¹İsa, kendisini dinleyen halka bütün bu sözleri söyledikten sonra Kefarnahuma gitti.

¹Kahudu-na Yesus mpotudui' ntodea hawe'ea toe, hilou-imi hi ngata Kapernaum.

²Orada bir yüzbaşının çok değer verdiği kölesi ölüm döşeğinde hasta yatıyordu.

²Hi ngata toe, ria hadua tadulako tantara to Roma, ria-ki batua-na to napoka'ahi' lia. Batua-na toei peda' danca, neo' mate.

³İsayla ilgili haberleri duyan yüzbaşı, gelip kölesini iyileştirmesini rica etmek üzere Ona Yahudilerin bazı ileri gelenlerini gönderdi.

³Kana'epe-na tadulako toei karia-na Yesus hi ngata-na, nahubui ba hangkuja dua pangkeni to Yahudi hilou mpopetulungi hi Yesus, bona tumai-i mpaka'uri' batua-na.

⁴Bunlar İsanın yanına gelince içten bir yalvarışla Ona şöyle dediler: ‹‹Bu adam senin yardımına layıktır.

⁴Karata-ra hi Yesus, merapi' mpu'u-ra, ra'uli': "Tadulako toei ria, natao lia nutulungi,

⁵Çünkü ulusumuzu seviyor. Havramızı yaptıran da kendisidir.››

⁵apa' napoka'ahi' -ta kita' to Yahudi, pai' ria-i mpowai' -kai doi mpowangu tomi posampayaa-kai."

⁶İsa onlarla birlikte yola çıktı. Eve yaklaştığı sırada, yüzbaşı bazı dostlarını yollayıp Ona şu haberi gönderdi: ‹‹Ya Rab, zahmet etme; evime girmene layık değilim.

⁶Ngkai ree, hilou mpu'u-imi Yesus dohe-ra. Kamohu' -na Yesus hi tomi-na, tadulako toei mpohubui wo'o-ramo ba hangkuja dua doo-na hilou mpohirua' -ki Yesus mpo'uli' -ki hewa toi: "Tuama, uma-ko mingki' tumai hi tomi-ku, apa' aku' toi bela-a to Yahudi, uma-a natao nupencuai'.

⁷Bu yüzden yanına gelmeye de kendimi layık görmedim. Sen yeter ki bir söz söyle, uşağım iyileşir.

⁷Toe pai' uma-a daho' tilou hi Iko Tuama, apa' uma-a natao mpohirua' -koko. Nau' lolita hamela-wadi nu'uli', bate mo'uri' -i mpai' batua-ku.

⁸Ben de buyruk altında bir görevliyim, benim de buyruğumda askerlerim var. Birine, ‹Git› derim, gider; ötekine, ‹Gel› derim, gelir; köleme, ‹Şunu yap› derim, yapar.››

⁸Apa' aku' toi-e, pahawaa' wo'o-a-wadi-kuwo, pai' ria wo'o-ra-kuwo to kuhawai'. Ane rapa' -na ria hawa' -ku hi hadua tantara mpo'uli' -ki: `Hilou-ko!' bate hilou-i. Ane mekio' -a hi tantara kahadua-na: `Mai-ko!' bate tumai-i. Ane ku'uli' -raka batua-ku: `Babehi toe!' bate rababehi. Wae wo'o-kowo Iko Tuama, napa to nu'uli' hi retu, bate madupa' hi rei."

⁹Bu sözleri duyan İsa yüzbaşıya hayran kaldı. Ardından gelen kalabalığa dönerek, ‹‹Size şunu söyleyeyim›› dedi, ‹‹İsrailde bile böyle iman görmedim.››

⁹Konce-i Yesus mpo'epe lolita ngkai tadulako toei. Toe pai' me'ili' -imi hi ntodea to mpotuku' -i, pai' na'uli' -raka: "Uma mowo pepangala' -na tau toei ria! Nau' hi to Yahudi muli Israel, ko'ia ria haduaa kurata to bohe pepangala' -na hewa tauna toei ria."

¹⁰Gönderilenler eve döndüklerinde köleyi iyileşmiş buldular.

¹⁰Oti toe, nculii' -ramo suro toera hi tomi tadulako. Karata-ra hi ria, mpolia' mo'uri' -imi batua-na.

