Zarma

Maori

Proverbs

6

1 Ay izo, da ni na ni gorokasin yadda sambu, Da ni jin ka kamba kar yaw se,
1¶ E taku tama, ki te mea ko tau hei whakakapi mo ta tou hoa, ki te mea kua papaki tou ringa mo te tangata ke,
2 Ni me sanno na ni zorti, Ni me sanno na ni di nooya.
2Kua oti koe te mahanga e nga kupu a tou mangai, kua mau koe i nga kupu a tou mangai.
3 Sohõ ay izo, kala ni ma woone te ka ni boŋ kaa kambe, Za kaŋ a ciya ni jin ka furo ni gorokasin kambe ra: Koy ka ni boŋ kaynandi ka ŋwaaray ni gorokasino gaa.
3Meinga tenei inaianei, e taku tama, kia ora ai koe, he mea hoki kua taka koe ki roto ki te ringa o tou hoa; haere whakaiti i a koe, a ka tohe ki tou hoa.
4 Ma si ni moy no jirbi, Ni mo-kuurey mo, i ma si dusungu.
4Kei tukua iho te moe ki ou kanohi; kei tunewha ou kamo.
5 Hala ni ma yana nda ni boŋ jina, Danga jeeri kaŋ fun kolikoy kambe ra, Danga curo kaŋ fun nga hirriko kambe ra.
5Whakaora i a koe ano he anaterope i roto i te ringa o te kaiwhai, ano he manu i roto i te ringa o te kaihopu.
6 Ma koy nkondo do, nin hawfuno. Ma laakal d'a teerey ka te laakal.
6¶ Haere ki te popokorua, e te tangata mangere, matakitakina iho ona ara, kia nui ai ou whakaaro:
7 Nga wo, a sinda jine boro wala jine funa wala bonkooni.
7Kahore nei ona kaitohutohu, ona kaitirotiro, ona rangatira,
8 Kulu nda yaadin, a ga nga ŋwaaro soola kaydiya ra, A ga nga ŋwaaro margu-margu heemar waate.
8Heoi e mahi kai ana mana i te raumati, e kohikohi ana i te kai mana i te kotinga witi.
9 Kala waati fo no ni go ga jirbi, nin hawfuno? Waati fo no ni ga tun ni jirbo gaa?
9Kia pehea ake te roa o tau takoto, e te tangata mangere? A hea koe maranga ai i tau moe?
10 A cindi jirbi kayna, a cindi dusungu kayna, Da kambe koli kayna ka kani jina --
10Kia iti ake nei te wahi e parangia ai, kia iti ake nei te moe, kia iti ake te kotuinga o nga ringa i a koe e takoto na:
11 Yaadin gaa no ni talkatara ga kaa ni gaa danga zay cine, Ni jaŋa mo danga sooje cine.
11Na ka rite ki te kaipahua te putanga mai o te muhore ki a koe, tou rawakore, ano he tangata he patu nei tana.
12 Boro yaamo, ilaalo no, A ga dira nda me-ka-say.
12¶ Ko te tangata kahore ona painga, ko te tangata hara, e haereere ana me te mangai tu ke;
13 A ga nga moy kar, a ga salaŋ nda nga cey, A ga cabeyaŋ te nda nga kambayzey.
13E whakakini ana ona kanohi, e korero ana ona waewae, e tuhi ana ona maihao;
14 Garkasay go a bina ra. A ga laala ceeci han kulu, a ga kormoto say-say.
14Kei roto te whanoke i tona ngakau, e whakatakoto ana ia i te kino i nga wa katoa; e rui ana ia i te ngangare.
15 Woodin se a masiibey ga kaŋ a boŋ baaru si, I g'a ceeri nda waasi -- woodin mo safari si.
15Mo reira ka huaki tata te aitua ki a ia; e kore e aha ka whatiia ia, te taea te rongoa.
16 Hari iddu go no kaŋ Rabbi ga konna, Oho, hala iyye zaati kaŋ a bina g'i fanta:
16E ono nga mea e kino ana ki a Ihowa; ae ra, e whitu nga mea e whakariharihangia ana e ia:
17 Mo boŋbeeraykoy, da deene tangarikom, Da kambey kaŋ yaŋ ga boro kaŋ sinda taali wi,
17Ko te kanohi whakakake, ko te arero teka, ko nga ringa whakaheke i te toto harakore;
18 Da bine kaŋ ga hari laalo miila, Da cey kaŋ ga zuru nda waasi ka koy hasaraw teeyaŋ do,
