1Luận đến các điều hỏi trong thơ anh em, tôi tưởng rằng đờn ông không đụng đến đờn bà là hay hơn.
1 Sohõ day, hayey din kaŋ araŋ hantum ay se ciine ra, ngey neeya: A ga boori alboro se a ma si lamba wayboro gaa.
2Song, cho được tránh khỏi mọi sự dâm dục, thì mỗi người đờn ông phải có vợ, mỗi người đờn bà phải có chồng.
2 Amma, zama i ma si zina, wa naŋ alboro kulu ma bara nda nga boŋ wande, wayboro kulu mo ma bara nda nga boŋ kurnye.
3Chồng phải làm hết bổn phận đối với vợ, và đối với chồng cũng vậy.
3 Kurnye ma nga wando no haŋ kaŋ hagu a se, wande mo yaadin nga kurnyo se.
4Vợ không có quyền tự chủ về thân mình, bèn là chồng; chồng cũng vậy, không có quyền tự chủ về thân mình bèn là vợ.
4 Wando sinda nga boŋ gaahamo dabari, kala day kurnyo. Yaadin mo no kurnyo sinda nga boŋ gaahamo dabari, kala day wando.
5Ðừng từ chối nhau, trừ ra khi hai bên ưng thuận tạm thời, để chuyên việc cầu nguyện; rồi trở lại hiệp cùng nhau, kẻo quỉ Sa-tan thừa khi anh em không thìn mình mà cám dỗ chăng.
5 Araŋ ma si wangu care se, kala day d'araŋ yadda araŋ ma te alwaatiyaŋ zama araŋ ma du ka mo ye adduwa gaa. Amma woodin banda araŋ ma ye ka margu, hala Saytan* ma si araŋ si zama araŋ jaŋ boŋ hiniyaŋ.
6Ấy đó là sự tôi thuận cho phép, chớ chẳng phải sự tôi truyền biểu.
6 Amma woodin ay goono ga ci no yadda boŋ, manti lordi* boŋ no.
7Tôi muốn mọi người đều được giống như tôi; song mỗi người đã được ban riêng cho mình bởi Ðức Chúa Trời, người nầy thể nầy, kẻ kia thể khác.
7 Kulu nda yaadin, ay diyaŋo gaa a ga bisa boro kulu ma bara sanda ay cine. Amma boro kulu gonda nga boŋ nooyaŋ kaŋ Irikoy n'a no. Boro fo woone cine, boro fo mo yaadin cine.
8Vậy, tôi nói với những kẻ chưa cưới gả, và kẻ góa bụa rằng ở được như tôi thì hơn.
8 Amma borey kaŋ sinda wande nda wayborey kaŋ kurnye bu se, ay ga ne woone: a ga boori i se d'i ga goro sanda ay cine.
9Song nếu họ chẳng thìn mình được, thì hãy cưới gả; vì thà cưới gả còn hơn để cho lửa tình un đốt.
9 Amma d'i si du ka hin ngey boŋ, kal i ma hiiji, zama i ma hiiji ga bisa i ma ton.
10Về những kẻ đã cưới gả rồi, thì tôi, nhưng chẳng phải tôi, bèn là Chúa, truyền rằng vợ không nên lìa bỏ chồng,
10 Amma borey kaŋ go hiijay ra se ay ga lordi no -- manti ay boŋ wane no bo, amma Rabbi wane no -- wande ma si nga kurnye fay.
11(ví bằng đã phân rẽ nhau, thì nên ở vậy đừng lấy chồng khác; hay là phải lại hòa thuận với chồng mình), còn chồng cũng không nên để vợ.
11 (Amma d'a fay, a ma goro yaadin, kurnye si, wala a ma ye ka saba nda nga kurnyo.) Kurnye mo ma si nga wande fay.
12Ðến như những kẻ khác, chẳng phải Chúa, song là chính tôi bảo họ rằng: Nếu người anh em nào có vợ ngoại đạo bằng lòng ở đời với mình, thì không nên để bỏ.
