1 Suleymanu te jiiri way cindi hinza a goono ga nga bumbo windo cina, a n'a cina ka ban mo.
1Huan, Solomon in a in kum sawm leh kum thum a lama, a in a mansak vek a.
2 A na fu cina kaŋ se i ga ne Liban tuuri zugay wane. A salleyaŋo kambe kar zangu no, a tafayyaŋo kambe kar waygu no, a kayyaŋo mo kambe kar waranza. A go sinjante ganjiyaŋ boŋ, sasare taaci, sedre bundu wane, sedre dubiyaŋ mo goono ga daaru ganjey boŋ.
2Lebanon Gam mang In, khuam vual li, khuam tunga sidar singpek tungah a lama; a dunglam tong ja ahia, a vailam tong sawmnga ahia, a sanlam tong sawmthum ahi.
3 A goono ga daabu mo da sedre kataakuyaŋ beene, i fu-fu-izey se beene, kaŋ yaŋ goono ga dake ganji waytaaci cindi gu boŋ. Sasare fo kulu gonda ganji way cindi gu.
3Huan, huai bel khuama kinga dantan sawmli leh nga tung lamah sidar singphela khuh ahi; vual khat ah sawm leh nga jel.
4 Finetaryaŋ mo go no, sasare hinza, i goono ga care guna.
4Huan, vual thum in tohlet a om a, vak leh vak te bel vual thumin a kigalsai vek uh.
5 Me daabirjey kulu mo d'i ganjey, i n'i te da ngey me bariyey da kataaku kayanteyaŋ hal a ma boori. Finetarey mo goono ga care guna, ngey sasare hinza.
5Huan, kongkhak leh khuam tengteng singpek in ning lia bawl ahia, vak leh vakte vual thum in a kigalsai vek uh.
6 A na fu beeri fo mo te da ganjiyaŋ, faada wane. A kuuyaŋ kambe kar waygu no, a tafayyaŋ mo kambe kar waranza no. A gonda zawre fo koyne a meyo gaa, da ganjiyaŋ da kaarimi hari fo kaŋ i ga taamu ka furo mo i jine.
6Huan, Inlim khuam nei a bawla; a dunglam tong sawmnga ahi a, a vailam tong sawmthum ahi a, huan, huaite maah inlim a bawla; khuamte leh a maa lutna tungkah toh.
7 A na faada beeri mo te karga se, nangu kaŋ i ga ciiti te, sanda ciiti faada nooya. A n'a daabu da sedre kataakuyaŋ za ganda kal a ma koy beene daabuyaŋo gaa.
7Huan, a vaihawmna ding laltutphah inlim, vaihawma inlim, a vaihawmna ding a bawla: huai bel pialkhang langkhat akipan langkhat phaa sidar singa khuh ahi.
8 Nga bumbo mo fuwo kaŋ ra a ga goro, yongo faada banda batama wano, nga nda faada wano kulu, i goy folloŋ. A na fu fo mo te Firawna ize wayo se (nga kaŋ Suleymanu hiiji din), danga batama fa din cine.
8Huan, a omna ding in, inlim nunga, huangsung intual dangnei om pen huchibang maha bawl ahi. Huan, huai inlim mahbangin Pharo tanu Solomonin jia a neih in a lam sak lai hi.
9 Cinari-cinari woodin yaŋ kulu tondi caadanteyaŋ no i n'i te d'a, tondiyaŋ kaŋ i jabu no neesiyaŋ misa boŋ. Candi no i n'i dumbu d'a, i ra d'i taray, za ganda tiksa gaa kal a ma koy boŋo gaa. Yaadin mo no tara go kal a koy batama bambata gaa.
9Huaite tengteng suang man pha pipi, a hun geihgeiha sek jel suang, atnaa ata lam ahi, sunglam leng, polam leng a suangphum akipana a lek phain, huan, huchimahbangin polamah huangsung intual lianpi tan phain.
10 A daba tondi caadanteyaŋ no, tondi bambata yaŋ binde bo, kaŋ afooyaŋ ga to kambe kar way kuuyaŋ, afooyaŋ mo kambe kar ahakku wane yaŋ.
10Huan, suangphum bel suang man pha pipi, suang lian pipi, suang tong sawm te, suang tong giat tea lep ahi a.