¹¹Bundan kısa bir süre sonra İsa, Nain denilen bir kente gitti. Öğrencileriyle büyük bir kalabalık Ona eşlik ediyordu.

¹¹Uma mahae ngkai toe, hilou-imi Yesus hi ngata to rahanga' Nain, hante ana'guru-na pai' wori' tau ntani' -na dohe-ra.

¹²İsa kentin kapısına tam yaklaştığı sırada, dul annesinin tek oğlu olan bir adamın cenazesi kaldırılıyordu. Kent halkından büyük bir kalabalık da kadınla birlikteydi.

¹²Mohu' -ramo hi wobo' wuntu ngata, rahilo-rawo wori' tauna mehupa' ngkai rala ngata, mpokowa' tomate. Tomate toei, hadua kabilasa, ana' hadudua, tina-na balu-mi. Wori' pue' ngata mpodohei tina-na hilou hi daeo'.

¹³Rab kadını görünce ona acıdı. Kadına, ‹‹Ağlama›› dedi.

¹³Kanahilo-na Pue' Yesus tobine toei, metumu' -mi ahi' -na pai' na'uli' -ki: "Neo' -pi-hawo geo'!"

¹⁴Yaklaşıp cenaze sedyesine dokununca sedyeyi taşıyanlar durdu. İsa, ‹‹Delikanlı›› dedi, ‹‹Sana söylüyorum, kalk!››

¹⁴Hilou-imi mpoganga pokowa', mentoda' -ramo to mokowa'. Na'uli' Yesus: "Kabilasa! Kuhubui-ko memata!"

¹⁵Ölü doğrulup oturdu ve konuşmaya başladı. İsa onu annesine geri verdi.

¹⁵Kabilasa to mate toei we'i, kaliliu mohura-imi pai' -i mololita. Na'uli' Yesus mpo'uli' -ki tina-na: "Oi-mi ana' -nu, totina."

¹⁶Herkesi bir korku almıştı. ‹‹Aramızda büyük bir peygamber ortaya çıktı!›› ve ‹‹Tanrı, halkının yardımına geldi!›› diyerek Tanrıyı yüceltmeye başladılar.

¹⁶Tauna to mpohilo kajadia' toe, me'eka' omea-ramo, pai' -ra mpobila' Alata'ala, ra'uli': "Hadua nabi to mobaraka' mehuwu-mi hi laintongo' -ta! Hompo mpu'u-imi Alata'ala tumai mpotulungi ntodea-na!"

¹⁷İsayla ilgili bu haber bütün Yahudiyeye ve çevre bölgelere yayıldı.

¹⁷Kareba toe molele hobo' hi tana' Yudea pai' ntololikia-na.

¹⁸Yahyanın öğrencileri bütün bu olup bitenleri kendisine bildirdiler. Öğrencilerinden ikisini yanına çağıran Yahya, ‹‹Gelecek Olan sen misin, yoksa başkasını mı bekleyelim?›› diye sormaları için onları Rabbe gönderdi.

¹⁸Ana'guru-na Yohanes Topeniu' mpoparata-ki hawe'ea to nababehi Yesus toe. Toe pai' mpokio' -i rodua ana'guru-na,

²⁰Adamlar İsanın yanına gelince şöyle dediler: ‹‹Bizi sana Vaftizci Yahya gönderdi. ‹Gelecek Olan sen misin, yoksa başkasını mı bekleyelim?› diye soruyor.››

¹⁹pai' nahubui-ra hilou hi Pue' Yesus, na'uli' -raka: "Hilou-mokoi hi Yesus pai' uli' -ki retu: `Ba Iko-mi Magau' Topetolo' to najanci Alata'ala, ba ria-pidi to ntani' -na to kipopea?'"

²¹Tam o sırada İsa, çeşitli hastalıklara, illetlere ve kötü ruhlara tutulmuş birçok kişiyi iyileştirdi, birçok körün gözünü açtı.

²⁰Hilou mpu'u-ramo suro to rodua toera, pai' ra'uli' -ki Yesus: "Pai' -kai tumai Guru, nahubui-kai Yohanes mpekune' -ta, ba kita' -midi Magau' Topetolo' to najanci Pue' Ala, ba ria-pidi to ntani' -na to kipopea."

