1 Filistancey na ngey kunda margu zama ngey ma tangam. I margu Soko, Yahudiya* wano ra, ka gata sinji Soko nda Azeka game ra, Efes-Dammim no.
1Huan, Philistia miten kidou dingin a sepaihte uh a kaikhawm ek ua, Judia gamsung Soko khua ah a kikhawm khawm ua, Ephesdamim munah Soko khua leh Azeka kho kikalah panmun a bawl uhi.
2 Sawulu mo, nga nda Israyla borey margu ka gata sinji Ela gooro ra. I na wongu daaga sinji Filistancey se.
2Huan, Saula leh Israel mite a kikhawm khawm ua, Ela guam ah panmun a bawl ua, Philistia mite na dal dingin a kijak phalh uh.
3 Filistancey kay tondo boŋ ya-haray daaranta, Israyla borey mo kay tondo boŋ ne-haray daaranta. Gooro mo go i bindo ra.
3Huan, Philistia mite tang pangah a om ua, huan, Israel mite bel a langkhat tang pangah a om ua, a kikal uah guam a om.
4 Boro bambata gaabikooni fo binde fun Filistancey gata ra. A maa Goliyat, Gat boro no, kaŋ a kayanta kambe kar iddu da gaaba fo no.
4Huan, Philistia mite panmun akipanin a mi hat uh, a min Goliath, Gath khua mi, tong guk leh khap khata sang a hongpawt khiaa.
5 A gonda guuru-say wongu fuula nga boŋo gaa, da guuru kwaay. Kwaayo tiŋay ga to kilo waygu cindi gu da jare, guuru-say wane.
5Dal lukhu a khu a, awmphaw a silha; a awmphaw giklam a hihleh dal sekel sang nga ahi.
6 A gonda kurufayaŋ nga cey gaa, guuru-say wane, da lolo nga jasey boŋ.
6A ngal ah dalngalphaw a bun a, a nungjang ah dal tei ta a kuah hi.
7 A yaajo goobo ga hima kaymi bundu, a yaaji izo mo ga to kilo iyye cine tiŋay, guuru-bi wane. A koray jarekwa mo go a jine ga dira.
7A tei peu siamkol bang ahi a; huan, a tei lu bel sik sekel ja guka gik ahi: huan, a phaw popa a maah a pai hi.
8 Kal a kay ka jinde daŋ Israyla wongu marga gaa ka ne i se: «Ifo se no araŋ fatta k'araŋ wongu daaga sinji? Ay wo, manti Filistance no, araŋ mo Sawulu tamyaŋ no, wala? Wa suuban araŋ do haray boro fo, a ma zulli ka kaa ay do.
8Huan, a dinga, Israelte sepaihte a sam a, a kiang uah, bangdia kidou dinga hong phalh na hi ua? Kei Philistia mi, nou Saula sikha na hi kei uh maw? Mi kitel unla ka kiangah hongpai suk heh.
9 D'a hin ka yanje da ay, k'ay wi, kal iri ma ciya araŋ bannyayaŋ. Amma da ay no ka hin a k'a wi, araŋ wo ga ciya iri bannyayaŋ, araŋ ma may iri se.»
9honsual theiha hon hihlup leh na sikha un ka om ding uh: ahihhangin ken ka zoha ka hihlup leh ka sikha un na om ding ua, ka na uh na sem ding uh, a chi a.
10 Filistanca din binde ne: «Ay na Israyla kunda candi hunkuna. W'ay no boro zama iri ma yanje nda care!»
10Huan, Philistia miin, Tuniin Israel sepaihte ka tou a, mi khat hon kuansak unla ka na kisual ding uh, a chi a.
11 Waato kaŋ Sawulu nda Israyla kulu maa Filistanca sanni woodin yaŋ, i biney pati, i humburu gumo.
11Huan, Saula leh Israelte tengtengin huai Philistia mi thugente a jak un, a lunglel ua, lau petmahin a lauta uh.
