¹Ðức Chúa Jêsus vào thành Giê-ri-cô, đi ngang qua phố.

¹And having entered, he was passing through Jericho,

²Tại đó, có một người tên là Xa-chê, làm đầu bọn thâu thuế, và giàu có.

²and lo, a man, by name called Zaccheus, and he was a chief tax-gatherer, and he was rich,

³Người đó tìm xem Ðức Chúa Jêsus là ai, nhưng không thấy được, vì đoàn dân đông lắm, mà mình lại thấp.

³and he was seeking to see Jesus, who he is, and was not able for the multitude, because in stature he was small,

⁴Vậy, Xa-chê chạy trước, trèo lên cây sung, để ngó thấy Ðức Chúa Jêsus, vì Ngài phải đi qua đó.

⁴and having run forward before, he went up on a sycamore, that he may see him, because through that [way] he was about to pass by.

⁵Ðức Chúa Jêsus đến chỗ ấy, ngước mắt lên mà phán rằng: Hỡi Xa-chê, hãy xuống cho mau, vì hôm nay ta phải ở nhà ngươi.

⁵And as Jesus came up to the place, having looked up, he saw him, and said unto him, `Zaccheus, having hastened, come down, for to-day in thy house it behoveth me to remain;`

⁶Xa-chê vội vàng xuống và mừng rước Ngài.

⁶and he having hastened did come down, and did receive him rejoicing;

⁷Ai nấy thấy vậy, đều lằm bằm rằng: Người nầy vào nhà kẻ có tội mà trọ!

⁷and having seen [it], they were all murmuring, saying — `With a sinful man he went in to lodge!`

⁸Song Xa-chê đứng trước mặt Chúa, thưa rằng: Lạy Chúa, nầy, tôi lấy nửa gia tài mình mà cho kẻ nghèo, và nếu có làm thiệt hại ai, bất kỳ việc gì, tôi sẽ đền gấp tư.

⁸And Zaccheus having stood, said unto the Lord, `Lo, the half of my goods, sir, I give to the poor, and if of any one anything I did take by false accusation, I give back fourfold.`

⁹Ðức Chúa Jêsus bèn phán rằng: Hôm nay sự cứu đã vào nhà nầy, vì người nầy cũng là con cháu Áp-ra-ham.

⁹And Jesus said unto him — `To-day salvation did come to this house, inasmuch as he also is a son of Abraham;

¹⁰Bởi Con người đã đến tìm và cứu kẻ bị mất.

¹⁰for the Son of Man came to seek and to save the lost.`

¹¹Họ nghe những lời ấy, thì Ðức Chúa Jêsus thêm một thí dụ nữa, vì Ngài gần đến thành Giê-ru-sa-lem, và người ta tưởng rằng nước Ðức Chúa Trời sẽ hiện ra ngay.

¹¹And while they are hearing these things, having added he spake a simile, because of his being nigh to Jerusalem, and of their thinking that the reign of God is about presently to be made manifest.

¹²Vậy, Ngài phán rằng: Có một vị thế tử đi phương xa, đặng chịu phong chức làm vua rồi trở về;

¹²He said therefore, `A certain man of birth went on to a far country, to take to himself a kingdom, and to return,

¹³bèn gọi mười người trong đám đầy tớ mình, giao cho mười nén bạc, và dạy rằng: Hãy dùng bạc nầy sanh lời cho đến khi ta trở về.

¹³and having called ten servants of his own, he gave to them ten pounds, and said unto them, Do business — till I come;

¹⁴Song dân xứ ấy ghét người, thì sai sứ theo đặng nói rằng: Chúng tôi không muốn người nầy cai trị chúng tôi!

¹⁴and his citizens were hating him, and did send an embassy after him, saying, We do not wish this one to reign over us.

¹⁵Khi người đã chịu phong chức làm vua rồi, trở về, đòi các đầy tớ đã lãnh bạc đến, đặng cho biết mỗi người làm lợi được bao nhiêu.

¹⁵`And it came to pass, on his coming back, having taken the kingdom, that he commanded these servants to be called to him, to whom he gave the money, that he might know what any one had done in business.

¹⁶Ðầy tớ thứ nhứt đến trình rằng: Lạy Chúa, nén bạn của chúa sanh lợi được mười nén.