²²Sonra Yahyanın öğrencilerine şöyle karşılık verdi: ‹‹Gidin, görüp işittiklerinizi Yahyaya bildirin. Körlerin gözleri açılıyor, kötürümler yürüyor, cüzamlılar temiz kılınıyor, sağırlar işitiyor, ölüler diriliyor ve Müjde yoksullara duyuruluyor.

²¹Nto'u toe wo'o-hawo, Yesus mpaka'uri' wori' topeda' ngkai haki' -ra, napopalai anudaa' ngkai tauna to rahawi', pai' napaka'uri' towero bona pehilo-ra.

²³Benden ötürü sendeleyip düşmeyene ne mutlu!››

²²Na'uli' -mi Yesus mpo'uli' -raka suro Yohanes toera hewa toi: "Nculii' -mokoi, uli' -ki Yohanes hi retu napa to nihilo pai' to ni'epe: towero pehilo-mi, tokejo momako' monoa' -mi, topohaki' poko' mo'uri', towongo pe'epe, tomate kupotuwu' nculii', pai' Kareba Lompe' kuparata-raka to mpe'ahii' tuwu' -ra.

²⁴Yahyanın gönderdiği haberciler gittikten sonra İsa, halka Yahyadan söz etmeye başladı. ‹‹Çöle ne görmeye gittiniz?›› dedi. ‹‹Rüzgarda sallanan bir kamış mı?

²³Marasi' -ra tauna to uma morara' nono-ra hi Aku'."

²⁵Söyleyin, ne görmeye gittiniz? Pahalı giysiler giymiş bir adam mı? Oysa şahane giysiler giyip bolluk içinde yaşayanlar kral saraylarında bulunur.

²⁴Palai-ra suro Yohanes toera, mololita-imi Yesus hi ntodea, mpotompo'wiwi Yohanes. Na'uli': "Napa patuju-ni hilou mpohirua' -ki Yohanes Topeniu' hi tana' to wao'? Ba doko' -koi mpohilo tauna to morara' nono-na, to hewa pimpi to molue nawui ngolu' hilou tumai? Uma-hawoe'.

²⁶Öyleyse ne görmeye gittiniz? Bir peygamber mi? Evet! Size şunu söyleyeyim, gördüğünüz kişi peygamberden de üstündür.

²⁵Jadi', hilou doko' mpohilo napa-dikoie? Ba doko' mpohilo tauna to ncola pohea-na? Uma wo'o, apa' po'ohaa' tauna to ncola pohea-ra pai' to mo'ua' katuwu' -ra, hi tomi magau' -ra-wadi-hana.

²⁷İşte, habercimi senin önünden gönderiyorum; O önden gidip senin yolunu hazırlayacak

²⁶Jadi', hilou doko' mpohilo napa-dikoie? Ba doko' mpohilo nabi-dikoi? Ane tetu, makono lia. Apa' Yohanes tetui meliu ngkai nabi to ntani' -na.

²⁸Size şunu söyleyeyim, kadından doğanlar arasında Yahyadan daha üstün olanı yoktur. Bununla birlikte, Tanrının Egemenliğinde en küçük olan ondan üstündür.››

²⁷Apa' hi'a tetu-mi to mporodo nono-ra ntodea mpotarima-a, hewa to te'uki' hi rala Buku Tomoroli' owi. Na'uli' Alata'ala: `Hi'a toi-mi suro-ku, kuhubui-i meri'ulu ngkai Iko, bona mporodo ohea-nu.'"

²⁹Yahya tarafından vaftiz edilen halk, hatta vergi görevlileri bile bunu duyunca Tanrının adil olduğunu doğruladılar.

²⁸Na'uli' wo'o-mi Yesus: "Pe'epei lompe': ngkai hawe'ea tauna to putu hi rala dunia' toi, uma ria haduaa to meliu kabohe tuwu' -na ngkai Yohanes. Aga ngkai wae lau, marasi' mpu'u-ra tauna to jadi' ntodea-na Alata'ala hi rala Kamagaua' -na. Nau' to kedi' lia tuwu' -ra, meliu kamarasi' -ra ngkai Yohanes."

³⁰Oysa Yahya tarafından vaftiz edilmeye yanaşmayan Ferisilerle Kutsal Yasa uzmanları, Tanrının kendileriyle ilgili tasarısını reddettiler.

²⁹Hawe'ea tauna, nte to mpesingarai' paja', mpo'epe lolita Yesus toe mpotompo'wiwi Yohanes. Mpo'epe toe, ratarima-mi Lolita Alata'ala, apa' oti-ramo mpopeniu' hi Yohanes.

