1 Waato kaŋ saawara tabbat kaŋ iri ga furo hi ra ka koy Italiya, i na Bulos da kas'ize fooyaŋ daŋ Romey sooje jama kaŋ se i ga ne Agustos* sooje jina funa kambe ra, kaŋ maa Yuliyos.
1Oti toe, Feliks mpobotuhi bona Paulus rapopehawi' hi kapal hilou hi tana' Italia. Jadi', Paulus pai' ba hangkuja dua tau ntani' -na to ratarungku' ratonu hi Yulius, tadulako hi rala tantara to Roma to rahanga' Pasukan Kaisar.
2 Kaŋ iri furo Adramatiya hi fo ra, kaŋ ga ba ka Aziya laabu casu, kal iri sintin ka dira. Aristarkos mo, Tassalonika kwaara, Masidoniya laabu boro no, go iri banda.
2Yulius mpopehawi' -kai hi kapal bohe ngkai ngata Adramitium, to sadia-mi me'ongko' mpotoa' ngata-ngata hi wiwi' tahi' to hi propinsi Asia. Me'ongko' mpu'u-makai. Doo-kai hi pomakoa' toe, Aristarkhus, to ngkai ngata Tesalonika hi tana' Makedonia.
3 A wane suba iri kaa ka to Zidon. Yuliyos mo rongome Bulos se. A yadda Bulos ma koy nga corey do, zama a ma du gaakasinay.
3Kamepulo-na, mehani-makai hi ngata Sidon. Lompe' lia ingku-na Yulius hi Paulus. Napalogai moto-i hilou hi role-na mpencuai' doo-na hi rala ngata, bona rawai' -i ba napa-napa to naparaluu.
4 Iri tun noodin, iri gana Kubrus gungo lambanta, zama hawo goono g'iri ganji.
4Ngkai ree, kipokaliliu-mi pomako' -kai. Aga ngolu' mpotomu kapal-kai, toe pai' mewiwi' -kai hi lewuto' Siprus tono' hi mata'eo, bona uma-kai narumpa' rahi ngolu'.
5 Waato kaŋ iri na Silisiya da Bamfiliya laabo jarga teeko daŋandi, iri kaa Mira, Lisiya laabu.
5Ngkai ree-makai mpobonte tahi' to mpomenyanyohi tana' Kilikia pai' Pamfilia, duu' -na rata-kai hi ngata Mira hi tana' Likia.
6 Noodin sooje jine funa du Iskandariya hi fo kaŋ goono ga koy Italiya k'iri daŋ a ra.
6Hi ngata Mira toe, tadulako tantara mporua' kapal ngkai ngata Aleksandria to mpotoa' tana' Italia. Jadi', napopentoli-makai hi kapal toe.
7 Iri te jirbiyaŋ iri goono ga dira moso-moso, kala da cat no iri du ka to Kinidos. Hawo day n'iri ganji jina koyyaŋ kal iri casu Karita gungo banda kaŋ ga maan Salmoni.
7Rala ba hangkuja eo, pie' lia pomako' kapal. Ncaruku' rata-kai hi ngata Knidus. Ngkai ree, apa' uma oa' lompe' pewui ngolu', uma kipokaliliu pomako' -kai ntuku' to ratoa' lomo' -na. Toe pai' kapal-kai ntara hi Tanjung Salmone pai' mewiwi' hi lewuto' Kreta, bona uma-kai narumpa' rahi ngolu'.
8 Iri go ga gana a jabo gaa da cat, hal iri to nangu fo kaŋ se i ga ne Fandiyaŋ Do Hanna, kaŋ ga maan Laseya kwaara.
8Mokoro lia-kai mewiwi' hi lewuto' Kreta toe. Ka'oo-omea-na, rata-makai hi pehania kapal to rahanga' Pehania Lompe', to mohu' ngata Lasea.
