Zarma

Esperanto

Proverbs

20

1 Duvan* ya hahaarayko no, Baji mo kosongukoy no. Boro kulu kaŋ bugu nd'ey sinda laakal.
1La vino estas blasfemanto, ebriiga trinkajxo estas sovagxa; Kaj kiu delogigxas per ili, tiu ne estas prudenta.
2 Bonkooni humburandiyaŋ wo, Danga muusu beeri daŋ futo dunduyaŋ no, Boro kaŋ n'a futa zukku na nga fundo daŋ kambe.
2Minaco de regxo estas kiel kriego de leono; Kiu lin kolerigas, tiu pekas kontraux sia animo.
3 Beeray no boro se a ma mooru kuta gaa, Amma saamo kulu ga ba yanje.
3Estas honoro por homo cxesigi malpacon; Sed cxiu malsagxulo estas malpacema.
4 Hawfuno wangu ka far kaydiya ra, Woodin se no a ga ŋwaaray heemar, a si du hay kulu mo.
4En la malvarma tempo mallaborulo ne plugas; Li petos en auxtuno, kaj li nenion ricevos.
5 Boro bine ra saaware ga hima hari guuso, Amma boro kaŋ gonda fahamay g'a candi.
5Intenco en la koro de homo estas profunda akvo; Sed homo sagxa gxin elcxerpos.
6 Boro boobo ga ngey gomney fe, Amma cimi boro, may no ga hin ka du a?
6Multaj homoj proklamas pri sia boneco; Sed kiu trovos homon fidelan?
7 Boro adilante kaŋ ga dira nga cimi tooyaŋo ra, A banda a izey mo ga ciya albarkanteyaŋ.
7Virtulo iras en sia senpekeco; Felicxaj estas liaj infanoj post li.
8 Bonkooni kaŋ goono ga goro ciiti karga boŋ ga laala kulu say nda nga moy.
8Regxo, kiu sidas sur trono de jugxo, Disventumas per siaj okuloj cxion malbonan.
9 May no ka bara nda hina a ma ne: «Ay n'ay bina hanandi, Ay ya hanante no ay zunubey gaa?»
9Kiu povas diri:Mi purigis mian koron, Mi estas libera de mia peko?
10 Neesiji waani-waani, da zaka waani-waani, I boro hinka kulu fanta hari yaŋ no Rabbi se.
10Neegalaj peziloj, neegalaj mezuroj, Ambaux estas abomenajxo por la Eternulo.
11 Baa zanka, i g'a bay nga te-goyo do, Hal a goyo hanante no, wala haŋ kaŋ ga saba no.
11Ecx knabon oni povas ekkoni laux liaj faroj, CXu estas pura kaj justa lia konduto.
12 Hanga kaŋ ga maa, da mo kaŋ ga di, Rabbi no k'i boro hinka kulu te.
12Orelon auxdantan kaj okulon vidantan: Ilin ambaux kreis la Eternulo.
13 Ma si ba jirbi, zama ni ma si talka. Ma ni moy hay, ni ga kungu nda ŋwaari mo.
13Ne amu dormon, por ke vi ne malricxigxu; Malfermu viajn okulojn, kaj vi satigxos de pano.
14 Dayko ga ne: «Manti hari hanno no, Manti hari hanno no,» Amma d'a koy, kala fooma kaŋ a ga te.
14Malbona, malbona, diras la acxetanto; Sed kiam li foriris, tiam li fanfaronas.
15 Wura nda tondi hiir'ize caadante yaŋ go no, Amma meyo kaŋ ga waani, Danga jinay hanno cine no.
15Oni povas havi oron kaj multe da perloj; Sed busxo prudenta estas multevalora ilo.
16 Boro kaŋ na yaw yadda sambu, m'a kwaayo ta, Boro kaŋ na yawey yaddandi mo, ma tolme ta a gaa.
16Prenu la veston de tiu, kiu garantiis por aliulo; Kaj pro la fremduloj prenu de li garantiajxon.
17 Tangari ŋwaari ga kaan boro se, Amma kokor banda a meyo ga to da tond'izeyaŋ.
17Malhonesta pano estas bongusta por homo; Sed lia busxo poste estos plena de sxtonetoj.
18 Bine sijiriyaŋ kulu, saaware boŋ no a ga tabbat. Ni ma wongu te da laakal saaware mo.
18Intencoj fortikigxas per konsilo; Kaj militon oni faru prudente.
19 Mimandakom ga gundey bangandi, Woodin se ma si hangasinay da me-boobo-koy.
19Kiu malkasxas sekreton, tiu estas kiel kalumnianto; Ne komunikigxu kun tiu, kiu havas largxan busxon.
20 Boro kaŋ na nga baaba wala nga nya laali, I g'a fitilla wi kubay bi tik ra.
20Kiu malbenas sian patron kaj sian patrinon, Ties lumilo estingigxos meze de profunda mallumo.
21 A ga te boro ma du tubu nda cahãyaŋ sintina gaa, Amma a bananta, a si goro nda albarka.
21Heredo, al kiu oni komence tro rapidas, Ne estas benata en sia fino.
22 Ma si ne: «Ay ga laala bana.» Ma hangan Rabbi se, nga mo ga ni faaba.
22Ne diru:Mi repagos malbonon; Fidu la Eternulon, kaj Li vin helpos.
23 Neesiji waani-waani ya fanta hari no Rabbi se, Gulinci kilo mo si boori.
23Neegalaj peziloj estas abomenajxo por la Eternulo, Kaj malvera pesilo estas ne bona.
24 Boro ce daarey, Rabbi do no i go, Mate binde no boro ga te ka nga fonda fayanka?
24La irado de homo dependas de la Eternulo; Kiel homo povus kompreni sian vojon?
25 Hirrimi no boro se a ma salaŋ da cahãyaŋ ka ne: «Ay n'a fay waani.» Sarti sambuyaŋo banda, gaa a ma sanno neesi.
25GXi estas reto por homo, se li rapidas nomi ion sankta Kaj esploras nur post faro de promeso.
26 Bonkooni kaŋ gonda laakal ga boro laaley teeni, A ma kande safayaŋ humburu i boŋ.
26Sagxa regxo dispelas malvirtulojn, Kaj venigas radon sur ilin.
27 Boro biya ya Rabbi fitilla no, A ga a ra haray lokotey kulu bangandi.
27La animo de homo estas lumilo de la Eternulo; GXi esploras cxiujn internajxojn de la korpo.
28 Suuji nda naanay ga bonkoono hallasi, A karga mo ga sinji suuji boŋ.
28Favorkoreco kaj veremeco hardas regxon; Kaj per favorkoreco li subtenas sian tronon.
29 Arwasey fooma hari wo, i gaabo no, Dottijey darza mo, i hamni kwaara no.
29Gloro por junuloj estas ilia forto, Kaj ornamo por maljunuloj estas grizeco.
30 Barzu meyey ga laala hanse, Karyaŋ mo ga to hala gunde ra.
30Vundoj de batoj devas penetri en malbonulon, Kaj frapoj devas iri profunde en lian korpon.