1 Woone yaŋ mo Suleymanu yaasayyaŋ no, kaŋ Yahuda bonkoono Hezeciya borey hantum:
1Ang mga ito ay mga kawikaan din ni Salomon, na isinalin ng mga tao ni Hezekias na hari sa Juda.
2 Irikoy darza no i ma hariyaŋ tugu, Amma bonkooney beeray ga ti i ma sanni fintal.
2Kaluwalhatian nga ng Dios na maglihim ng isang bagay: nguni't ang kaluwalhatian ng mga hari ay magusisa ng isang bagay.
3 Beeney kuuyaŋo, da ganda guusuyaŋo, Da bonkooney biney, i kulu si fintal.
3Gaya ng langit sa kataasan, at ng lupa sa kalaliman, gayon ang puso ng mga hari ay di masayod.
4 I ma ziibi kaa nzarfu ra, Sintili mo ga fatta, zam goy teeyaŋ hari no.
4Alisin ang dumi sa pilak, at lumalabas na isang kasangkapan sa ganang mangbububo:
5 I ma boro laaley ganandi ka kaa bonkooney jine, A karga mo ga sinji adilitaray ra.
5Alisin ang masama sa harap ng hari, at ang kaniyang luklukan ay matatatag sa katuwiran.
6 Ma si ni boŋ zamu bonkooni jine, Ma si kay mo aru beerey kayyaŋ nangu ra.
6Huwag kang magpauna sa harapan ng hari, at huwag kang tumayo sa dako ng mga dakilang tao:
7 Zama i ma ne ni se: «Hay! Kaaru ka kaa neewo» ga bisa i ma ni kaynandi boro beeri jine, Nga kaŋ ni moy di.
7Sapagka't maigi na sabihin sa iyo, sumampa ka rito: kay sa ibaba ka sa harapan ng pangulo, na nakita ng iyong mga mata.
8 Ma si fatta nda cahãyaŋ yanje teeyaŋ se, Zama a ma si ciya kokor banda ni ma jaŋ haŋ kaŋ ni ga te waati kaŋ ni gorokasin na ni haawandi.
8Huwag kang makialam ng walang gunita sa pakikipagbabag, baka hindi mo maalaman kung ano ang gagawin sa wakas niyaon, pagka ikaw ay hiniya ng iyong kapuwa.
9 Ma ni sanni fintalyaŋ te, Nin da ni gorokasin hinne game ra, Ma si boro fo gundu bangandi.
9Ipaglaban mo ang iyong usap sa iyong kapuwa, at huwag mong ihayag ang lihim ng iba:
10 A ma si ciya nga, bora kaŋ maa din ma ni foy, ni goy yaamey baaro mo si ban.
10Baka siyang nakakarinig ay umalipusta sa iyo, at ang iyong pagkadusta ay hindi maalis.
11 Sanni kaŋ hagu nga alwaati ra, A ga hima wura gudeyaŋ nzarfu cillayaŋ ra.
11Salitang sinalita sa kaukulan ay gaya ng mga mansanang ginto sa mga bilaong pilak.
12 Danga wura hanga korbay da taalam wura kaŋ i ziiri, Yaadin no boro kaŋ go ga kaseeti nda laakal ga hima hanga kaŋ ga sanni gana se.
12Kung paano ang hikaw na ginto, at kagayakang dalisay na ginto, gayon ang pantas na mananaway sa masunuring pakinig.
13 Danga neezu* yeeno cine heemar waate, Yaadin mo no diya cimikoy ga hima borey kaŋ n'a donton yaŋ se, Zama a ga nga koyey biney yeenandi.
13Kung paano ang lamig ng niebe sa panahon ng pagaani, gayon ang tapat na sugo sa kanila na nangagsugo sa kaniya; sapagka't kaniyang pinagiginhawa ang kaluluwa ng kaniyang mga panginoon.
14 Danga beene hirriyaŋ da haw kaŋ sinda hari, Yaadin mo no boro kaŋ ga fooma te da nga nooyaŋey tangari boŋ.
14Kung paano ang mga alapaap at hangin na walang ulan, gayon ang taong naghahambog ng kaniyang mga kaloob na walang katotohanan.
