¹At siya'y muling nagpasimulang magturo sa tabi ng dagat. At nagpipisan sa kaniya ang lubhang maraming tao, ano pa't siya'y lumulan sa isang daong, at siya'y naupo sa dagat; at ang buong karamihan ay nasa lupa sa tabi ng dagat.

¹And again he began to teach by the sea. And a great crowd was gathered together to him, so that going on board ship he sat in the sea, and all the crowd were close to the sea on the land.

²At sila'y tinuruan niya ng maraming bagay sa mga talinghaga, at sinabi sa kanila sa kaniyang pagtuturo,

²And he taught them many things in parables. And he said to them in his doctrine,

³Pakinggan ninyo: Narito, ang manghahasik ay yumaon upang maghasik:

³Hearken: Behold, the sower went forth to sow.

⁴At nangyari, sa kaniyang paghahasik, na ang ilang binhi ay nangahulog sa tabi ng daan, at nagsidating ang mga ibon at kinain ito.

⁴And it came to pass as he sowed, one fell by the wayside, and the birds came and devoured it.

⁵At ang mga iba'y nangahulog sa batuhan, na doo'y walang maraming lupa; at pagdaka'y sumibol, sapagka't hindi malalim ang lupa:

⁵And another fell on the rocky ground, where it had not much earth, and immediately it sprung up out [of the ground] because it had no depth of earth;

⁶At nang sumikat ang araw, ay nangainitan; at dahil sa walang ugat, ay nangatuyo.

⁶and when the sun arose it was burnt up, and because of its not having any root, it withered.

⁷At ang mga iba'y nangahulog sa dawagan, at nagsilaki ang mga dawag, at ininis ang mga pananim, at ito'y hindi nangamunga.

⁷And another fell among the thorns, and the thorns grew up and choked it, and it yielded no fruit.

⁸At ang mga iba'y nangahulog sa mabuting lupa, at nangamunga, na nagsitaas at nagsilago; at may namunga ng tigtatatlongpu, at tiganim na pu, at tigisang daan.

⁸And another fell into the good ground, and yielded fruit, growing up and increasing; and bore, one thirty, and one sixty, and one a hundred.

⁹At sinabi niya, Ang may mga pakinig na ipakikinig, ay makinig.

⁹And he said, He that has ears to hear, let him hear.

¹⁰At nang siya'y magisa na, ang nangasa palibot niya na kasama ang labingdalawa ay nangagtanong sa kaniya tungkol sa mga talinghaga.

¹⁰And when he was alone, those about him with the twelve asked him [as to] the parables.

¹¹At sinabi niya sa kanila, Sa inyo ay ipinagkaloob ang makaalam ng hiwaga ng kaharian ng Dios: datapuwa't sa kanilang nangasa labas, ang lahat ng mga bagay ay ginagawa sa pamamagitan ng mga talinghaga:

¹¹And he said to them, To you is given [to know] the mystery of the kingdom of God; but to them who are without, all things are done in parables,

¹²Upang kung magsitingin sila'y mangakakita, at huwag mamalas; at kung mangakinig sila'y mangakarinig, at huwag mangakaunawa; baka sakaling sila'y mangagbalikloob, at patawarin sila.

¹²that beholding they may behold and not see, and hearing they may hear and not understand, lest it may be, they should be converted and they should be forgiven.

¹³At sinabi niya sa kanila, Hindi baga ninyo nalalaman ang talinghagang ito? at paanong malalaman ninyo ang lahat ng mga talinghaga?

¹³And he says to them, Do ye not know this parable? and how will ye be acquainted with all the parables?

¹⁴Ang manghahasik ay naghahasik ng salita.

¹⁴The sower sows the word:

¹⁵At ang mga ito'y yaong nangasa tabi ng daan, na doon nahahasik ang salita; at nang kanilang mapakinggan, pagdaka'y pinaroroonan ni Satanas, at inaalis ang salita na inihasik sa kanila.

¹⁵and these are they by the wayside where the word is sown, and when they hear, immediately Satan comes and takes away the word that was sown in them.

¹⁶At gayon din naman itong mga nahasik sa batuhan, na, pagkarinig nila ng salita, pagdaka'y nagsisitanggap na may galak;

¹⁶And these are they in like manner who are sown upon the rocky places, who when they hear the word, immediately receive it with joy,

¹⁷At hindi nangaguugat sa kanilang sarili, kundi sangdaling tumatagal; kaya't pagkakaroon ng kapighatian o ng mga paguusig dahil sa salita, pagdaka'y nangatisod sila.

¹⁷and they have no root in themselves, but are for a time: then, tribulation arising, or persecution on account of the word, immediately they are offended.

¹⁸At ang mga iba'y yaong nangahasik sa dawagan; ang mga ito'y yaong nangakinig ng salita,

¹⁸And others are they who are sown among the thorns: these are they who have heard the word,

¹⁹At ang mga pagsusumakit na ukol sa sanglibutan, at ang daya ng mga kayamanan, at ang mga pita sa ibang mga bagay na nagsisipasok, ang nagsisiinis sa salita, at ito'y nagiging walang bunga.

¹⁹and the cares of life, and the deceitfulness of riches, and the lusts of other things, entering in, choke the word, and it becomes unfruitful.

²⁰At yaon ang nangahasik sa mabuting lupa; na nangakikinig ng salita, at tinatanggap ito, at namumunga ng tigtatatlongpu, at tigaanim na pu, at tigiisang daan.

²⁰And these are they who have been sown on the good ground, such as hear the word and receive it, and bear fruit; one thirty, and one sixty, and one a hundred [fold].