¹⁶`And the first came near, saying, Sir, thy pound did gain ten pounds;

¹⁷Chủ rằng: Hỡi đầy tớ ngay lành kia, được lắm; vì ngươi trung tín trong sự nhỏ mọn, ngươi sẽ được cai trị mười thành.

¹⁷and he said to him, Well done, good servant, because in a very little thou didst become faithful, be having authority over ten cities.

¹⁸Người thứ hai đến thưa rằng: Lạy chúa, nén bạc của Chúa sanh lợi ra được năm nén.

¹⁸`And the second came, saying, Sir, thy pound made five pounds;

¹⁹Chủ rằng: Ngươi được cai trị năm thành.

¹⁹and he said also to this one, And thou, become thou over five cities.

²⁰Người khác đến thưa rằng: Lạy chúa, đây nầy, nén bạc của chúa tôi đã gói giữ trong khăn;

²⁰`And another came, saying, Sir, lo, thy pound, that I had lying away in a napkin;

²¹bởi tôi sợ chúa, vì chúa là người nghiêm nhặt, hay lấy trong nơi không để, gặt trong chỗ không gieo.

²¹for I was afraid of thee, because thou art an austere man; thou takest up what thou didst not lay down, and reapest what thou didst not sow.

²²Chủ rằng: Hỡi đầy tớ ngoan ác kia, ta cứ lời ngươi nói ra mà xét ngươi. Ngươi biết ta là người nghiêm nhặt, hay lấy trong chỗ không để, gặt trong chỗ không gieo;

²²`And he saith to him, Out of thy mouth I will judge thee, evil servant: thou knewest that I am an austere man, taking up what I did not lay down, and reaping what I did not sow!

²³cớ sao ngươi không giao bạc ta cho hàng bạc? Khi ta về, sẽ lấy lại vốn và lời.

²³and wherefore didst thou not give my money to the bank, and I, having come, with interest might have received it?

²⁴Chủ lại nói cùng các ngươi đứng đó rằng: Hãy lấy nén bạc nó đi, cho người có mười nén.

²⁴`And to those standing by he said, Take from him the pound, and give to him having the ten pounds —

²⁵Họ bèn thưa rằng: Lạy chúa, người ấy có mười nén rồi.

²⁵(and they said to him, Sir, he hath ten pounds) —

²⁶Ta nói cùng các ngươi, ai có, thì sẽ cho thêm; song ai không có, thì sẽ cất luôn của họ đã có nữa.

²⁶for I say to you, that to every one having shall be given, and from him not having, also what he hath shall be taken from him,

²⁷Còn như những kẻ nghịch cùng ta, không muốn ta cai trị họ, hãy kéo họ đến đây, và chém đi trước mặt ta.

²⁷but those my enemies, who did not wish me to reign over them, bring hither and slay before me.`

²⁸Sau khi Ðức Chúa Jêsus phán điều đó, thì đi trước mặt dân chúng lên thành Giê-ru-sa-lem.

²⁸And having said these things, he went on before, going up to Jerusalem.

²⁹Ðức Chúa Jêsus gần đến thành Bê-pha-giê và Bê-tha-ni, ngang núi gọi là ô-li-ve, sai hai môn đồ đi,

²⁹And it came to pass, as he came nigh to Bethphage and Bethany, unto the mount called of the Olives, he sent two of his disciples,

³⁰và dặn rằng: Hãy đi đến làng trước mặt các ngươi; khi vào làng, sẽ thấy một lừa con buộc đó, chưa hề có ai cỡi; hãy mở và dắt về cho ta.

³⁰having said, Go away to the village over-against, in which, entering into, ye shall find a colt bound, on which no one of men did ever sit, having loosed it, bring [it];

³¹Hoặc có ai hỏi sao các ngươi mở nó ra, hãy trả lời rằng: Chúa cần dùng lừa nầy.

³¹and if any one doth question you, Wherefore do ye loose [it]? thus ye shall say to him — The Lord hath need of it.`

³²Hai người được sai ra đi, quả gặp mọi điều y như Ðức Chúa Jêsus đã phán.

