¹Nang mga araw na yaon, nang magkaroong muli ng maraming tao, at wala silang mangakain, ay tinawag niya ang kaniyang mga alagad, at sinabi sa kanila,

¹In those days, there being again a great crowd, and they having nothing that they could eat, having called his disciples to [him], he says to them,

²Nahahabag ako sa karamihan, sapagka't tatlong araw nang sila'y nangatira sa akin, at walang mangakain:

²I have compassion on the crowd, because they have stayed with me already three days and they have not anything they can eat,

³At kung sila'y pauwiin kong nangagugutom sa kanilang mga tahanan, ay magsisipanglupaypay sila sa daan; at nagsipanggaling sa malayo ang ilan sa kanila.

³and if I should dismiss them to their home fasting, they will faint on the way; for some of them are come from far.

⁴At nagsisagot sa kaniya ang kaniyang mga alagad, Paanong mabubusog ninoman ang mga taong ito ng tinapay dito sa isang ilang na dako?

⁴And his disciples answered him, Whence shall one be able to satisfy these with bread here in a desert place?

⁵At kaniyang tinanong sila, Ilang tinapay mayroon kayo? At sinabi nila, Pito.

⁵And he asked them, How many loaves have ye? And they said, Seven.

⁶At iniutos niya sa karamihan na magsiupo sa lupa; at kinuha niya ang pitong tinapay, at pagkapagpasalamat, ay pinagputolputol niya, at ibinigay sa kaniyang mga alagad, upang ihain sa kanila; at inihain nila sa karamihan.

⁶And he commanded the crowd to sit down on the ground. And having taken the seven loaves, he gave thanks, and broke [them] and gave [them] to his disciples, that they might set [them] before [them]; and they set [them] before the crowd.

⁷At mayroon silang ilang maliliit na isda: at nang mapagpala ang mga ito, ay ipinagutos niya na ihain din naman ang mga ito sa kanila.

⁷And they had a few small fishes, and having blessed them, he desired these also to be set before [them].

⁸At sila'y nagsikain, at nangabusog: at kanilang pinulot ang lumabis sa mga pinagputolputol, na pitong bakol na puno.

⁸And they ate and were satisfied. And they took up of fragments that remained seven baskets.

⁹At sila'y may mga apat na libo: at pinayaon niya sila.

⁹And they [that had eaten] were about four thousand; and he sent them away.

¹⁰At pagdaka'y lumulan siya sa daong na kasama ang kaniyang mga alagad, at napasa mga sakop ng Dalmanuta.

¹⁰And immediately going on board ship with his disciples, he came into the parts of Dalmanutha.

¹¹At nagsilabas ang mga Fariseo, at nangagpasimulang makipagtalo sa kaniya, na hinahanapan siya ng isang tandang mula sa langit, na tinutukso siya.

¹¹And the Pharisees went out and began to dispute against him, seeking from him a sign from heaven, tempting him.

¹²At nagbuntong-hininga siya ng malalim sa kaniyang espiritu, at nagsabi, Bakit humahanap ng tanda ang lahing ito? katotohanang sinasabi ko sa inyo, Walang tandang ibibigay sa lahing ito.

¹²And groaning in his spirit, he says, Why does this generation seek a sign? Verily I say unto you, A sign shall in no wise be given to this generation.

¹³At sila'y iniwan niya, at muling pagkalulan sa daong ay tumawid sa kabilang ibayo.

¹³And he left them, and going again on board ship, went away to the other side.

¹⁴At nangalimutan nilang magsipagdala ng tinapay; at wala sila kundi isang tinapay sa daong.

¹⁴And they forgot to take bread, and save one loaf, they had not [any] with them in the ship.

¹⁵At ipinagbilin niya sa kanila, na nagsabi, Tingnan ninyo, mangagingat kayo sa lebadura ng mga Fariseo at sa lebadura ni Herodes.

¹⁵And he charged them, saying, Take heed, beware of the leaven of the Pharisees and [of] the leaven of Herod.

¹⁶At nangagkatuwiranan sila-sila rin, na nangagsasabi, Wala tayong tinapay.

¹⁶And they reasoned with one another, [saying], It is because we have no bread.

¹⁷At pagkahalata nito ni Jesus ay sinabi sa kanila, Bakit nangagbubulaybulay kayo, sapagka't wala kayong tinapay? hindi pa baga ninyo napaghahalata, ni napaguunawa man? nangagmatigas na baga ang inyong puso?

¹⁷And Jesus knowing [it], says to them, Why reason ye because ye have no bread? Do ye not yet perceive nor understand? Have ye your heart [yet] hardened?

¹⁸Mayroon kayong mga mata, hindi baga kayo nangakakakita? at mayroon kayong mga tainga, hindi baga kayo nangakakarinig? at hindi baga ninyo nangaaalaala?

¹⁸Having eyes, see ye not? and having ears, hear ye not? and do ye not remember?

¹⁹Nang aking pagputolputulin ang limang tinapay sa limang libong lalake, ilang bakol na puno ng mga pinagputolputol ang inyong binuhat? Sinabi nila sa kaniya, Labingdalawa.

¹⁹When I broke the five loaves for the five thousand, how many hand-baskets full of fragments took ye up? They say to him, Twelve.

²⁰At nang pagputolputulin ang pitong tinapay sa apat na libo, ilang bakol na puno ng mga pinagputolputol ang binuhat ninyo? At sinabi nila sa kaniya, Pito.

²⁰And when the seven for the four thousand, the filling of how many baskets of fragments took ye up? And they said, Seven.

²¹At sinabi niya sa kanila, Hindi pa baga ninyo napaguunawa?