9 Sohõ binde alwaati boobo sara, dirawo mo gonda kataru, zama sohõ baa Yahudancey mehawo* zaaro bisa. Woodin sabbay se no Bulos n'i yaamar
9Apa' wori' -mi tempo-kai to teliu, timpaliu-mi eo bohe popuasaa' to Yahudi, pai' neo' rata-mi tempo lengi'. Biasa-na nto'u toe, hawe'ea kapal kana mento'o, apa' mekoroi' pewui ngolu' pai' uma-pi lompe' pomako' kapal. Toe pai' Paulus mpopo'ingai' -ra bona neo' kaliliu, na'uli':
10 ka ne: «Hay, ay borey, ay diyaŋo gaa dirawo wo ga te hasaraw da mursay boobo, kaŋ manti hiyo da jinayey hinne gaa bo, amma hala baa iri fundey.»
10"Ompi' -ompi', ane tapokaliliu pomako' -ta, wori' mpai' karugia-ta. Uma muntu' kapal pai' kenia-ta to morugi, meka' ba lue' ria-ta mpai' to mate."
11 Amma sooje jine funa hangan hi funkwa da hikoyo se ka bisa haŋ kaŋ Bulos ci.
11Tapi' tadulako tantara toei, uma-i mpangalai' lolita Paulus, apa' meliu-pi pompangala' -na lolita tompajala' kapal pai' pangkeni kapal. Hira' doko' kaliliu.
12 Woodin banda mo, nango mana hima hi ma jaw a ra. Kala borey baayaŋ soobay ka kande saaware i ma tun noodin, mate kaŋ no kulu day, i ma hin ka to Finiska ka jawo te noodin. Karita gungo fandiyaŋ do no kaŋ ga azawa da dandi kambe guna, wayna kaŋa do haray.
12Jadi', apa' uma mpu'u-hawo lompe' pehania toe napento'oi kapal nto'u tempo lengi', toe pai' wori' to mpo'uli', agina kipalahii lau-mi pehania toe, pai' kipekukuhi bona rata-kai hi ngata Feniks mpopea katimpaliu-na tempo lengi'. Feniks tohe'e, pehania kapal hi Kreta to lompe' rapehanii nto'u tempo lengi', apa' teleru hala' ngkai ngolu'.
13 Waato kaŋ hawo faaru dandi kambe hara moso-moso, i ho hala ngey du wo kaŋ ngey ga ba. I na hi kanjeyo candi ka Karita gungo gana k'a jabo lambanta casu.
13Nto'u toe, ngolu' ngkai selatan lompe' pewui-na. Toe pai' ra'uli' topobago hi kapal, ma'ala-ramo mpokaliliu pomako' -ra hante kalompea' -na. Jadi', ra'ore' -mi ahe' to mpotaha kapal (to rahanga' balango'), pai' -ra kaliliu mewiwi' hi lewuto' Kreta.
14 Amma a mana baa gay kayna kala day haw gaabikooni fo, kaŋ se i ga ne Yurokalidon, fun gungo do haray.
14Ntaa' we'i, ko'ia mahae ngkai ree, rata-mi ngolu' bohe ngkai role-na, ngolu' to rahanga' Bara' Tahi'.
15 Kaŋ hawo na hiyo kar, hala hiyo boŋo si hin k'a do haray guna, kala iri n'a gana, hawo go ga kond'iri.
15Apa' uma-pi-hawo nadadahi kapal mponyanyo ngolu', toe pai' ra'uli' topobago hi kapal, pelele' wae-mi kapal nawui ngolu'.
16 Kaŋ iri gana ka gungu kayna fo mooru kaŋ se i ga ne Kalawda, gaa no iri du ka hin hi kayna.
16Uma mahae ngkai ree, teleru hala' -makai ngkai ngolu' hi kampotara-kai tono' selatan lewuto' to rahanga' Kauda. Nto'u toe, ki'ore' sakaya to kedi' to biasa radii' hi tilingkuria kapal (to rahanga' sekoci). Mokoro lia pobago toe.