12 Amma cindey se ay no go ga salaŋ, manti Rabbi no. Ay ne: da Almasihu ganako fo go no kaŋ wando mana cimandi, wando mo yadda nga ma goro a banda, ganakwa ma s'a fay.
13Lại nếu một người đờn bà có chồng ngoại đạo bằng lòng ở đời với mình, thì vợ cũng không nên lìa chồng.
13 Wande mo kaŋ kurnyo mana cimandi, kurnyo mo yadda nga ma goro a banda, wando ma s'a fay.
14Bởi vì, chồng không tin Chúa, nhơn vợ mình được nên thánh, vợ không tin Chúa, nhơn chồng mình tin Chúa được nên thánh; bằng chẳng vậy, con cái anh em nên chẳng sạch, song nay đều là thánh.
14 Zama kurnye kaŋ mana cimandi, a hanan wando do, wande mo kaŋ mana cimandi, a hanan kurnye kaŋ ga ti ganakwa do. Da manti yaadin no doŋ araŋ izey si hanan. Amma sohõ hananteyaŋ no.
15Nếu kẻ không tin Chúa muốn phân rẽ, thì cho phân rẽ: trong cơn đó, người anh em hay là người chị em chẳng phải cầm buộc gì. Ðức Chúa Trời đã gọi anh em ăn ở trong sự bình an.
15 Amma da boro kaŋ mana cimandi ga nga boŋ fay, a ma nga boŋ fay. Ganako alboro wala wayboro kaŋ go yaadin si tamtaray ra. Amma Irikoy n'araŋ ce araŋ ma goro nda laakal kanay.
16Hỡi kẻ làm vợ kia, biết đâu ngươi sẽ cứu được chồng mình? Hỡi kẻ làm chồng kia, biết đâu ngươi sẽ cứu được vợ mình?
16 Zama nin, wande, mate ni ga te ka bay hala nin no ga ni kurnyo faaba? Ni mo, kurnye, mate ni ga te ka bay hala nin no ga ni wando faaba?
17Rốt lại, ai nấy phải ăn ở theo ơn Chúa đã ban cho mình, và theo như Ðức Chúa Trời đã gọi. Ấy đó là điều tôi dạy trong hết thảy các Hội thánh.
17 Kala day boro kulu ma nga goray te mate kaŋ Rabbi n'a no, mate kaŋ a go d'a waato kaŋ Irikoy n'a ce. Yaadin no ay go ga lordi ka ne Almasihu margey kulu ra.
18Có người nào đã chịu phép cắt bì rồi được gọi chăng? nên cứ giữ cắt bì vậy. Có người nào chưa chịu phép cắt bì mà được gọi chăng? thì chớ chịu phép cắt bì.
18 Irikoy na boro fo ce kaŋ jin ka du dambanguyaŋ* no? A ma si dambanguyaŋo kaa. Irikoy na afo mo ce kaŋ mana dambangu no? A ma s'a ceeci.
19Chịu cắt bì chẳng hề gì, không chịu cắt bì cũng chẳng hề gì; sự quan hệ là giữ các điều răn của Ðức Chúa Trời.
19 Dambanguyaŋ manti hay fo no, dambanguyaŋ-jaŋay mo manti hay fo no, amma day Irikoy lordey ganayaŋ no ga ti hay kulu.
20Ai nầy khi được gọi ở đấng bậc nào, thì phải cứ theo đấng bậc ấy.
20 Goray kaŋ ra Irikoy na boro ce, boro kulu ma goro yaadin.
21Ngươi đương làm tôi mọi mà được gọi chăng? Chớ lấy làm lo; song nếu ngươi có thể được tự do, thì hãy nhơn dịp đó là hơn.
21 Irikoy na ni ce waato kaŋ ni go bannya no? Woodin ma si ni kankam. Amma da ni gonda daama ka du fansayaŋ, dambe ni ma nafa nd'a.
