Uma: New Testament

Spanish: Reina Valera (1909)

Luke

5

1Hangkani, bula-na Yesus mokore hi wiwi' rano Genesaret, wori' tauna mome'upi' doko' mpo'epe Lolita Alata'ala.
1Y ACONTECIO, que estando él junto al lago de Genezaret, las gentes se agolpaban sobre él para oir la palabra de Dios.
2Mpohilo-i romeha' sakaya hi wiwi' rano. Nto'u toe, topebau' mencore ngkai sakaya-ra hilou hi role-na mpobohoi' jala' -ra.
2Y vió dos barcos que estaban cerca de la orilla del lago: y los pescadores, habiendo descendido de ellos, lavaban sus redes.
3Hilou-imi Yesus mpohawi' sakaya to hameha', sakaya-na Simon, pai' naperapi' bona Simon mpotoko sakaya ngkai wiwi' rano hangkedi'. Oti toe, pai' mohura-imi hi rala sakaya mpotudui' ntodea.
3Y entrado en uno de estos barcos, el cual era de Simón, le rogó que lo desviase de tierra un poco; y sentándose, enseñaba desde el barco á las gentes.
4Kahudu-na metudui', na'uli' mpo'uli' -ki Simon: "Toko tena hilou hi kanalaa-na, pai' tene' jala' -ni bona mporata-koi bau'."
4Y como cesó de hablar, dijo á Simón: Tira á alta mar, y echad vuestras redes para pescar.
5Na'uli' Simon: "Guru, hamengia-makai ngone mobago, aga uma hama'aa ihi' jala' -kai. Aga nau' wae, kutene' moto, lawi' nuhubui-kai."
5Y respondiendo Simón, le dijo: Maestro, habiendo trabajado toda la noche, nada hemos tomado; mas en tu palabra echaré la red.
6Ngkai ree, karatene' -na jala' -ra, wori' mpu'u-mi bau' to mesua' hi rala-na, alaa-na ntepu'u morenta-mi jala' -ra.
6Y habiéndolo hecho, encerraron gran multitud de pescado, que su red se rompía.
7Mekawe-ra hi doo-ra to hi rala sakaya kahameha' -na bona tumai mengawa'. Tumai mpu'u-ramo-rawo pai' ra'ihii' -mi sakaya romehaa', duu' -na neo' matala nakeni katomo-na.
7E hicieron señas á los compañeros que estaban en el otro barco, que viniesen á ayudarles; y vinieron, y llenaron ambos barcos, de tal manera que se anegaban.
8Kanahilo-na Simon Petrus kabaraka' -na Yesus toe, powingkotu' -nami hi nyanyoa-na, na'uli': "Neo' -apa numohui', Pue'! Apa' aku' toi tauna topojeko'."
8Lo cual viendo Simón Pedro, se derribó de rodillas á Jesús, diciendo: Apártate de mí, Señor, porque soy hombre pecador.
9Simon mololita hewa toe, apa' hi'a pai' hawe'ea doo-na wilingkoroa mpohilo kawori' bau' to nawoko' jala' -ra.
9Porque temor le había rodeado, y á todos los que estaban con él, de la presa de los peces que habían tomado;
10Wilingkoroa wo'o-ra-rawo Yakobus pai' Yohanes, rodua ana' Zebedeus to mobago dohe Simon. Ngkai ree, na'uli' Yesus mpo'uli' -ki Simon: "Neo' me'eka'. Ntepu'u wae lau, uma-poko mebau'. Kuwai' -moko pobago to bo'u: mpotudui' tauna jadi' topetuku' -ku."
10Y asimismo á Jacobo y á Juan, hijos de Zebedeo, que eran compañeros de Simón. Y Jesús dijo á Simón: No temas: desde ahora pescarás hombres.
11Oti toe, radii' sakaya-ra hi role-na, rapalahii omea-mi, pai' mpotuku' Yesus-ramo.
11Y como llegaron á tierra los barcos, dejándolo todo, le siguieron.
12Hangkani, bula-na Yesus hi rala ngata, rata hadua tauna to mohaki' poko' hobo' woto-na. Kampohilo-na Yesus, powingkotu' -nami, lio-na dungku hi tana'. Merapi' -i hi Yesus, na'uli': "Pue', ane ma'ala, paka'uri' -a-kuwo!"
12Y aconteció que estando en una ciudad, he aquí un hombre lleno de lepra, el cual viendo á Jesús, postrándose sobre el rostro, le rogó, diciendo: Señor, si quieres, puedes limpiarme.
13Yesus mpojama-i pai' na'uli' -ki: "Ma'ala moto. Kupaka'uri' -moko!" Hampinisi mata, mo'uri' -imi.
13Entonces, extendiendo la mano, le tocó diciendo: Quiero: sé limpio. Y luego la lepra se fué de él.
