1Hindi ba umiiyak ang karunungan, at inilalabas ng unawa ang kaniyang tinig?
1Dengar! Kebijaksanaan berseru-seru, hikmat mengangkat suara.
2Sa taluktok ng mga mataas na dako sa tabi ng daan, sa mga salubungang landas, siya'y tumatayo;
2Ia berdiri di bukit-bukit di sisi jalan, dan di persimpangan-persimpangan.
3Sa tabi ng mga pintuang-bayan sa pasukan ng bayan, sa pasukan sa mga pintuan siya'y humihiyaw ng malakas:
3Di pintu gerbang, di jalan masuk ke kota, di situlah terdengar suaranya.
4Sa inyo, Oh mga lalake, ako'y tumatawag; at ang aking tinig ay sa mga anak ng mga tao.
4"Hai, umat manusia, kepadamu aku berseru; setiap insan di bumi, perhatikanlah himbauanku!
5Oh kayong mga musmos, magsiunawa kayo ng katalinuhan; at, kayong mga mangmang, makaunawa kayo sa puso.
5Kamu yang belum berpengalaman, belajarlah mempunyai pikiran yang tajam; kamu yang bebal, belajarlah menjadi insaf.
6Kayo'y mangakinig, sapagka't magsasalita ako ng mga marilag na bagay; at ang buka ng aking mga labi ay magiging mga matuwid na bagay,
6Perhatikanlah perkataan-perkataanku, karena semuanya tepat dan bermutu.
7Sapagka't ang aking bibig ay sasambit ng katotohanan; at kasamaan ay karumaldumal sa aking mga labi.
7Yang kukatakan, betul semua, sebab aku benci kepada dusta.
8Lahat ng mga salita ng aking bibig ay sa katuwiran; walang bagay na liko o suwail sa kanila.
8Perkataan-perkataanku jujur semua, tak satu pun yang berbelit atau salah.
9Pawang malilinaw sa kaniya na nakakaunawa, at matuwid sa kanila na nangakakasumpong ng kaalaman.
9Bagi orang cerdas, perkataanku benar, bagi orang yang arif, perkataanku tepat.
10Tanggapin mo ang aking turo at huwag pilak; at ang kaalaman na higit kay sa dalisay na ginto.
10Hargailah nasihatku melebihi perak asli, pentingkanlah pengetahuan melebihi emas murni.
11Sapagka't ang karunungan ay maigi kay sa mga rubi; at lahat ng mga bagay na mananasa ay hindi maitutulad sa kaniya.
11Akulah hikmat, lebih berharga dari berlian; tak dapat dibandingkan dengan apa pun yang kauidamkan.
12Akong karunungan ay tumatahan sa kabaitan, at aking nasusumpungan ang kaalaman at gunita.
12Akulah hikmat; padaku ada pengertian, kebijaksanaan dan pengetahuan.
13Ang pagkatakot sa Panginoon ay ipagtanim ang kasamaan; Kapalaluan, at kahambugan at masamang lakad, at ang masamang bibig ay aking ipinagtatanim.
13Menghormati TUHAN berarti membenci kejahatan; aku tidak menyukai kesombongan dan keangkuhan. Aku benci tingkah laku yang jahat dan kata-kata tipu muslihat.
14Payo ay akin at magaling na kaalaman: ako'y kaunawaan; ako'y may kapangyarihan,
14Akulah yang memberi ilham. Dan aku juga yang mewujudkannya. Aku cerdas dan kuat pula.
15Sa pamamagitan ko ay naghahari ang mga hari, at nagpapasiya ng kaganapan ang mga pangulo.
15Raja-raja kubantu menjalankan pemerintahan, para penguasa kutolong menegakkan keadilan.
16Sa pamamagitan ko ay nagpupuno ang mga pangulo, at ang mga mahal na tao, sa makatuwid baga'y lahat ng mga hukom sa lupa.
16Karena jasaku, para pembesar dan para bangsawan memerintah dan menjalankan keadilan.
17Aking iniibig sila na nagsisiibig sa akin; at yaong nagsisihanap na masikap sa akin ay masusumpungan ako.
17Aku mengasihi mereka yang suka kepadaku; yang mencari aku, akan menemukan aku.
18Mga kayamanan at karangalan ay nasa akin; Oo, lumalaging mga kayamanan at katuwiran.
18Padaku tersedia kekayaan juga kehormatan dan kemakmuran.
19Ang bunga ko ay maigi kay sa ginto, oo, kay sa dalisay na ginto; at ang pakinabang sa akin kay sa piling pilak.
