1Ang mabuting pangalan ay maiging piliin, kay sa malaking kayamanan, at ang magandang kalooban, kay sa pilak at ginto.
1A [good] name is rather to be chosen than great riches, [And] loving favor rather than silver and gold.
2Ang mayaman at ang dukha ay nagkakasalubong kapuwa: ang Panginoon ang May-lalang sa kanilang lahat.
2The rich and the poor meet together: Jehovah is the maker of them all.
3Ang mabait na tao ay nakakakita ng kasamaan at nagkukubli: nguni't dinadaanan ng musmos at nagtitiis.
3A prudent man seeth the evil, and hideth himself; But the simple pass on, and suffer for it.
4Ang kagantihan sa kapakumbabaan at ang pagkatakot sa Panginoon ay kayamanan, at karangalan, at buhay.
4The reward of humility [and] the fear of Jehovah [Is] riches, and honor, and life.
5Mga tinik at mga silo ay nangasa daan ng magdaraya: ang nagiingat ng kaniyang kaluluwa ay lalayo sa mga yaon.
5Thorns [and] snares are in the way of the perverse: He that keepeth his soul shall be far from them.
6Turuan mo ang bata sa daan na dapat niyang lakaran, at pagka tumanda man siya ay hindi niya hihiwalayan.
6Train up a child in the way he should go, And even when he is old he will not depart from it.
7Ang mayaman ay magpupuno sa dukha, at ang manghihiram ay alipin ng nagpapahiram.
7The rich ruleth over the poor; And the borrower is servant to the lender.
8Siyang naghahasik ng kasamaan ay aani ng kapahamakan; at ang pamalo ng kaniyang poot ay maglilikat.
8He that soweth iniquity shall reap calamity; And the rod of his wrath shall fail.
9Ang may magandang-loob na mata ay pagpapalain: sapagka't nagbibigay ng kaniyang tinapay sa dukha.
9He that hath a bountiful eye shall be blessed; For he giveth of his bread to the poor.
10Itaboy mo ang manglilibak, at ang pagtatalo ay maalis; Oo, ang pagkakaalit at pagduwahagi ay matitigil.
10Cast out the scoffer, and contention will go out; Yea, strife and ignominy will cease.
11Siyang umiibig ng kalinisan ng puso, dahil sa biyaya ng kaniyang mga labi ay magiging kaniyang kaibigan ang hari.
11He that loveth pureness of heart, [For] the grace of his lips the king will be his friend.
12Ang mga mata ng Panginoon ay nagiingat sa maalam: nguni't kaniyang ibinabagsak ang mga salita ng taksil.
12The eyes of Jehovah preserve [him that hath] knowledge; But he overthroweth the words of the treacherous man.
13Sinasabi ng tamad, may leon sa labas: mapapatay ako sa mga lansangan.
13The sluggard saith, There is a lion without: I shall be slain in the streets.
14Ang bibig ng masasamang babae ay isang malalim na lungaw: siyang nayayamot sa Panginoon ay mabubuwal doon.
14The mouth of strange women is a deep pit: He that is abhorred of Jehovah shall fall therein.
15Ang kamangmangan ay nababalot sa puso ng bata; nguni't ilalayo sa kaniya ng pamalong pangsaway.
15Foolishness is bound up in the heart of a child; [But] the rod of correction shall drive it far from him.
16Ang pumipighati sa dukha upang magpalago ng kaniyang pakinabang, at ang nagbibigay sa mayaman, ay humahangga sa pangangailangan lamang.
16He that oppresseth the poor to increase his [gain], [And] he that giveth to the rich, [shall come] only to want.
17Ikiling mo ang iyong pakinig, at iyong dinggin ang mga salita ng pantas, at ihilig mo ang iyong puso sa aking kaalaman.
17Incline thine ear, and hear the words of the wise, And apply thy heart unto my knowledge.
18Sapagka't maligayang bagay kung iyong ingatan sa loob mo, kung mangatatatag na magkakasama sa iyong mga labi.
18For it is a pleasant thing if thou keep them within thee, If they be established together upon thy lips.
19Upang ang iyong tiwala ay malagak sa Panginoon, aking ipinakilala sa iyo sa kaarawang ito, oo, sa iyo.
19That thy trust may be in Jehovah, I have made [them] known to thee this day, even to thee.
20Hindi ba ako sumulat sa iyo ng mga marilag na bagay na mga payo at kaalaman;
20Have not I written unto thee excellent things Of counsels and knowledge,
21Upang ipakilala sa iyo ang katunayan ng mga salitang katotohanan, upang iyong maibalik ang mga salita ng katotohanan sa kanila na nagsusugo sa iyo?
21To make thee know the certainty of the words of truth, That thou mayest carry back words of truth to them that send thee?
22Huwag kang magnakaw sa dukha, sapagka't siya'y dukha, ni pumighati man sa nagdadalamhati sa pintuang-bayan:
22Rob not the poor, because he is poor; Neither oppress the afflicted in the gate:
23Sapagka't ipakikipaglaban ng Panginoon ang kanilang usap, at sasamsaman ng buhay yaong nagsisisamsam sa kanila.
23For Jehovah will plead their cause, And despoil of life those that despoil them.
24Huwag kang makipagkaibigan sa taong magagalitin; at sa mainiting tao ay huwag kang sasama:
24Make no friendship with a man that is given to anger; And with a wrathful man thou shalt not go:
25Baka ka matuto ng kaniyang mga lakad, at magtamo ng silo sa iyong kaluluwa.
25Lest thou learn this ways, And get a snare to thy soul.
26Huwag kang maging isa sa kanila na nakikikamay, o sa kanila na mangananagot sa mga utang:
26Be thou not one of them that strike hands, [Or] of them that are sureties for debts.
27Kung wala kang ikabayad, bakit kaniyang kukunin sa iyo ang iyong higaan?
27If thou hast not wherewith to pay, Why should he take away thy bed from under thee?
28Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa, na inilagay ng iyong mga magulang.
28Remove not the ancient landmark, Which thy fathers have set.
29Nakikita mo ba ang taong masipag sa kaniyang gawain? siya'y tatayo sa harap ng mga hari: hindi siya tatayo sa harap ng mga taong hamak.
29Seest thou a man diligent in his business? he shall stand before kings; He shall not stand before mean men.