14Oti toe, Yesus mpotagi-i, na'uli': "Neo' nulolita to jadi' tohe'i hi hema-hema. Hilou-moko ulu mpopehuwu woto-nu hi imam, bona nahilo kamo'uri' -numi, pai' keni pepue' -nu ntuku' parenta to na'uki' Musa, bona monoa' hi hawe'ea tauna kamo'uri' -nu mpu'u-mi."
14Y él le mandó que no lo dijese á nadie: Mas ve, díjole, muéstrate al sacerdote, y ofrece por tu limpieza, como mandó Moisés, para testimonio á ellos.
15Ntaa' molele lau-midi kareba-na hiapa-apa-e, alaa-na mo'iko tauna mpotuku' Yesus doko' mpo'epe lolita-na pai' mpopepaka'uri'.
15Empero tanto más se extendía su fama: y se juntaban muchas gentes á oir y ser sanadas de sus enfermedades.
16Tapi' Yesus biasa hilou hi kawaoa' -na pai' mosampaya.
16Mas él se apartaba á los desiertos, y oraba.
17Rala-na ha'eo nto'u Yesus metudui', ria ba hangkuja dua to Parisi pai' guru agama mohura hi ree. Ria-ra ngkai ngata-ngata hi tana' Galilea, Yudea, pai' ngkai ngata Yerusalem wo'o. Baraka' ngkai Pue' Ala ria hi Yesus bona mepaka'uri'.
17Y aconteció un día, que él estaba enseñando, y los Fariseos y doctores de la ley estaban sentados, los cuales habían venido de todas las aldeas de Galilea, y de Judea y Jerusalem: y la virtud del Señor estaba allí para sanarlos.
18Nto'u toe, tumai-ra ba hangkuja tauna mpokowa' hadua topungku to turu hi rala pokowaa'. Rapali' ohea-ra mesua' hi tomi doko' mpokeni doo-ra hi Yesus.
18Y he aquí unos hombres, que traían sobre un lecho un hombre que estaba paralítico; y buscaban meterle, y ponerle delante de él.
19Aga uma-ra teliu mesua', apa' bihi' rahi tauna. Toe pai' ngkahe' tuka' -ramo mpokeni doo-ra hilou hi lolo tomi, rahungka' ata' pai' ra'ulu-i ntali pokowaa' -na hilou hi nyanyoa Yesus hi laintongo' ntodea.
19Y no hallando por donde meterle á causa de la multitud, subieron encima de la casa, y por el tejado le bajaron con el lecho en medio, delante de Jesús;
20Kanahilo-na Yesus kabohe pepangala' -ra, na'uli' -mi hi topungku toei: "Ompi', te'ampungi-mi jeko' -nu."
20El cual, viendo la fe de ellos, le dice: Hombre, tus pecados te son perdonados.
21Mololita-ramo guru agama pai' to Parisi toera hi rala nono-ra, ra'uli': "Hema rahi-idi tauna toei mai, pai' daho' -i mpo'uli' hibalia tuwu' -na hante Alata'ala-e? Uma ria haduaa to ma'ala mpo'ampungi jeko', muntu' Alata'ala-wadi."
21Entonces los escribas y los Fariseos comenzaron á pensar, diciendo: ¿Quién es éste que habla blasfemias? ¿Quién puede perdonar pecados sino sólo Dios?
22Na'inca moto Yesus napa to hi rala nono-ra. Toe pai' na'uli' -raka: "Napa pai' nipekiri hewa tetu-e?
22Jesús entonces, conociendo los pensamientos de ellos, respondiendo les dijo: ¿Qué pensáis en vuestros corazones?
23Aku' Ana' Manusia', ria mpu'u kuasa-ku hi dunia' mpo'ampungi jeko'. Tapi' ane ku'uli' -ki topungku toei mai: `Te'ampungi-mi jeko' -nu,' uma ni'incai ba te'ampungi mpu'u-di jeko' -nae ba uma-di. Aga ane ku'uli': `Memata pai' mako' -moko,' nihilo mpai' kadupa' -na ba ka'uma-na.
23¿Qué es más fácil, decir: Tus pecados te son perdonados, ó decir: Levántate y anda?
24Jadi', kupopohiloi-koi karia-na kuasa-ku mpo'ampungi jeko'." Ngkai ree, kamewili' -na hi topungku toei, na'uli' -ki: "Ku'uli' -koko, memata-moko, ongko' -mi pokowaa' -nu, pai' nculii' -moko."
24Pues para que sepáis que el Hijo del hombre tiene potestad en la tierra de perdonar pecados, (dice al paralítico): A ti digo, levántate, toma tu lecho, y vete á tu casa.
25Pemata-na mpu'u-mi topungku toei, rasabii' tauna to wori', na'ongko' poturua-na, pai' -i nculii' hilou hi tomi-na. Pai' hi lengko ohea ntora mpo'une' Alata'ala-imi.
25Y luego, levantándose en presencia de ellos, y tomando aquel en que estaba echado, se fué á su casa, glorificando á Dios.