22Vì kẻ tôi mọi được Chúa gọi, ấy là kẻ Chúa đã buông tha; cũng một lẽ ấy, ai đương tự do mà được gọi, thì làm tôi mọi của Ðấng Christ.
22 Zama boro kaŋ Rabbi n'a ce, a go bannya, bora din te Rabbi burcini. Yaadin mo no, boro kaŋ Rabbi n'a ce a go burcini, a te Almasihu bannya.
23Anh em đã được chuộc bằng giá cao, chớ trở nên tôi mọi của người ta làm chi.
23 Irikoy n'araŋ day da hay bambata, wa si ciya Adam-izey se bannyayaŋ.
24Hỡi anh em, ai nầy khi được gọi ở đấng bậc nào, thì phải cứ ở theo đấng bậc ấy trước mặt Ðức Chúa Trời.
24 Ay nya-izey, boro kulu ma goro Irikoy banda mate kaŋ a go waato kaŋ Irikoy n'a ce.
25Về những kẻ đồng thân, tôi chẳng có lời Chúa truyền; song nhờ ơn thương xót của Chúa, tôi được làm người đáng tin, nên tôi ban lời khuyên bảo.
25 Wandiyey ciine ra binde, ay sinda lordi kaŋ fun Rabbi do. Amma ay g'ay diyaŋey no, sanda boro kaŋ ciya naanaykoy Rabbi suujo sabbay se.
26Vậy tôi tưởng vì cớ tai vạ hầu đến, một người nam cứ ở vậy là nên.
26 Ay lasaabuyaŋo gaa, sohõ gurzuga sabbay se, a bisa bora se a ma goro mate kaŋ a go.
27Có phải ngươi đã bị vấn vương với vợ chăng? Chớ tìm cách mà lìa mình ra. Có phải ngươi chưa bị vấn vương với vợ chăng? Ðừng kiếm vợ.
27 Ni gonda wande? Ma si ceeci ni m'a fay. Ni na ni wando fay no? To, ma si wande ceeci.
28Nhưng nếu ngươi lấy vợ, thì chẳng phạm tội gì; và nếu người nữ đồng trinh lấy chồng, thì cũng chẳng phạm tội gì. Song những người cưới gả sẽ có sự khó khăn về xác thịt, và tôi muốn cho anh em khỏi sự đó.
28 Amma baa da ni hiiji, ni mana zunubi te. Da wandiyo mo hiiji, a mana zunubi te. Amma borey din ga taabi haŋ ndunnya goray ra. Ay mo ga ba ay m'araŋ waa da taabi.
29Hỡi anh em, vậy thì tôi bảo nầy: thì giờ ngắn ngủi. Từ nay về sau, kẻ có vợ hãy nên như kẻ không có;
29 Haŋ kaŋ ay ga ci neeya, nya-izey: alwaati boobo mana cindi. Zama hunkuna banda, baa borey kaŋ yaŋ gonda wande, i ga te danga ngey sinda.
30kẻ đương khóc, nên như kẻ không khóc; kẻ đương vui, nên như kẻ chẳng vui; kẻ đương mua, nên như kẻ chẳng được của gì;
30 Borey kaŋ yaŋ go ga hẽ mo, sanda i si ga hẽ. Borey kaŋ yaŋ go ga farhã mo, sanda i si ga farhã. Daykoy mo, sanda boroyaŋ kaŋ sinda hay kulu.
31và kẻ dùng của thế gian, nên như kẻ chẳng dùng vậy; vì hình trạng thế gian nầy qua đi.
31 Borey kaŋ yaŋ go ga goy da ndunnya harey mo, i ga te sanda ngey na saalay kaa i gaa. Zama ndunnya wo alhaalo go ga bisa.