18He ngakau e whakatakoto ana i nga whakaaro kikino, he waewae e hohoro ana te rere ki te hianga;
19 Da tangari seeda kaŋ ga tangari ci, Da boro kaŋ ga fitina daŋ nya-izey nda care game ra.
19He kaiwhakaatu teka e korero teka ana, ko te tangata hoki e rui ana i te ngangare ki waenganui i nga tuakana, i nga teina.
20 Ay izo, ma ni baaba lordi gaay, Ni nya lordey mo, ma s'i furu.
20¶ E taku tama, puritia te whakahau a tou papa, kaua hoki e whakarerea te ture a tou whaea:
21 Ni m'i haw ni bina ra duumi, Ni m'i sarku ni jinda gaa.
21Kia mau tonu te takai ki tou ngakau, heia ki tou kaki.
22 Saaya kaŋ ni goono ga dira, i ga furo ni jine. Saaya kaŋ ni goono ka kani, i ga ni hallasi. Saaya kaŋ ni mo hay mo, i ga fakaaray ni se.
22Ko tou kaiarahi ano tera ina haere koe; mana koe e tiaki ina takoto koe; ka korero mai ano ki a koe; ina ara koe.
23 Zama i lordey ya fitilla no, I dondonandiyaŋey mo kaari no. Dondonandiyaŋ kaseetiyaŋ ya fundi fondo no.
23He rama hoki te whakahau; a he marama te ture; ko nga riringa hoki, e whakaako ana, he ara ki te ora;
24 I ga ni hallasi wayboro laalo gaa, Ka ni hallasi wayboro yaw me-kaano gaa.
24Hei tiaki i a koe kei he i te wahine kino, i te whakapati a te arero o te wahine ke.
25 Ma s'a booriyaŋo bini ni bina ra, A ma si ni di da nga mo karyaŋo.
25Kei hiahia koe ki tona ataahua i roto i tou ngakau; kei mau ano koe i ona kamo.
26 Waykuuru sabbay se ŋwaari kayna ga bisa boro gaabi, Wayboro zina-teeri mo ga fundi darzakoy koli.
26Ko te tukunga iho o te tangata he wahi taro, he mea mo te wahine kairau; ko ta te wahine purema e whai ana ko te wairua utu nui.
27 E! Boro ga danji daŋ ni gande ra ni bankaaray ma jaŋ ka ton, wala?
27E taea ranei e te tangata te tango i te ahi ki roto ki tona uma, a e kore ona kakahu e wera?
28 Wala ni ga danj'ize taamu ce taamey ma jaŋ ka kukure?
28E taea ranei e tetahi te haere i runga i nga waro ratarata, a e kore ona waewae e hunua?
29 Yaadin no boro kaŋ ga margu nda nga gorokasin wande go. Boro kaŋ lamb'a gaa kulu si taali alhakku yana bo.
29Ka pera ano te tangata e haere ana ki te wahine a tona hoa; e kore e kore ka whiua te tangata e pa ana ki a ia.
30 I si donda zay, d'a zay zama a ma nga fundo kungandi waati kaŋ a maa haray.
30E kore e whakahaweatia e te tangata te tahae, ki te tahaetia e ia he mea e makona ai tona wairua i a hiakai ia.
31 Amma d'i n'a di, a g'a yeti sorro iyye. A windi arzaka kulu no a g'a bana nd'a.
31Otiia ki te kitea ia, kia takiwhitu ana e whakautu ai; me homai e ia nga rawa katoa o tona whare.
32 Boro kaŋ na zina te da wayboro sinda fahamay no. Boro kaŋ na goy woodin te, Nga bumbo fundo no a goono ga ceeci nga ma halaci.
32Ko te tangata e puremu ana ki te wahine, kahore ona mohio: ko te tangata e pera ana, kei te whakangaro ia i tona wairua.
33 Marayyaŋ nda kaynandiyaŋ no a ga di. I s'a haawi tuusu mo.
33He kaiakiko, he whakama te wahi mona; e kore ano tona ingoa kino e horoia atu.
34 Zama canse wo boro futay no, A si fay d'a bo, banayaŋ zaaro ra.
34He riri nui hoki na te tangata te hae; e kore ano e tohungia e ia i te ra rapu utu.
35 A baa si nda fansa kulu. A futa si kani, baa ni n'a no nooyaŋ boobo.
35E kore ia e manako ki tetahi utu; e kore hoki e tatu tona ngakau, ahakoa he nui au hakari e tapae ai.