12 Amma Dawda baaba, Efrat kwaara boro ize, Baytlahami, Yahudiya wano boro no, kaŋ se i ga ne Yasse, a gonda ize alboro ahakku. Bora din binde ga zeen no Sawulu zamana waate, gayante mo no borey ra.
12Huan, David Jesai tapa ahi a, amah bel Bethlehem-Judaa Ephrat mi ahi a, tapa giat a nei hi; amah bel Saulain vai a hawm laiin tek tak ahi khina, tek taka ngaih ahikhin hi.
13 Yasse ize beeri hinza jin ka Sawulu gana ka koy wongo do. A ize hinza kaŋ yaŋ ga koy wongu, hay-jina maa Eliyab, a banda-ka-zumbu maa Abinadab, ihinzanta maa Samma.
13Huan, Jesai tapa upate thumin kidouna ah Saula a jui ua. A tapa thum kidounaa hohte min a upapen Eliab, a zom Abinadab, a thumna Sam ahi uh.
14 Dawda mo no ga ti koda. Ibeeri hinza din go Sawulu banda.
14Huan, David bel a naupangpen ahi; huan, a upa thumten Saula a jui uh.
15 Dawda mo go, a ga cin ka koy Sawulu do, a ga ye fu ka nga baabo feejey kuru Baytlahami.
15David bel Saula kiang akipanin Bethlehem ah a pa belam kemin a vahoh zihzeh hi.
16 Filistanca din mo go, a ga maan ka kaa susubay nda wiciri. Jirbi waytaaci no a goono ga nga boŋ cabe.
16Huan, Philistia miin jingsang leh nitak tengin a vanaih sek a, ni sawmli sung a va kitaklang nak hi.
17 Yasse binde ne nga izo Dawda se: «Kaa sohõ ka sambu muudu fo jirmayo wo gaa, da buuru kunkuni wayo wo. Ma kond'ey da waasi wongu gata do ni nya izey se.
17Huan, Jesai in a tapa David kiangah, vaimim kan ephah khat leh hiai tanghou beu sawm pua inla, na unaute kiangah a giahmun uh va hohpih pah dih ve;
18 Cukku wayo wo mo, ni ma kond'ey i zambar jine bora se. Ma ni nya izey baani guna mo, k'i seeda ta.»
18Huan, bawngnawitui dat khal sawm a pawl ua sang heutupa adin puak sak inla; huan, na unaute bangchiin a om ua va dong inla a tanchin theihna honpuakin.
19 Ngey nda Sawulu yaŋ binde da Israyla alborey kulu go Ela gooro ra. I goono ga wongu nda Filistancey.
19Saula leh amau leh Israel mi tengteng Philistia mite sualin Ela guam ah a om uhi, a chi a.
20 Kala Dawda tun za da hinay, a na feejey naŋ hawji fo kambe ra, ka jinayey sambu ka koy, sanda mate kaŋ Yasse n'a lordi nd'a. A ga to dunkayo do ya-cine day, kala wongu marga fatta ka koy daaga meyo gaa, i goono ga kuuwa yanja se.
20Huan, David jing khangin a thou a, belamte bel chingmi khat a kemsaka, Jesaiin thu a piak dungjuiin a pua a, a kuanta a; huan, kidouna muna pawtkhe lel sepaihte kisual dinga a kikou juajua lai tak un amah kangtalai omna mun a va tung hi.
21 Filistancey da Israyla na wongu daaga soola, margey na mo ye care gaa.
21Huan, Israelte leh Philistia mite kisual dingin a na kikhung ua, sepaih leh sepaih a na kigal sai ua.
22 Dawda na nga jinayey naŋ jinay batukwa kambe ra ka zuru ka koy daaga meyo gaa. A kaa ka nga nya izey fo.
22Huan, Davidin a van van kemmi kiangah a koiha, sepaihte kianglam ah a va taia, a ute chibai a va buk hi.
