1Ora-mi pewongoia hi Efesus toe, Paulus mporumpu topetuku' Yesus pai' narohoi nono-ra. Oti toe, mpalakana-imi pai' napokaliliu-mi pomako' -na hilou hi tana' Makedonia.
1Y DESPUÉS que cesó el alboroto, llamando Pablo á los discípulos habiéndoles exhortado y abrazado, se despidió, y partió para ir á Macedonia.
2Hi pomakoa' -na toe, nakinomo-ra topetuku' Yesus pai' narohoi nono-ra hante wori' nyala paresa' -na. Ngkai ree, hilou wo'o-imi hi propinsi Akhaya, tana' -ra to Yunani.
2Y andado que hubo aquellas partes, y exhortádoles con abundancia de palabra, vino á Grecia.
3Mo'oha' -i hi ria tolu mula kahae-na. Timpaliu tolu mula toe, ria patuju-na mpohawi' kapal nculii' hilou hi tana' Siria. Aga nto'u toe, ria kareba to mpo'uli': to Yahudi mohawa' mpatehi-i. Toe pai' na'uli': "Agina ntara hi role-na moto-a mpohulii' pomakoa' -ku hilou hi propinsi Makedonia." Jadi', hilou mpu'u-imi hi Makedonia.
3Y después de haber estado allí tres meses, y habiendo de navegar á Siria, le fueron puestas asechanzas por los Judíos; y así tomó consejo de volverse por Macedonia.
4Hi pomako' -na toe, ria wo'o ba hangkuja dua doo-na to hilou dohe-na. Hanga' -na to hadua, Sopater ana' -na Pirus to ngkai Berea. Ria wo'o Aristarkhus pai' Sekundus to ngkai Tesalonika; Gayus to ngkai Derbe; Tikhikus pai' Trofimus to ngkai Asia. Pai' Timotius.
4Y le acompañaron hasta Asia Sopater Bereense, y los Tesalonicenses, Aristarco y Segundo; y Gayo de Derbe, y Timoteo; y de Asia, Tychîco y Trófimo.
5Jadi', karata-kai hi tana' Makedonia, to pitu toera meri'ulu ngkai kai', mpopea-kai hi ngata Troas.
5Estos yendo delante, nos esperaron en Troas.
6Timpaliu-mi eo bohe to Yahudi to rahanga' Posusaa' Roti to Uma Raragii, mehawi' kapal-kai mpalahii ngata Filipi. Pai' lima mengi ngkai toe, hirua' nculii' -makai hante doo-kai hi Troas, pai' mo'oha' -kai hi ree hamingku kahae-na.
6Y nosotros, pasados los días de los panes sin levadura, navegamos de Filipos y vinimos á ellos á Troas en cinco días, donde estuvimos siete días.
8Eo Mingku morumpu-kai bona ngkoni' hangkaa-ngkania hante ompi' hampepangalaa' -kai hi Troas. Tomi porumpua-kai toe, tomi to molangko. Morumpu-kai hi kamar to hi lolo-na mpu'u. Wori' lampu rasuwe. Moloe pololita-na Paulus mpololitai-ra to morumpu toe. Mololita-i duu' mentongo' bengi, apa' patuju-na me'ongko' -i kamepulo-na.
7Y el día primero de la semana, juntos los discípulos á partir el pan, Pablo les enseñaba, habiendo de partir al día siguiente: y alargó el discurso hasta la media noche.
9Hi porumpua-kai toe, ria hadua kabilasa, Eutikhus hanga' -na, mohura-i hi jendela. Ngkai ka'uma-na napentoo-nto'oi Paulus metudui', tetunu' -imi kabilasa toei nculi' leta', alaa-na monawu' -imi hi tana'. Hiaa' jendela toe hi katolu duncu-na ngkai tana'. Mehompo-ramo doo-na hilou mpo'ongko' -i, rahilo-rawo mate-imi.
8Y había muchas lámparas en el aposento alto donde estaban juntos.
10Ngkai ree, mehompo-imi Paulus ngkai tomi, pai' -i motingkua' mpokupui kabilasa toei, na'uli' -raka doo-na: "Neo' me'eka', tuwu' moto-i-hawo."
9Y un mancebo llamado Eutichô que estaba sentado en la ventana, tomado de un sueño profundo, como Pablo disputaba largamente, postrado del sueño cayó del tercer piso abajo, y fué alzado muerto.
11Oti toe, ngkahe' nculii' -imi hilou hi tomi, mpopihe-pihe roti, pai' ngkoni' -makai hangkaa-ngkania. Mololita tena-i Paulus duu' mobaja. Oti toe, me'ongko' -imi.
10Entonces descendió Pablo, y derribóse sobre él, y abrazándole, dijo: No os alborotéis, que su alma está en él.
12Ane kabilasa to monawu' toei we'i, tuwu' moto-i-hawo, pai' goe' lia-ra doo-na mpokeni-i hilou hi tomi-na.
