¹At pagkatapos ng mga bagay na ito ay naglakad si Jesus sa Galilea: sapagka't ayaw siyang maglakad sa Judea, dahil sa pinagsisikapan ng mga Judio na siya'y patayin.

¹And Jesus was walking after these things in Galilee, for he did not wish to walk in Judea, because the Jews were seeking to kill him,

²Malapit na nga ang pista ng mga Judio, ang pista ng mga tabernakulo.

²and the feast of the Jews was nigh — that of tabernacles —

³Sinabi nga sa kaniya ng kaniyang mga kapatid, Umalis ka rito, at pumaroon ka sa Judea, upang makita naman ng iyong mga alagad ang mga gawang iyong ginagawa.

³his brethren, therefore, said unto him, `Remove hence, and go away to Judea, that thy disciples also may behold thy works that thou dost;

⁴Sapagka't walang taong gumagawa ng anomang bagay sa lihim, at nagsisikap ihayag ang kaniyang sarili. Kung ginagawa mo ang mga bagay na ito ay pakilala ka sa sanglibutan.

⁴for no one in secret doth anything, and himself seeketh to be in public; if thou dost these things — manifest thyself to the world;`

⁵Sapagka't kahit ang kaniyang mga kapatid man ay hindi nagsisisampalataya sa kaniya.

⁵for not even were his brethren believing in him.

⁶Sinabi nga sa kanila ni Jesus, Hindi pa dumarating ang aking panahon; datapuwa't ang inyong panahon ay laging nahahanda.

⁶Jesus, therefore, saith to them, `My time is not yet present, but your time is always ready;

⁷Hindi mangyayaring kayo'y kapootan ng sanglibutan; nguni't ako'y kinapopootan, sapagka't siya'y aking pinatototohanang masasama ang kaniyang mga gawa.

⁷the world is not able to hate you, but me it doth hate, because I testify concerning it that its works are evil.

⁸Mangagsiahon kayo sa pista: ako'y hindi aahon sa pistang ito; sapagka't hindi pa nagaganap ang aking panahon.

⁸Ye — go ye up to this feast; I do not yet go up to this feast, because my time hath not yet been fulfilled;`

⁹At nang masabi sa kanila ang mga bagay na ito, ay nanahan pa siya sa Galilea.

⁹and saying these things to them, he remained in Galilee.

¹⁰Datapuwa't nang mangakaahon na ang kaniyang mga kapatid sa pista, saka naman siya umahon, hindi sa hayag, kundi waring sa lihim.

¹⁰And when his brethren went up, then also he himself went up to the feast, not manifestly, but as in secret;

¹¹Hinahanap nga siya ng mga Judio sa pista, at kanilang sinasabi, Saan naroon siya?

¹¹the Jews, therefore, were seeking him, in the feast, and said, `Where is that one?`

¹²At nagkaroon ng maraming bulongbulungan tungkol sa kaniya ang karamihan: sinasabi ng ilan, Siya'y taong mabuti; sinasabi ng mga iba, Hindi gayon, kundi inililigaw niya ang karamihan.

¹²and there was much murmuring about him among the multitudes, some indeed said — `He is good;` and others said, `No, but he leadeth astray the multitude;`

¹³Gayon man ay walang taong nagsasalita ng hayag tungkol sa kaniya dahil sa takot sa mga Judio.

¹³no one, however, was speaking freely about him, through fear of the Jews.

¹⁴Datapuwa't nang ang kapistahan nga'y nasa kalagitnaan na ay umahon si Jesus sa templo, at nagturo.

¹⁴And it being now the middle of the feast, Jesus went up to the temple, and he was teaching,

¹⁵Nagsipanggilalas nga ang mga Judio, na nangagsasabi, Paanong nakaaalam ang taong ito ng mga karunungan, gayong hindi naman nagaral kailan man?

¹⁵and the Jews were wondering, saying, `How hath this one known letters — not having learned?`

¹⁶Sinagot nga sila ni Jesus, at sinabi, Ang turo ko ay hindi akin, kundi doon sa nagsugo sa akin.

¹⁶Jesus answered them and said, `My teaching is not mine, but His who sent me;

¹⁷Kung ang sinomang tao ay nagiibig gumawa ng kaniyang kalooban, ay makikilala niya ang turo, kung ito'y sa Dios, o kung ako'y nagsasalita na mula sa aking sarili.

¹⁷if any one may will to do His will, he shall know concerning the teaching, whether it is of God, or — I do speak from myself.

¹⁸Ang nagsasalita ng sa ganang kaniyang sarili'y humahanap ng kaniyang sariling kaluwalhatian: datapuwa't ang humahanap ng kaluwalhatian niyaong sa kaniya'y nagsugo, ang gayon ay totoo, at sa kaniya'y walang kalikuan.