32Vả, tôi muốn anh em được thong thả chẳng phải lo lắng gì. Ai không cưới vợ thì chăm lo việc Chúa, tìm phương cho Chúa đẹp lòng.
32 Amma ay ga ba araŋ ma si goro nda karhã. Boro kaŋ si hiijay ra ga laakal da Rabbi muraadey, mate kaŋ a ga te ka kaanu Rabbi se.
33Song ai cưới vợ rồi thì chăm lo việc đời nầy, tìm cách cho vợ mình thỏa dạ.
33 Amma boro kaŋ go hiijay ra ga laakal da ndunnya muraadey, mate kaŋ a ga te ka kaan nga wando se, a laakalo ciya fayante mo.
34Người nữ có chồng và đồng trinh cũng khác nhau như vậy: ai không chồng thì chăm lo việc Chúa, đặng cho thân thể và tinh thần đều được thánh; nhưng ai có chồng thì chăm lo các việc đời nầy, tìm cách cho đẹp lòng chồng mình.
34 Wayboro kaŋ sinda kurnye nda wandiyo mo ga laakal nda Rabbi muraadey, hal ngey ma goro ihanno gaaham nda biya ra. Amma wayboro kaŋ hiiji ga laakal da ndunnya muraadey, mate kaŋ a ga te ka kaan nga kurnyo se.
35Tôi nói điều đó vì sự ích lợi cho anh em, chớ chẳng phải để gài bẫy, song để dắt anh em theo lẽ phải, hầu cho không phân tâm mà hầu việc Chúa.
35 Woodin ay go ga ci araŋ nafa se. Manti sanda ay ma korfo zorti araŋ gaa se no ay go ga woodin ci bo, amma day haŋ kaŋ ga hagu araŋ se, zama araŋ goyo kaŋ araŋ ga te Rabbi se ma si te da laakal fayante mo.
36Nếu có ai tưởng chẳng nên cho con gái đồng trinh mình lỡ thì, và phải gả đi, thì người đó có thể tùy ý mình mà làm, không phạm tội gì; trong cơn đó, người con gái nên lấy chồng.
36 Amma da boro fo di kaŋ a mana hagu nga ize wandiyo ma bisa hiijay alwaato gaa, d'a ga miila nga m'a hiijandi, a ma te haŋ kaŋ a ga ba, a mana zunubi te. Wa naŋ i ma hiiji.
37Song có ai được tự chủ về việc mình làm, không bị sự gì bắt buộc, mà trong lòng đã quyết định cách vững vàng giữ con gái mình đồng trinh, thì nấy làm phải lẽ mà cứ theo như mình đã quyết chí.
37 Amma boro kaŋ na sanka sambu nga bina saaware gaa, woodin mana tilas a gaa, amma a gonda dabari nga bumbo miila boŋ, a jin ka suuban mo nga bina ra kaŋ nga ize wandiya si hiiji, bora din te haŋ kaŋ ga boori.
38Thế thì kẻ gả con gái mình làm phải lẽ; song kẻ không gả, còn làm phải lẽ hơn nữa.
38 Yaadin mo no boro kaŋ na nga ize wandiya hiijandi te ihanno, amma boro kaŋ man'a hiijandi bis'a.
39Chồng còn sống bao lâu, thì vợ phải buột chặt với chồng bấy lâu; nếu chồng chết, vợ được tự do, muốn lấy ai tùy ý, miễn là theo ý Chúa.
39 Hiijay ga wande haw hala nga kurnyo fundo me. Amma da kurnyo bu, hiija n'a taŋ, a ma hiiji nda boro kaŋ a ga ba, kala day Rabbi ra.
40Nhưng, theo ý tôi, nếu cứ ở vậy, thì có phước hơn. Vả, tôi tưởng tôi cũng có Thánh Linh của Ðức Chúa Trời.
40 Amma, ay diyaŋ gaa, a ga farhã ka bisa d'a goro yaadin. Ay ga tammahã mo ay gonda Irikoy Biya.