17 Waato kaŋ i n'a candi ka dake hi beero boŋ, i na dabariyaŋ te ka hi beero windi da korfoyaŋ kaŋ ga naŋ hiyo ma gaabu. I goono ga humburu i ma si koy kaaru Sirtis taaso boŋ. A sabbay se i na hiyo zaarey zumandi, ka hiyo taŋ yaadin.
17Ka'oti-na ki'ore' sakaya to kedi' toe hi lolo kapal, kihoo' -mi pakaroho bona neo' -i mpai' moronto. Oti toe, kapal wo'o baha rakapu' hante koloro bona moroho. Ngkai ree, apa' me'eka' -ramo topobago hi kapal, nee-neo' mpai' kapal-kai mporumpa' wo'one hi kalongkea ue to mohu' hi tana' Libia, toe pai' rapopana'u-mi layar, pai' rapelele' -mi kapal nawui ngolu'.
18 Kaŋ hari hawo goono g'iri teeni gumo, a wane suba borey sintin ka jinayey kaŋ hiyo sambu din catu teeko ra.
18Kamepulo-na topobago kapal ntepu'u mpetadi kenia kapal hi rala tahi', bona monangko' kapal, apa' uma ria pento'oa uda mpongolu' mporumpa' -kai.
19 Zaari hinzanta ra iri nd'iri kambey na hiyo goy jinayey sambu ka catu haro ra.
19Kamepulo-na tena, topobago hi kapal mpotadi rewa-rewa kapal hi rala tahi'.
20 Iri te jirbi boobo kaŋ iri si ga di wayna wala handariyayzey, hari haw bambata mo goono g'iri kar, kal iri na laakal kaa faaba gaa.
20Ba hangkuja eo, uma-kai mpohiloi lence eo ba betue', pai' uma ria pento'oa-na uda mpongolu' mporumpa' -kai, alaa-na mere' -mi nono-kai, ki'uli' olo' mpobira' -kai tuwu'.
21 Waato kaŋ i gay i mana ŋwa, kala Bulos kay i game ra ka ne: «To, ay borey, d'araŋ maa ay sanno, doŋ araŋ si tun Karita gungo do, hal araŋ ma furo hasaraw da mursay wo ra.
21Ba hangkuja eo-ramo topobago hi kapal uma tepongkoni' nakeni kakawuhe-ra. Ngkai ree, mokore-imi Paulus hi laintongo' -ra pai' na'uli' -raka: "Ane ke nipangala' -a wengi bona neo' -ta ulu me'ongko' ngkai Kreta, ke uma wa morugi-ta hewa tohe'i.
22 Day sohõ, ay g'araŋ yaamar, wa te bine-gaabi, zama boro kulu si mursu nga fundo araŋ ra, kala hiyo hinne.
22Aga hewa toe lau ku'uli' -kokoi, pakaroho nono-ni! Uma-ta ria haduaa to mate. Kapal-wadi to morugi.
23 Zama bi cin Irikoy, kaŋ ay ya a wane no, kaŋ se ay goono ga may mo, a malayka no kay ay jarga.
23Apa' ngkabengia ngone, Alata'ala to kupue', Alata'ala to jadi' Pue' -ku, mpopahawa' mala'eka-na mpohirua' -ka.
24 A ne: ‹Ma si humburu, Bulos. Daahir ni ga kay Kaysar jine. Guna mo, Irikoy yadda ni se mo ni diraw hangasiney kulu ma du ka fatta.›
24Na'uli' -ka mala'eka toei: `Neo' -ko me'eka', Paulus. Apa' bate rata moto-ko mpai' hi Roma mponyanyo magau' hi ria. Pai' ngkai kama'ahi' -na Alata'ala hi iko, hawe'ea tauna to hi rala kapal dohe-nu, uma-ra moapa.'
25 Ya alborey, woodin sabbay se, araŋ ma te bine-gaabi, zama ay ga Irikoy cimandi: mate kaŋ a ci ay se din boŋ, yaadin no a ga bara.
25Toe-mi ompi', pakaroho nono-ni. Apa' bate kupangala', napa to na'uli' -ka Alata'ala kana madupa'.