23 A goono ga salaŋ d'ey, kala Gat wane Filistance beero din go, kaŋ se i ga ne Goliyat. A fatta Filistancey daaga ra ka doŋ sanney dumi ci koyne. Dawda mo maa r'ey.
23Huan, amaute a houpih laitakin ngaiin, a mi hat uh Gath khuaa Philistia mi a min Goliath Philistia mite sepaih pawl laka kipan a hongpai suka, a thugen ngei mah a hon gen nawn a: huai thu Davidin a zata hi.
24 Israyla alborey kulu binde, waato kaŋ i di bora, i zuru a se. I goono ga humburu gumo.
24Huan, Israel mi tengtengin huai mi amuh un, a taikek ua lau petmahin a lau uh.
25 Israyla borey binde ne: «Araŋ di boro wo kaŋ fatta ka kay? Daahir nga ma Israyla wow se no a fatta. A ga ciya mo boro kaŋ n'a wi, bonkoono g'a koy yulwandi nda arzaka boobo, a g'a no mo nga ize wayo. A ga bora windo mo kaa jangal Israyla ra.»
25Huan, Israel miten, huai mihing hongkuan khia na mu hia? Israel mite tou dinga hongkuankhia a hina hi; kuapeuh amah hihlum kumpipan nakpi takin sum lamin a hihhausa dinga, huan, a tanu a pe dinga, huan, a pa inkuan Israelte lakah nuamlenin a omsak ding, a chi ua.
26 Kala Dawda salaŋ da borey kaŋ yaŋ goono ga kay nga jarga k'i hã ka ne: «Ifo no i ga te bora kaŋ na Filistanco wo wi se, a na wowi hari hibandi ka kaa Israyla gaa mo? May ga ti nga binde, Filistanco wo, kaŋ sinda dambanguyaŋ, hal a ma kaa ka Irikoy fundikoono wongu marga wow?»
26Huan, Davidin a kianga dingte kiangah, hiai Philistia mi hihluma Israelte minsiatna hihdaimi bel bangchia bawl ding ahi ding? Hiai zeksumlouh Philistia mi kua ahia a hiha, Pathian hing sepaihte a tou vial mahmah? A chi a.
27 Jama mo tu a se da sanni woodin ka ne: «Yaadin no i ga te bora kaŋ n'a wi din se.»
27Huan, mipiten hichiin a dawng ua, amah hihlum peuhmah ka gen bang ua bawl ahi ding, a chi ua.
28 Eliyab, a beere beero maa waato kaŋ a goono ga salaŋ da borey. Kala Eliyab bine tun Dawda boŋ da konni. A ne: «Ifo ka kande nin neewo? May kambe ra no ni na feeji gure-gurey naŋ saajo ra? Ay na ni boŋbeera da ni bina laalayaŋo bay, zama ni kaa no ni ma wongu gomdo se.»
28Huan, a u upapen Eliabin mite kianga a thugen lai a najaa; huchiin Eliab David tungah a heh guiha, bangdinga hong suk na hia? gamdaia belam tamlou omte kua chingsak na hia? na kisaktheihdan leh na lungsim hoihlouh dan ka thei; kidou en ding bangin na hong mawkmawka, a chi a.
29 Dawda ne: «Sohõ ifo no ay te? Manti ay salaŋ hinne day no?»
29Huan, Davidin, bang ka hiha ahia? a jiak a om ahi kei maw? achi a.
30 A bare ka fay d'a, ka ye ka koy boro fo do. A salaŋ d'a sanda waato wano dumi. Borey mo ye ka tu a se sanda sanni zeena cine.
30Huan, aman mi dang lam a ngatsana, a gen ngei mah a gen a: huan, mipiten a maa a dawn bangmah un a dawng nawn ua.
31 Waato kaŋ i maa sanno kaŋ Dawda ci, i n'i dede Sawulu se. Nga mo donton a ma kaa.
31Huan, David thugen a jak un Saula kiangah a gensawn ua; huan, aman a sam a.