11Después subiendo, y partiendo el pan, y gustando, habló largamente hasta el alba, y así partió.
13Kai', meri'ulu-makai mohawi' kapal hilou hi ngata Asos. Aga Paulus, doko' merole-i-hana hilou hi ria, na'uli' -kakai kipohirua' -ki hi ria-damo.
12Y llevaron al mozo vivo, y fueron consolados no poco.
14Hirua' mpu'u-makai hi Asos, pai' mohawi' wo'o-imi dohe-kai hi kapal hilou hi ngata Mitilene.
13Y nosotros subiendo en el navío, navegamos á Assón, para recibir de allí á Pablo; pues así había determinado que debía él ir por tierra.
15Ngkai ree, kaliliu wo'o-makai, pai' kamepulo-na rata hi tana' to momekidipoi-ki lewuto' Khios. Kamepulo-na wo'o rata-makai hi lewuto' Samos, pai' kamepulo-na wo'o rata hi ngata Miletus.
14Y como se juntó con nosotros en Assón, tomándole vinimos á Mitilene.
16Napakatantu ami' -mi Paulus, bona neo' -pi leba' mehani hi ngata Efesus, bona neo' -kai mahae rahi hi propinsi Asia. Doko' napesahui pomako' -na, apa' konoa nono-na doko' mpokaralai eo bohe Pentakosta hi Yerusalem.
15Y navegamos de allí, al día siguiente llegamos delante de Chîo, y al otro día tomamos puerto en Samo: y habiendo reposado en Trogilio, al día siguiente llegamos á Mileto.
17Ngkai Miletus toe, Paulus mpakatu kareba hilou hi Efesus, bona pangkeni to Kristen to hi ria tumai mpohirua' -ki hi Miletus.
16Porque Pablo se había propuesto pasar adelante de Efeso, por no deternerse en Asia: porque se apresuraba por hacer el día de Pentecostés, si le fuese posible, en Jerusalem.
18Rata mpu'u-ramo hi Miletus, na'uli' Paulus mpo'uli' -raka: "Ompi' -ompi', ni'inca moto-mi beiwa po'ingku-ku dohe-ni, ngkai lomo' karata-ku hi propinsi Asia toi duu' hewa toe lau.
17Y enviando desde Mileto á Efeso, hizo llamar á los ancianos de la iglesia.
19Hante nono mengkadingki' pai' hante ue mata mo'ili, mpobago-a bago Pue' hi laintongo' -ni. Pai' wori' kaparia mporumpa' -a sabana patuju-ra to Yahudi to doko' mpatehi-a.
18Y cuando vinieron á él, les dijo: Vosotros sabéis cómo, desde el primer día que entré en Asia, he estado con vosotros por todo el tiempo,
20Ni'inca moto ompi' ka'uma-ku koro' mpo'uli' -kokoi napa-napa to mokalaua. Kutudui' -koi ompi', lompe' bula-ni moromu lompe' hi tomi-ni moto.
19Sirviendo al Señor con toda humildad, y con muchas lágrimas, y tentaciones que me han venido por las asechanzas de los Judíos:
21Kupopo'ingai' oa' -koi omea, lompe' to Yahudi lompe' to bela-koi to Yahudi, bona medea-koi ngkai jeko' -ni pai' mengkoru hi Alata'ala pai' mepangala' hi Pue' -ta Pue' Yesus.
20Cómo nada que fuese útil he rehuído de anunciaros y enseñaros, públicamente y por las casas,
22"Wae lau, hilou-ama hi Yerusalem, ntuku' hawa' Inoha' Tomoroli' hi aku'. Hiaa' uma ku'incai ba napa mpai' to jadi' hi woto-ku hi ria.
21Testificando á los Judíos y á los Gentiles arrepentimiento para con Dios, y la fe en nuestro Señor Jesucristo.
23Sampale-wadi to ku'inca, hi butu ngata to kukahiloui-mi wengi, Inoha' Tomoroli' mpakanoto-maka bate rahoo' -a mpai' hi ria pai' mporata kaparia.
22Y ahora, he aquí, ligado yo en espíritu, voy á Jerusalem, sin saber lo que allá me ha de acontecer:
24Aga uma kuparipoko woto-ku moto. Nau' ba rapatehi mpu'u-a mpai', uma beiwa. Asala ma'ala kupohudu pobago to nawai' -ka Pue' Yesus. Pobago-ku tetu-le, mpokarebai Kareba Lompe' to mpo'uli' Alata'ala mpowai' -ta kalompea' ngkai kabula rala-na.
23Mas que el Espíritu Santo por todas las ciudades me da testimonio, diciendo que prisiones y tribulaciones me esperan.
25"Ompi' -ompi' omea, mahae-ama mobago hi laintongo' -ni, kukinomo-koi pai' kutudui' -koi mepangala' hi Pue' Yesus bona jadi' ntodea-na Alata'ala hi rala Kamagaua' -na. Aga monoto-mi hi nono-ku, ka'uma-napi mpai' nihiloi-a.
