1Ang mga salita ni Agur na anak ni Jache; ang sanggunian. Sinabi ng lalake kay Ithiel, kay Ithiel, at kay Ucal:
1Palavras de Agur, filho de Jaqué de Massá. Diz o homem a Itiel, e a Ucal:
2Tunay na ako'y hangal kay sa kaninoman, at walang kaunawaan ng isang tao:
2Na verdade que eu sou mais estúpido do que ninguém; não tenho o entendimento do homem;
3At hindi ako natuto ng karunungan, ni mayroon man ako ng kaalaman ng Banal.
3não aprendi a sabedoria, nem tenho o conhecimento do Santo.
4Sino ang sumampa sa langit, at bumaba? Sino ang pumisan ng hangin sa kaniyang mga dakot? Sinong nagtali ng tubig sa kaniyang kasuutan? Sinong nagtatag ng lahat ng mga wakas ng lupa? Ano ang kaniyang pangalan, at ano ang pangalan ng kaniyang anak kung iyong nalalaman?
4Quem subiu ao céu e desceu? quem encerrou os ventos nos seus punhos? mas amarrou as águas no seu manto? quem estabeleceu todas as extremidades da terra? qual é o seu nome, e qual é o nome de seu filho? Certamente o sabes!
5Bawa't salita ng Dios ay subok: siya'y kalasag sa kanila, na nanganganlong sa kaniya.
5Toda palavra de Deus é pura; ele é um escudo para os que nele confiam.
6Huwag kang magdagdag sa kaniyang mga salita, baka kaniyang sawayin ka, at masunduan kang sinungaling.
6Nada acrescentes �s suas palavras, para que ele não te repreenda e tu sejas achado mentiroso.
7Dalawang bagay ang hiniling ko sa iyo; huwag mong ipagkait sa akin bago ako mamatay.
7Duas coisas te peço; não mas negues, antes que morra:
8Ilayo mo sa akin ang walang kabuluhan at ang mga kasinungalingan: huwag mo akong bigyan ng kahit karalitaan o kayamanan man; pakanin mo ako ng pagkain na kailangan ko:
8Alonga de mim a falsidade e a mentira; não me dês nem a pobreza nem a riqueza: dá-me só o pão que me é necessário;
9Baka ako'y mabusog, at magkaila sa iyo, at magsabi, sino ang Panginoon? O baka ako'y maging dukha, at magnakaw ako, at gumamit ng paglapastangan sa pangalan ng aking Dios.
9para que eu de farto não te negue, e diga: Quem é o Senhor? ou, empobrecendo, não venha a furtar, e profane o nome de Deus.
10Huwag mong pawikaan ang alipin sa kaniyang panginoon, baka ka tungayawin niya, at ikaw ay maging salarin.
10Não calunies o servo diante de seu senhor, para que ele não te amaldiçoe e fiques tu culpado.
11May lahi na tumutungayaw sa kanilang ama. At hindi pinagpapala ang kanilang ina.
11Há gente que amaldiçoa a seu pai, e que não bendiz a sua mãe.
12May lahi na malinis sa harap ng kanilang sariling mga mata, at gayon man ay hindi hugas sa kanilang karumihan.
12Há gente que é pura aos seus olhos, e contudo nunca foi lavada da sua imundícia.
13May lahi, Oh pagka mapagmataas ng kanilang mga mata! At ang kanilang mga talukap-mata ay nangakataas.
13Há gente cujos olhos são altivos, e cujas pálpebras são levantadas para cima.
14May lahi na ang mga ngipin ay parang mga tabak, at ang kanilang mga bagang ay parang mga sundang, upang lamunin ang dukha mula sa lupa, at ang mapagkailangan sa gitna ng mga tao.
14Há gente cujos dentes são como espadas; e cujos queixais sao como facas, para devorarem da terra os aflitos, e os necessitados dentre os homens.
15Ang linga ay may dalawang anak, na sumisigaw, bigyan mo, bigyan mo. May tatlong bagay na kailan man ay hindi nasisiyahan, Oo, apat na hindi nagsasabi, siya na:
15A sanguessuga tem duas filhas, a saber: Dá, Dá. Há três coisas que nunca se fartam; sim, quatro que nunca dizem: Basta;
16Ang Sheol; at ang baog na bahay-bata; ang lupa na hindi napapatiranguhaw ng tubig; at ang apoy na hindi nagsasabi, siya na.
