goono ga batandi, Ngey fundey halaciyaŋ se mo no i goono ga gumandi te.
18Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
19 Yaadin no riiba binikom kulu muraadey bara nd'a, A ga nga koy fundo kom a gaa no.
19Tiaj estas la vojoj de cxiu, kiu avidas rabakiron; GXi forprenas la vivon de sia posedanto.
20 Laakal goono ga ce fondey ra, A goono ga nga jinde tunandi batamey ra.
20La sagxo krias sur la strato; GXi auxdigas sian vocxon sur la placoj;
21 A goono ga ce marga nangu beerey ra, Naŋ kaŋ borey ga furo kwaara meyey ra; Kwaara ra a goono ga nga sanney salaŋ ka ne:
21GXi vokas en la cxefaj kunvenejoj, cxe la pordegaj enirejoj; En la urbo gxi diras siajn parolojn.
22 «Araŋ kaŋ sinda carmay, Alwaati marge no araŋ ga ba carmay-jaŋay, Dondayankoyey ma maa ngey dondayaŋ kaani, Saamey mo ma wangu bayray?
22GXis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj placxos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
23 Wa bare ay kaseetiyaŋo boŋ! A go, ay g'ay biya zumandi araŋ boŋ, Ay m'araŋ bayrandi nd'ay sanno.
23Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
24 Za kaŋ ay ce, araŋ wangu mo, Ay n'ay kamba salle, amma afo si no kaŋ saal a.
24CXar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
25 Amma araŋ n'ay saawarey kulu furu, Araŋ mana yadda nd'ay kaseetey baa kayna;
25Kaj vi forjxetis cxiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
26 Kal ay mo ma haaru araŋ masiibey zaaro hane, Ay ga hahaarayaŋ te waato kaŋ humburkumay kaa araŋ gaa.
26Tial ankaux mi ridos cxe via malfelicxo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
27 Waato kaŋ humburkumay kaa araŋ gaa danga alma haw beeri cine, Araŋ masiibey m'araŋ to danga hari haw bambata, Saaya kaŋ azaaba nda kankami du araŋ.
27Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfelicxo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
28 Saaya din i g'ay ce, amma ay si tu. I g'ay ceeci nda himma, i si du ay mo.
28Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min sercxos, sed min ne trovos.
29 Zama i wangu bayray, I mana Rabbi humburkumay suuban.
29Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaux la Eternulo ili ne deziris havi,
30 I mana yadda nd'ay saawarey baa kayna, I donda ay kaseetey kulu.
30Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis cxiujn miajn predikojn:
31 I binde ga ngey fundey alhakku ŋwa, I ma kungu nda ngey dabarey.
31Ili mangxu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satigxu de siaj pripensoj.
32 Zama borey kaŋ yaŋ sinda carmay banda yeyaŋo g'i wi, Saamey goray mo g'i halaci.
32CXar la kapricoj de la malsagxuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
33 Amma boro kulu kaŋ hangan ay se ga goro baani, A ga goro nda fundi kaani, A si humburu masiiba kulu.»
33Sed kiu min auxskultas, tiu logxos sendangxere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.