1 Ma zuru ka bar-bare nangu kulu Urusalima fondey gaa. Ma guna, ma bay, ma ceeci a batamey ra, Ka di hal araŋ ga du boro folloŋ kaŋ ga cimi ciiti goy te, kaŋ ga cimi ceeci mo, Hal ay mo, ya Urusalima yaafa.
1エルサレムのちまたを行きめぐり、見て、知るがよい。その広場を尋ねて、公平を行い、真実を求める者が、ひとりでもあるか捜してみよ。あれば、わたしはエルサレムをゆるす。
2 I ga ne: «Iri ze da Rabbi fundikoono,» Amma sikka si tangari boŋ no i goono ga zeyaŋo din te.
2彼らは、「主は生きておられる」と言うけれども、実は、偽って誓うのだ。
3 Ya Rabbi, manti cimi no ni moy goono ga ceeci bo? Ni n'i kar, amma i mana maa doori. Ni n'i halaci, amma i wangu goojiyaŋo. I goono ga ngey hangey sandandi hal i bisa tondi sanday. I wangu ka tuubi.
3主よ、あなたの目は、真実を顧みられるではありませんか。あなたが彼らを打たれても、痛みを覚えず、彼らを滅ぼされても、懲しめを受けることを拒み、その顔を岩よりも堅くして、悔い改めることを拒みました。
4 Saaya din gaa ay ne: Daahir borey wo boro buunoyaŋ no kaŋ sinda laakal. I si Rabbi fonda bay, kaŋ ga ti ngey Irikoyo farilla.
4それで、わたしは言った、「これらはただ貧しい愚かな人々で、主の道と、神のおきてを知りません。
5 Kala ya koy i albeerey do haray, Ay ma salaŋ d'ey, Zama ngey wo ga Rabbi fonda bay, Kaŋ ga ti i Irikoyo farilla. Amma woodin yaŋ mo, care banda no i na calu* ceeri, I na hawyaŋ harey pati-pati.
5わたしは偉い人たちの所へ行って、彼らに語ります。彼らは主の道を知り、神のおきてを知っています」。ところが、彼らも皆おなじように、くびきを折り、なわめを断っていた。
6 Woodin se no muusu beeri ga fun gumbi ra k'i kar ka zeeri. Taasi beero sakaley* mo g'i halaci. Mari g'i galley windi, Boro kulu kaŋ fun i ra, a g'i tooru-tooru, Zama i taaley ya iboobo no, I banda yeyaŋo mo go, a baa.
6それゆえ林から、ししが出てきて彼らを殺し、荒野から、おおかみが出てきて彼らを滅ぼす。ひょうは彼らの町々をねらっている。そこから出る者はみな裂かれる。彼らの罪が多く、その背信がはなはだしいからである。
7 Mate no ay ga te ka ni yaafa? Ni izey n'ay furu, I ze da hay fo kaŋ manti irikoy no. Waato kaŋ ay n'i kuru hal i kungu, i na zina goy te. I margu ka te jama kaaruwa fu me gaa.
7「わたしはどうしてあなたを、ゆるすことができようか。あなたの子どもらは、わたしを捨てさり、神でもないものをさして誓った。わたしが彼らを満ち足らせた時、彼らは姦淫を行い、遊女の家に群れ集まった。
8 Sanda bari guyaŋ kaŋ ga kungu, I afo kulu goono ga bubuci ka nga gorokasin wande ceeci.
8彼らは肥え太った丈夫な雄馬のように、おのおの、いなないて隣の妻を慕う。
9 Ay si bana hayey din se no? Yaadin no Rabbi ci. Wala ay si fansa sambu ay boŋ se dumo din dumi boŋ no?
9わたしはこれらの事のために彼らを罰しないでいられようか。このような国民にあだを返さないであろうか」と主は言われる。
10 Wa kaaru a reyzin* kalo gaa ka halaciyaŋ te. Amma wa si halaciyaŋ toonante te bo. W'a kambey pati-pati, Zama manti Rabbi wane no.