26 Amma daahir no, i g'iri catu gungu fo boŋ.»
26Nau' kapal-ta mogero mpai', tehore moto-ta omea hi hameha' lewuto'."
27 Amma waato kaŋ cin way cindi taacanta to, kaŋ hawo goono ga kond'iri Andariya teeko ra, cino farsi bindo, kala hi goy-teerey ho hal iri maan laabu fo no.
27Hono' hampulu' opo' mengi, kapal-kai bate nawui ngolu' bohe hi tahi' Adria. Ba ria mentongo' bengi, ra'epe topobago hi kapal hewa mohu' -mi kapal hi role-na.
28 Kal i na haro guusuyaŋo neesi, i di a to gande waranka. I bisa ka koy jina kayna ka neesi koyne. I di kaŋ gande way cindi gu no.
28Toe pai' ra'ulu watu pompetudu bona ra'inca kanala tahi'. Rapetudu toe, rompulu' nopo kanala-na. Oti toe rapetudu tena, hampulu' lima nopo-damo.
29 Za kaŋ i goono ga humburu iri ma si koy ka kaaru tondiyaŋ boŋ, i na hi kanje taaci zumandi ka taŋ haro ra hiyo banda ka laakal dake mo boyaŋ gaa.
29Me'eka' -ramo nee-neo' mpai' kapal mporumpa' watu ranga'. Toe pai' ra'ulu-mi hilou hi rala ue opo' meha' ahe' to motomo hi tilingkuria kapal (to rahanga' balango'), bona tetaha kapal. Pai' mosampaya-ra bona sohi' -sohi' -mi mobaja.
30 Hi goy-teerey goono ga daama ceeci ngey ma zuru ka hi beero naŋ, hal i na hi kayna zumandi haro ra. I goono ga alhaali cabe sanda ngey ga ba ngey ma hi kanje fooyaŋ zumandi haro ra hiyo boŋo do haray.
30Ngkai ree, topobago kapal toera doko' metibo' bongo-ramo ngkai kapal. Toe pai' rapopana'u-mi sakaya to kedi' hi tahi', ntani' doko' mpotoe ahe' to motomo hi nyanyoa kapal.
31 Kala Bulos ne sooje jine funa da soojey se: «Hala day borey wo mana goro hiyo ra, to, kulu araŋ si hin ka du faaba.»
31Mpohilo toe, na'uli' Paulus mpo'uli' -ki tadulako hante tantara-na: "Ane malai-ra topobago toera ngkai kapal, bate uma-koi mpai' tuwu'!"
32 Gaa no soojey na hi kayna korfey dumbu ka hiyo taŋ.
32Toe pai' tantara mpobintohi potoe sakaya to kedi', alaa-na sakaya toe monawu' hi tahi' pai' ma'anu'.
33 Waato kaŋ mo ga ba ka bo, Bulos na ikulu ŋwaaray ka ne i ma ŋwa. A ne i se: «Hunkuna ga ti zaari way cindi taacanta kaŋ araŋ goono ga goro ka batandi, araŋ goono ga mehaw mo, araŋ mana hay kulu ŋwa.
33Neo' mehupa' -mi eo, na'uli' -mi Paulus mpo'uli' -raka: "Kana ngkoni' omea-koi! Hampulu' opo' eo-mi, hangaa mpopea napa to jadi' -damo-koi. Uma-koi ngkoni'.
34 Woodin sabbay se ay g'araŋ ŋwaaray, araŋ ma ŋwa araŋ gaaham baano se, zama araŋ ra baa boro folloŋ boŋ hamn'ize si halaci.»
34Jadi', toe pai' ku'uli' -kokoi, ngkoni' kampa' hangkedi', bona moroho-wakoi. Apa' uma moto-koi moapa-apa."
35 Waato kaŋ a na woodin ci no, nga bumbo na buuru sambu ka Irikoy saabu borey kulu jine. A na buuro ceeri ka soobay ka ŋwa.