15 Suuru kuuku no i ga ciitiko candi nd'a, Deene kaŋ ga baan mo ga biri ceeri.
15Sa pamamagitan ng pagpipigil ng loob ay napahihikayat ang pangulo, at ang malumanay na dila ay bumabasag ng buto.
16 Ni du yu, wala? To. Ma ŋwa haŋ kaŋ ga wasa ni se, Zama ni ma si bini nd'a ka kungu, Hala ni m'a yeeri.
16Nakasumpong ka ba ng pulot? kumain ka ng sapat sa iyo; baka ka masuya, at iyong isuka.
17 Ni ce ma si taamu ni gorokasin kwaara kala alwaati-alwaati, Zama a ma si farga nda nin, Hal a ma konna nin.
17Magdalang ang iyong paa sa bahay ng iyong kapuwa; baka siya'y mayamot sa iyo, at ipagtanim ka.
18 Boro kaŋ ga tangari seeda te nga gorokasin boŋ wo goobu, da takuba, Da hangaw kaŋ meyo gonda deene no.
18Ang tao na sumasaksi ng kasinungalingang saksi laban sa kaniyang kapuwa ay isang pangbayo at isang tabak, at isang matulis na pana.
19 D'i de naanay ŋwaako gaa taabi jirbey ra, Danga hinje kaŋ ceeri no, wala ce kaŋ goori.
19Pagtiwala sa di tapat na tao sa panahon ng kabagabagan ay gaya ng baling ngipin, at ng nabaliang paa.
20 Danga boro kaŋ ga kwaay kaa hargu waate, Danga boosay hari soso ra, Yaadin mo no boro kaŋ ga doon bine-saray-koy se ga hima.
20Kung paano ang nangaagaw ng kasuutan sa panahong tagginaw, at kung paano ang suka sa sosa, gayon siyang umaawit ng mga awit sa mabigat na puso.
21 Da ni ibara haray, M'a no ŋwaari a ma ŋwa. D'a jaw, m'a no hari a ma haŋ.
21Kung ang iyong kaaway ay magutom, bigyan mo siya ng pagkain na makakain; at kung siya'y mauhaw, bigyan mo siya ng tubig na maiinom:
22 Zama woodin teeyaŋ gaa no ni ga danj'ize gusam a boŋo boŋ. Rabbi ga ni no alhakku mo.
22Sapagka't ikaw ay magbubunton ng baga ng apoy sa kaniyang ulo, at gagantihin ka ng Panginoon.
23 Azawa kambe haw ga kande hari. Yaadin mo no deene mimandakom ga moyduma sarayaŋ candi ka kande.
23Ang hanging hilaga ay naglalabas ng ulan: gayon ang dilang maninirang puri ay nakagagalit.
24 Boro ma goro lokoto ra fu boŋ ga bisa boro ma goro fu beeri ra wayboro kosongukoy banda.
24Maigi ang tumahan sa sulok ng bubungan, kay sa kasama ng palaaway na babae sa maluwang na bahay.
25 Danga hari yeeno boro kaŋ farga se, Yaadin mo no baaru hanno kaŋ fun laabu mooro ga hima.
25Kung paano ang malamig na tubig sa uhaw na kaluluwa, gayon ang mga mabuting balita na mula sa malayong lupain.
26 Danga bangu kaŋ butugu, wala day kaŋ ziibi, Yaadin mo no adilante ga hima kaŋ bare ka teeni boro laaley jine.
26Kung paano ang malabong balon, at ang bukal na nalabusaw, gayon ang matuwid na tao na nagbigay daan sa harap ng masama.
27 Yu ŋwaari boobo si boori. Yaadin mo no a mana hagu borey ma darza ceeci ngey boŋ se.
27Hindi mabuting kumain ng maraming pulot: gayon ang paghanap ng tao ng kanilang sariling kaluwalhatian, ay hindi kaluwalhatian.
28 Bora kaŋ mana hin nga boŋ ga hima kwaara kaŋ bagu, Kaŋ birni cinari mana cindi a se.
28Siyang hindi pumipigil ng kaniyang sariling diwa ay parang bayang nabagsak at walang kuta.