1 Irimiya na tira hantum k'a samba a ma fun Urusalima ka koy tamtaray izey arkusu cindey do, da alfagey, da annabey, da jama kulu kaŋ Nebukadnezzar sambu Urusalima ka kond'ey Babila.
1これは預言者エレミヤがエルサレムから、かの捕え移された長老たち、およびネブカデネザルによってエルサレムからバビロンに捕え移された祭司と預言者ならびにすべての民に送った手紙に書きしるした言葉である。
2 A na tira din samba waato kaŋ bonkoono Yekoniya, da nga nyaŋo, da faadancey kaŋ i manta, da Yahuda nda Urusalima mayraykoyey, da kambe goy-teerey, da zamey dira ka fun Urusalima.
2それはエコニヤ王と太后と宦官およびユダとエルサレムのつかさたち、および工匠と鍛冶とがエルサレムを去ってのちに書かれたものであって、
3 A na tira samba Eleyasa Safan izo da Gemariya Hilciya izo kambe ra, borey kaŋ yaŋ Yahuda bonkoono Zedeciya donton Babila bonkoono Nebukadnezzar se, i ma koy Babila. Tira ne:
3エレミヤはその手紙をシャパンの子エラサおよびヒルキヤの子ゲマリヤの手によって送った。この人々はユダの王ゼデキヤがバビロンに行かせ、バビロンの王ネブカデネザルのもとにつかわしたものであった。その手紙には次のように書いてあった。
4 Yaa no Rabbi Kundeykoyo, Israyla Irikoyo ci tamtaray izey jama kulu se kaŋ yaŋ ay naŋ i ma fun d'ey Urusalima ka kond'ey tamtaray Babila, sanno neeya:
4「万軍の主、イスラエルの神は、すべて捕え移された者、すなわち、わたしがエルサレムから、バビロンに捕え移させた者に、こう言う、
5 Wa fuyaŋ cina araŋ boŋ se ka goro i ra. Araŋ ma kaliyaŋ tilam k'i nafa ŋwa.
5あなたがたは家を建てて、それに住み、畑を作ってその産物を食べよ。
6 Araŋ ma wandeyaŋ hiiji, ka ize aru nda ize way yaŋ hay. Araŋ ma hiijay wandeyaŋ ceeci ka kande araŋ ize arey se, wa araŋ ize wayey mo no hiijay kurnyeyaŋ se, zama i ma ize aru nda ize way yaŋ hay. Araŋ ma baa ka labu-care noodin, araŋ ma si zabu ka ciya kunda kayna.
6妻をめとって、むすこ娘を産み、また、そのむすこに嫁をめとり、娘をとつがせて、むすこ娘を産むようにせよ。その所であなたがたの数を増し、減ってはならない。
7 Araŋ ma gallo kaŋ ra ay konda araŋ ka daŋ tamtaray din baani ceeci, araŋ ma adduwa te Rabbi gaa a se, zama a baano ra no araŋ ga du araŋ wano.
7わたしがあなたがたを捕え移させたところの町の平安を求め、そのために主に祈るがよい。その町が平安であれば、あなたがたも平安を得るからである。
8 Zama yaa no Rabbi Kundeykoyo, Israyla Irikoyo ci: Wa si ta araŋ annabey da gunakoy kaŋ yaŋ go araŋ game ra m'araŋ halli. Wa si hangan araŋ hindirey se kaŋ araŋ goono ga te mo.
8万軍の主、イスラエルの神はこう言われる、あなたがたのうちにいる預言者と占い師に惑わされてはならない。また彼らの見る夢に聞き従ってはならない。
9 Zama i goono ga annabitaray te araŋ se da tangari ay maa ra. Amma ay wo, Rabbi, ay ne ay man'i donton.
9それは、彼らがわたしの名によってあなたがたに偽りを預言しているからである。わたしが彼らをつかわしたのではないと主は言われる。
10 Zama, yaa no Rabbi ci: Waati kaŋ jiiri wayya kaŋ ay ci Babila boŋ kubay, ay g'araŋ kunfa, ay m'ay gomni sanno toonandi araŋ se. Ay ga ye ka kande araŋ nango wo ra.
10主はこう言われる、バビロンで七十年が満ちるならば、わたしはあなたがたを顧み、わたしの約束を果し、あなたがたをこの所に導き帰る。
11 Yaa no Rabbi ci: Zama ay ga bay miiley kaŋ ay goono ga miila araŋ boŋ. Baani miilayaŋ no, manti masiiba wane bo, zama ay m'araŋ no kokoro hanno nda beeje.