16o Seol, a madre estéril, a terra que não se farta d'água, e o fogo que nunca diz: Basta.
17Ang mata na tumutuya sa kaniyang ama, at humahamak ng pagsunod sa kaniyang ina, tutukain ito ng mga uwak sa libis, at kakanin ito ng mga inakay na aguila.
17Os olhos que zombam do pai, ou desprezam a obediência � mãe, serão arrancados pelos corvos do vale e devorados pelos filhos da águia.
18May tatlong bagay na totoong kagilagilalas sa akin, Oo, apat na hindi ko nalalaman:
18Há três coisas que são maravilhosas demais para mim, sim, há quatro que não conheço:
19Ang lipad ng aguila sa hangin; ang usad ng ahas sa ibabaw ng mga bato; ang lutang ng sasakyan sa gitna ng dagat; at ang lakad ng lalake na kasama ng isang dalaga.
19o caminho da águia no ar, o caminho da cobra na penha, o caminho do navio no meio do mar, e o caminho do homem com uma virgem.
20Gayon ang lakad ng mangangalunyang babae; siya'y kumakain, at nagpapahid ng kaniyang bibig, at nagsasabi, hindi ako gumawa ng kasamaan.
20Tal é o caminho da mulher adúltera: ela come, e limpa a sua boca, e diz: não pratiquei iniqüidade.
21Sa tatlong bagay ay nanginginig ang lupa, at sa apat na hindi niya madala:
21Por três coisas estremece a terra, sim, há quatro que não pode suportar:
22Sa isang alipin, pagka naghahari; at sa isang mangmang, pagka nabubusog ng pagkain;
22o escravo quando reina; o tolo quando se farta de comer;
23Sa isang babaing nakayayamot, pagka nagaasawa; at sa isang aliping babae, na nagmamana sa kaniyang panginoong babae.
23a mulher desdenhada quando se casa; e a serva quando fica herdeira da sua senhora.
24May apat na bagay na maliit sa lupa, nguni't lubhang mga pantas:
24Quatro coisas há na terra que são pequenas, entretanto são extremamente sábias;
25Ang mga langgam ay bayang hindi matibay, gayon ma'y nagiimbak ng kanilang pagkain sa taginit;
25as formigas são um povo sem força, todavia no verão preparam a sua comida;
26Ang mga koneho ay hayop na mahina, gayon ma'y nagsisigawa sila ng kanilang mga bahay sa malalaking bato;
26os querogrilos são um povo débil, contudo fazem a sua casa nas rochas;
27Ang mga balang ay walang hari, gayon ma'y lumalabas silang lahat na pulupulutong;
27os gafanhotos não têm rei, contudo marcham todos enfileirados;
28Ang butiki ay tumatangan ng kaniyang mga kamay, gayon ma'y nasa mga bahay ng mga hari siya.
28a lagartixa apanha-se com as mãos, contudo anda nos palácios dos reis.
29May tatlong bagay na maganda sa kanilang lakad, Oo, apat na mainam sa lakad:
29Há três que andam com elegância, sim, quatro que se movem airosamente:
30Ang leon na pinaka matapang sa mga hayop, at hindi humihiwalay ng dahil sa kanino man;
30o leão, que é o mais forte entre os animais, e que não se desvia diante de ninguém;
31Ang asong matulin; ang kambing na lalake rin naman: at ang hari na hindi malalabanan.
31o galo emproado, o bode, e o rei � frente do seu povo.
32Kung ikaw ay gumagawa ng kamangmangan sa pagmamataas, o kung ikaw ay umisip ng kasamaan, ilagay mo ang iyong kamay sa iyong bibig.
32Se procedeste loucamente em te elevares, ou se maquinaste o mal, põe a mão sobre a boca.
33Sapagka't sa pagbati sa gatas ay naglalabas ng mantekilya, at sa pagsungalngal sa ilong ay lumalabas ang dugo: Gayon ang pamumungkahi sa poot ay naglalabas ng kaalitan.
33Como o espremer do leite produz queijo verde, e o espremer do nariz produz sangue, assim o espremer da ira produz contenda.