1Ang mabuting pangalan ay maiging piliin, kay sa malaking kayamanan, at ang magandang kalooban, kay sa pilak at ginto.
1Nomo bona estas pli preferinda, ol granda ricxeco; Kaj bona estimo, ol argxento kaj oro.
2Ang mayaman at ang dukha ay nagkakasalubong kapuwa: ang Panginoon ang May-lalang sa kanilang lahat.
2Ricxulo kaj malricxulo renkontigxas: Ilin ambaux kreis la Eternulo.
3Ang mabait na tao ay nakakakita ng kasamaan at nagkukubli: nguni't dinadaanan ng musmos at nagtitiis.
3Prudentulo antauxvidas malbonon, kaj kasxigxas; Sed naivuloj antauxenpasxas, kaj difektigxas.
4Ang kagantihan sa kapakumbabaan at ang pagkatakot sa Panginoon ay kayamanan, at karangalan, at buhay.
4Por humileco kaj timo antaux la Eternulo Oni ricevas ricxecon kaj honoron kaj vivon.
5Mga tinik at mga silo ay nangasa daan ng magdaraya: ang nagiingat ng kaniyang kaluluwa ay lalayo sa mga yaon.
5Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimigxas de ili.
6Turuan mo ang bata sa daan na dapat niyang lakaran, at pagka tumanda man siya ay hindi niya hihiwalayan.
6Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj ecx maljunigxinte li ne deklinigxos de gxi.
7Ang mayaman ay magpupuno sa dukha, at ang manghihiram ay alipin ng nagpapahiram.
7Ricxulo regas super malricxuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.
8Siyang naghahasik ng kasamaan ay aani ng kapahamakan; at ang pamalo ng kaniyang poot ay maglilikat.
8Kiu semas maljustajxon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompigxos.
9Ang may magandang-loob na mata ay pagpapalain: sapagka't nagbibigay ng kaniyang tinapay sa dukha.
9Bonokululo estos benata; CXar li donas el sia pano al malricxulo.
10Itaboy mo ang manglilibak, at ang pagtatalo ay maalis; Oo, ang pagkakaalit at pagduwahagi ay matitigil.
10Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj cxesigxos malkonsento kaj ofendo.
11Siyang umiibig ng kalinisan ng puso, dahil sa biyaya ng kaniyang mga labi ay magiging kaniyang kaibigan ang hari.
11Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la regxo estas amiko.
12Ang mga mata ng Panginoon ay nagiingat sa maalam: nguni't kaniyang ibinabagsak ang mga salita ng taksil.
12La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.
13Sinasabi ng tamad, may leon sa labas: mapapatay ako sa mga lansangan.
13Mallaborulo diras:Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.
14Ang bibig ng masasamang babae ay isang malalim na lungaw: siyang nayayamot sa Panginoon ay mabubuwal doon.
14La busxo de malcxastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.
15Ang kamangmangan ay nababalot sa puso ng bata; nguni't ilalayo sa kaniya ng pamalong pangsaway.
15Malsagxeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta gxin elpelas el gxi.
16Ang pumipighati sa dukha upang magpalago ng kaniyang pakinabang, at ang nagbibigay sa mayaman, ay humahangga sa pangangailangan lamang.
16Kiu premas malricxulon, por pligrandigi sian ricxecon, Tiu donas al ricxulo, por ke li malricxigxu.
17Ikiling mo ang iyong pakinig, at iyong dinggin ang mga salita ng pantas, at ihilig mo ang iyong puso sa aking kaalaman.
17Klinu vian orelon kaj auxskultu vortojn de sagxuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;
18Sapagka't maligayang bagay kung iyong ingatan sa loob mo, kung mangatatatag na magkakasama sa iyong mga labi.
18CXar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos cxiuj pretaj sur viaj lipoj.
19Upang ang iyong tiwala ay malagak sa Panginoon, aking ipinakilala sa iyo sa kaarawang ito, oo, sa iyo.
19Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaux.
20Hindi ba ako sumulat sa iyo ng mga marilag na bagay na mga payo at kaalaman;
20CXu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,
21Upang ipakilala sa iyo ang katunayan ng mga salitang katotohanan, upang iyong maibalik ang mga salita ng katotohanan sa kanila na nagsusugo sa iyo?
21Por sciigi al vi la gxustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?
22Huwag kang magnakaw sa dukha, sapagka't siya'y dukha, ni pumighati man sa nagdadalamhati sa pintuang-bayan:
22Ne prirabu malricxulon, pro tio, ke li estas malricxa; Kaj ne premu senhavulon cxe la pordego;
23Sapagka't ipakikipaglaban ng Panginoon ang kanilang usap, at sasamsaman ng buhay yaong nagsisisamsam sa kanila.
23CXar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.
24Huwag kang makipagkaibigan sa taong magagalitin; at sa mainiting tao ay huwag kang sasama:
24Ne amikigxu kun homo kolerema, Kaj ne komunikigxu kun homo flamigxema;
25Baka ka matuto ng kaniyang mga lakad, at magtamo ng silo sa iyong kaluluwa.
25Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.
26Huwag kang maging isa sa kanila na nakikikamay, o sa kanila na mangananagot sa mga utang:
26Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por sxuldoj.
27Kung wala kang ikabayad, bakit kaniyang kukunin sa iyo ang iyong higaan?
27Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litajxon de sub vi.
28Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa, na inilagay ng iyong mga magulang.
28Ne forsxovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.
29Nakikita mo ba ang taong masipag sa kaniyang gawain? siya'y tatayo sa harap ng mga hari: hindi siya tatayo sa harap ng mga taong hamak.
29Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaux regxoj; Li ne staros antaux maleminentuloj.