1 Wala araŋ mana bay no, nya-izey, kaŋ asariya ga boro dabari hala bora fundo me? Zama ay goono ga salaŋ borey kaŋ yaŋ ga asariya bay se.
1Ndugu zangu, bila shaka mtaelewa yafuatayo, maana ninawazungumzia watu wanaojua Sheria. Sheria humtawala mtu wakati akiwa hai.
2 Sanda wayboro kurnyekoy cine, asariya g'a haw kurnyo gaa waati kulu kaŋ kurnyo go baafuney ra. Amma d'a bu, waybora ga feeri asariya kaŋ n'a haw kurnyo gaa do.
2Mathalan: mwanamke aliyeolewa anafungwa na sheria muda wote mumewe anapokuw hai; lakini mumewe akifa, hiyo sheria haimtawali tena huyo mwanamke.
3 Da waybora na alboro fo hiiji za kurnyo go baafuney ra, i ga ne a se zina-teeri. Amma da kurnyo bu, wando ga feeri asariya wo gaa, hala baa a na alboro fo hiiji, manti zina n'a te.
3Hivyo mwanamke huyo akiishi na mwanamume mwingine wakati mumewe yungali hai, ataitwa mzinzi; lakini mumewe akifa, mwanamke huyo yu huru kisheria, na akiolewa na mwanamume mwingine, yeye si mzinzi.
4 Yaadin cine no, ay nya-izey, araŋ mo ciya buukoyaŋ asariya se Almasihu gaahamo do, zama araŋ ma funa boro fo se, nga din se kaŋ tun ka fun buukoy game ra, zama iri ma kande Irikoy se nafa.
4Hali kadhalika ninyi ndugu zangu: ninyi pia mmekufa kuhusu Sheria kwa kuwa ninyi ni sehemu ya mwili wa Kristo; sasa mmekuwa wake yeye aliyefufuliwa kutoka wafu ili tupate kuzaa matunda mema kwa ajili ya Mungu.
5 Zama waato kaŋ iri go Adam-ize daa _zeena|_ ganayaŋ ra, zunubi ibaay laaley, kaŋ asariya tunandi, goono ga goy iri gaaham jarey ra ka nafa hari hay buuyaŋ se.
5Maana, tulipokuwa tukiishi kimaumbile tu, tamaa mbaya zikichochewa na Sheria, zilifanya kazi katika miili yetu, na kuchuma pato la kifo.
6 Amma sohõ kaŋ Irikoy n'iri feeri asariya gaa, za kaŋ iri bu haya kaŋ n'iri gaay doŋ se, iri goono ga may Irikoy se fondo taji ra, Biya Hanno wano, manti fondo zeena boŋ _asariya tira|_ biir'izey _kaŋ go hantumante|_ wane.
6Lakini sasa tumekuwa huru kutoka vifungo vya Sheria, kwa sababu tumekufa kuhusu lile jambo lililotufanya sisi watumwa. Sasa tunatumikia kufuatana na maisha mapya ya Roho, na si kufuatana na hali ile ya kale ya Sheria iliyoandikwa.
7 Ifo no iri ga ne binde? Asariya wo zunubi no? Abada! Mate n'ay ga te ka bay zunubi gaa, da manti asariya? Sanda, da asariya mana ne: «Ni ma si bini», doŋ ay si bay biniyay gaa.
7Je, tuseme basi, kwamba Sheria ni dhambi? Hata kidogo! Lakini bila Sheria, mimi nisingalijua dhambi ni kitu gani. Maana, nisingalijua ni nini hasa kutamani mabaya, kama Sheria isingalikuwa imesema: "Usitamani."
8 Amma waato kaŋ zunubi du daama lordo do, a goy ay ra k'ay zukku biniyay kulu dumi ra. Zama nda asariya si no, zunubi ya buuko no.
8Kwa kuitumia hiyo amri, dhambi ilipata fursa ya kuamsha kila aina ya tamaa mbaya ndani yangu. Maana, bila Sheria dhambi ni kitu kilichokufa.
9 Waato ay funa, kaŋ manti nda asariya. Amma waato kaŋ lordo* kaa, kala zunubi ye ka funa, ay mo bu.
9Wakati mmoja mimi nilikuwa hai mbali na Sheria; lakini amri ilipokuja, dhambi ilifufuka,
10 Lordo din mo, kaŋ Irikoy no fundi se, woodin ay kaa ka gar a kande buuyaŋ.
10nami nikafa. Hiyo amri ambayo shabaha yake ilikuwa kuleta uhai, kwangu imeleta kifo.
11 Zama waato kaŋ zunubi du daama lordo do, a n'ay halli. Lordo din do mo no zunubi n'ay wi.
11Maana, dhambi ilichukua fursa iliyopatiwa na amri hiyo, ikanidanganya na kuniua.
12 A go mo, asariya ya ihanno no, lordo mo ga hanan, adilitaraykoy no, a ga boori gumo.
12Basi, Sheria yenyewe ni takatifu, na amri yenyewe ni takatifu, ni ya haki na nzuri.