³²And those sent, having gone away, found according as he said to them,

³³Ðang mở lừa con, các chủ lừa hỏi rằng: Sao mở lừa con nầy ra:

³³and while they are loosing the colt, its owners said unto them, `Why loose ye the colt?`

³⁴Hai người trả lời rằng: Chúa cần dùng nó.

³⁴and they said, `The Lord hath need of it;`

³⁵Hai người bèn dắt lừa về cho Ðức Chúa Jêsus; rồi lấy áo mình trải trên con lừa, nâng Ngài lên cỡi.

³⁵and they brought it unto Jesus, and having cast their garments upon the colt, they did set Jesus upon it.

³⁶Khi Ðức Chúa Jêsus đang đi tới, có nhiều kẻ trải áo trên đường.

³⁶And as he is going, they were spreading their garments in the way,

³⁷Lúc đến gần dốc núi ô-li-ve, cả đám môn đồ lấy làm mừng rỡ, và cả tiếng ngợi khen Ðức Chúa Trời về những phép lạ mình đã thấy,

³⁷and as he is coming nigh now, at the descent of the mount of the Olives, the whole multitude of the disciples began rejoicing to praise God with a great voice for all the mighty works they had seen,

³⁸mà nói rằng: Ðáng ngợi khen Vua nhơn danh Chúa mà đến! Bình an ở trên trời, và vinh hiển trên các nơi rất cao!

³⁸saying, `blessed [is] he who is coming, a king in the name of the Lord; peace in heaven, and glory in the highest.`

³⁹Bấy giờ, có mấy người Pha-ri-si ở trong đám dân đông nói cùng Ngài rằng: Thưa thầy, xin quở trách môn đồ thầy!

³⁹And certain of the Pharisees from the multitude said unto him, `Teacher, rebuke thy disciples;`

⁴⁰Ngài đáp rằng: Ta phán cùng các ngươi, nếu họ nín lặng thì đá sẽ kêu lên.

⁴⁰and he answering said to them, `I say to you, that, if these shall be silent, the stones will cry out!`

⁴¹Khi Ðức Chúa Jêsus gần đến thành, thấy thì khóc về thành, và phán rằng:

⁴¹And when he came nigh, having seen the city, he wept over it,

⁴²Ước gì, ít nữa ngày nay, mầy đã hiểu biết sự làm cho mầy được bình an! Song hiện nay những sự ấy kín giấu nơi mắt mầy.

⁴²saying — `If thou didst know, even thou, at least in this thy day, the things for thy peace; but now they were hid from thine eyes.

⁴³Vì sẽ có ngày xảy đến cho mầy, khi quân nghịch đào hố xung quanh mầy, vây mầy chặt bốn bề.

⁴³`Because days shall come upon thee, and thine enemies shall cast around thee a rampart, and compass thee round, and press thee on every side,

⁴⁴Họ sẽ hủy hết thảy, mầy và con cái ở giữa mầy nữa. Không để cho mầy hòn đá nầy trên hòn đá kia, vì mầy không biết lúc mình đã được thăm viếng.

⁴⁴and lay thee low, and thy children within thee, and they shall not leave in thee a stone upon a stone, because thou didst not know the time of thy inspection.`

⁴⁵Ðức Chúa Jêsus vào đền thờ rồi, bèn đuổi những kẻ bán ở đó ra,

⁴⁵And having entered into the temple, he began to cast forth those selling in it, and those buying,

⁴⁶mà phán rằng: Có lời chép rằng: Nhà ta sẽ là nhà cầu nguyện; song các ngươi làm thành ra một cái hang trộm cướp.

⁴⁶saying to them, `It hath been written, My house is a house of prayer — but ye made it a den of robbers.`

⁴⁷Hằng ngày Ngài giảng dạy trong đền thờ. Các thầy tế lễ cả, các thầy thông giáo, cùng người tôn trưởng trong dân tìm phương giết Ngài;

⁴⁷And he was teaching daily in the temple, but the chief priests and the scribes were seeking to destroy him — also the chiefs of the people —

⁴⁸nhưng họ không biết dùng chước chi, vì dân sự đều chăm chỉ mà nghe Ngài nói.

⁴⁸and they were not finding what they shall do, for all the people were hanging on him, hearing him.