11主は言われる、わたしがあなたがたに対していだいている計画はわたしが知っている。それは災を与えようというのではなく、平安を与えようとするものであり、あなたがたに将来を与え、希望を与えようとするものである。
12 Waato din gaa araŋ g'ay ce, araŋ ma koy ka adduwa te ay gaa, ay mo ga maa araŋ se.
12その時、あなたがたはわたしに呼ばわり、来て、わたしに祈る。わたしはあなたがたの祈を聞く。
13 Araŋ g'ay ceeci mo ka du ay, waati kaŋ araŋ g'ay ceeci nda bine kulu.
13あなたがたはわたしを尋ね求めて、わたしに会う。もしあなたがたが一心にわたしを尋ね求めるならば、
14 Yaa no Rabbi ci: Ay ga naŋ araŋ ma du ay, ya ye ka kande araŋ ka fun d'araŋ tamtara do, ya araŋ margu k'araŋ kaa ndunnya dumey kulu ra, nangey kulu mo kaŋ ay n'araŋ gaaray ka konda araŋ. Ay ga ye ka kande araŋ nango wo ra, naŋ kaŋ ay naŋ i m'araŋ sambu ka konda tamtaray. Yaadin no Rabbi ci.
14わたしはあなたがたに会うと主は言われる。わたしはあなたがたの繁栄を回復し、あなたがたを万国から、すべてわたしがあなたがたを追いやった所から集め、かつ、わたしがあなたがたを捕われ離れさせたそのもとの所に、あなたがたを導き帰ろうと主は言われる。
15 Zama araŋ ne: «Rabbi na annabiyaŋ tunandi iri se Babila ra» --
15あなたがたは、『主はバビロンでわれわれのために預言者たちを起された』と言ったが、――
16 Guna, sanno neeya kaŋ Rabbi goono ga ci bonkoono boŋ kaŋ goono ga goro Dawda karga boŋ, da jama kulu boŋ kaŋ goono ga goro gallu woone ra, araŋ nya-izey nooya kaŋ yaŋ mana fatta ka koy tamtaray araŋ banda. --
16主はダビデの位に座している王と、この町に住むすべての民で、あなたがたと共に捕え移されなかった兄弟たちについて、こう言われる、
17 Yaa no Rabbi Kundeykoyo ci: A go, ay go ga takuba nda haray da balaaw samba i gaa, ay m'i ciya sanda jeejay laalo, kaŋ si ŋwa a fumbo se.
17『万軍の主はこう言われる、見よ、わたしは、つるぎと、ききんと、疫病を彼らに送り、彼らを悪くて食べられない腐ったいちじくのようにしてしまう。
18 Ay g'i gaaray da takuba, da haray, da balaaw, ay m'i ciya haŋ kaŋ ga laakal tunandi ndunnya mayray kulu ra. I ga ciya laaliyaŋ hari, da dambara hari, da donda-caray hari, da wowi hari ndunnya dumey kulu ra, nangey kaŋ yaŋ ay n'i gaaray ka kond'ey.
18わたしはつるぎと、ききんと、疫病をもって彼らのあとを追い、また彼らを地の万国に忌みきらわれるものとなし、わたしが彼らを追いやる国々で、のろいとなり、恐れとなり、物笑いとなり、はずかしめとならせる。
19 Zama i mana hanga jeeri ay sanney se, yaa no Rabbi ci, sanney kaŋ ay doona ka samba i gaa ay tam annabey meyey ra, ay ga soobay k'i samba. Amma araŋ wangu ka hangan. Yaadin no Rabbi ci.
19それは彼らがわたしの言葉に聞き従わなかったからであると主は言われる。わたしはこの言葉を、わたしのしもべである預言者たちによって、しきりに送ったが、あなたがたは聞こうともしなかったと主は言われる』。――
20 Wa maa Rabbi sanno fa, araŋ tamtaray izey kulu, araŋ kaŋ ay sallama Urusalima ra araŋ ma koy tamtaray Babila.
20わたしがエルサレムからバビロンに送ったあなたがたすべての捕われ人よ、主の言葉を聞きなさい、
21 Yaa no Rabbi Kundeykoyo, Israyla Irikoyo ci Ahab Kolaya izo, da Zedeciya Maaseya izo boŋ, ngey kaŋ goono ga tangari annabitaray te araŋ se ay maa ra: A go, ay g'i daŋ Babila bonkoono Nebukadnezzar kambe ra, a g'i wi araŋ jine mo.