³¹İsa, ‹‹Bu kuşağın insanlarını neye benzeteyim? Bunlar neye benziyorlar?›› dedi.

³⁰Hiaa' to Parisi pai' guru agama-rana, oja' -ra mpotarima patuju Alata'ala hi tuwu' -ra, bo oja' -ra mpopeniu' hi Yohanes.

³²‹‹Çarşı meydanında oturup birbirlerine, ‹Size kaval çaldık, oynamadınız; Ağıt yaktık, ağlamadınız›

³¹Na'uli' wo'o Yesus: "Uma mowo tauna to tuwu' tempo toi! Toi-mi lolita rapa' -ku to kurapai' -raka:

³³Vaftizci Yahya geldiği zaman oruç tutup şaraptan kaçındı, ona ‹cinli› diyorsunuz.

³²Hira' hewa ana' to mohura hi wiwi' karajaa, to ntora momekio' hi doo-ra, ra'uli': `Kibawai-koi molalowe, uma-koi dota goe' dohe-kai. Kibawai-koi motantangi', uma wo'o-koi dota geo' dohe-kai.'

³⁴İnsanoğlu geldiği zaman yiyip içti. Bu kez de diyorsunuz ki, ‹Şu obur ve ayyaş adama bakın! Vergi görevlileri ve günahkârlarla dost oldu!›

³⁴Batua-na: Yohanes Topeniu' uma nipokonoi, Aku' wo'o uma nipokonoi. Katumai-na Yohanes, mopuasa' -i pai' uma-i nginu to melanguhi. Nipoka'oja' -i, ni'uli': `Kahawia' -i-hanale!' Hiaa' katumai-ku Aku' Ana' Manusia', nginu-a, ngkoni' -a. Nipoka'oja' wo'o-a-wadi, ni'uli': `Hilo-i! Tojampa, topalangu-langu, bale-ra topesingara' paja' pai' doo-ra topojeko'!'

³⁵Ne var ki bilgelik, onu benimseyen herkes tarafından doğrulanır.››

³⁵Aga nau' wae, ta'inca kamonoto-na patuju Alata'ala ane tanaa gau' hawe'ea topetuku' -na."

³⁶Ferisilerden biri İsayı yemeğe çağırdı. O da Ferisinin evine gidip sofraya oturdu.

³⁶Ria hadua to Parisi, hanga' -na Simon, mpohinta' Yesus ngkoni' hi tomi-na. Hilou mpu'u-imi Yesus hi tomi-na, mohura pai' -ra ngkoni'.

³⁷O sırada, kentte günahkâr olarak tanınan bir kadın, İsanın, Ferisinin evinde yemek yediğini öğrenince kaymaktaşından bir kap içinde güzel kokulu yağ getirdi. İsanın arkasında, ayaklarının dibinde durup ağlayarak, gözyaşlarıyla Onun ayaklarını ıslatmaya başladı. Saçlarıyla ayaklarını sildi, öptü ve yağı üzerlerine sürdü.

³⁷Hi rala ngata toe, ria hadua tobine topojeko', uma tumotoa gau' -na. Kana'epe-na karia Yesus ngkoni' hi tomi to Parisi toei, tumai-i ngkeni hameha' butolo' ihia' lana honga.

³⁹İsayı evine çağırmış olan Ferisi bunu görünce kendi kendine, ‹‹Bu adam peygamber olsaydı, kendisine dokunan bu kadının kim ve ne tür bir kadın olduğunu, günahkâr biri olduğunu anlardı›› dedi.

³⁸Tumai-imi mpomohui' witi' Yesus, pai' -i geo'. Nasiii' witi' -na Yesus hante ue mata-na. Oti toe nabongka wuluwoo' -na, napomporihi-ki witi' -na, na'eki pai' natuai hante lana honga.

⁴⁰Bunun üzerine İsa Ferisiye, ‹‹Simun›› dedi, ‹‹Sana bir söyleyeceğim var.›› O da, ‹‹Buyur, öğretmenim›› dedi.

³⁹Nahilo to Parisi babehia tobine toei. Mololita bongo-imi hi rala nono-na, na'uli': "Ane bongko nabi mpu'u-i tau toei, ke na'inca kahema-na tobine to mpoganga-i toe, ka'uma-na tumotoa gau' -na."