11 Beene mo gonda tondi caadanteyaŋ, ngey mo jabanteyaŋ no, neesiyaŋ boŋ. A gonda sedre bundu mo.
11Huai tung lamah suang man pha pipi, suang a hun geihgeih jela sek, leh sidar sing ahi.
12 Batama bambata mo kaŋ go g'a windi, nga mo gonda tondi jabante sasare hinza, da sedre dubi wane fo, danga Rabbi windo ra haray batama cine, da fuwo zawra.
12Huan, a kimvelin huang sung intual lian pi suang sek chial thum leh sidar singpek thuah khata um ahi: Toupa in huangsung intual sunggil jaw leh, in inlim mahbangin.
13 Suleymanu donton ka Tir kwaara boro fo ce kaŋ se i ga ne Hiram.
13Huan, kumpipa Solomonin mi a sawla. Tura khuaa kipan Hiram a sama.
14 Nga wo Naftali kunda ra wayboro fo kaŋ kurnye bu ize no, a baabo mo Tir boro no. Guuru-say zam no, kaŋ go toonante nda laakal da fahamay da gonitaray kaŋ ga guuru-say goy kulu dumi te. A kaa bonkoono Suleymanu do k'a goyey kulu te.
14Huai mi bel Naphtali nam meithai ta ahi, a pa Tura khuaa mi, dal sek mi ahi; amah bel dal sek lam himhim ah a pilin a theihsiamin a khutsiam petmah a. Kumpipa Solomon kiangah a hoha, a na tengteng asep sak vek hi.
15 Zama a na muulo hinka te da guuru-say, i afo kulu kayyaŋ kambe kar way cindi ahakku no, i afo kulu wargayaŋ mo kambe kar way cindi hinka no i windanta.
15Huan, tong sawm leh tong giata sang dal khuam nih a bawla; a langkhat tong sawm leh tong nih ahi tuaktuak.
16 A na guuru-say tuk'ize hinka te, sooganteyaŋ, zama i m'i daŋ muuley yolley gaa. Tuk'ize fo kayyaŋ kambe kar gu no, afa mo kayyaŋ kambe kar gu.
16Khuam lu a koih ding dal sun bawk nih a bawla; bawk khat sanlam tong nga ahi a, huan, bawk khat sanlam leng tong nga ahi.
17 Fafara korfo kaymi himandiyaŋ go no, kaŋ i te nda sisiri tuk'izey se, kaŋ yaŋ go muuley yolley gaa. Iyye go no tuk'ize fa se, iyye koyne tuk'ize fa mo se.
17Khuam lu a bawkte dingin gial imiam leh kihek nginngiante a oma; bawk adingin sagih, huan, bawk khat adingin leng sagih mah.
18 Yaadin cine no a na muuley te d'a, sasare hinka goono ga windi fafara korfo boŋ, zama i ma tuk'izey kaŋ yaŋ go muuley boŋ daabu. Yaadin cine mo no a te tuk'ize fa mo se.
18Huchiin khuamte a bawla; huai khuam lua bawkte tuamna dingin gial imiam khat tungah a kimvel vual nih a oma: huan, huchimah bangin khat tungah leng a om lai.
19 Tuk'izey kaŋ yaŋ go muuley yolley boŋ, i beeney waaliya boko boosi himandi wane yaŋ no, kambe kar taaci.
19Huan, inlima khuam dawna bawk ah lili lim a tuanga, tong li.
20 Tuk'ize yaŋ go muulo hinka din boŋ mo, yolla nango do jarga, kaŋ ga maan fafara korfo kaymi himando gaa tak-tak. Mufa ize himandi zangu hinka mo goono ga tuk'izey windi, i go ga sasare care gaa.
20Huan, khuam nih dawna bawkte ah a gei ah, gial imiam chin ah pomgranet te a om a: huan, pomgranet bel huai bawkte ah zanih tuaktuaka volhin a om hi.
21 A na muuley sinji Irikoy fuwo zawra gaa k'i kayandi. A na kambe ŋwaari muulo sinji, k'a maa daŋ Yacin, _kaŋ a feerijo ga ti: a ga tabbat|_. A na kambe wow muulo mo sinji, k'a maa daŋ Buwaza, _kaŋ a feerijo ga ti: a gonda gaabi|_.
21Huan, Biakin inlim ah khuamte a dingsaka: taklam khuam a dingsaka, a min dingin Jakin a sa a: huan, veilam khuam a dingsaka. Amin dingin Boaz a sa hi.
