Zarma

Turkish

Exodus

22

1 Da boro na yeeji wala feeji zay ka wi, wala mo a n'a neera no, kal a ma bana yeeji gu afa banando se, feeji mo, itaaci no afa banando se.
1‹‹Bir adam öküz ya da davar çalıp boğazlar ya da satarsa, bir öküze karşılık beş öküz, bir koyuna karşılık dört koyun ödeyecektir.
2 D'i na zay di, a go zaytara gaa, i n'a kar kal a bu, a kuro sinda alhakku.
2‹‹Bir hırsız bir eve girerken yakalanıp öldürülürse, öldüren kişi suçlu sayılmaz.
3 Amma da wayna fun a gaa, a kuro gonda alhakku. Kal a ma bana. D'a sinda hay kulu mo, kal i m'a neera a zaytara se.
3Ancak olay güneş doğduktan sonra olmuşsa, kan dökmekten sorumlu sayılır. ‹‹Hırsız çaldığının karşılığını kesinlikle ödemelidir. Hiçbir şeyi yoksa, hırsızlık yaptığı için köle olarak satılacaktır.
4 D'i na haya kaŋ a zay din gar a kambe ra da fundi, da yeeji no, wala farkay, wala feeji, kal a m'a bana sorro hinka.
4Çaldığı mal -öküz, eşek ya da koyun- sağ olarak elinde yakalanırsa, iki katını ödeyecektir.
5 Da boro fo na fari wala reyzin* kali zamba, a na nga alman taŋ hal a kuru boro fo fari ra, kal a ma bana nga faro wala nga reyzin kalo albarka ra haŋ kaŋ ga boori ka bisa i kulu.
5‹‹Tarlada ya da bağda hayvanlarını otlatan bir adam, hayvanlarının başkasının tarlasında otlamasına izin verirse, zararı kendi tarlasının ya da bağının en iyi ürünleriyle ödeyecektir.
6 Da danji koma ka di karjiyaŋ ra, hal a to sinjiri gaa, wala jeeni kaŋ go nya gaa, wala a na fari ŋwa mo, bora kaŋ na danjo daŋ din, daahir a g'a bana.
6‹‹Birinin yaktığı ateş dikenlere sıçrar, ekin demetleri, tarladaki ekin ya da tarla yanarsa, yangın çıkaran kişi zararı ödeyecektir.
7 Da boro fo na nooru wala jinay kaŋ a ga gaay talfi nga gorokasino gaa, a binde i n'a zay bora din fuwo ra, d'i na zayo di, a m'a bana sorro hinka.
7‹‹Biri komşusuna saklasın diye parasını ya da eşyasını emanet eder ve bunlar komşusunun evinden çalınırsa, hırsız yakalandığında iki katını ödemelidir.
8 Amma d'i mana zayo di, i ma kande fu koyo alkaaley jine, i ma guna ka di hal a mana nga kamba daŋ nga gorokasino jinayo gaa.
8Ama hırsız yakalanmazsa, komşusunun eşyasına el uzatıp uzatmadığının anlaşılması için ev sahibi yargıç huzuruna çıkmalıdır.
9 Amaana ŋwaari kulu dumi se, da yeeji no, wala farkay, wala feeji wala bankaaray no, wala hay fo kulu kaŋ daray, kaŋ boro fo ga ne nga wane no, i ga kande i boro hinka kulu sanno alkaaley jine. Bora kaŋ boŋ alkaaley ga taalo dake din ga bana nga gorokasino se sorro hinka.
9Emanete ihanet edilen konularda, öküz, eşek, koyun, giysi, herhangi bir kayıp eşya için ‹Bu benimdir› diyen her iki taraf sorunu yargıcın huzuruna getirmelidir. Yargıcın suçlu bulduğu kişi komşusuna iki kat ödeyecektir.
10 Da boro fo talfi nga gorokasino gaa farkay wala yeeji wala feeji wala alman kulu kaŋ dumi no, a m'a gaay se, nga no, a bu, wala a maray, wala i n'a gaaray, boro kulu mana di a mo --
10‹‹Bir adam komşusuna korusun diye eşek, öküz, koyun ya da herhangi bir hayvan emanet ettiğinde, hayvan ölür, sakatlanır ya da kimse görmeden çalınırsa,
11 waato din gaa no i g'i boro hinka daŋ i ma ze da Rabbi hal a mana nga kambe daŋ nga gorokasino arzaka gaa. Haro koyo g'a zeyaŋo ta, a s'a bana mo.
11komşusu adamın malına el uzatmadığına ilişkin RABbin huzurunda ant içmelidir. Mal sahibi bunu kabul edecek ve komşusu bir şey ödemeyecektir.
12 Da mo i n'a zay a gaa no, a ga bana koyo se.
12Ama mal gerçekten ondan çalınmışsa, karşılığı sahibine ödenmelidir.
13 Amma da hay fo no k'a tooru-tooru, a ma kande toorimo seeda se. A si haya kaŋ i tooru din bana.
13Emanet hayvan parçalanmışsa, adam parçalarını kanıt olarak göstermelidir. Parçalanan hayvan için bir şey ödemeyecektir.