²¹And he said to them, How do ye not yet understand?

²²At nagsidating sila sa Betsaida. At dinala nila sa kaniya ang isang lalaking bulag, at ipinamanhik sa kaniya na siya'y hipuin.

²²And he comes to Bethsaida; and they bring him a blind man, and beseech him that he might touch him.

²³At hinawakan niya sa kamay ang lalaking bulag, at dinala niya sa labas ng nayon; at nang maluraan ang kaniyang mga mata, at maipatong ang kaniyang mga kamay sa kaniya, ay kaniyang tinanong siya, Nakakakita ka baga ng anoman?

²³And taking hold of the hand of the blind man he led him forth out of the village, and having spit upon his eyes, he laid his hands upon him, and asked him if he beheld anything.

²⁴At siya'y tumingala, at nagsabi, Nakakakita ako ng mga tao; sapagka't namamasdan ko silang tulad sa mga punong kahoy, na nagsisilakad.

²⁴And having looked up, he said, I behold men, for I see [them], as trees, walking.

²⁵Saka ipinatong na muli sa kaniyang mga mata ang mga kamay niya; at siya'y tumitig, at gumaling, at nakita niyang maliwanag ang lahat ng mga bagay.

²⁵Then he laid his hands again upon his eyes, and he saw distinctly, and was restored and saw all things clearly.

²⁶At pinauwi niya siya sa kaniyang tahanan, na sinasabi, Huwag kang pumasok kahit sa nayon.

²⁶And he sent him to his house, saying, Neither enter into the village, nor tell [it] to any one in the village.

²⁷At pumaroon si Jesus, at ang kaniyang mga alagad sa mga nayon ng Cesarea ni Filipo: at sa daan ay itinanong niya sa kaniyang mga alagad, na sinabi sa kanila, Ano baga ang sabi ng mga tao kung sino ako?

²⁷And Jesus went forth and his disciples, into the villages of Caesarea-Philippi. And by the way he asked his disciples, saying unto them, Who do men say that I am?

²⁸At sinaysay nila sa kaniya, na sinasabi, Si Juan Bautista; at ang mga iba, si Elias; datapuwa't ang mga iba, Isa sa mga propeta.

²⁸And they answered him, saying, John the baptist; and others, Elias; but others, One of the prophets.

²⁹At tinanong niya sila, Datapuwa't ano ang sabi ninyo kung sino ako? Sumagot si Pedro at nagsabi sa kaniya, Ikaw ang Cristo.

²⁹And he asked them, But *ye*, who do ye say that I am? And Peter answering says to him, *Thou* art the Christ.

³⁰At ipinagbilin niya sa kanila na huwag sabihin kanino man ang tungkol sa kaniya.

³⁰And he charged them straitly, in order that they should tell no man about him.

³¹At siya'y nagpasimulang magturo sa kanila, na ang Anak ng tao ay kinakailangang magbata na maraming mga bagay, at itakuwil ng matatanda, at ng mga pangulong saserdote, at ng mga eskriba, at patayin, at pagkaraan ng tatlong araw ay muling magbangon.

³¹And he began to teach them that the Son of man must suffer many things, and be rejected of the elders and of the chief priests and of the scribes, and be killed, and after three days rise [again].

³²At hayag na sinabi niya ang pananalitang ito. At isinama siya ni Pedro, at pinasimulang siya'y pagwikaan.

³²And he spoke the thing openly. And Peter, taking him to [him], began to rebuke him.

³³Datapuwa't paglingap niya sa palibot, at pagtingin sa kaniyang mga alagad, ay pinagwikaan si Pedro, at sinabi, Lumagay ka sa likuran ko, Satanas; sapagka't hindi mo pinagiisip ang mga bagay na ukol sa Dios, kundi ang mga bagay na ukol sa mga tao.

³³But he, turning round and seeing his disciples, rebuked Peter, saying, Get away behind me, Satan, for thy mind is not on the things that are of God, but on the things that are of men.

³⁴At pinalapit niya sa kaniya ang karamihan pati ng kaniyang mga alagad, at sa kanila'y sinabi, Kung ang sinomang tao ay ibig sumunod sa akin, ay tumanggi sa kaniyang sarili, at pasanin ang kaniyang krus, at sumunod sa akin.

³⁴And having called the crowd with his disciples, he said to them, Whoever desires to come after me, let him deny himself, and take up his cross and follow me.

³⁵Sapagka't ang sinomang magibig iligtas ang kaniyang buhay ay mawawalan nito: at ang sinomang mawalan ng kaniyang buhay dahil sa akin at sa evangelio ay maililigtas yaon.

³⁵For whosoever shall desire to save his life shall lose it, but whosoever shall lose his life for my sake and the gospel's shall save it.

³⁶Sapagka't ano ang mapapakinabang ng tao, na makamtan ang buong sanglibutan, at mapapahamak ang kaniyang buhay?

³⁶For what shall it profit a man if he gain the whole world and suffer the loss of his soul?

³⁷Sapagka't anong ibibigay ng tao na katumbas sa kaniyang buhay?

³⁷for what should a man give in exchange for his soul?

³⁸Sapagka't ang sinomang magmakahiya sa akin at sa aking mga salita sa lahing ito na mapangalunya at makasalanan, ay ikahihiya rin naman siya ng Anak ng tao, pagparito niyang nasa kaluwalhatian ng kaniyang Ama na kasama ng mga banal na anghel.

³⁸For whosoever shall be ashamed of me and of my words in this adulterous and sinful generation, of him shall the Son of man also be ashamed when he shall come in the glory of his Father with the holy angels.