¹Bundan sonra İsa, Celile (Taberiye) gölünün karşı yakasına geçti.

¹PASADAS estas cosas, fuése Jesús de la otra parte de la mar de Galilea, que es de Tiberias.

²Büyük bir kalabalık O'nun ardından gidiyordu. Çünkü hastalar üzerinde yaptığı mucizeleri görmüşlerdi.

²Y seguíale grande multitud, porque veían sus señales que hacía en los enfermos.

³İsa dağa çıkıp orada öğrencileriyle birlikte oturdu.

³Y subió Jesús á un monte, y se sentó allí con sus discípulos.

⁴Yahudilerin Fısıh bayramı yakındı.

⁴Y estaba cerca la Pascua, la fiesta de los Judíos.

⁵İsa başını kaldırıp büyük bir kalabalığın kendisine doğru geldiğini görünce Filipus'a, «Bunları doyurmak için nereden ekmek alalım?» diye sordu.

⁵Y como alzó Jesús los ojos, y vió que había venido á él grande multitud, dice á Felipe: ¿De dónde compraremos pan para que coman éstos?

⁶Bu sözü onu sınamak için söyledi, kendisi ne yapacağını biliyordu.

⁶Mas esto decía para probarle; porque él sabía lo que había de hacer.

⁷Filipus O'na şu cevabı verdi: «Her birinin az bir şey yiyebilmesi için iki yüz dinarlık ekmek bile yetmez.»

⁷Respondióle Felipe: Doscientos denarios de pan no les bastarán, para que cada uno de ellos tome un poco.

⁸Öğrencilerinden biri, Simun Petrus'un kardeşi Andreya, İsa'ya dedi ki, «Burada beş arpa ekmeğiyle iki balığı olan bir çocuk var. Ama bu kadar adam için bunlar nedir ki?»

⁸Dícele uno de sus discípulos, Andrés, hermano de Simón Pedro:

¹⁰İsa, «Halkı yere oturtun» dedi. Orası çimenlik bir yerdi. Böylece halk yere oturdu. Oradaki erkeklerin sayısı beş bin kadardı.

⁹Un muchacho está aquí que tiene cinco panes de cebada y dos pececillos; ¿mas qué es esto entre tantos?

¹¹İsa ekmekleri aldı, şükrettikten sonra oturanlara istedikleri kadar dağıttı. Balıklarla da aynı şeyi yaptı.

¹⁰Entonces Jesús dijo: Haced recostar la gente. Y había mucha hierba en aquel lugar: y recostáronse como número de cinco mil varones.

¹²Herkes doyunca İsa öğrencilerine, «Artıkları toplayın, hiçbir şey ziyan olmasın» dedi.

¹¹Y tomó Jesús aquellos panes, y habiendo dado gracias, repartió á los discípulos, y los discípulos á los que estaban recostados: asimismo de los peces, cuanto querían.

¹³Beş arpa ekmeğinden yiyenlerin bıraktığı artıkları topladılar ve bunlarla on iki sepet doldurdular.

¹²Y como fueron saciados, dijo á sus discípulos: Recoged los pedazos que han quedado, porque no se pierda nada.

¹⁴Halk, İsa'nın yaptığı mucizeyi görünce, «Gerçekten dünyaya gelecek olan peygamber budur» dedi.

¹³Cogieron pues, é hinchieron doce cestas de pedazos de los cinco panes de cebada, que sobraron á los que habían comido.

¹⁵İsa onların gelip kendisini kral yapmak üzere zorla götüreceklerini bildiğinden tek başına yine dağa çekildi.

¹⁴Aquellos hombres entonces, como vieron la señal que Jesús había hecho, decían: Este verdaderamente es el profeta que había de venir al mundo.

¹⁶Akşam olunca öğrencileri göle indiler.

¹⁵Y entendiendo Jesús que habían de venir para arrebatarle, y hacerle rey, volvió á retirarse al monte, él solo.

¹⁷Bir kayığa binerek gölün karşı yakasındaki Kefernahum'a doğru yol aldılar. Karanlık basmıştı ve İsa henüz yanlarına gelmemişti.

¹⁶Y como se hizo tarde, descendieron sus discípulos á la mar;

¹⁸Güçlü bir rüzgâr estiğinden göl kabarmaya başladı.

¹⁷Y entrando en un barco, venían de la otra parte de la mar hacia Capernaum. Y era ya oscuro, y Jesús no había venido á ellos.

¹⁹Öğrenciler üç mil kadar kürek çektikten sonra, İsa'nın gölün üstünde yürüyerek kayığa yaklaştığını görünce korktular.

¹⁸Y levantábase la mar con un gran viento que soplaba.

²⁰Ama İsa onlara, «Ben'im, korkmayın!» dedi.