19Yang kaudapat dari aku melebihi emas murni; lebih berharga dari perak asli.
20Ako'y lumalakad sa daan ng katuwiran, sa gitna ng mga landas ng kahatulan:
20Aku mengikuti jalan keadilan, aku melangkah di jalan kejujuran.
21Upang aking papagmanahin ng pag-aari yaong nagsisiibig sa akin, at upang aking mapuno ang kanilang ingatang-yaman.
21Orang yang mengasihi aku, kujadikan kaya; kupenuhi rumahnya dengan harta benda.
22Inari ako ng Panginoon sa pasimula ng kaniyang lakad, bago pinasimulan ang kaniyang mga gawa ng una.
22Aku diciptakan TUHAN sebagai yang pertama, akulah hasil karya-Nya yang semula pada zaman dahulu kala.
23Ako'y nalagay mula noong araw mula ng walang pasimula, bago nalikha ang lupa.
23Aku dibentuk sejak permulaan zaman, pada mulanya, sebelum bumi diciptakan.
24Ako'y nailabas ng wala pang mga kalaliman; nang wala pang mga bukal na sagana ng tubig.
24Aku lahir sebelum tercipta samudra raya, sebelum muncul sumber-sumber air.
25Bago ang mga bundok ay nalagay, bago ang mga burol ay ako'y nailabas:
25Aku lahir sebelum gunung-gunung ditegakkan, sebelum bukit-bukit didirikan,
26Samantalang hindi pa niya nililikha ang lupa, ni ang mga parang man, ni ang pasimula man ng alabok ng sanglibutan.
26sebelum TUHAN menciptakan bumi dan padang-padangnya, bahkan sebelum diciptakan-Nya gumpalan tanah yang pertama.
27Nang kaniyang itatag ang langit nandoon ako: nang siya'y maglagay ng balantok sa balat ng kalaliman:
27Aku menyaksikan ketika langit dihamparkan, dan cakrawala direntangkan di atas lautan,
28Nang kaniyang pagtibayin ang langit sa itaas: nang maging matibay ang mga bukal ng kalaliman:
28ketika TUHAN menempatkan awan di angkasa, dan membuka sumber-sumber samudra,
29Nang bigyan niya ang dagat ng kaniyang hangganan, upang huwag salangsangin ng tubig ang kaniyang utos: nang kaniyang iayos ang mga patibayan ng lupa:
29ketika Ia memerintahkan air laut supaya jangan melewati batas-batasnya. Aku pun turut hadir di sana ketika alas bumi diletakkan-Nya.
30Nasa siping nga niya ako na gaya ng matalinong manggagawa: at ako ang kaniyang ligaya sa araw-araw, na nagagalak na lagi sa harap niya;
30Aku berada di samping-Nya sebagai anak kesayangan-Nya, setiap hari akulah kebahagiaan-Nya; selalu aku bermain-main di hadapan-Nya.
31Na nagagalak sa kaniyang tinatahanang lupa; at ang aking kaaliwan ay sa mga anak ng mga tao.
31Aku bersenang-senang di atas bumi-Nya, dan merasa bahagia di antara manusia.
32Ngayon nga, mga anak ko, dinggin ninyo ako: sapagka't mapalad ang nangagiingat ng aking mga daan.
32Karena itu, dengarkanlah aku, hai orang muda! Turutilah petunjukku, maka kau akan bahagia.
33Mangakinig kayo ng turo, at kayo'y magpakapantas, at huwag ninyong tanggihan.
33Terimalah petuah dan jadilah bijaksana, janganlah engkau meremehkannya.
34Mapalad ang tao na nakikinig sa akin, na nagbabantay araw-araw sa aking mga pintuang-bayan, na naghihintay sa mga haligi ng aking mga pintuan.
34Bahagialah orang yang mendengarkan aku yang setiap hari duduk menanti di pintu rumahku, dan berjaga-jaga di gerbang kediamanku.
35Sapagka't sinomang nakakasumpong sa akin, ay nakakasumpong ng buhay. At magtatamo ng lingap ng Panginoon.
35Siapa mendapat aku, memperoleh kehidupan, kepadanya TUHAN berkenan.
36Nguni't siyang nagkakasala laban sa akin ay nagliligaw ng kaniyang sariling kaluluwa; silang lahat na nangagtatanim sa akin ay nagsisiibig ng kamatayan.
36Siapa tidak mendapat aku, merugikan diri sendiri; orang yang membenciku, mencintai maut."