²¹At sinabi niya sa kanila, Dinadala baga ang ilaw upang ilagay sa ilalim ng takalan, o sa ilalim ng higaan, at hindi baga upang ilagay sa talagang lalagayan ng ilaw?

²¹And he said to them, Does the lamp come that it should be put under the bushel or under the couch? [Is it] not that it should be set upon the lamp-stand?

²²Sapagka't walang anomang bagay na natatago, kundi upang mahayag; ni nalilihim, kundi yao'y upang mapasa liwanag.

²²For there is nothing hidden which shall not be made manifest; nor does any secret thing take place, but that it should come to light.

²³Kung ang sinoman ay may mga pakinig na ipakikinig, ay makinig.

²³If any one have ears to hear, let him hear.

²⁴At sinabi niya sa kanila, Ingatan ninyo kung ano ang inyong pinakikinggan: sa panukat na inyong isinusukat ay kayo'y susukatin; at higit pa ang sa inyo'y ibibigay.

²⁴And he said to them, Take heed what ye hear; with what measure ye mete, it shall be meted to you; and there shall be [more] added to you.

²⁵Sapagka't ang mayroon, ay bibigyan pa; at ang wala, pati ng nasa kaniya ay aalisin pa sa kaniya.

²⁵For whosoever has, to him shall be given; and he who has not, even what he has shall be taken from him.

²⁶At sinabi niya, Ganyan ang kaharian ng Dios, na gaya ng isang taong naghahasik ng binhi sa lupa;

²⁶And he said, Thus is the kingdom of God, as if a man should cast the seed upon the earth,

²⁷At natutulog at nagbabangon sa gabi at araw, at sumisibol at lumalaki ang binhi na di niya nalalaman kung paano.

²⁷and should sleep and rise up night and day, and the seed should sprout and grow, he does not know how.

²⁸Sa kaniyang sarili ay nagbubunga ang lupa; una-una'y usbong, saka uhay, pagkatapos ay butil na humihitik sa uhay.

²⁸The earth bears fruit of itself, first [the] blade, then an ear, then full corn in the ear.

²⁹Datapuwa't pagka hinog na ang bunga, ay ginagamit agad ang panggapas, sapagka't dumating na ang pagaani.

²⁹But when the fruit is produced, immediately he sends the sickle, for the harvest is come.

³⁰At kaniyang sinabi, Sa ano natin itutulad ang kaharian ng Dios? o sa anong talinghaga isasaysay natin ito?

³⁰And he said, How should we liken the kingdom of God, or with what comparison should we compare it?

³¹Ito'y tulad sa butil ng binhi ng mostasa, na pagkahasik sa lupa, bagama't siyang lalong pinakamaliit sa lahat ng mga binhi na nangasa lupa,

³¹As to a grain of mustard [seed], which, when it is sown upon the earth, is less than all seeds which are upon the earth,

³²Gayon ma'y pagkatanim, ay tumataas, at lumalaki ng higit kay sa lahat ng mga gulay, at nagsasanga ng malalabay; ano pa't ang mga ibon sa langit ay mangakasisilong sa kaniyang lilim.

³²and when it has been sown, mounts up and becomes greater than all herbs, and produces great branches, so that the birds of heaven can roost under its shadow.

³³At sa pamamagitan ng gayong maraming talinghaga ay sinasaysay niya sa kanila ang salita, ayon sa makakaya ng kanilang pakinig;

³³And with many such parables he spoke the word to them, as they were able to hear,

³⁴At hindi sila kinakausap kundi sa talinghaga: datapuwa't sa kaniyang sariling mga alagad ay bukod na ipinaliliwanag ang lahat ng mga bagay.

³⁴but without a parable spoke he not to them; and in private he explained all things to his disciples.

³⁵At nang araw ding yaon, nang gabi na, ay sinabi niya sa kanila, Tumawid tayo sa kabilang ibayo.

³⁵And on that day, when evening was come, he says to them, Let us go over to the other side:

³⁶At pagkaiwan sa karamihan, ay kanilang dinala siya sa daong, ayon sa kaniyang kalagayan. At mayroon siyang kasamang ibang mga daong.

³⁶and having sent away the crowd, they take him with [them], as he was, in the ship. But other ships also were with him.

³⁷At nagbangon ang isang malakas na bagyo, at sinasalpukan ang daong ng mga alon, na ano pa't ang daong ay halos natitigib.

³⁷And there comes a violent gust of wind, and the waves beat into the ship, so that it already filled.

³⁸At siya'y natutulog sa hulihan sa ibabaw ng kutson; at siya'y ginising nila, at sinabi sa kaniya, Guro, wala bagang anoman sa iyo na mapahamak tayo?

³⁸And *he* was in the stern sleeping on the cushion. And they awake him up and say to him, Teacher, dost thou not care that we are perishing?

³⁹At gumising siya, at sinaway ang hangin, at sinabi sa dagat, Pumayapa, tumahimik ka. At humimpil ang hangin, at humusay na totoo ang panahon,

³⁹And awaking up he rebuked the wind, and said to the sea, Silence; be mute. And the wind fell, and there was a great calm.

⁴⁰At sinabi niya sa kanila, Bakit kayo nangatakot? wala pa baga kayong pananampalataya?

⁴⁰And he said to them, Why are ye [thus] fearful? how [is it] ye have not faith?

⁴¹At sila'y nangatakot na lubha, at sila-sila'y nangagsasabihan, Sino nga ito, na pati ng hangin at ng dagat ay tumatalima sa kaniya?

⁴¹And they feared [with] great fear, and said one to another, Who then is this, that even the wind and the sea obey him?