13 Yaadin gaa binde, hari hanno ciya ay se buuyaŋ no? Abada! Amma zunubi, zama nga ma bangay kaŋ nga ya zunubi no, a na buuyaŋ goy te ay se hari hanno do, hala lordo ma bangandi kaŋ zunubi ya zunubi no gumo-gumo.
13Je, hii inamaanisha kwamba kile kilicho kizuri kimesababisha kifo changu? Hata kidogo! Iliyo ni kwamba, dhambi, ili ionekane dhahiri kuwa ni dhambi, imekitumia kile kilicho kizuri na kusababisha kifo changu. Hivyo dhambi, kwa njia ya ile amri, ilijionyesha kikamilifu jinsi ilivyo mbaya mno.
14 Zama iri bay kaŋ asariya* ya Biya Hanno wane no, amma ay wo bine ibaay laaley banda no ay go, neerante zunubi dabaro se.
14Tunajua kwamba Sheria ni ya kiroho, lakini mimi ni wa kidunia, mimi nimeuzwa kuwa mtumwa wa dhambi.
15 Zama haŋ kaŋ ay goono ga te, ay si ga faham d'a. Zama manti haŋ kaŋ ay ga ba no ay goono ga te bo, amma haŋ kaŋ ay ga konna, nga no ay goono ga te.
15Sielewi nifanyacho, maana kile ninachotaka sikifanyi, bali kile ninachochukia ndicho nikifanyacho.
16 Amma, da haŋ kaŋ ay si ba, nga no ay goono ga te, yaadin gaa ay goono ga yadda kaŋ asariya ya ihanno no.
16Ikiwa basi, ninatenda kinyume cha matakwa yangu, hii inamaanisha kwamba nakubali kuwa ile Sheria ni nzuri.
17 Sohõ manti ay no goono ga woodin te, amma day zunubo no kaŋ go ay ra da goray.
17Basi, si mimi hasa ninayefanya kitu hicho, bali ile dhambi iliyo ndani yangu.
18 Zama ay bay kaŋ ay ra, sanda ay Adam-ize daa laala ra, hari hanno kulu sinda nangoray, zama ay gonda hari hanno miila, amma ay si hin k'a te.
18Najua kwamba hamna jema lolote ndani yangu mimi, kadiri ya ubinadamu wangu. Kwa maana, ingawa nataka kufanya jambo jema, siwezi kulitekeleza.
19 Zama ihanno kaŋ ay ga ba, ay siino g'a te, amma ilaala kaŋ ay si ba din, nga no ay goono ga te waati kulu.
19Yaani, badala ya kufanya lile jambo jema ninalotaka, nafanya lile baya nisilotaka.
20 Amma da haŋ kaŋ ay si ba no ay goono ga te, yaadin gaa manti ay bumbo no ga ti teekwa, amma day zunubo no kaŋ go ay ra da goray.
20Basi, kama ninafanya kinyume cha matakwa yangu, hii inamaanisha kwamba si mimi ninayefanya hayo, bali ni ile dhambi iliyo ndani yangu.
21 Ay binde bay asariya wo gaa: waati kaŋ ay ga ba ay ma ihanno te, ilaalo go noodin ay ra.
21Basi, nimegundua kanuni hii: ninataka kufanya jema, lakini najikuta kwamba lile lililo baya ndilo ninalochagua.
22 Zama ay ga maa Irikoy asariya kaani ay bina ra,
22Ndani kabisa katika moyo wangu naifurahia sheria ya Mungu.
23 amma ay go ga di asariya waani fo ay gaaham jarey ra, kaŋ goono ga tangam da haŋ kaŋ ay laakalo ga yadda nd'a. A goono g'ay daŋ tamtaray ra zunubi asariya se, nga kaŋ go ay gaaham jarey ra.
23Lakini naona kwamba kuna sheria nyingine inayofanya kazi mwilini mwangu, sheria ambayo inapingana na ile inayokubaliwa na akili yangu. Hiyo inanifanya niwe mtumwa wa sheria ya dhambi ifanyayo kazi mwilini mwangu.
24 Kaari ay mate kaŋ ay go! May no g'ay faaba gaahamo wo gaa, kaŋ ra buuyaŋ go ga goy?
24Maskini miye! Nani atakayeniokoa kutoka katika mwili huu unaonipeleka kifoni?
25 Wa saabuyaŋ te Irikoy se iri Rabbi Yesu Almasihu do! Yaadin no, ay bumbo laakalo ra, ay goono ga may Irikoy asariya se, amma ay Adam-ize daa laala ra ay go ga may zunubi asariya se.
25Shukrani kwa Mungu afanyaye hayo kwa njia ya Bwana wetu Yesu Kristo! Hii basi, ndiyo hali yangu: mimi binafsi, kwa akili yangu, ninaitumikia sheria ya dhambi.