32 Dawda binde ne Sawulu se: «Boro kulu bine ma si pati boro wo sabbay se. Ay, ni bannya ga koy ka yanje nda Filistanco wo.»
32Huan, Davidin Saula kiangah, amah jiakin kuamah lungsim lunglel kei heh; na sikha huai Philistia mi ka vasual ding, a chi a.
33 Sawulu ne Dawda se: «Ni si hin ka tun Filistanco wo gaa, ka ne ni ga yanje nd'a, zama ni ya arwasu no jina, nga mo wongu boro no za a go arwasu.»
33Huan, Saula in David kiangah, nang jaw huai Philistia mi sual dingin na kuan thei tel kei ding e, valnou phet lah na hi ngala, amah lah a valnou tung akipan kidoumi ahi ngala, a chi a.
34 Dawda ne Sawulu se: «Doŋ ay, ni bannya goono ga nga baabo feejiyaŋ kuru. Da muusu beeri wala urs* kaa ka feej'ize fo di kuro ra,
34Huan, Davidin Saula kiangah, na sikhain a pa belamte a chi laiin, humpinelkai hiam vompi hiam a hong kuana, belam hon laka kipanin belamnou a mana.
35 kal ay m'a gana k'a kar ka almano faaba a meyo ra. Waato kaŋ a naan ka tun ay gaa mo, ay n'a di a kaaba gaa k'a kar ka wi.
35Ka delhjuia, ka suala, a kam akipanin ka honkhe zel: huan amah a honsual tumin a hong dinga, ken a baksam ah ka mana, ka suala, ka hihlum jel hi.
36 Ay, ni bannya na muusu beeri kar, nga nda urs kulu. Filistanco wo mo kaŋ si dambangu ga ciya i ra afo cine, za kaŋ a na Irikoy fundikoono wongu marga wow.»
36Na sikhain humpinelkai leh vompi te ka hihlum tuaktuak jel hi; huai zeksum louh Philistia mi amau bangin a om tei mai ding hi, Pathian hing sepaihte a tou viala, a chi a.
37 Dawda ne mo: «Rabbi kaŋ n'ay faaba muusu beeri nda urs kambe ra, a g'ay faaba Filistanco wo mo kambe ra.» Sawulu mo ne Dawda se: «Ma koy. Rabbi ma goro ni banda.»
37Huan, Davidin, humpinelkai khutbom akipan leh vompi khutbom akipan kei hon honkhepa TOUPAN huai Philistia mi khut akipan a hon honkhe ding, a chi a. Huan, Saulain David kiangah, pai dih, na kiangah TOUPA om nave, a chi a.
38 Sawulu mo na nga bankaara daŋ Dawda gaa, ka guuru-say wongu fuula daŋ a se a boŋo gaa, ka guuru kwaay mo daŋ Dawda gaa.
38Huan, Saulain amah galthuam David a silhsaka, dak lukhu a khusaka, awmphaw a silhsak hi.
39 Dawda mo na Sawulu takuba koto nga bankaarayey boŋ. A soola nga ma tun (zama a mana si jina bo). Kala Dawda ne Sawulu se: «Ay si hin ka dira nda woone yaŋ wo zama ay man'i si ka di jine.» Dawda binde n'i kaa.
39Huan, Davidin a galvan tungah a namsau a kuaha, pai din a kisa a; huchibang in lah a hih chiamteh ngei naikei a. Huan, Davidin Saula kiangah, ka paipih thei sin kei hial ka chi, hichibangin ka hih chiamteh ngeikei, a chi a. Huchiin David a kisuahta hi.
40 Kal a na nga kuray goobo sambu nga kambe ra, a na tondi ize yutto gu suuban gooro ra, k'i daŋ nga kuray zika ra kaŋ go a se, danga nga foola nooya. Finga-finga mo go a kambe ra. Kal a sosoro ka maan Filistanca do haray.