10「あなたがたはユダのぶどうの並み木の間を、のぼって行って、滅ぼせ、ただ、ことごとく滅ぼしてはならない。その枝を切り除け、主のものではないからである。
11 Zama Yahuda dumo da Israyla dumo na amaana ŋwaari goy te ay se gumo. Yaadin no Rabbi ci.
11イスラエルの家とユダの家とはわたしにまったく不信であった」と主は言われる。
12 I na tangari ci Rabbi boŋ. I goono ga ne: «A si no. Bone mo si du iri. Iri si di takuba wala haray.»
12「彼らは主について偽り語って言った、『主は何事もなされない、災はわれわれに来ない、またつるぎや、ききんを見ることはない。
13 Annabey si hima kala haw kaŋ ga faaru. Sanno si i do koyne. Yaadin mo no i ga te i se.
13預言者らは風となり、彼らのうちに言葉はない。彼らはこのようになる』と」。
14 Woodin sabbay se, yaa no Rabbi Kundeykoyo ci: Za kaŋ araŋ na sanno din dumi te, A go, ay g'ay sanney ciya danji ni me ra, Jama wo mo ma ciya tuuriyaŋ. A g'i ŋwa ka ban mo.
14それゆえ万軍の神、主はこう言われる、「彼らがこの言葉を語ったので、見よ、わたしはあなたの口にあるわたしの言葉を火とし、この民をたきぎとする。火は彼らを焼き尽す」。
15 Yaa no Rabbi ci: Ya Israyla dumo, a go, Ay ga kande araŋ gaa dumi fo kaŋ ga fun nangu mooro, Dumi no kaŋ gay, dumi no kaŋ go no za doŋ, Dumi kaŋ ni s'a ciine bay, Ni si faham da sanni kaŋ i ga salaŋ mo.
15主は言われる、「イスラエルの家よ、見よ、わたしは遠い国の民をあなたがたのところに攻めこさせる。その国は長く続く国、古い国で、あなたがたはその国の言葉を知らず、人々の語るのを悟ることもできない。
16 I tongey ya saaray feerante yaŋ no, I kulu wongaariyaŋ mo no.
16その箙は開いた墓のようであり、彼らはみな勇士である。
17 I ga ni heemaro nafa da ni ŋwaaro ŋwa. I ga ni ize arey da ni ize wayey ŋwa, I ga ni feejey da ni hawey ŋwa. I ga ni reyzin tiksey da ni jeejay* nyaŋey ŋwa. Ni gallu cinari-beeri-koyey kaŋ gaa ni de din, i g'i bagu-bagu nda takuba.
17彼らはあなたが刈り入れた物と、あなたの糧食とを食い尽し、あなたのむすこ娘を食い尽し、あなたの羊と牛を食い尽し、あなたのぶどうの木といちじくの木を食い尽し、またつるぎをもって、あなたが頼みとする堅固な町々を滅ぼす」。
18 Amma baa jirbi woodin yaŋ ra ay s'araŋ ban bo. Yaadin no Rabbi ci.
18主は言われる、「しかしその時でも、わたしはことごとくはあなたを滅ぼさない。
19 A ga ciya mo, d'araŋ ga ne: «Ifo se no Rabbi iri Irikoyo go ga hayey wo kulu te iri se?» kala ni ma ne i se: «Sanda mate kaŋ cine araŋ n'ay furu, araŋ may mebarawey de-koyey se mo araŋ laabo ra, yaadin cine no araŋ ga may yawey se d'a laabu fo kaŋ manti araŋ wano ra.»
19あなたの民が、『どうしてわれわれの神、主はこれらのすべての事をわれわれになされたのか』と言うならば、あなたは彼らに答えなければならない、『あなたがたがわたしを捨てて、自分の地で異なる神々に仕えたように、あなたがたは自分のものでない地で異邦の人に仕えるようになる』と」。
20 Ma woone ci Yakuba dumo ra, Ma feyaŋ te Yahuda ra, ka ne:
20これをヤコブの家にのべ、またユダに示して言え、
21 Ya araŋ borey kaŋ yaŋ si caram, Kaŋ sinda laakal mo, wa maa woone sohõ, Araŋ kaŋ gonda moyaŋ, amma araŋ si di. Araŋ kaŋ gonda hangayaŋ, amma araŋ si maa.