¹⁹Y como hubieron navegado como veinticinco ó treinta estadios, ven á Jesús que andaba sobre la mar, y se acercaba al barco: y tuvieron miedo.

²¹Bunun üzerine O'nu kayığa almak istediler. O anda kayık gitmekte oldukları karaya vardı.

²⁰Mas él les dijo: Yo soy; no tengáis miedo.

²²Ertesi gün, gölün karşı yakasında kalmış olan halk, önceden orada sadece bir tek kayık bulunduğunu, İsa'nın kendi öğrencileriyle birlikte bu kayığa binmediğini, öğrencilerinin yalnız gittiklerini anladı.

²¹Ellos entonces gustaron recibirle en el barco: y luego el barco llegó á la tierra donde iban.

²³Rab'bin şükretmesinden sonra halkın ekmek yediği yerin yakınına Taberiye'den başka kayıklar geldi.

²²El día siguiente, la gente que estaba de la otra parte de la mar, como vió que no había allí otra navecilla sino una, y que Jesús no había entrado con sus discípulos en ella, sino que sus discípulos se habían ido solos;

²⁴Halk, İsa'nın ve öğrencilerinin orada olmadığını görünce kayıklara binerek Kefernahum'a, İsa'yı aramaya gitti.

²³Y que otras navecillas habían arribado de Tiberias junto al lugar donde habían comido el pan después de haber el Señor dado gracias;

²⁵O'nugölün karşı yakasında buldukları zaman, «Rabbî, buraya ne zaman geldin?» diye sordular.

²⁴Como vió pues la gente que Jesús no estaba allí, ni sus discípulos, entraron ellos en las navecillas, y vinieron á Capernaum buscando á Jesús.

²⁶İsa şöyle cevap verdi: «Size doğrusunu söyleyeyim, mucizeler gördüğünüz için değil, ekmeklerden yiyip doyduğunuz için beni arıyorsunuz.

²⁵Y hallándole de la otra parte de la mar, dijéronle: Rabbí, ¿cuándo llegaste acá?

²⁷Geçici olan yiyecek için değil, sonsuz yaşam boyunca kalan yiyecek için çalışın. Bunu size İnsanoğlu verecek. Çünkü Baba Tanrı O'na bu onayı vermiştir.»

²⁶Respondióles Jesús, y dijo; De cierto, de cierto os digo, que me buscáis, no porque habéis visto las señales, sino porque comisteis el pan y os hartasteis.

²⁸Onlar da şunu sordular: «Tanrı'nın istediği işleri yapmak için ne yapmalıyız?»

²⁷Trabajad no por la comida que perece, mas por la comida que á vida eterna permanece, la cual el Hijo del hombre os dará: porque á éste señaló el Padre, que es Dios.

²⁹İsa, «Tanrı'nın işi O'nun gönderdiği kişiye iman etmenizdir» diye cevap verdi.

²⁸Y dijéronle: ¿Qué haremos para que obremos las obras de Dios?

³⁰Bunun üzerine, «Görüp sana iman etmemiz için nasıl bir mucize yaratacaksın? Ne yapacaksın?» dediler.

²⁹Respondió Jesús, y díjoles: Esta es la obra de Dios, que creáis en el que él ha enviado.

³¹«Atalarımız çölde man yediler. Yazılmış olduğu gibi, `Yemeleri için onlara gökten ekmek verdi.'»

³⁰Dijéronle entonces: ¿Qué señal pues haces tú, para que veamos, y te creamos? ¿Qué obras?

³²İsa onlara dedi ki, «Size doğrusunu söyleyeyim, gökten ekmeği size Musa vermedi, gökten size gerçek ekmeği Babam verir.

³¹Nuestros padres comieron el maná en el desierto, como está escrito: Pan del cielo les dió á comer.

³³Çünkü Tanrı'nın ekmeği, gökten inen ve dünyaya yaşam verendir.»

³²Y Jesús les dijo: De cierto, de cierto os digo: No os dió Moisés pan del cielo; mas mi Padre os da el verdadero pan del cielo.

³⁴Onlar da, «Efendimiz, bizlere her zaman bu ekmeği ver!» dediler.

³³Porque el pan de Dios es aquel que descendió del cielo y da vida al mundo.

³⁵İsa, «Yaşam ekmeği ben'im. Bana gelen asla acıkmaz, bana iman eden hiçbir zaman susamaz» dedi.

³⁴Y dijéronle: Señor, danos siempre este pan.

³⁶«Ama ben size dedim ki, `Beni gördünüz, yine de iman etmiyorsunuz.'

³⁵Y Jesús les dijo: Yo soy el pan de vida: el que á mí viene, nunca tendrá hambre; y el que en mí cree, no tendrá sed jamás.