14 Da boro na alman hi nga gorokasin gaa, d'a maray, wala mo a bu, koyo si a banda, daahir bora ga bana koyo se.
14‹‹Biri komşusundan bir hayvan ödünç alır, sahibi yokken hayvan sakatlanır ya da ölürse, karşılığını ödemelidir.
15 Amma da koyo go almano banda, a s'a bana. Da sufuray hari mo no, a ga kay nga sufuray nooro me.
15Ama sahibi hayvanla birlikteyse, ödünç alan karşılığını ödemeyecektir. Hayvan kiralanmışsa, kayıp ödenen kiraya sayılmalıdır.››
16 Da boro fo na wandiyo kaŋ i mana di boro fo se hiila ka kani nd'a, daahir no a g'a hiijay nooro bana, wandiya ma ciya a wande mo.
16‹‹Eğer biri nişanlı olmayan bir kızı aldatıp onunla yatarsa, başlık parasını ödemeli ve onunla evlenmelidir.
17 Da wandiya baabo wangu k'a hiijandi a se mo, kulu nda yaadin a ga hiijay nooro bana sanda mate kaŋ cine i ga bana wandiyo se.
17Babası kızını ona vermeyi reddederse, adam normal başlık parası neyse onu ödemelidir.
18 Ni ma si naŋ wayboro ziima ma funa.
18‹‹Büyücü kadını yaşatmayacaksınız.
19 Boro kulu kaŋ ga kani nda alman mo, daahir i g'a koy wi.
19‹‹Hayvanlarla cinsel ilişki kuran herkes öldürülecektir.
20 Boro kaŋ ga sargay salle de-koy fo se, kaŋ manti Rabbi hinne no, i m'a koy halaci soosay.
20‹‹RABden başka bir ilaha kurban kesen ölüm cezasına çarptırılacaktır.
21 Ni ma si yaw taabandi, ni ma s'a kankam mo, zama araŋ mo na yawtaray te Misira laabo ra.
21‹‹Yabancıya haksızlık ve baskı yapmayacaksınız. Çünkü siz de Mısırda yabancıydınız.
22 Ni ma si wayboro kaŋ kurnye bu, wala alatuumi taabandi.
22‹‹Dul ve öksüz hakkı yemeyeceksiniz.
23 Da ni n'i kankam baa kayna hal i hẽ ay gaa mo, mate kulu kaŋ no, haciika ay ga maa i hẽeno.
23Yerseniz, bana feryat ettiklerinde onları kesinlikle işitirim.
24 Ay futa mo ga tun sanda danji, ay g'araŋ wi da takuba. Araŋ wandey mo ga ciya kurnye si, araŋ izey mo ga ciya alatuumiyaŋ.
24Öfkem alevlenir, sizi kılıçtan geçirtirim. Kadınlarınız dul, çocuklarınız öksüz kalır.
25 Da ni na nooru garaw daŋ ay borey ra talka kaŋ go ni banda gaa, ni ma si ciya a se danga garaw-gar-hãako, ni ma si nooru nda riiba daŋ a gaa mo.
25‹‹Halkıma, aranızda yaşayan bir yoksula ödünç para verirseniz, ona tefeci gibi davranmayacaksınız. Üzerine faiz eklemeyeceksiniz.
26 Da ni na taafe ta ni gorokasin gaa tolme, sikka si kala ni m'a yeti a se hala wayna ga kaŋ,
26Komşunuzun abasını rehin alırsanız, gün batmadan geri vereceksiniz.
27 zama woodin hinne no ga ti a daabuyaŋ haro. A gaa-kuuro bankaara nooya, ifo ra no a ga jirbi? A ga ciya mo, saaya kaŋ a hẽ ay gaa, ay ga maa, zama ay ya gomnikoy no.
27Çünkü tek örtüsü abasıdır, ancak onunla örtünebilir. Onsuz nasıl yatar? Bana feryat ederse işiteceğim, çünkü ben iyilikseverim.
28 Ni ma si Irikoy wow. Ni ma si ni jama jine bora laali.
28‹‹Tanrıya sövmeyeceksiniz. Halkınızın önderine lanet etmeyeceksiniz.
29 Ni ma si naŋ ni fari albarka nooyaŋ ma gay wiyaŋo zaaro ra, da ni reyzin* izey hari jina. Ni ize alboro hay-jine kulu mo, ni g'ay no nd'a.
29‹‹Ürününüzü ve şıranızı sunmakta gecikmeyeceksiniz. İlk doğan oğullarınızı bana vereceksiniz.
30 Yaadin mo no ni ga te da ni hawey da ni feejey. Jirbi iyye no a ga goro nga nyaŋo banda, jirbi ahakkanta hane mo ni m'a no ay se.
30Öküzlerinize, davarlarınıza da aynı şeyi yapacaksınız. Yedi gün analarıyla kalacaklar, sekizinci gün onları bana vereceksiniz.
31 Araŋ ga goro boro hananteyaŋ ay se. Woodin se no araŋ ma si ham kulu kaŋ ganji ham tooru-tooru ŋwa, araŋ g'a furu no hansey se.
31‹‹Benim kutsal halkım olacaksınız. Bunun içindir ki, kırda parçalanmış hayvanların etini yemeyecek, köpeklerin önüne atacaksınız.››