21『わたしの名によって、あなたがたに偽りを預言しているコラヤの子アハブと、マアセヤの子ゼデキヤについて万軍の主、イスラエルの神はこう仰せられる、見よ、わたしは彼らをバビロンの王ネブカデレザルの手に渡す。王はあなたがたの目の前で彼らを殺す。
22 I maayey mo no Yahuda tamtaray borey kulu kaŋ go Babila ra ga laaliyaŋ te d'a, i ma ne: «Rabbi ma ni ciya sanda Zedeciya nda Ahab cine, ngey kaŋ Babila bonkoono n'i tandara danji ra.»
22バビロンにいるユダの捕われ人は皆、彼らの名を、のろいの言葉に用いて、「主があなたをバビロンの王が火で焼いたゼデキヤとアハブのようにされるように」という。
23 Zama i na saamotaray goy te Israyla ra za kaŋ i zina da ngey gorokasiney wandey. I salaŋ mo ay maa ra da tangari sanni kaŋ ay man'i lordi nd'a. Ay no ka bay i gaa, ay mo no ga ti seeda. Yaadin no Rabbi ci.
23それは、彼らがイスラエルのうちで愚かな事をし、隣の妻と不義を行い、わたしが命じたのでない偽りの言葉を、わたしの名によって語ったことによるのである。わたしはそれを知っており、またその証人であると主は言われる』」。
24 Ni ga salaŋ Semaya Nehelami bora se ka ne:
24ネヘラムびとシマヤにあなたは言いなさい、
25 Yaa no Rabbi Kundeykoyo, Israyla Irikoyo ci: Ni na tirayaŋ samba jama kulu kaŋ go Urusalima ra se ni bumbo din maa ra, i koy mo Alfa Zafaniya Maaseya izo da alfagey kulu do. I ra ni ne:
25「万軍の主、イスラエルの神はこう仰せられる、あなたは自分の名でエルサレムにいるすべての民と、マアセヤの子祭司ゼパニヤおよびすべての祭司に手紙を送って言う、
26 «Rabbi na ni ciya alfaga Alfa Yehoyda nango ra hala ni ma ciya jine boro Rabbi windo ra. Follokom kulu kaŋ goono ga annabitaray te, kala ni m'a daŋ baka* nda calu* ra.
26『主は祭司エホヤダに代ってあなたを祭司とし、主の宮をつかさどらせ、すべて狂い、かつ預言する者を足かせと首かせにつながせられる。
27 Sohõ binde, sabaabu woofo se no ni mana kaseeti Irimiya Anatot bora gaa, nga kaŋ goono ga annabitaray te araŋ se?
27そうであるのに、どうしてあなたは、あなたがたに預言しているアナトテのエレミヤを戒めないのか。
28 Zama a donton iri gaa neewo Babila ra ka ne, way: ‹Tamtara wo ga gay. Wa fuyaŋ cina ka goro i ra. Wa kaliyaŋ tilam k'i nafa ŋwa.› »
28彼はバビロンにいるわれわれの所に手紙を送って、捕われの時はなお長いゆえ、あなたがたは家を建ててそこに住み、畑を作ってその産物を食べよと言ってきた』」。
29 Alfa Zafaniya mo na tira caw annabi Irimiya hangey ra.
29祭司ゼパニヤはこの手紙を預言者エレミヤに読み聞かせた。
30 Waato din binde Rabbi sanno kaa Irimiya do ka ne:
30その時、主の言葉がエレミヤに臨んだ、
31 Kala ni ma donton tamtaray borey kulu gaa ka ne: Yaa no Rabbi ci Semaya Nehelami bora boŋ: Za kaŋ Semaya na annabitaray te araŋ se, ay man'a donton mo, hal a naŋ araŋ ma tangari cimandi,
31「すべての捕われ人に書き送って言いなさい、ネヘラムびとシマヤの事について主はこう仰せられる、わたしはシマヤをつかわさなかったのに、彼があなたがたに預言して偽りを信じさせたので、主はこう仰せられる、見よ、わたしはネヘラムびとシマヤとその子孫を罰する。彼は主に対する反逆を語ったゆえ、彼に属する者で、この民のうちに住み、わたしが自分の民に行おうとしている良い事を見るものはひとりもいない」。
32 woodin sabbay se yaa no Rabbi ci: A go, ay ga Semaya Nehelami bora gooji, nga nda nga banda kulu. Baa alboro fo si cindi a se da fundi dumo din ra. A si di gomno kaŋ ay ga te ay borey se din mo, zama a na murteyaŋ sanni te Rabbi gaa. Yaadin no Rabbi ci.
32主はこう仰せられる、見よ、わたしはネヘラムびとシマヤとその子孫を罰する。彼は主に対する反逆を語ったゆえ、彼に属する者で、この民のうちに住み、わたしが自分の民に行おうとしている良い事を見るものはひとりもいない」。