³⁷Baba'nın bana verdiklerinin hepsi bana gelecek ve bana geleni ben asla kovmam.

³⁶Mas os he dicho, que aunque me habéis visto, no creéis.

³⁸Çünkü kendi isteğimi değil, beni gönderenin isteğini yerine getirmek için gökten indim.

³⁷Todo lo que el Padre me da, vendrá á mí; y al que á mí viene, no le hecho fuera.

³⁹Beni gönderenin isteği şudur: bana verdiklerinden hiçbirini yitirmeyeyim, ama son günde hepsini dirilteyim.

³⁸Porque he descendido del cielo, no para hacer mi voluntad, mas la voluntad del que me envió.

⁴⁰Çünkü Babamın isteği, Oğul'u gören ve O'na iman eden herkesin sonsuz yaşama kavuşmasıdır. Ben de böylelerini son günde dirilteceğim.»

³⁹Y esta es la voluntad del que me envió, del Padre: Que todo lo que me diere, no pierda de ello, sino que lo resucite en el día postrero.

⁴¹«Gökten inmiş olan ekmek ben'im» dediği için Yahudiler O'na karşı söylenmeye başladılar.

⁴⁰Y esta es la voluntad del que me ha enviado: Que todo aquel que ve al Hijo, y cree en él, tenga vida eterna: y yo le resucitaré en el día postrero.

⁴²«Yusuf'un oğlu İsa değil mi bu?» diyorlardı. «Annesini de, babasını da tanıyoruz. Şimdi nasıl oluyor da, `gökten indim' diyor?»

⁴¹Murmuraban entonces de él los Judíos, porque había dicho: Yo soy el pan que descendí del cielo.

⁴³İsa, «Aranızda söylenmeyin» diye cevap verdi.

⁴²Y decían: ¿No es éste Jesús, el hijo de José, cuyo padre y madre nosotros conocemos? ¿cómo, pues, dice éste: Del cielo he descendido?

⁴⁴«Beni gönderen Baba bir kimseyi bana çekmedikçe, o kimse bana gelemez. Bana geleni de son günde dirilteceğim.

⁴³Y Jesús respondió, y díjoles: No murmuréis entre vosotros.

⁴⁵Peygamberlerin yazdığı gibi, `Tanrı onların hepsine kendi yollarını öğretecektir.' Baba'yı işiten ve O'ndan öğrenen herkes bana gelir.

⁴⁴Ninguno puede venir á mí, si el Padre que me envió no le trajere; y yo le resucitaré en el día postrero.

⁴⁶Bu, bir kimsenin Baba'yı gördüğü anlamına gelmez. Baba'yı sadece Tanrı'dan gelen görmüştür.

⁴⁵Escrito está en los profetas: Y serán todos enseñados de Dios. Así que, todo aquel que oyó del Padre, y aprendió, viene á mí.

⁴⁷Size doğrusunu söyleyeyim, iman edenin sonsuz yaşamı vardır.

⁴⁶No que alguno haya visto al Padre, sino aquel que vino de Dios, éste ha visto al Padre.

⁴⁸Yaşam ekmeği ben'im.

⁴⁷De cierto, de cierto os digo: El que cree en mí, tiene vida eterna.

⁴⁹Atalarınız çölde man yediler, yine de öldüler.

⁴⁸Yo soy el pan de vida.

⁵⁰Gökten inen öyle bir ekmek var ki, ondan yiyen ölmeyecek.

⁴⁹Vuestros padres comieron el maná en el desierto, y son muertos.

⁵¹Gökten inmiş olan diri ekmek ben'im. Bu ekmekten yiyen sonsuza dek yaşayacak. Dünyanın yaşamı uğruna vereceğim ekmek de benim bedenimdir.»

⁵⁰Este es el pan que desciende del cielo, para que el que de él comiere, no muera.

⁵²Bunun üzerine Yahudiler, «Bu adam yememiz için bedenini bize nasıl verebilir?» diyerek birbirleriyle çekişmeye başladılar.

⁵¹Yo soy el pan vivo que he descendido del cielo: si alguno comiere de este pan, vivirá para siempre; y el pan que yo daré es mi carne, la cual yo daré por la vida del mundo.

⁵³İsa onlara şöyle dedi: «Size doğrusunu söyleyeyim, İnsanoğlu'nun bedenini yiyip kanını içmedikçe, sizde yaşam olmaz.

⁵²Entonces los Judíos contendían entre sí, diciendo: ¿Cómo puede éste darnos su carne á comer?

⁵⁴Bedenimi yiyenin, kanımı içenin sonsuz yaşamı vardır ve ben onuson günde dirilteceğim.