35Ka'oti-na mololita hewa toe, na'ala' -mi pongkoni', pai' -i mpo'uli' tarima kasi hi Alata'ala hi nyanyoa-ra omea. Nabagi-mi pongkoni' toe, pai' -i ngkoni'.
36 Gaa no ikulu du bine-gaabi, ngey mo na ŋwaari ŋwa.
36Ngkai ree, moroho-mi nono-ra, ngkoni' omea-ramo.
37 Iri boro zangu hinka nda wayye cindi iddu no ka bara hiyo ra.
37Hawe'ea tauna ihi' kapal toe, ro'atu pitu mpulu' ono.
38 Waato kaŋ i ŋwa ka kungu, i na alkama taŋ teeko ra ka hiyo tiŋa zabu.
38Bohu-ramo ngkoni', gandum kenia kapal ratadi hi rala tahi', bona kapal monangko' hala'.
39 Waato kaŋ mo bo, i mana laabo bay, amma i na batama fo fonnay jabo gaa haray kaŋ gonda taasi. I ne hala ngey ga hin ngey ma to nda hiyo taaso boŋ.
39Kamobaja-nami, rahilo topobago hi kapal kahiloa-mi role-na. Aga uma ra'incai ba napa hanga' ngata toe. Pai' rahilo wo'o, etu-mi mai huno tahi' hante talinti to uma watua. Toe pai' patuju-ra ane rakule', mencore hi mai-ra.
40 I na hiyo kanjey korfey feeri ka kaa a gaa k'i naŋ haro ra. Alwaato din ra mo i goono ga hiyo bareyaŋ korfa feeri. I goono ga hiyo zaarey kaŋ go boŋo gaa jina tunandi k'i feeri hawo karay haray, gaa no i du ka koy jabo gaa haray.
40Jadi', rabintohi-mi koloro potoe ahe' pontaha kapal, pai' ahe' pontaha toe rapelele' moto-mi hi rala tahi'. Nto'u toe wo'o, rabongka-mi koloro to mpohoo' guli' kapal, bona kapal ma'ala rapajala'. Pai' ratoe layar hi nyanyoa kapal bona kapal mpotoa' role-na.
41 Amma kaŋ iri to naŋ kaŋ hari hinka ga care kubay, noodin haro na hiyo sambu ka kond'a taaso boŋ. Hi boŋo fiji hal a si miri, banda mo sintin ka ceeri-ceeri bondayey gaabo sabbay se.
41Ntaa' we'i, uma-di kaliliu hi role-na, mporumpa' wo'one lau-midi apa' longke ue-na. Woo' -na kapal toka' hi wo'one, alaa-na uma-pi molengo-lengo. Hiaa' hi tilingkuria-na narumpa' balumpa tahi' to bohe, alaa-na moreke.
42 Soojey binde ne ngey ma kas'izey kulu wi, zama i ma si du ka zi ka yana.
42Ngkai ree, mohawa' -ramo tantara doko' mpatehi hawe'ea to rataha, bona neo' mpai' ria to monangu hilou hi role-na pai' nculi' metibo'.
43 Amma sooje jine funa, kaŋ a ga ba nga ma Bulos faaba se, n'i saawara kaa. A na borey kaŋ yaŋ ga waani hari kulu lordi ka ne i ma sar ka jippo haro ra ka zi ka koy jabo gaa.
43Tapi' tadulako mpotagi-ra, apa' ma'ahi' -i hi Paulus. Napehubui bona tauna to nginca monangu ngkalitadi hi tahi' pai' monangu hilou hi role-na.
44 Borey kaŋ cindi mo, jare ma koy kataakuyaŋ boŋ, jare mo hi zanjarmey boŋ. Yaadin no i te hal ikulu du ka to jabo gaa baani samay.
44Oti toe, to hantongo' to uma mpo'incai monangu mpolama' kaju ba pengka kapal bona rakeni hilou hi role-na. Toe-damo pai' uma-kai moapa, rata moto-kai omea hi role-na.