22 Muuley yolley gaa mo gonda waaliya boko boosi himandiyaŋ. Yaadin no i na muuley goyey ban d'a.
22Huan, khuam dawnah lili lim a tuanga: huchiin khuam lam nasep mansak ahi ta.
23 A na bangu mo te, sooguyaŋ wane, kaŋ gonda kambe kar way me woone ka koy ya-haray meyo gaa. Kurkutu n'a go, a kayyaŋ kambe kar gu mo no. Kambe kar waranza ga ti a me beene windanta.
23Huan, dal tuibem lianpi, tong sawm kia, a sanlam tong nga a sunga: a gei tong sawmthum kimkot ahi.
24 A meyo cire kulbayaŋ goono g'a windi, i boro way kambe kar kulu gaa, ka bango windi. Kulbey sasare hinka ra no, i n'i soogu ngey nda bango care banda.
24Huan, a gei nuaiah pakmum limin a kimvel veka, tong sawm ahi a, tuibem kimvelin a om: huai pakmumte bel vual nihin a om a, sun khawm pah ahi.
25 A goono ga kay haw himandi way cindi hinka boŋ. Ihinza ga azawa kambe guna, ihinza ga wayna kaŋay haray guna, ihinza ga dandi kambe guna, ihinza mo ga wayna funay haray guna. I na bango dake hawey boŋ, i kulu sunfayey go ga care guna.
25Huai bawngtal sawm leh nih tungah a kingaa, thum mal lam a nga ua, thum tum lam a nga ua, thum sim lam a nga ua, thum suah lam a nga uh. Huan, tuibem a tunguah a kitunga, a mei lam un sunglam a doha.
26 Bango wargayaŋ kambe faata cine no. A meyo mo, i n'a te sanda gaasiya me cine, sanda waaliya boko boosi cine. A ga sambu sanda tono zangu hinza nda waygu cine hari.
26Huchiin khutpek boka sah ahi; a gei lili pak bang, nou gei banga bawl ahi: bath sang nih takna ahi.
27 Woodin banda a na nyumayyaŋ taasa jisiyaŋ do te, ngey boro way kaŋ i te da guuru-say. Jisiyaŋ do fo kulu, a salleyaŋo kambe kar taaci no, a tafayyaŋo kambe kar taaci no, a beene kuuyaŋo mo kambe kar hinza no.
27Huan, tun sawmna sawm dalin a bawla; tunsawnna khat saulam tong li ahi a, a vailam tong li mah ahi a, a sanlam tong thum ahi.
28 Jisiyaŋ nangey goyey mo ya-cine no i ga bara nd'a: i gonda jezayaŋ. Jezayaŋ go no koyne jisiyaŋ nangey din game ra.
28Huan, tunsawnna bawl dan bel hichibanga hi: huai in kuak a neia, a kuakte a geite kikalah a oma:
29 Jezey din gaa mo muusu beeri himandiyaŋ, nda hawyaŋ nda ciiti malaykayaŋ go no. Jezey boŋ yaadin no beena mo. Muusey da hawey cire mo korfoyaŋ go no sarkante, deejiyaŋ goy wane yaŋ.
29Huan, a geite kikal kuakte ah humpinelkaite, bawngtal te, cherub te a tuanga; a gei tungte ah tunsawnna a om a: huan, humpinelkai leh bawngtalte nuai lamah kilawmsakna te khawng a om dindian a.
30 Jisiyaŋ nangu fo kulu gonda kanje taaci, guuru-say wane. Guuru-say moyoyaŋ mo go no. A lokoto taaca gaa i gonda jase boŋ yaŋ, nyumayyaŋ taasa kulu cire haray. Jase boŋ yaŋ go sooganteyaŋ da korfoyaŋ kaŋ gonda taalamyaŋ i kurey kulu gaa.
30Huan, tunsawnnate ah dal kangtalai li leh dal tungchih a om chiata: a ning li te ah kingakna a om chiat a: kisilna bel nuai lamah a kingakna sun a oma, a sik chiatah kilawmsakna a om chiat;
31 A meyo mo go tuk'izo ra beene kambe kar fo. A meyo mo go windante no sanda jeza goyo cine, kambe kar fo nda jare. A meyo boŋ mo gonda jabuyaŋ, amma a jezey lokoto-taaci-koy yaŋ no, manti kurkutu yaŋ no bo.