⁴¹‹‹Tefeciye borçlu iki kişi vardı. Biri beş yüz, öbürü de elli dinar borçluydu.

⁴⁰Ngkai ree, na'uli' Yesus mpo'uli' -ki to Parisi toei: "Simon, ria to doko' ku'uli' -koko." Na'uli' Simon: "Uli' -mile Guru."

⁴²Borçlarını ödeyecek güçte olmadıklarından, tefeci her ikisinin de borcunu bağışladı. Buna göre, hangisi onu çok sever?››

⁴¹Na'uli' Yesus: "Ria rodua tauna to mo'inta hi tauna to ma'ala rapohentai doi. Hadua mpohenta lima atu doi pera', to hadua lima mpulu' -wadi.

⁴³Simun, ‹‹Sanırım, kendisine daha çok bağışlanan›› diye yanıtladı. İsa ona, ‹‹Doğru söyledin›› dedi.

⁴²Ngkai ka'uma-napi rakulei' mpobayari inta-ra, na'uli' -mi tauna to rapohentai toei: `Uma-pi mingki' nibayari inta-ni.' Jadi', hema ngkai hira' to rodua toera to meliu ahi' -ra hi popa'intaa-ra?"

⁴⁴Sonra kadına bakarak Simuna şunları söyledi: ‹‹Bu kadını görüyor musun? Ben senin evine geldim, ayaklarım için bana su vermedin. Bu kadın ise ayaklarımı gözyaşlarıyla ıslatıp saçlarıyla sildi.

⁴³Natompoi' Simon: "Ba tauna to wori' inta-na tu?" Na'uli' Yesus: "Makono tompoi' -nu."

⁴⁵Sen beni öpmedin, ama bu kadın eve girdiğimden beri ayaklarımı öpüp duruyor.

⁴⁴Oti toe, pai' me'ili' -imi hi tobine toei pai' na'uli' -ki Simon: "Ha nuhilo tobine toei-e? Karata-ku hi tomi-nu we'i, uma nuporodo ue pobohoi' witi' -ku, ntuku' ada-ta hi torata. Hiaa' tobine toei, nabohoi' -hana witi' -ku hante ue mata-na pai' naporihi hante wuluwoo' -na.

⁴⁶Sen başıma zeytinyağı sürmedin, ama bu kadın ayaklarıma güzel kokulu yağ sürdü.

⁴⁵Iko, uma-a nutabe hante pe'eki ntuku' ada-ta. Hiaa' tobine toei, uma nabahakai mpo'eki witi' -ku ngkai lomo' -ku rata duu' toe lau.

⁴⁷Bu nedenle sana şunu söyleyeyim, kendisinin çok olan günahları bağışlanmıştır. Çok sevgi göstermesinin nedeni budur. Oysa kendisine az bağışlanan, az sever.››

⁴⁶Iko, uma nulanai woo' -ku ntuku' ada-ta hi torata. Hiaa' tobine toei mpobowohi witi' -ku hante lana honga to masuli' oli-na.

⁴⁸Sonra kadına, ‹‹Günahların bağışlandı›› dedi.

⁴⁷Jadi', bo ma'ahi' lia-ie, toe pai' monoa' -mi kata'inca-na, jeko' -na to wori' te'ampungi-mi. Aga tauna to hangkedi' -wadi te'ampungi jeko' -na, hangkedi' wo'o-wadi-hawo ahi' -na."

⁴⁹İsayla birlikte sofrada oturanlar kendi aralarında, ‹‹Kim bu adam? Günahları bile bağışlıyor!›› şeklinde konuşmaya başladılar.

⁴⁸Oti toe na'uli' Yesus mpo'uli' -ki tobine toei: "Te'ampungi-mi jeko' -nu."

⁵⁰İsa ise kadına, ‹‹İmanın seni kurtardı, esenlikle git›› dedi.

⁴⁹Mpo'epe toe, momepololitai-ramo tauna to mpohimpongkoni' -raka, ra'uli': "Hema-idie tau tetui-e, pai' daho' -i mpo'ampungi jeko' -e?"

⁵⁰Na'uli' wo'o-mi Yesus hi tobine toei: "Tebahaka-moko ngkai huku' jeko' -nu sabana pepangala' -nu hi Aku'. Hilou-moko hante kalompea' tuwu' -nu."