24Mas de ninguna cosa hago caso, ni estimo mi vida preciosa para mí mismo; solamente que acabe mi carrera con gozo, y el ministerio que recibí del Señor Jesús, para dar testimonio del evangelio de la gracia de Dios.
26Toe pai' kupakalonto' ami' -mikokoi eo toe lau: ane ria-koi to mporata silaka mpeno, bela-pi-kuwo sala' -ku.
25Y ahora, he aquí, yo sé que ninguno de todos vosotros, por quien he pasado predicando el reino de Dios, verá más mi rostro.
27Apa' uma-a koro' mpo'uli' -kokoi omea patuju Alata'ala hi kita'.
26Por tanto, yo os protesto el día de hoy, que yo soy limpio de la sangre de todos:
28Pelompehi-koi mpojaga woto-ni moto pai' mpojaga hawe'ea topetuku' Alata'ala to nasarumaka-mikokoi Inoha' Tomoroli'. Kana nipewili' -ra, hewa topo'ewu mpo'ewu bima-na, apa' Pue' Yesus mate, raa' -na mo'ili, mpobayari huku' jeko' -ta, bona kita' jadi' bagia Alata'ala.
27Porque no he rehuído de anunciaros todo el consejo de Dios.
29Ku'inca moto-le ompi', ane malai-a-damo ngkai rei, bate rata-rale mpai' tauna to dada'a to mpobalinai' tauna to ni'ewu tetu-e, hewa serigala mpobalinai' bima.
28Por tanto mirad por vosotros y por todo el rebaño en que el Espíritu Santo os ha puesto por obispos, para apacentar la iglesia del Señor, la cual ganó por su sangre.
30Bangku' ngkai koi' moto mpai', ria to mpokeni tudui' to sala', bona topetuku' Yesus rahinai pai' rabagiu, duu' -na tono' hi hira' -ramo.
29Porque yo sé que después de mi partida entrarán en medio de vosotros lobos rapaces, que no perdonarán al ganado;
31Toe pai' mo'inga' -inga' -koi. Kiwoi-koi ompi', rala-na tolu mpae uma kupento'oi mpoparesai' -koi butu dua-ni, lompe' hi eo-na lompe' hi bengi-na, pai' wori' ngkani mo'ili ue mata-ku mpokageoi' -koi.
30Y de vosotros mismos se levantarán hombres que hablen cosas perversas, para llevar discípulos tras sí.
32"Wae lau ompi' -ompi', mekakae-ama hi Pue' Ala, kuperapi' bona Hi'a-damo to mpewili' -koi. Kuparesai' -koi bona tida-mokoi mpotuku' Lolita Pue' to mpo'uli' -taka kabula rala-na Alata'ala hi kita'. Apa' Alata'ala-wadi to mokuasa mporohoi nono-ta pai' mpowai' -ta rasi' to naporodo ami' -mi hi hawe'ea tauna to napobagia.
31Por tanto, velad, acordándoos que por tres años de noche y de día, no he cesado de amonestar con lágrimas á cada uno.
33Uma-a ria mpokahina doi ba pohea hema-hema.
32Y ahora, hermanos, os encomiendo á Dios, y á la palabra de su gracia: el cual es poderoso para sobreedificar, y daros heredad con todos los santificados.
34Ni'inca moto ompi' beiwa-a mobago hante pale-ku moto bona ma'ala-a mpo'oli napa-napa kaparaluua-ku pai' kaparaluua doo-doo-ku.
33La plata, ó el oro, ó el vestido de nadie he codiciado.
35Hi butu nyala-na, kupopohiloi-mokoi tonco, beiwa-ta kana mobago mpotulungi doo-ta to uma mpakulei'. Apa' kana takiwoi oa' lolita Pue' Yesus to mpo'uli': `Morasi' -pi tauna to mewai' ngkai tauna to mpodoa.'"
34Antes vosotros sabéis que para lo que me ha sido necesario, y á los que están conmigo, estas manos me han servido.
36Kahudu-na Paulus mololita, mowingkotu' -imi hangkaa-ngkania hante hawe'ea doo-na to ngkai Efesus toera, pai' -i mosampaya.
35En todo os he enseñado que, trabajando así, es necesario sobrellevar á los enfermos, y tener presente las palabras del Señor Jesús, el cual dijo: Más bienaventurada cosa es dar que recibir.
37Kageo' -ra omea-mi pai' -ra mpokupui Paulus pai' ra'uli' -ki: "Pelompehi momako'."
36Y como hubo dicho estas cosas, se puso de rodillas, y oró con todos ellos.
38To mpopedahi rahi nono-ra, lolita Paulus to mpo'uli' uma-ipi rahiloi mpai'. Ngkai ree, rabawa-imi duu' -na rata hi kapal.
37Entonces hubo un gran lloro de todos: y echándose en el cuello de Pablo, le besaban,
38Doliéndose en gran manera por la palabra que dijo, que no habían de ver más su rostro. Y le acompañaron al navío.