31Huan, valh gong sung tong khat kia ahi: a kam a kimvelin valh banga bem ahi a, tong khat leh a kim ahi: huan, kam gei kimvel gial kilawm ahi a, a kuakte a hihleh ning li ahi a, a bem kei.
32 Kanje taaca din binde go jezey cire, kanje moyoyaŋ mo go jisiyaŋ nango ra. Kanje fo kayyaŋ kambe kar fo nda jare no.
32Huan, kangtalai lite a kuak nuai lamah a om a; huan, kangtalai tungchihte bel tunsawnna ah a om: kangtalai san dan tong khat leh a kim ahi.
33 Kanjey goyey binde, sanda torko kanje goy cine yaŋ no. I moyo, d'i meyey, d'i reyon, d'i bindey, i kulu sooguyaŋ goy no.
33Huan, huai kangtalaite bawl dan bel sakol kangtalai khe bawl dan bang ahi: a tungchih te, a valh te, a sutkalhna te, a lai bawkte a vek ua sun ahi.
34 Jase boŋ taaci go no koyne lokoto taaca gaa jisiyaŋ nangu kulu se, a jase boŋo ga margu nda jisiyaŋ nango.
34Huan, tunsawnna ning li chiatah kingakna li a oma: huai kingaknate tunsawnna toh pumkhat vek ahi.
35 Jisiyaŋ nango boŋ mo gonda tudu himandi kaŋ go g'a windi, a kayyaŋ sanda kambe kar jare no. Jisiyaŋ nango boŋ mo a gaayyaŋ hari go no, kaŋ nga nd'a jezey margu care ra, nga nd'ey.
35Huan, tunsawnna tungah valh, tong kimkhata sang a om a: tunsawnna tunga a tunna khete leh a kuakte pumkhat vek ahi.
36 A gaayyaŋ harey walhẽy boŋ, a jezey boŋ mo, a na ciiti malayka himandiyaŋ da muusu beeriyaŋ, da teenay nyayaŋ jabu, i afo kulu batama boŋ, da taalam a banda ka windi.
36Huan, a tunna khe pekte ah leh, a kuak ah te, a zat bang-bangin cherubte, humpinelkaite, tum sing te a tuang saka, a kimvelin kilawmsakna a om dindian hi.
37 Yaadin no a na jisiyaŋ nangu way din te d'a. I kulu sooguyaŋ folloŋ, neesiji folloŋ, himandi folloŋ.
37Huchibang vekin tunsawnna sawmte a bawla; a vekin pumkhata sun ahi chiat a, kikim chiat, bawl dan kibang geih ahi chiat uh.
38 A na nyunayaŋ taasa way te da guuru-say. Nyunayaŋ taasa fo kulu mo ga sambu danga tono ahakku cine hari. Nyunayaŋ taasa fo kulu kambe kar taaci no. Jisiyaŋ nangu wayo din kulu boŋ mo gonda nyunayaŋ taasa fo.
38Huan, kisilna bel sawm dalin a bawla: kisilna bel khatin bath sawmli a donga: kisilna bel tong li chiat ahi: tunsawnna sawm tungah kisilna bel khat a kitung chiat hi.
39 A na jisiyaŋ nangu gu daŋ fuwo kambe ŋwaari gaa, igu fa mo koyne fu beero kambe wow gaa haray. A na bango mo daŋ kambe ŋwaaro gaa haray wayna funay haray ka dandi kambe guna.
39Huan, tunsawnnate in taklam pangah nga a tunga, in veilam pang ah nga: huan, tuibem bel in taklam pangah suah lamah sim lam ngain a tung.
40 Hiram na nyunayaŋ taasey din, da peeluyaŋ, da taasayaŋ te. Yaadin cine no Hiram te ka goyey kulu ban d'a bonkoono Suleymanu se Rabbi windo ra:
40Huan, Hiramin kisilna belte, vutluahte, maiphiatkuangte a bawla, huchiin, Hiramin Toupa in dingia Solomon a bawl sak tengteng a man vekta a;
41 Muula hinka, da cambu hinka tuk'izey se kaŋ yaŋ go muuley yolley gaa, da taaru himandi hinka kaŋ yaŋ ga tuk'izey kaŋ go gaasiyey yolley gaa daabu,
41khuam nih te, khuam dawna bel banga bawk nih te khuam dawna bel banga bawk nih tuamna gial imiam nihte,
42 garenad* himandi zangu taaci mo taaru hinka din se, sasare hinka taaru fo kulu se, zama i ma tuk'ize hinka kaŋ go muuley yolley din gaa daabu nd'ey.