40Huan, achiang a tawia, luitaa suang mum mam pilhpelh nga a tela, a belam chinna ip a kawljal ah a kuaha; huan, a vaisuanglot a tawia, Philistia mi a va juan naita hi.
41 Filistanca mo soobay ka kaa, a go ga maan Dawda. Bora kaŋ go g'a korayo jare mo go a jine.
41Huan, Philistia mi a hongpai jela, David a juan nai hulhula; huan, lum tawipa a maah a paia.
42 Amma waato kaŋ Filistanca guna-guna ka di Dawda, kal a dond'a, zama a go, arwasu hinne no, idaara no, kaŋ moyduma ga boori.
42Huan, Philistia min a en vialviala, David a muh leh a simmoh, mahmah maia; san chiuchiau. Mit hah kilawm tak, valnou lel lah ahi ngala.
43 Filistanca mo ne Dawda se: «Ay ya hansi no, kaŋ ni ga kaa ay do da goobu?» Filistanca mo na Dawda wow nda nga toorey maa.
43Huchiin Philistia miin David kiangah, ui ka hi maw chiangte toh ka kiang a na hong? A chi a. Huchiin Philistia min apathiante louin David a hamsiat khumta.
44 Filistanca ne Dawda se koyne: «To ne ay do, ay mo ya ni hamo no beene curey da ganji hamey se.»
44Huan, Philistia miin David kiangah, hong dih, na sate tung a leng vasate leh gamsate ka na nesak ding a chi a.
45 Dawda binde ne Filistanca se: «Nin wo, ni goono ga kaa ay do da takuba da yaaji da lolo, amma ay wo, ay kaa ni do Rabbi Kundeykoyo maa ra, Irikoy, Israyla wongu kunda Koyo, nga kaŋ ni kayna.
45Huchiin Davidin Philistia mi kiangah, nang jaw namsau te, tei te, teita te tawiin nong kuana; kei jaw sepaihte TOUPA, Israel sepaihte Pathian na toupa minin ka hongkuan jaw hi.
46 Hunkuna Rabbi ga ni daŋ ay kambe ra. Ay mo, ay ga ni kar, ya ni boŋo dagu ka kaa ni gaa. Hunkuna mo ay ga Filistancey wongu marga buukoy nooyandi beene curey da ganji hamey se. Zama ndunnya kulu ma bay kaŋ Irikoy go no Israyla do haray.
46Tuniin TOUPAN nang ka khut ah a honpe sin hi; huan, ka hon that dinga na lutang ka hon tansak ding; huan, Philistia sepaihte luangte tuniin tunga leng vasate leh gamsate ka nesak sin hi; huchiin, leitunga mi tengtengin Israelte laka Pathian a om chih a thei thei ding uh:
47 Jama wo kulu ma bay mo kaŋ Rabbi no ga faaba, kaŋ manti nda takuba wala nda yaaji bo, zama wongo ya Rabbi wane no. Nga mo g'araŋ daŋ iri kambe ra.»
47Huan, hiai laia kikhawm khawmte tengtengin TOUPAN namsau leh teiin a hondam kei chih a thei thei ding ua; kidouna lah TOUPA kidouna ahi ngala, aman ka khut uah noute a honpe sin hi, a chi a.
48 A ciya binde, waato kaŋ Filistanca tun ka kaa, a maan zama nga ma kubay da Dawda. Kala Dawda waasu da cahãyaŋ. A zuru ka koy daaga me gaa, nga ma kubay da Filistanca.
48Huan, hichi ahi a, Philistia mi a hongkuana David sual dinga a hon naih leh David bel sepaihte lamah Philistia mi sual dingin a tai gepgepa.
49 Dawda na kambe daŋ nga zika ra ka tond'ize kaa a ra. A n'a feeni ka taŋ ka Filistanca kar d'a sukuto gaa. Tondo mo fiji a sukuto ra, Filistanca kaŋ ganda birante moyduma boŋ.