⁵³Y Jesús les dijo: De cierto, de cierto os digo: Si no comiereis la carne del Hijo del hombre, y bebiereis su sangre, no tendréis vida en vosotros.

⁵⁵Çünkü bedenim gerçek yiyecek, kanım gerçek içecektir.

⁵⁴El que come mi carne y bebe mi sangre, tiene vida eterna: y yo le resucitaré en el día postrero.

⁵⁶Bedenimi yiyip kanımı içen bende yaşar, ben de onda.

⁵⁵Porque mi carne es verdadera comida, y mi sangre es verdadera bebida.

⁵⁷Yaşayan Baba beni gönderdiği ve ben Baba'nın aracılığıyla yaşadığım gibi, bedenimi yiyen de benim aracılığımla yaşayacak.

⁵⁶El que come mi carne y bebe mi sangre, en mí permanece, y yo en él.

⁵⁸İşte gökten inmiş olan ekmek budur. Atalarınızın yedikleri man gibi değildir. Atalarınız öldüler. Oysa bu ekmeği yiyen sonsuza dek yaşar.»

⁵⁷Como me envió el Padre viviente, y yo vivo por el Padre, asimismo el que me come, él también vivirá por mí.

⁵⁹İsa bu sözleri Kefernahum'da havrada ders verirken söyledi.

⁵⁸Este es el pan que descendió del cielo: no como vuestros padres comieron el maná, y son muertos: el que come de este pan, vivirá eternamente.

⁶⁰Öğrencilerinin birçoğu bunu işitince, «Bu söz çetindir, bunu kim kabul edebilir?» dediler.

⁵⁹Estas cosas dijo en la sinagoga, enseñando en Capernaum.

⁶¹Öğrencilerinin buna karşı söylendiğini anlayan İsa, «Bu sizi şaşırtıyor mu?» dedi.

⁶⁰Y muchos de sus discípulos oyéndo lo, dijeron: Dura es esta palabra: ¿quién la puede oir?

⁶²«Ya İnsanoğlu'nun önceden bulunduğu yere yükseldiğini görürseniz...?

⁶¹Y sabiendo Jesús en sí mismo que sus discípulos murmuraban de esto, díjoles: ¿Esto os escandaliza?

⁶³Yaşam veren Ruh'tur. Beden bir yarar sağlamaz. Sizlere söylediğim sözler ruhtur, yaşamdır.

⁶²¿Pues qué, si viereis al Hijo del hombre que sube donde estaba primero?

⁶⁴Yine de aranızda iman etmeyenler var.» İsa iman etmeyenlerin ve kendisini ele verecek olanın kim olduğunu başlangıçtan biliyordu.

⁶³El espíritu es el que da vida; la carne nada aprovecha: las palabras que yo os he hablado, son espíritu y son vida.

⁶⁵«Sizlere, `Baba'nın bana yöneltmediği hiç kimse bana gelemez' dememin nedeni budur» dedi.

⁶⁴Mas hay algunos de vosotros que no creen. Porque Jesús desde el principio sabía quiénes eran los que no creían, y quién le había de entregar.

⁶⁶Bunun üzerine öğrencilerinin birçoğu geri döndüler, artık O'nunla dolaşmaz oldular.

⁶⁵Y dijo: Por eso os he dicho que ninguno puede venir á mí, si no le fuere dado del Padre.

⁶⁷İsa o zaman Onikilere, «Siz de mi ayrılmak istiyorsunuz?» diye sordu.

⁶⁶Desde esto, muchos de sus discípulos volvieron atrás, y ya no andaban con él.

⁶⁸Simun Petrus şu cevabı verdi: «Rab, biz kime gidelim? Sonsuz yaşamın sözleri sendedir.

⁶⁷Dijo entonces Jesús á los doce: ¿Queréis vosotros iros también?

⁶⁹İman ediyor ve biliyoruz ki, sen Tanrı'nın Kutsalısın.»

⁶⁸Y respondióle Simón Pedro: Señor, ¿á quién iremos? tú tienes palabras de vida eterna.

⁷⁰İsa onlara şu karşılığı verdi: «Siz Onikileri seçen ben değil miyim? Yine de aranızdan biri iblistir.»

⁶⁹Y nosotros creemos y conocemos que tú eres el Cristo, el Hijo de Dios viviente.

⁷¹Simun İskariyot'un oğlu Yahuda'dan söz ediyordu. Çünkü Yahuda Onikilerden biri olduğu halde İsa'yı ele verecekti.

⁷⁰Jesús le respondió: ¿No he escogido yo á vosotros doce, y uno de vosotros es diablo?

⁷¹Y hablaba de Judas Iscariote, hijo de Simón, porque éste era el que le había de entregar, el cual era uno de los doce.