42huai tuamna gial imiam nih adinga pomgranet za li te, khuam dawna bel banga bawk nih tuamna ding gial imiam tuaktuak dingin pomgranet vual nih te;
43 A na taabalyaŋ te mo da nyunayaŋ taasa way kaŋ yaŋ go taabaley din boŋ,
43huan, tunsawnna sawm leh tunsawnna tunga kisilna bel sawm te;
44 da nyumayyaŋ bangu fo da haw way cindi hinka a cire,
44tuibem khat leh tuibem nuaia bawngtal sawm leh nihte,
45 da kusey, da peeley, da taasey. Jinayey din kulu kaŋ yaŋ Hiram te Bonkoono Suleymanu se Rabbi windo sabbay se, guuru-say ziirante no a n'i te d'a.
45belte leh, vutluahte leh maiphiatkuang te toh: huan, tuiumbelsuante tengteng Toupa in adinga Hiramin kumpipa Solomon a bawlsak dal nawtteta bawl vel ahi.
46 Urdun batama ra no bonkoono n'i soogu, laabu kaŋ gonda botogo ra no, kaŋ go Sukkot da Zaretan game ra.
46Jordan phaijangah Sukkoth leh Zarethan kikal bellei omnaah ahi kumpipan a sun.
47 Jinayey din kulu Suleymanu n'i naŋ, a man'i neesi zama i baa gumo. Guuru-sayo din, tiŋay kaŋ si neesi no.
47Huan, huai tuiumbelsuante tengteng a tam mahmah jiak un Solomonin buk khe louin a koih mawk hi: dal buk zah pen theih khiak vual ahi kei.
48 Suleymanu na jinayey kulu te kaŋ yaŋ go Rabbi fuwo ra: wura feema, da wura taablo kaŋ boŋ i ga jisiyaŋ buuro dake,
48Huan, Solomonin Toupa ina tuiumbelsuan om tengteng a bawla; dangkaeng maitam leh tanghou koih omna dohkan dangkaengin;
49 da wura fitilla gaayyaŋ harey igu kambe ŋwaari gaa haray, igu fo mo kambe wow gaa haray, nango kaŋ ga hanan gumo se jina, i kulu wura hanno no i n'i te d'a. Boosiyaŋ mo go no da fitillayaŋ, da kambuyaŋ, wura wane yaŋ,
49Huan, mun siangthoupen maa khawnvak koihnate, taklama nga leh veilama nga bel dangkaeng siangin; pak te, khawnvak te leh taitehte bel dangkaengin;
50 da gaasiyey, da fitilley hanseyaŋ harey, da taasayaŋ, da kawra kambayze koyyaŋ, da danji kwaano, wura hanno wane, da fu me gaayyaŋ hariyaŋ fuwo ra haray waney, danga nango kaŋ bisa ikulu hananyaŋ nooya, da fu me gaayyaŋ hari nangu hanna se, wura wane no.
50Noute, khawnvak puan tehnate, maiphiatkuangte, keute, meilakna te dangkaeng siangin; in sung gil jaw, mun siangthou pen kongkhakte leh in (biakin) kongkhak bulhnate bel dangkaengin.Huchiin, kumpipa Solomonin Toupa in adinga a bawl tengteng a naman vek ta hi. Huchiin Solomonin a pa Davidin a na lat khitsa-dangkachi te, dangkaeng te, tuiumbelsuante a la luta, Toupa ina goute lakah a koihta hi.
51 Yaadin cine no i na goyo kulu ban d'a kaŋ Bonkoono Suleymanu te Rabbi windo ra. Suleymanu ye ka jinayey kaŋ a baabo Dawda fay waani sambu k'i daŋ, danga nzarfu da wura da kusuyaŋ. A n'i daŋ Rabbi fuwo arzaka jisiro ra.
51Huchiin, kumpipa Solomonin Toupa in adinga a bawl tengteng a naman vek ta hi. Huchiin Solomonin a pa Davidin a na lat khitsa-dangkachi te, dangkaeng te, tuiumbelsuante a la luta, Toupa ina goute lakah a koihta hi.