¹⁸`He who is speaking from himself his own glory doth seek, but he who is seeking the glory of him who sent him, this one is true, and unrighteousness is not in him;

¹⁹Hindi baga ibinigay sa inyo ni Moises ang kautusan, at gayon ma'y wala sa inyong gumaganap ng kautusan? Bakit ninyo pinagsisikapang ako'y patayin?

¹⁹hath not Moses given you the law? and none of you doth the law; why me do ye seek to kill?`

²⁰Sumagot ang karamihan, Mayroon kang demonio: sino ang nagsisikap na ikaw ay patayin?

²⁰The multitude answered and said, `Thou hast a demon, who doth seek to kill thee?`

²¹Sumagot si Jesus at sa kanila'y sinabi, Isang gawa ang aking ginawa, at kayong lahat ay nagsipanggilalas dahil doon.

²¹Jesus answered and said to them, `One work I did, and ye all wonder,

²²Ibinigay sa inyo ni Moises ang pagtutuli (hindi sa ito'y kay Moises, kundi sa mga magulang); at tinutuli ninyo sa sabbath ang isang lalake.

²²because of this, Moses hath given you the circumcision — not that it is of Moses, but of the fathers — and on a sabbath ye circumcise a man;

²³Kung tinatanggap ng lalake ang pagtutuli sa sabbath, upang huwag labagin ang kautusan ni Moises; nangagagalit baga kayo sa akin, dahil sa pinagaling kong lubos ang isang tao sa sabbath?

²³if a man doth receive circumcision on a sabbath that the law of Moses may not be broken, are ye wroth with me that I made a man all whole on a sabbath?

²⁴Huwag kayong magsihatol ayon sa anyo, kundi magsihatol kayo ng matuwid na paghatol.

²⁴judge not according to appearance, but the righteous judgment judge.`

²⁵Sinabi nga ng ilang taga Jerusalem, Hindi baga ito ang kanilang pinagsisikapang patayin?

²⁵Certain, therefore, of the Jerusalemites said, `Is not this he whom they are seeking to kill?

²⁶At narito, siya'y hayag na nagsasalita, at walang anomang sinasabi sila sa kaniya. Napagkikilala kayang tunay ng mga pinuno na ito ang Cristo?

²⁶and, lo, he doth speak freely, and they say nothing to him; did the rulers at all know truly that this is truly the Christ?

²⁷Gayon man ay nakikilala namin ang taong ito kung taga saan siya: datapuwa't pagparito ng Cristo, sinoma'y walang makakaalam kung taga saan siya.

²⁷but this one — we have known whence he is; and the Christ, when he doth come, no one doth know whence he is.`

²⁸Sumigaw nga si Jesus sa templo, na nagtuturo at sinasabi, Ako'y inyong nakikilala at nalalaman din naman ninyo kung taga saan ako; at hindi ako naparito sa aking sarili, datapuwa't ang nagsugo sa akin ay tunay, na hindi ninyo nakikilala.

²⁸Jesus cried, therefore, in the temple, teaching and saying, `Ye have both known me, and ye have known whence I am; and I have not come of myself, but He who sent me is true, whom ye have not known;

²⁹Siya'y nakikilala ko; sapagka't ako'y mula sa kaniya, at siya ang nagsugo sa akin.

²⁹and I have known Him, because I am from Him, and He did send me.`

³⁰Pinagsisikapan nga nilang siya'y hulihin: at walang taong sumunggab sa kaniya, sapagka't hindi pa dumarating ang kaniyang oras.

³⁰They were seeking, therefore, to seize him, and no one laid the hand on him, because his hour had not yet come,

³¹Datapuwa't sa karamihan ay marami ang nagsisampalataya sa kaniya; at kanilang sinasabi, Pagparito ng Cristo, ay gagawa pa baga siya ng lalong maraming tanda kay sa mga ginawa ng taong ito?

³¹and many out of the multitude did believe in him, and said — `The Christ — when he may come — will he do more signs than these that this one did?`

³²Nangarinig ng mga Fariseo ang bulongbulungan ng karamihan tungkol sa kaniya; at nangagsugo ang mga pangulong saserdote at ang mga Fariseo ng mga punong kawal upang siya'y hulihin.

³²The Pharisees heard the multitude murmuring these things concerning him, and the Pharisees and the chief priests sent officers that they may take him;

³³Sinabi nga ni Jesus, Makikisama pa ako sa inyong sangdaling panahon, at ako'y paroroon sa nagsugo sa akin.

³³Jesus, therefore, said to them, `Yet a little time I am with you, and I go away unto Him who sent me;

³⁴Hahanapin ninyo ako, at hindi ako masusumpungan: at kung saan ako naroroon, ay hindi kayo makaparoroon.

³⁴ye will seek me, and ye shall not find; and where I am, ye are not able to come.`

³⁵Ang mga Judio nga'y nangagsangusapan, Saan paroroon ang taong ito na hindi natin siya masusumpungan? siya kaya'y paroroon sa nagsisipangalat sa gitna ng mga Griego, at magtuturo sa mga Griego?