26Konce lia hawe'ea tauna mpohilo tohe'e, pai' -ra mpo'une' Alata'ala. Hante mogalo me'eka' wo'o-ra, ra'uli': "Uma mowo kajadia' to tahilo eo toe we'i lau!"
26Y tomó espanto á todos, y glorificaban á Dios; y fueron llenos del temor, diciendo: Hemos visto maravillas hoy.
27Oti toe, malai-imi Yesus, pai' hi lengko ohea mpohilo-i hadua topesingara' paja' bula-na mohura hi kantoro' -na, hanga' -na Lewi. Na'uli' Yesus mpo'uli' -ki: "Tuku' -ama."
27Y después de estas cosas salió, y vió á un publicano llamado Leví, sentado al banco de los públicos tributos, y le dijo: Sígueme.
28Pokore-nami mpalahii omea, pai' -i mpotuku' Yesus.
28Y dejadas todas las cosas, levantándose, le siguió.
29Lewi mpobabehi karamea bohe hi tomi-na, mpotorata Yesus. Wori' wo'o topesingara' paja' pai' tau ntani' -na rakio' ngkoni' dohe-ra.
29E hizo Leví gran banquete en su casa; y había mucha compañía de publicanos y de otros, los cuales estaban á la mesa con ellos.
30Mpohilo toe, ba hangkuja dua pangkeni agama pai' guru agama to mpotuku' tudui' Parisi, ntora ngkunuti. Ra'uli' mpo'uli' -raka ana'guru-na Yesus: "Napa pai' ngkoni' pai' nginu-ko-koina hangkaa-ngkania hante topesingara' paja' pai' topojeko' -e?"
30Y los escribas y los Fariseos murmuraban contra sus discípulos, diciendo: ¿Por qué coméis y bebéis con los publicanos y pecadores?
31Na'uli' Yesus mpo'uli' -raka: "Tauna to uma peda', uma mingki' rapokulii'. Tauna to peda' -wadi-hawo to paraluu rapokulii'.
31Y respondiendo Jesús, les dijo: Los que están sanos no necesitan médico, sino los que están enfermos.
32Uma-a tumai mpokio' -ra to monoa' ingku-ra. Katumai-ku toi-le, mpokio' topojeko' -a bona medea-ra ngkai jeko' -ra."
32No he venido á llamar justos, sino pecadores á arrepentimiento.
33Nto'u toe, ria to mpo'uli' -ki Yesus: "Topetuku' -na Yohanes Topeniu', jau-ra-hana mopuasa' pai' mosampaya. Wae wo'o topetuku' -ra to Parisi. Hiaa' topetuku' -nu Iko-kona, ngkoni' pai' nginu oa' -ra-wadi. Napa pai' uma-ra mopuasa' -e?"
33Entonces ellos le dijeron: ¿Por qué los discípulos de Juan ayunan muchas veces y hacen oraciones, y asimismo los de los Fariseos, y tus discípulos comen y beben?
34Yesus mpotompoi' -ra hante lolita rapa' toi, na'uli': "Tauna hi posusaa' poncamokoa, ha mopuasa' -ra-rana bula-ra mpo'emai' topemua'? Uma-hawo.
34Y él les dijo: ¿Podéis hacer que los que están de bodas ayunen, entre tanto que el esposo está con ellos?
35Tapi' rata mpai' tempo-na, topemua' ra'ala' ngkai laintongo' -ra. Nto'u toe-damo, pai' lako' mopuasa' -rada."
35Empero vendrán días cuando el esposo les será quitado: entonces ayunarán en aquellos días.
36Oti toe, Yesus mpo'uli' lolita rapa' toi, na'uli' -raka: "Uma ria tauna to mpotai' hanceu' pontaia' ngkai baju to bo'u pai' natelepei-ki baju to hae. Apa' ane wae, narenta lau-mi baju to bo'u. Pai' uma wo'o mpai' lompe' lence-na pontaia' to bo'u toe hi baju to hae.
36Y les decía también una parábola: Nadie mete remiendo de paño nuevo en vestido viejo; de otra manera el nuevo rompe, y al viejo no conviene remiendo nuevo.
37Wae wo'o, uma ria tauna to mpotua anggur to bo'u hi rala pontu'ua to hae. Apa' ane dede' -i mpai', mopengka lau-mi pontu'ua to hae toe, alaa-na mobowo anggur, pai' mpadaa' wo'o-mi pontu'ua-na.
37Y nadie echa vino nuevo en cueros viejos; de otra manera el vino nuevo romperá los cueros, y el vino se derramará, y los cueros se perderán.
38Anggur to bo'u bate kana ra'ihii' hi pontu'ua to bo'u wo'o-wadi-hawo.
38Mas el vino nuevo en cueros nuevos se ha de echar; y lo uno y lo otro se conserva.
39"Uma ria tauna to dota nginu anggur to bo'u ane oti-i-damo mpo'inu to hae. Apa' na'uli' mpai': `Anggur to hae to motomo'.'"
39Y ninguno que bebiere del añejo, quiere luego el nuevo; porque dice: El añejo es mejor.