21「愚かで、悟りもなく、目があっても見えず、耳があっても聞えない民よ、これを聞け。
22 Araŋ si humburu ay no? Yaadin no Rabbi ci. Araŋ gaahamey si jijiri ay jine no, Ay kaŋ ga naŋ taasi ma ciya teeko se hirri lordi kaŋ ga duumi boŋ, hal a si hin k'a daaru? Baa a bondayey ga follo, I day si hin ka te zaama, Baa i ga kosongu te, Kulu nda yaadin i si hin ka bisa hirro gaa.
22主は言われる、あなたがたはわたしを恐れないのか、わたしの前におののかないのか。わたしは砂を置いて海の境とし、これを永遠の限界として、越えることができないようにした。波はさかまいても、勝つことはできない、鳴りわたっても、これを越えることはできない。
23 Amma dumi woone wo, a gonda hanga sanday bine, Da tureyaŋ bine. I kamba ka bare ka ngey koyyaŋ te.
23ところが、この民には強情な、そむく心があり、彼らはわき道にそれて、去ってしまった。
24 I mana ne ngey bina ra mo: «Naŋ day iri ma humburu Rabbi iri Irikoyo, Nga kaŋ ga beena haro no nga alwaato ra, Sintinay wano da kokor banda wano, Nga kaŋ ga heemar alwaati soola ka jisi iri se tabbatante mo.»
24彼らは『われわれに雨を与え、秋の雨と春の雨を時にしたがって降らせ、われわれのために刈入れの時を定められたわれわれの神、主を恐れよう』とその心のうちに言わないのだ。
25 Araŋ goy laaley na hayey din bare. Araŋ zunubey mo n'araŋ ganji gomni.
25あなたがたのとがは、これらの事をしりぞけ、あなたがたの罪は、良い物があなたがたに来るのをさまたげた。
26 Zama ay na boro laaloyaŋ gar ay jama ra. I goono ga batandi, Sanda mate kaŋ cine curayze diiko ga gum. I goono ga hirrimi dake deene, i goono ga borey di.
26わが民のうちには悪い者があって、鳥をとる人のように身をかがめてうかがい、わなを置いて人を捕える。
27 Sanda mate kaŋ cine curayze fito ga to da curayzeyaŋ, Yaadin cine no i windey ga to da amaana ŋwaari. Woodin se no i je, i te arzaka.
27かごに鳥が満ちているように、彼らの家は不義の宝で満ちている。それゆえ、彼らは大いなる者、裕福な者となり、
28 I te burceriyaŋ, i ga nyaale mo. Oho, i ga koy da jina no laala goy ra. I si alatuumey sanni gaakasinay hal a ma te albarka. I si faasa alfukaarey se da mate kaŋ ga hagu nd'a.
28肥えて、つやがあり、その悪しき行いには際限がない。彼らは公正に、みなしごの訴えをさばいて、それを助けようとはせず、また貧しい人の訴えをさばかない。
29 Ay si hayey wo banayaŋ te no? Yaadin no Rabbi ci. Ay fundo si fansa bana dumo din dumi boŋ no, wala?
29主は言われる、わたしはこのような事のために、彼らを罰しないであろうか。わたしはこのような民に、あだを返さないであろうか」。
30 Haŋ kaŋ ga dambarandi nda fanta hari mo go, A te laabo wo ra:
30驚くべきこと、恐るべきことがこの地に起っている。預言者は偽って預言し、祭司は自分の手によって治め、わが民はこのようにすることを愛している。しかしあなたがたはその終りにはどうするつもりか。
31 Annabey goono ga tangari annabitaray te. Alfagey goono ga may da ngey boŋ ibaay. Ay jama mo ga ba a ma ciya yaadin cine. Day, ifo no araŋ ga te a bananta?
31預言者は偽って預言し、祭司は自分の手によって治め、わが民はこのようにすることを愛している。しかしあなたがたはその終りにはどうするつもりか。