³⁵The Jews, therefore, said among themselves, `Whither is this one about to go that we shall not find him? — to the dispersion of the Greeks is he about to go? and to teach the Greeks;

³⁶Ano ang salitang ito na kaniyang sinabi, Hahanapin ninyo ako, at hindi ninyo ako masusumpungan; at kung saan ako naroroon, ay hindi kayo makaparoroon?

³⁶what is this word that he said, Ye will seek me, and ye shall not find? and, Where I am, ye are not able to come?`

³⁷Nang huling araw nga, na dakilang araw ng kapistahan, si Jesus ay tumayo at sumigaw, na nagsasabi, Kung ang sinomang tao'y nauuhaw, ay pumarito siya sa akin, at uminom.

³⁷And in the last, the great day of the feast, Jesus stood and cried, saying, `If any one doth thirst, let him come unto me and drink;

³⁸Ang sumasampalataya sa akin, gaya ng sinasabi ng kasulatan, ay mula sa loob niya ay aagos ang mga ilog ng tubig na buhay.

³⁸he who is believing in me, according as the Writing said, Rivers out of his belly shall flow of living water;`

³⁹(Nguni't ito'y sinalita niya tungkol sa Espiritu, na tatanggapin ng mga magsisisampalataya sa kaniya: sapagka't hindi pa ipinagkakaloob ang Espiritu; sapagka't si Jesus ay hindi pa niluluwalhati.)

³⁹and this he said of the Spirit, which those believing in him were about to receive; for not yet was the Holy Spirit, because Jesus was not yet glorified.

⁴⁰Ang ilan nga sa karamihan, nang marinig ang mga salitang ito, ay nangagsabi, Tunay na ito ang propeta.

⁴⁰Many, therefore out of the multitude, having heard the word, said, `This is truly the Prophet;`

⁴¹Sinasabi ng mga iba, Ito nga ang Cristo. Datapuwa't sinasabi ng ilan, Ano, sa Galilea baga manggagaling ang Cristo?

⁴¹others said, `This is the Christ;` and others said, `Why, out of Galilee doth the Christ come?

⁴²Hindi baga sinabi ng kasulatan na ang Cristo ay manggagaling sa lahi ni David, at mula sa Bet-lehem, ang nayong kinaroonan ni David?

⁴²Did not the Writing say, that out of the seed of David, and from Bethlehem — the village where David was — the Christ doth come?`

⁴³Kaya nangyaring nagkaroon ng pagkakabahabahagi sa karamihan dahil sa kaniya.

⁴³A division, therefore, arose among the multitude because of him.

⁴⁴At ibig ng ilan sa kanila na siya'y hulihin; datapuwa't walang taong sumunggab sa kaniya.

⁴⁴And certain of them were willing to seize him, but no one laid hands on him;

⁴⁵Nagsidating nga ang mga punong kawal sa mga pangulong saserdote at sa mga Fariseo; at sinabi nila sa kanila, Bakit hindi ninyo siya dinala?

⁴⁵the officers came, therefore, unto the chief priests and Pharisees, and they said to them, `Wherefore did ye not bring him?`

⁴⁶Nagsisagot ang mga punong kawal, Kailan ma'y walang taong nagsalita ng gayon.

⁴⁶The officers answered, `Never so spake man — as this man.`

⁴⁷Sinagot nga sila ng mga Fariseo, Kayo baga naman ay nangailigaw rin?

⁴⁷The Pharisees, therefore, answered them, `Have ye also been led astray?

⁴⁸Sumampalataya baga sa kaniya ang sinoman sa mga pinuno, o ang sinoman sa mga Fariseo?

⁴⁸did any one out of the rulers believe in him? or out of the Pharisees?

⁴⁹Datapuwa't ang karamihang ito na hindi nakaaalam ng kautusan ay sinumpa.

⁴⁹but this multitude, that is not knowing the law, is accursed.`

⁵⁰Sinabi sa kanila ni Nicodemo (yaong pumaroon kay Jesus nang una, na isa sa kanila),

⁵⁰Nicodemus saith unto them — he who came by night unto him — being one of them,

⁵¹Hinahatulan baga ng ating kautusan ang isang tao, malibang siya muna'y dinggin at talastasin kung ano ang kaniyang ginagawa?

⁵¹`Doth our law judge the man, if it may not hear from him first, and know what he doth?`

⁵²Sila'y nagsisagot at sinabi sa kaniya, Ikaw baga'y taga Galilea rin? Siyasatin mo, at tingnan mo na sa Galilea ay walang lumitaw na propeta.

⁵²They answered and said to him, `Art thou also out of Galilee? search and see, that a prophet out of Galilee hath not risen;`

⁵³Ang bawa't tao'y umuwi sa kanikaniyang sariling bahay:

⁵³and each one went on to his house, but Jesus went on to the mount of the Olives.