Zarma

Esperanto

Proverbs

31

1 Irikoy wane bonkoono sanney, jawaabo kaŋ a nyaŋo n'a dondonandi nd'a neeya:
1Vortoj de la regxo Lemuel, instruo, kiun donis al li lia patrino.
2 Ifo no, ya ay izo? Ifo no, ya ay ize gunda? Ifo nooya koyne, ya ay sarti izo?
2Ho mia filo, ho filo de mia ventro! Ho filo de miaj promesoj!
3 Ma si ni gaabi no wayboro se, ni fondey mo, Ma s'i no boro kaŋ ga koyey halaci se.
3Ne donu al la virinoj vian forton, Nek viajn agojn al la pereigantoj de regxoj.
4 Manti bonkooney muraadu no, ya Irikoy bora, Manti bonkooney muraadu no i ma duvan* haŋ, Wala mo manti koy kayney wane no i ma ba baji!
4Ne al la regxoj, ho Lemuel, ne al la regxoj konvenas trinki vinon, Nek al la princoj deziri ebriigajxojn.
5 A ma si ciya i ma haŋ ka dinya asariya, I ma kankamante fo kulu ciiti sara.
5CXar drinkinte, ili povas forgesi la legxojn, Kaj ili malgxustigos la jugxon de cxiuj prematoj.
6 I ma baji no boro kaŋ go buuyaŋ me gaa se. Duvan* mo, i m'a no boro kaŋ ga maa taabi nga fundo ra se.
6Donu ebriigajxon al la pereanto, Kaj vinon al tiu, kiu havas suferantan animon.
7 A m'a haŋ ka dinya nda nga talkatara, A ma si tonton ka fongu nda nga masiiba.
7Li trinku, kaj forgesu sian malricxecon, Kaj li ne plu rememoru sian malfelicxon.
8 Ma ni meyo feeri zama ni ma beebey gaa, Da borey kaŋ ga ti faaji izey kulu sabbay se mo.
8Malfermu vian busxon por senvocxulo, Por la defendo de cxiuj forlasitaj.
9 Ma ni meyo feeri ka adilitaray ciiti te, Ni ma cimi ciiti te alfukaarey da jaŋaykoyey se.
9Malfermu vian busxon, por jugxi juste, Por defendi malricxulon kaj senhavulon.
10 May no ga du wayboro kaŋ bine ga hanan? Zama a daymi hay ga bisa tondi hiir'ize caadante yaŋ.
10Se iu trovis kapablan edzinon, SXia valoro estas pli granda ol perloj.
11 A kurnyo bina ga de a gaa, a si jaŋ riiba mo.
11Fidas sxin la koro de sxia edzo, Kaj havo ne mankos.
12 Wando fundo jirbey kulu, A ga gomni te a se, manti laala bo.
12SXi redonas al li bonon, sed ne malbonon, En la dauxro de sxia tuta vivo.
13 A ga feeji hamni nda haabu mo ceeci. A gonda himma nga kambe goyey ra.
13SXi sercxas lanon kaj linon, Kaj volonte laboras per siaj manoj.
14 A ga hima danga hiyaŋ kaŋ ga dira ka koy fatawci, Nangu mooro no a ga nga ŋwaaro ceeci ka kande.
14SXi estas kiel sxipo de komercisto; De malproksime sxi alportas sian panon.
15 Za cino ga cindi no a ga tun, A ma nga almayaaley no ŋwaari, A ma goy fay-fay nga ize wayey se.
15SXi levigxas, kiam estas ankoraux nokto, Kaj sxi disdonas mangxon al sia domanaro Kaj porciojn al siaj servantinoj;
16 A ga laakal nda fari hal a ma boori, Gaa a m'a day. Nga kambey riiba no a ga reyzin* kali tilam d'a.
16SXi pensas pri kampo, kaj acxetas gxin; Per la enspezoj de sia mano sxi plantas vinbergxardenon.
17 A ga guddu nda gaabi ka nga jasey gaabandi.
17SXi zonas siajn lumbojn per forto Kaj fortikigas siajn brakojn.
18 A ga faham da nga dillaŋtaray jinayey, Kaŋ riiba ŋwaari hariyaŋ no. A fitilla mo si bu cin.
18SXi komprenas, ke sxia komercado estas bona; SXia lumilo ne estingigxas en la nokto.
19 A ga nga kambe daŋ bindaari gaa, A kambe izey mo goono ga hanjal gaay.
19SXi etendas sian manon al la sxpinilo, Kaj sxiaj fingroj tenas la sxpinturnilon.
20 A ga nga kambe salle alfukaarey se, Oho, a ga nga kambey salle jaŋaykoyey se.
20SXi malfermas sian manon al la malricxulo Kaj etendas siajn manojn al la senhavulo.
21 A si karhã da hargu alwaati nga almayaaley se, Zama a windo kulu goono ga hargu kwaay taalamanteyaŋ daŋ.
21SXi ne timas la negxon por sia domo, CXar sxia tuta domanaro estas vestita per rugxa teksajxo.
22 A ga tangara baanoyaŋ te nga boŋ se, A bankaaray lin* kaymi hanno nda suniya no.
22SXi faras al si kovrojn; Delikata tolo kaj purpuro estas sxiaj vestoj.
23 A kurnyo mo, i g'a bay faada meyo gaa, Waati kaŋ a ga goro kwaara arkusey game ra.
23SXia edzo estas konata cxe la pordego, Kie li sidas kune kun la maljunuloj de la lando.
24 Waybora ga lin bankaarayyaŋ te ka neera. A ga guddamayaŋ no nga dillaŋey kambey ra.
24SXi faras teksajxon kaj vendas, Kaj zonojn sxi donas al la komercisto.
25 A daabiro ya gaabi nda beeray no, A laakal si tun alwaatey kaŋ ga kaa se.
25Fortika kaj bela estas sxia vesto, Kaj sxi ridas pri la venonta tago.
26 A ga nga meyo feeri nda laakal, Gomni dondonandiyaŋ go no a deena boŋ.
26Sian busxon sxi malfermas kun sagxo; Bonkora instruo estas sur sxia lango.
27 A ga laakal nda nga windo muraadey hal a ma boori. A si hawfunay ŋwaari ŋwa.
27SXi kontrolas la iradon de aferoj en sia domo, Kaj sxi ne mangxas panon en senlaboreco.
28 A izey ga tun ka ne a se albarkante, Hala nd'a kurnyo mo, a g'a sifa ka ne:
28Levigxas sxiaj filoj kaj sxin gratulas; SXia edzo sxin lauxdegas, dirante:
29 «Wayboro ize boobo na hari hanno yaŋ te, Amma ni alhaalo bisa i kulu waney.»
29Multaj filinoj estas bravaj, Sed vi superas cxiujn.
30 Gaakuri gonda hiila, sogoyaŋ mo hari yaamo no, Amma wayboro kaŋ ga humburu Rabbi, i g'a sifa.
30CXarmeco estas trompa, kaj beleco estas vantajxo; Virino, kiu timas la Eternulon, estos glorata.
31 W'a no a kambe nafa haro ra. A goyey mo m'a saabu faada meyey ra.
31Donu al sxi laux la fruktoj de sxiaj manoj; Kaj sxiaj faroj sxin gloros cxe la pordegoj.