49Huan, Davidin a ip a sawka, suang a lakhiaa, a vaisuanglotin a lawna, Philistia mi a taltang takah a denga, a tal ah suang a luta, a khupin a puk helhul maimah hi.
50 Yaadin no Dawda te zaama nd'a Filistanca boŋ. A na Filistanca kar k'a wi da finga-finga nda tond'ize, amma takuba si Dawda kambe ra.
50Huchiin Davidin Philistia mi tuh vaisuanglot leh suangin a zoua, Philistia mi a denga, a thatta hi; Davidin bel namsau a tawi hetkei hi.
51 Waato din gaa no Dawda zuru ka koy kay Filistanca boŋ k'a takuba za. A n'a foobu ka kaa nyaŋo ra, k'a wi. A n'a boŋo pati nda takuba. Saaya kaŋ cine Filistancey di ngey gorzo beero bu, i zuru.
51Huchiin David a taia, Philistia mi kiangah a va dinga, a namsau a laa, a pai akipan a doka huaiin a thata, a lu a tanta hi. Huan, Philistia miten a mi hat uh a sita chih a theih un a taikek ta uh.
52 Israyla jama nda Yahuda jama binde tun da kuuwayaŋ ka Filistancey gana kal i koy gooro do, kala Ekron meyey gaa. Filistancey kaŋ yaŋ maray mo kaŋ fonda boŋ ka koy Saarayim, kal a ma koy hala Gat da Ekron me.
52Huan, Israel mi leh Juda mite a thou ua, a kikou ua, Philistia mite Gath pha leh Ekron kulh kongkhak phain a delh uh. Huan, Philistia mite laka liamte Saaraim lam tawnin Gath leh Ekron phain a puk zengzung maimah uhi.
53 Israyla izey ye ka kaa ka fun Filistancey banda. I n'i gata jinayey ku.
53Huan, Israel suanten Philistia mite a delh uh a kisan ua, a giahmun uh a lok uh.
54 Dawda mo na Filistanca boŋo sambu ka kand'a Urusalima*, amma a n'a wongu jinayey jisi nga fuwo ra.
54Huan, Davidin Philistia mi a lu a laa, Jerusalem ah a paipiha, a galvan bel a puanin ah a koih hi.
55 Amma waato kaŋ Sawulu di Dawda fatta ka kay ka karba nda Filistanca, kal a ne Abner kaŋ ci wonkoyo se: «Abner, arwaso wo binde, may ize no?» Abner ne: «Ay ze da ni fundo, ya bonkoono, ay si bay.»
55Saulain Philistia mi sual dinga David kuan a muhin sepaih heutu Abner kiangah, Abner, hiai valnou kua ta ahia? a chi a. Huan, Abnerin, na hinna louin ka gen, toupa aw, ka thei het kei mawk, a chi a.
56 Bonkoono ne: «Kala ni ma hã boro kaŋ ize no, arwaso wo.»
56Huan, kumpipan, hiai naupang kua ta hiam dong khiain, a chi a.
57 Waato kaŋ Dawda kaa ka fun Filistanca wiyaŋo do, Abner n'a sambu ka kand'a Sawulu jine. Filistanca boŋo go Dawda se a kamba ra.
57Huan, David, Philistia mi that a hongpaiin Abnerin a pia, Philistia mi lu tawi kawmin Saula kiangah a paipiha.Huan, Saulain a kiangah, kua tapa na hia oi, tangval? A chi a. Huan, Davidin a dawnga, bethlehem mi na sikha Jesai tapa ka hi, a chi a.
58 Sawulu ne a se: «Ya nin arwaso, ni ya may ize no?» Dawda tu ka ne: «Ay ya ni tamo Yasse, Baytlahami bora ize no.»
58Huan, Saulain a kiangah, kua tapa na hia oi, tangval? A chi a. Huan, Davidin a dawnga, bethlehem mi na sikha Jesai tapa ka hi, a chi a.